مەم و زین/43

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
مەم و زین  (1692)  by ئەحمەدی خانی
43. سەترەنج بازیا مەمێ و میرە ب شەرتێ دلخواز، ڤەدانا دامێ تەزویرە ژ بۆ کەشفێ راز
سالارێ مەواکبێ کەواکب سەردارێ تەوالع و غەوارب
سولتانێ سەریرێ چەرخێ رابع وەقتێ وەکوو بوو ژ شەرقێ تالع
شەترەنجیێ ماهـ و جوندێ ئەختەر بالجمله ل سەر بساتێ ئەخزەر
شەهمات کرن ب بەندەقا نوور تە دگۆ هەمی بوون د تۆڕ ێ مەستوور
میرێ کو ژ غیرەتێ دل ئەفگار شێرێ ژ حەمییەتێ بریندار
حەتتا سوبە خەو نەهاتە چاڤان ساکن نەدبوو ژ ڕەنگێ ئاڤان
ڕۆ ژێ کو ژ مەشرقێ نوما نوور ئافاق کرن ژ زولمەتێ دوور
میر ڕابوو و هاتە شەهنشینێ نێزیکی سەرایێ نازەنینێ
ڕوونشت و وە گۆتە پیشەکاران: هوون گازی بکن نەدیم و یاران
تەنها ژ مە ڕا مەمێ بخوونن تاجدینی د گەل برا مەخوونن
ئیرۆ ل مەمێ ئەزێ غەزەب کم سووچەک وی هەیە ئە دێ ئەدەب کم
نابت کو ژ من ببن د غافل بالجمله ب ئەمرێ من د عاجل
ژەو پاشی شهاندە نک خوە مەم خوەند حازر کربوون گولاب و گولقەند
ئەو چەند شەراب و قەند و شەککەر ئەو چەند گولاب و مسک و عەنبەر
ئینان و د مەجلسێ گەڕاندن کەیفێ د خوە سەر ب سەر گهاندن
ئەنجامێ تەکەللوم و خەبەردان کێشا کو ب ساترەنج و نەردان
میر گۆتە مەمێ ب کین و کەربە: ئیرۆ مە د گەل تە جەنگ و حەربە
ڕابە ژ مە ڕا وەرە موقابل بێ شەک ب تە ڕا ئەزم موجادل
شەرتێ مە د گەل تە ئەی سەرەفراز هەرچی تە د ڤێ ژ بۆ مە دلخواز
لێ میر ژ کوڕان هەبوو جوانەک مەحبووبێ زەمانە نوکتەدانەک
یووسف ژ مەلاحەتا وی مەحجووب روستەم ژ شەجاعەتا وی مەغلووب
هەم سوحبەت و هەمدەمێ مەمێ بوو هەمشاهی و هەمغەمێ مەمێ بوو
سەردارێ کوڕان ب ناڤێ گورگین فی الحالی خەبەر گهاندە تاجدین
ئەو بەتل کو بوو ژ حالی واقف ڕابوون ب وی ڕا چەکۆ و عارف
شێران ڤەڕساند قەید و زنجیر هەر سێ ب تەبایی چوونە نک میر
تاجدین کو د گەل بران ب مەش هات کەعبەین ژ بۆ مەمێ دو شەش هات
فیل و رەخ و کەرکەدان کو هاتن دین میر و موعەللمێ خوە ماتن
زانین کو مەمۆ ب بەند و بازە میر گۆتە مەمێ: دو دەستێ تازە
سێ دەست برن ژ میر تەمامی موفسد فکری ژ وی مەقامی
زین دی کو ل پەنجەرێ دیارە مهرە ل مەهێ دکەت نەزارە
بەدخواهی بنێ چ حیلە ڕاکر ئەڤ ڕەنگە بەهانەیەک ئەدا کر
گۆ: بەند و لەییز وجهـ ب دۆرن هوون هەردو جهان ب هەڤ بگۆڕن
مەم دێ ببتن ڤێ جارێ مەغلووب حاسل ببتن ژ بۆ تە مەتلووب
