سیہرفیاں ہاشم شاہ
پہلی سیہرفی
1
علف اک نہیں کوئی دوئ نہیں،
رنگ رس جہان دا چکھّ گئے ۔
لدے نال جواہر موتیاں دے،
واری چلدی نال نہ ککھّ گئے ۔
ڈیرے پاؤندے رکھدے لشکراں نوں،
پھڑے موت دے، وکھو ہی وکھ گئے ۔
ذرا کھوج ن دسدا ویکھ 'ہاشم'،
جس راہ کروڑ تے لکھ گئے ۔
2
بے بندھ ن پایا رجنا ہیں،
نہیں حرص دی بھکھ نوں تھم ناہیں ۔
کئی چھوڈ گئے ایہناں پتھراں نوں،
ہیرے لال تیرے کسے کم ناہیں ۔
کر نیکیاں آؤننی کم تیرے،
اس جیڈیاں دولتاں دمّ ناہیں ۔
'ہاشم شاہ' سرھانے ہے موت بیٹھی
پر ستیاں نوں کوئی غم ناہیں ۔
3
تے تدھ جیہے کئی لکھ میاں،
وچ ایس سراؤں دے آؤندے نی ۔
اک لددے بھار چلانیاں دا،
اک آن دوکان وچھاؤندے نی ۔
اک توڑ کے آس امید چلے،
اک وارسی آن جگاؤندے نی ۔
'ہاشم شاہ' میاں ایہہ معلوم ناہیں،
کتھوں آنودے کے ول جانودے نی ۔
4
سے ثابتی اس دے نام ولوں،
بن لکھ لاچار تاں ہار ناہیں ۔
جیہڑے گوڑھے پیار ونڈاؤندے نی،
تیرا انت سمیں کوئی یار ناہیں ۔
ایویں خواب دا میل جہان دا ای،
اس دوستی دا اعتبار ناہیں ۔
'ہاشم شاہ' میاں سکھ پاؤنا ای،
تاں توں دکھ نوں منوں وسار ناہیں ۔
5
جیم جان کے اپنے آپ جیا،
لکھ پھاہیاں لے گل پائیاں نی ۔
رنگ رس جہان دا ویکھ ناہیں،
مہاں دکھ نے لائیاں پھاہیاں نی ۔
واری چلدے لاڈ گمان والے،
پچھوتاؤندے ماردے آہیاں نی ۔
'ہاشم شاہ' حکومتاں راج داہوے،
چائ راہ اتے ایویں راہیاں نی ۔
6
ہے حرص دے زور نوں توڑ جیا !
نہیں زور تیرا نت کھاؤندی ہے ۔
نال صبر دے حرص نوں ساڑ میاں !
اگّ حرص دی جان جلاؤندی ہے ۔
جتھے حرص اوتھے سدھ بدھ ناہیں،
حرص اپنے حکم چلاؤندی ہے ۔
'ہاشم شاہ' میاں ایس خاک کولوں،
داہوے حرص ہی ایڈ بنھاؤندی ہے ۔
7
خے خواب دے نال خراب ن ہو،
ایس خواب نوں خواب ہی جان میاں ۔
اس وہن دے وچ حباب وانگوں،
ایہہ اپنا آپ پچھان میاں ۔
کس چیز تھوں ہویا ایں، کون ہیں توں ؟
اس چیز نوں خوب پچھان میاں ۔
'ہاشم شاہ' مسافراں خوب ناہیں،
کرو کفر تے جھوٹھ دا مان میاں ۔
8
دال دکھ نوں دور ہٹاونا ای،
تاں توں سکھ جہان دا پھول ناہیں ۔
سکھ پاؤنا ای تاں توں میٹ اکھیں،
سکھ کسے دا ویکھ کے ڈول ناہیں ۔
اساں ویکھیا سکھ جہان والا،
ایہہ دکھ ای، ایس نوں پھول ناہیں ۔
'ہاشم شاہ' میاں ایہو فائدہ ای،
کوئی لکھ آکھے مونہوں بول ناہیں ۔
9
زال ذوق تے عیش نوں ڈھونڈنا ایں،
گھوڑے پالکی حرص امباریاں دی ۔
بناں خاک دے کجھ نہ دسدا ای،
پئی خاک ہی ویکھ ہزاریاں دی ۔
پھڑی موت دی ویکھ خراب ہندی،
گئی توں مڑ واک-ہنکاریاں دی ۔
'ہاشم شاہ' ایہہ عیش جہان والا،
میاں ٹھیکری دیگ شکاریاں دی ۔
10
رے راہیاں پاندھیاں جاندیاں کیوں،
میاں ! ایڈ فزولیاں چاؤنا ایں ۔
کٹّ وانگوں مسافراں رات ایتھے،
کس واسطے دیس بھلاونا ایں ۔
