သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ရေနိမိတ် ပြခန်း
ဌိတံ ပန (ပ) ပူရိတဥဒကမ္ပိ သစေ ယာဝ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနာ တိဋ္ဌတိ, အပ္ပံ ဝါ ဟောတု ဗဟု ဝါ, ဝဋ္ဋတိ။ (ဝိနည်းမဟာဝါ အဋ္ဌကထာ ၃၂၂။)
နှင့်အညီ၊ လှေ,အိုးစရည်း စသည်မဟုတ်သောတွင်း,လေးထောင့်ကန်,တစ်ဘက်ဆည်ကန်,ဆားငံချောင်း, သမုဒ္ဒရာ စသည်တို့၌ မစီး,မသွားပဲ ငြိမ်သက်စွာ တည်သော ရေဖြစ်စေ၊ အယုတ်ဆုံးနိမိတ် ကြားအံ့သော ခဏ၌ မြေ၌တူးအပ်သော တွင်းငယ်၌ အိုးတို့ဖြင့် ထမ်းဆောင်ချီရွက်၍ ပြည့်စေ လောင်းစေအပ်သော ရေဖြစ်စေ။ နိမိတ်ကြားသည်မှ စ၍ ကမ္မဝါစာဆုံးသည်တိုင်အောင် တည်ပါမူ ရေနိမိတ်ကြားကောင်း၏။ လှေ,အိုးစရည်း စသည်တို့၌ တည်သောရေ စီးသွားသောရေ နိမိတ်ကြားသည်မှစ၍ ကမ္မဝါစာ ပြီးဆုံးအောင် မတည်သောရေကို ရေနိမိတ်မကြားရ။ ကြားသော်လည်း နိမိတ္တဝိပတ္တိဖြစ်၍ ကံပျက်၏။ မစီးသွားသော ရေမှာ ရေနိမိတ်၊ စီးသွားလျှင် မြစ်နိမိတ်။
ထို ကြောင့် -
ဥဒကနိမိတ္တေ – နိရုဒကေ ဌာနေ နာဝါယ ဝါ စာဋိအာဒီသု ဝါ ဥဒကံ ပူရေတွာ ဥဒကနိမိတ္တံ ကိတ္တေတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဘူမိဂတမေဝ ဝဋ္ဋတိ-
အစရှိသော စကားကို မဟာဝါအဋ္ဌကထာ(၃၂၂ )၌ မိန့်သတည်း။ ဤသို့အဋ္ဌကထာ သာမည လာသောကြောင့် ရေနိမိတ် ပြုလုပ်ရာဌာန မြေပွသည်နှင့် ရေမတည်နိုင်မည် စိုးရိမ်သဖြင့် နိမိတ်တွင်း ပတ်ပတ်လည် အောက်အပြင်တို့ကို မြေသရွတ် လိမ်းကျံခြင်းငှာ အပ်၏ဟု အချိုဆရာတော်ကြီးတို့ ယူကြ၏။ ယင်းသို့ လိမ်းကျံခဲ့သော် နာဝါစာဋိအလား ရှိသောကြောင့် ဘူမိဂတ ဖြစ်သော်လည်း မအပ်ဟု အချို့ဆရာတော်ကြီးများ ယူကြ၏။ ဒုတိယဝါဒသည် ဂရုက ဖြစ်ပေသောကြောင့် ဒုတိယဝါဒသာသင့်၏ဟု ငါတို့ စံကျောင်း ဆရာတော်ကြီး ယူသတည်း။ နိမိတ်မကြားမီ ရေကို မပြတ်လောင်း ရသတည်း။ နိမိတ် ကြားသောအခါ ဘယ်ရေက တည်မှန်းမသိနိုင် သောကြောင့် ရေသစ်မလောင်းရပြီ။ ယင်းနိမိတ်တို့ကိုကြားရာ တစ်ကြိမ်သာ ကြားသော်လည်း အပ်သည်။ မဟာဝါအဋ္ဌကထာ၊ ကင်္ခါဋီကာ၊ အန္ဓအဋ္ဌကထာတို့၌ကား သုံးကြိမ်လှည့်၍ ကြားရမည် ဆို၏။
တိက္ခတ္တုံ သီမမဏ္ဍလံ သမ္ဗန္ဓန္တေန နိမိတ္တံ ကိတ္တေတဗ္ဗံ။ (ဝိနည်း မဟာဝါအဋ္ဌကထာ၊ ၃၁၈။)
ခင်မကန် ဆရာတော်လည်း ၎င်းအဋ္ဌကထာသို့လိုက်၍ သုံးကြိမ် ကြားစေလိုသတည်း။ ယခု ငါတို့ကား ခုနစ်ကြိမ်ကြား သတည်း။ နိမိတ်ကြားရာ၌ နိမိတ်ရှိရာသို့ မသွားပဲ သိမ်လယ်ကနေ၍ကြားသော်လည်း အပ်၏။
တံ တံ နိမိတ္တဋ္ဌာနံ အဂန္တွာပိ ဟိ ကိတ္တေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
(ဝိမတိဝိနောဒနီ၊ ဒု၊ ၁၄၁။)
ငါတို့ ကျေးဇူးရှင် မိုင်းခိုင်းဆရာတော်လည်း ဤသို့ပင် ကြားတော်မူသည်။ နိမိတ်ကြားသောအခါ ပါဠိဘာသာ မြန်မာဘာသာ စသော အမှတ်မရှိသော ဘာသာဖြင့် ကြားကောင်း၏။ ဝိနည်းဓိုရ်ကမေးလျှင်၊ လူဖြစ်စေ၊ ရဟန်းဖြစ်စေ၊ နိမိတ်စောင့် ပုဂ္ဂိုလ်က ဖြေကောင်း၏။
ဥပသမ္ပန္နော ဝါ အာစိက္ခတု အနုပသမ္ပန္နော ဝါ၊ ဝဋ္ဋတိယေဝ (ဝိနည်း မဟာဝါအဋ္ဌကထာ၊ ၃၁ဂ။)
ဥဒကနိမိတ္တဋီကာ သမတ္တာ။
အဋ္ဌနိမိတ္တဋီကာ သမတ္တာ။