میر ڕابوو و چوو جهێ مەمێ ژار مەم هاتە جهێ ژ پێشڤە دلدار
چاڤێ د مەمێ کو دین روخێ زین مفت دانە ژ دەست خوە فیل و فەرزین
دل مایە ل پەنجەر و شباکان هەسپێ خوە ددا جهێ پەیاکان
میر بر ژ مەمێ تەمام شەش دەست مەم بوو ژ مەیا ژ پێشڤە سەرمەست
میر گۆتە مەمێ: مە بر خوە دلخواز وی گۆ کو ببێ چیە تە داخواز؟
میر گۆ: مە غەرەز نە کەسبێ مالە مەقسوود ژ تەی مە کەشفێ حالە
مەتلووب ژ لەعب و بەند و بازان قەت نینە ب غەیری کەشفێ رازان
شەرتێ من ئەوە بکی تو ئقرار کانێ د دنێ کیە تە دلدار
هەرچی پەریا تە دل ل بالە حووری سفەتەک مەلەک مسالە
گەر لائقی تە ئەوێ ببینم مالی بدم ئەز ژ بۆ تە بینم
ساحب غەرەزی د وەقتێ فورسەت تەعنا خوە ژ ڕەنگێ دەفعێ توهمەت
گۆ: من دیە یا مەمێ حەباندی کیژەک عەرەبانە لێڤ دەقاندی
سەر تا ب قەدەم ڕەشە وەکی قیر نە لائقی بەحس و خوەستنا میر!
تەعنێ د مەمێ وە ڕەنگ ئەسەر کر یەک جار ژ عەقلی بێ خەبەر کر
بەحرا دلێ پەردە لێ ب جووش هات ناکام ب گازی و خورووش هات
گۆ: قەت نە وەیە وەکی وی گۆتی میرم پەریا دلێ م سۆتی
شەهزادەیە شەهنشین مەکانە عەنقایە بلندە ئاشیانە
میرانیە ئەو ژ نەسلا پاکە نوورانیە ئەو نە ئاب و خاکە
سەردەفتەرێ حوور و نازەنینە هەر چەند مەلەک ب ناڤێ زینە
میر ئەڤ خەبەرا خلافێ هەیبەت گاڤا کو بهیست هاتە غیرەت
وی گۆتە قەبیلەیا غولامان: هوون بۆ چی گەلی نەمەک حەرامان
ڤی ناکەسی ناگرن ب زللەت دا ئەز بکو ژم ئەوی ب عبرەت
ڕابوونە مەمێ دو سەد غەزەنفەر مەم ڕابوویە پ ێ ب د دەستی خەنجەر
تاجدین و چەکۆ د گەل برایی ڕابوون ب تەعەسسوب و تەبایی
گۆتن: گەلی جوندیان ڤەوەستن هوون جوملە نەسەرخوەش و نەمەستن
هوون قەنج دزانن ئەم کوسانن ساحب هونەرین و پەهلەوانن
پانسەد ژ وە حەملە کن ب کەربان نادەینە وە نەوبەتا چو زەربان
گەر چ وە ئەجەل ب دەست مە نینە أما وە گەلەک ژ دەست مە دینە
حەتتا کو بکن مەمێ گرفتار سێ سەد ژ وە دێ ببن بریندار
حەتتا نە مە هەر سیان ب کەرکن هوون دێ ل مەمێ کوسا نەزەرکن؟
هەرچی کری حاکمێ مە فەرمان ئەم نابنە مانعێ چو حوکمان
دەستێ د مە بەستنە ل بەر میر ها گەردەن و دەست وپێ و زنجیر
میر ڕابوو و دەست وپ ێ مەمێ بەست تاجدین مرنا خوە وی دەمی خوەست
أما چ بکەت ژ بۆ نە عارە جەللاد ئەمیرە خوندکارە
مەم گرت و شهاندە پێش سەرهەنگ گۆ: حەبس بکن د قوللەیا تەنگ
دیوانی و مەجلسی بەلاڤ بوون بالجمله ژ بۆ مەمێ د مەحزوون
دیوانە سفەت ب ئاهـ و فەریاد هەمیان دکرن ژ بۆ مەمێ داد