جائیں آبرو نال تاں لکھ پائیں،
کس واسطے شان بناؤنا ایں ؟
'ہاشم شاہ' میاں اکھیں ویکھنا ایں،
دلوں جان کے پھیر بھلاؤنا ایں ۔
11
زے زور لگائِ کے بول ناہیں،
مر جاونا ای، شرماؤ میاں ۔
پچھوں بول کے کون ساہ کھٹیا ای،
ہتھوں اوس نوں بہہ پچھتاؤ میاں ۔
کئی بولیاں بول کے خاک ہوئے،
دل اپنے نوں سمجھاؤ میاں ۔
'ہاشم شاہ' سنیہڑا آؤندا ای،
اج کلھ پچھوں گھر آؤ میاں ۔
12
سین سمجھ سیانیا ! بھل ناہیں،
کجھ ایس مکان دی چال میاں ۔
لوک آؤندے بنت بنانودے نی،
کچی کوڈی نہ نبھدی نال میاں ۔
جہڑے ماردے سے دم حاکمی دا،
گئے انت نوں ہوئِ کنگال میاں ۔
'ہاشم شاہ' ایہہ شور جہان والا،
ایویں جھوٹھ ہی خواب خیال میاں ۔
13
شین شوخیاں نال وکھال ناہیں،
ضری بافتے پہن کے چالیاں جی ۔
اٹھے پہر شراب کباب کھائیں،
نہیں بیٹھدا باجھ نہالیاں جی ۔
تیتھوں چنگے چنگیرڑے خاک ہوئے،
گئے ڈھیریاں جائ سمالیاں جی ۔
'ہاشم شاہ' اوہ سیس تے جالدے نی،
لکھ میگھلے راتیاں کالیاں جی ۔
14
سواد صبر دا پاؤ جنزیر میاں،
اس ہوش حواس دلیل تائیں ۔
لکھے لیکھ اتے مغرور ہو توں،
مت ڈھونڈ کسیر قلیل تائیں ۔
سکھ پاؤنا ای، دکھ دیہہ بھائی،
ایس نفس پلیت بخیل تائیں ۔
18
ہتھ دھوئ کے جان جہان ولوں،
پچھے عشقَ دے خوب نماز ہووے ۔
'ہاشم شاہ' جو عشقَ دے آؤندا ای،
اسیں ویکھیا محرم راز ہووے ۔
19
غین غیر نوں غیر توں جاننا ایں،
ایہو جان لے آپ ہی غیر ہیں توں ۔
بھلا جان کے اپنے آپ تائیں،
کہی ماردا اپنے پیر ہیں توں ۔
نال غیر دے ویر جگاونا ایں،
پیا اپنے آپ جی ویر ہیں توں ۔
'ہاشم شاہ' توں غیر نہ جان کوئی،
پھیر دکھ گئے نرویر ہیں توں ۔
20
فے فراق ہوئِ کے فائدہ ہے،
کر ذکر جو فکر دا نعش ہووے ۔
گئی بیت بہار کیوں بھلنا ایں،
کجھ بیج لے بھلک نوں آس ہووے ۔
ایس دیس سوداگری آئیوں توں،
کجھ کھٹّ لے جاندیاں پاس ہووے ۔
'ہاشم شاہ' جو وکھت سمھالدا ای،
کم اوسدا بیوسواس ہووے ۔
21
قاف قدر پچھان تے جان میاں،
پیا زاہری دسدا خاک ہیں توں ۔
تے جے باطنی بھیت معلوم ہووے،
ایس خاک دی یاریؤں پاک ہیں توں ۔
دکھ سکھ نہ معاملہ موت تینوں،
ہور کسے دا انگ نہ ساک ہیں توں ۔
'ہاشم شاہ' توں جس نوں ڈھونڈنا ایں،
تیرے وچ ہے اپنے آپ ہیں توں ۔
22
قاف کاس نوں کسے دا عیب کوئی،
مونہوں آکھدا یاد لیاونا ایں ۔
کسے گلّ توں کسے توں گھٹ ناہیں،
… … … … ۔
توں اپنے عیب وچار میاں،
عیب دار ہیں توں دکھ پاونا ایں ۔
'ہاشم شاہ' توں آپ نوں جان میاں،
کتھوں آیا، کون کہاؤنا ایں ؟
23
لام لائقی ایس جہان والی،
جہڑا ڈھونڈھدا جگت اسیر ہووے ۔
سوئی ماردا ای دم لائقی دا،
جہڑا اپنے آپ سریر ہووے ۔
ودھ قسمتوں ہتھ نہ آؤندا ای،
ایویں انت نوں خوار ظہیر ہووے ۔
'ہاشم شاہ' نصیب دے زور جینوں،
دلریش تے صاف ضمیر ہووے ۔
24
