သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ဝိသဇ္ဇနီသံနှင့် မဖတ်အပ်၊ သက္ကတတွင် ဝင်ကြောင်းပြခန်း
| ←၅၁။ သိမ်နုတ်သိမ်သမုတ် ဉတ်ကမ္မဝါစာ သုတ်သင်ခန်း | သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာကျမ်း by ၅၂။ ဝိသဇ္ဇနီသံနှင့် မဖတ်အပ်၊ သက္ကတတွင် ဝင်ကြောင်းပြခန်း |
၅၃။ ဗုဒ္ဓ ဝစနံ ဟူသော ကံနှင့် သကနိရုတ္တိ ကရိုဏ်းအထူးပြခန်း→ |
ဘန္တေ- ၌ ဘန်ကိုရွတ်သောအခါ ဘန်းဟု ဝိသဇ္ဇနီ-သံ မပါစေမူ၍ ဘ-၏ အထက်နှုတ်ခမ်း အောက်နှုတ်ခမ်းနှစ်ဖက်တွင် တစ်ဖက်ဖက်ဟု ဆိုအပ်သော ဩဋ္ဌဌာန်တစ်ခုကို ဌာန်ယူလျှင် တစ်ခုကို ကရိုဏ်းယူရသော သကဌာန-ကရိုဏ်းဟု ဆိုအပ်သော ဩဋ္ဌကရိုဏ်း, ဖုဋ္ဌပယတ်, ဓနိတ, ဝိမုတ္တ, ဒီဃ, ဂရု, ဝဝတ္ထိတတွင် ပါဝင်၏။
တေ-ကို ရွတ်သောအခါ ဒန္တဌာန်, ဇိဝှါဂ္ဂကရိုဏ်း, ဖုဋ္ဌပယတ်, သိထိလ, ဝိမုတ္တ, ဒီဃ, ဂရု, ဝဝတ္ထိတတွင် ပါဝင်၏။ ဤသို့ ဌာန်, ကရိုဏ်း, ပယတ်, ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိတို့ကို အတတ်သိ၍ ရွတ်ရမည်။ ဘန်းတေ ဟု ဝိသဇ္ဇနီသံနှင့် ရွတ်လျှင် ကံပျက်၏ဟု ရှေးက ဆရာတော်ကြီး အဆက်ဆက်တို့ အယူတော်ရှိ၏။ တွံတေး ဂိုဏ်းအုပ်ဆရာတော် ဦးနာဂလည်း ပရိတ်ကြီးနိဿယ၌ ဝိသဇ္ဇနီသံပါလျှင် ကံပျက်ကြောင်း မိန့်ခဲ့၏။
‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဗုဒ္ဓဝစနံ ဆန္ဒသော အာရောပေတဗ္ဗံ။ ယော အာရောပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သကာယ နိရုတ္တိယာ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယာပုဏိတုံ’’ (စူဝါပါဠိတော်-ခုဒ္ဒကဝတ္ထုက္ခက၊ ၂ဂ၀။)
ကလျာဏဝါက္ကရဏာတိ မဓုရသဒ္ဒါ။ ဆန္ဒသော အာရောပေမာတိ ဝေဒံ ဝိယသက္ကတဘာသာယ ဝါစနာမဂ္ဂံ အာရောပေမ။ သကာယ နိရုတ္တိယာတိ ဧတ္ထ သကာ နိရုတ္တိ နာမ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဝုတ္တပ္ပကာရော မာဂဓိကော ဝေါဟာရော။ (စူဠဝါအဋ္ဌကထာ၊ ၅၆။) သည်အရာ ဋီကာကြီးများမဖွင့်။
သကာယ ပန မာဂဓိကာယ နိရုတ္တိယာ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ။ (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ၊ ၄၄၇။)
သဿ ဧသာတိ သကာ ဘဂဝတော ဝစနန္တျတ္ထေ။
(ဝိနယာလင်္ကာရဋီကာ။)
ဝေဒံ ဝိယာတိ သုတိံ ဝိယ။ ဝါစနာမဂ္ဂန္တိ ဝါစနာယ ဥပါယံ။ သကာတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသင်္ခါတဿ သဿ အတ္တနော ဧသာ သကာ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေနာ’’တိ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဟိ မာဂဓနိရုတ္တိယာ ဧဝ ဓမ္မော ဘာသိတော, တသ္မာ သာ မာဂဓနိရုတ္တိ သကာ နာမာတိ ဝုစ္စတိ။ နိရုတ္တီတိ အတ္ထံ နီဟရိတွာ ဝုစ္စတေ ဣမာယ သဒ္ဒပညတ္တိယာတိ နိရုတ္တိ, ဝစဓာတုဿ ဝကာရဿ ဥကာရော, သဗ္ဗဝေါဟာရော လဗ္ဘတိ။ ဣဓ ပန ‘‘သကာယာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ မာဂဓဝေါဟာရော ဧဝ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘မာဂဓဝေါဟာရော’’တိ။ ‘‘သဘာဝနိရုတ္တီ’’တိပိ ပါဌော။ ဧဝဉှိ သတိ သဗ္ဗသတ္တာနံ သဘာဝေန ပဝတ္တာ မူလဘာသာ ဘူတာ မာဂဓနိရုတ္တိယေဝ။ (ပါစိတျာဒိ ယောဇနာ၊ ၄၆၅။)
ဤပါဠိ , အဋ္ဌကထာ ယောဇနာတို့ဖြင့် ဆန္ဒသော-
အရကားသက္ကတဘာသာပင်တည်း။ မာဂဓဘာသာဖြင့် ဟောတော်မူအပ်သော မြတ်စွာဘုရားစကားတော်ကို သက္ကတဘာသာသို့ မတင်အပ်ဟူသော အဓိပ္ပာယ်သည် ဥဇုကတ္ထ နိတတ္ထ ယထာရုတပင် ကျ၏။ ထိုဝိသဇ္ဇနီသံသည် မာဂဓဘာသာမှာ မရှိ၊ သက္ကတဘာသာ၌သာ အံ ဣတိ ဝိသဇ္ဇနီယံ-စသည်ရှိသဖြင့် ဝိသဇ္ဇနီသံသည်သက္ကတဘာသာ ဖြစ်ရာ၏။ သက္ကတဘာသာဖြစ်လျှင် မရွတ်အပ် မဖတ်အပ်သည်မှာ ထင်ရှားခဲ့၏။ ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် အဆက် စံကျောင်း ဆရာတော်ဘုရာကြီးလည်း သကာယ နိရုတ္တိယာ-အရ မာဂဓဘာသာဟူ၍ပင် အနက်သမ္ဗန်တော်မူသတည်း။