میم مالکی ملک تے مال ولوں،
چھڈّ کاس نوں لاؤنیں تان میاں ؟
جویں کھیت تیری جوگ زمیں دا ای،
تویں اپنے آپ نوں جان میاں ۔
ایس خاک تھوں ہوئِ کے خاک ہووے،
ایہو آدی قدیم دی بان میاں ۔
'ہاشم شاہ' توں ایس تھوں بھل ناہیں،
ایس بات نوں خوب پچھان میاں ۔
25
نون نازکی ناز دے نال جیا،
جہڑا جگت دا جیؤ ریجھاؤندا ای ۔
ایہو فائدہ ایس دی ریجھ کولوں،
ہتھوں ریجھ کے بہت نچاؤندا ای ۔
'ہاشم شاہ' ریجھاؤ توں اوس تائیں،
جہڑا ریجھ نوں لاج نہ لاؤندا ای ۔
26
واؤ واقفی اپنی مول ناہیں،
کتھوں آیا، کون کہاونا ایں ؟
بھین بھائیاں دا بھائی ہوئِ بیٹھا،
کھرے گوہڑے پیار ونڈاونا ایں ۔
بہت چجّ آچار دا چاؤ تینوں،
من-بھاؤندے ساک جگاؤنا ایں ۔
اکھیں کھولھ کے ویکھ ہنجار ہاشم،
پیا نیندرے بنت بناؤنا ایں ۔
27
ہے ہتھ ناہیں کچھ وسِ ناہیں،
جہڑے عیب صواب کماؤندا ای ۔
نہیں لائقی ایس دی اک رتی،
اوہو چاہندا سوئی بناؤندا ای ۔
کون جان کے نیچ کہاؤندا اے،
کوئی ہور ہی ناچ نچاؤندا ای ۔
'ہاشم شاہ' ایہہ اودھروں جان میاں،
جس کم نوں آپ ہی لاؤندا ای ۔
28
لام لکھ واری وٹے، لکھ کھٹے،
دکھ سول ٹٹے، سکھ پایا میں ۔
دعویٰ دوستی دکھ دکھالدی سی،
سوئی اوس نوں چائ بھلایا میں ۔
رہا جتنے ول خیال میرا،
تدوں ہاریا بہت گوایا میں ۔
'ہاشم شاہ' میاں میرے بھاگ ہوئے،
دلوں دئیت نوں چائ اٹھایا میں ۔
29
علف اج بنائِ لے ڈھل کیہی،
جس ڈول دا کم بناؤنا ای ۔
کل ہور سی، اج ہے وار تیری،
کن بھلک نوں میر کہاؤنا ای ؟
کون جاندا اوس دی صاحبی نوں،
کس ڈول دا فرش وچھاؤنا ای ؟
'ہاشم شاہ' توں اج نوں جان میاں !
ایس اج نے پھیر نہ آؤنا ای ۔
30
یہ یاوری جان نصیب ولوں،
جدوں ہتھ جہان دی لوڑیا ای ۔
دوئی دوستی حرص تے شان ولوں،
واگ نفس پلیت دی موڑیا ای ۔
دکھ رنجگی آپ قبول کیتی،
رزاوندگی یار دی لوڑیا ای ۔
'ہاشم شاہ' میاں ان لکھ کھٹے،
جن صبر دی دؤلتاں جوڑیا ای ۔
دوجی سیہرفی
(پیران پیر عبدل قادر جیلانی وچوں)
1
علف آکھ دلا ! توں کیوں ڈولنا ہیں،
جیندا پیر محبوب جہان دا ہے ۔
ہوونہار جہان دی ہتھ جیں دے،
بادشاہ اوہ عرضُ سمائِ دا ہے ۔
اوہدے ناز دا کس حساب کیتا،
ربّ آپ محتاج ادائ دا ہے ۔
'ہاشم شاہ' نوں خوف کی پیر جیندا،
کرنہار اوہ قضاع کزائ دا ہے ۔
2
دال دفتراں وچ نہ آنودا ہے،
تیرا وصف کمال دا پیر میرے !
آفتاب تے ماہ لجانودے نے،
ویکھ نور جمال دا پیر میرے !
تیری روشنی روز بروز بھاری،
کیا قدم حلال دا پیر میرے !
'ہاشم شاہ' کی گنگ زبان آکھے،
وصف جاہو جلال دا پیر میرے !
3
رے راہے خدائ دا پچھنے نوں،
ولی گونس تینتھیں چل آنودے نے ۔
ملک جنّ تے انس تیور جتنے،
تیری صفت ثنائ نوں گانودے نے ۔
کعبہ دوہاں جہاناں دی جاہ تیری،
بغداد نوں سیس نوانودے نے ۔
'ہاشم شاہ' دی آس پجا میرا !
لوک منگدے سو پھل پانودے نے ۔
4
سواد صاحباں نال بروبری کی،
جنہاں صاحبی کل جہان دی ہے ۔
غوث پاک توں مکھ جو موڑدے نے،
جان آل اولاد شیطان دی ہے ۔
دست-غیر دا نام ایہہ کیمیا ہے،
بلکہ مندری ایہہ سلیمان دی ہے ۔
مہیؤلدین دا نام دھیا 'ہاشم'،
ایہو ثابتی جان ایمان دی ہے ۔
5
علف اک توں ہیں کئی لکھ توں ہیں،
جیا جنت توں ہیں سبھ نور تیرا ۔
پھل پات تونہیں دن رات تونہیں،
لوح قلم تمام ظہور تیرا ۔
دستغیر ملاح جہاز توں ہیں،
تے دریا توں ہیں سبھ پور تیرا ۔
غوث پیر جیہا جیندا پیر 'ہاشم'،
کرے کیوں ن مان غرور تیرا ۔
تیجی سیہرفی
1
علف آ مائی ! ویکھیں حالَ میرا،
دکھاں گھیریا آن نمانیاں نوں ۔
پنوں باجھ بھمبور ویران دسدا،
روواں ہوتاں دے دیکھ ٹکانیاں نوں ۔
جے میں جاندی پنوں نے لدّ جانا،
میں تاں لانودی بھاہ پلانیاں نوں ۔
'ہاشم شاہ' میاں ہوتاں قہر کیتا،
مٹھی جانودی درد رنجانیاں نوں ۔
19
غین غرض میری ہوتاں نال مائی !
اونھاں باجھ ناہیں کجھ بھانودا ای ۔
نہیں جاندی ساں مائی ! سسڑی نوں،
پنوں عشقَ پیا تن کھانودا ای ۔
رہی سدھ نہ بدھ جہان دی نی،
مینوں تپی نوں پیا تپانودا ای ۔
'ہاشم شاہ' میاں سسی تاہیں بچے،
پنوں آئکے مکھ وکھانودا ای ۔
20
فے فکر تیرا پنوں یار والا،
دھیے ! نت پیا مینوں ماردا ای ۔
ہٹ ہٹ رہی تینوں ہوڑدی ساں،
پیا جیو تیرا مینوں ساڑدا ای ۔
چھپ لک کے دکھ نباہیئے نی،
نیہُ ہڈّ پیا برے حالَ دا ای ۔
'ہاشم شاہ' میاں خبر سوئی ہوسی،
ہوسی، دھروں حکم جویں کرتار دا ای ۔
21
قاف قہر کیتا میرے نال ہوتاں،
ہو گیا ہے بے پرواہ مائی !
مینوں سڑی نوں پھیر کی ساڑنی ہیں،
تینوں ترس نہیں گھر جاہ مائی !
جاساں ہوت دے کھوج ڈھونڈیدڑی میں،
گھر بار تھوں آسرا لاہ مائی !
'ہاشم شاہ' میاں ایہہ عرض میری،
سچے ربّ دی دھر درگاہ مائی ۔
22
قاف کیچ مکان دے پندھ پئی،
وتِ جیونے تے ہتھ دھوئ مئیے !
لکھ آفتاں راہ مسافراں نوں،
تیری وات ن پچھسی کوئِ مئیے !
بیلے بار اگے تیرا کون بیلی،
کدی سمجھ ندان ن ہوئِ مئیے !
'ہاشم شاہ' بلوچاں دا دکھ کیہا،
لکھے اپنے نوں بہہ روئِ مئیے !
23
لام لگڑی بھاہ پریم دی نی،
مائی ! ہوت گئے ساڑ بال مینوں ۔
ہائِ ہائِ ! وچھوڑا پنوں یار والا،
مائی ! نہیں سی خواب خیال مینوں ۔
جیہڑی ربّ بھاوے اہا کجھ ہوسی،
مائی ! نال وچھوڑے نکال مینوں ۔
'ہاشم شاہ' بلوچاں دے آونے دی،
کوئی کڈھ وکھال توں فعال مینوں ۔
24
میم مرن بھلا کسے ڈھنگ دھیے !
ہتھیں اپنی زہر ن کھائیے نی ۔
نیہں لائکے کیوں پچھتاونی ہیں،
نیہں پہلے ہی سمجھ کے لائیے نی ۔
نازک شیشہ ہے سسیئے ! یار والا،
کیوں وس بدرداں دے پائیے نی ۔
'ہاشم شاہ' پہاڑ توں عشقَ بھارا،
قدر اپنے بھار اٹھائیے نی ۔
25
نون نیہں دا سار کی لوک جانن،
دردوند ہی جاندے پیڑ نوں نی ۔
ایویں سمجھ مائی ! سسی کوکدی ہے،
جدھے لگڑی پیڑ سریر نوں نی ۔
لشکر عشقَ دے سسی نوں آن پئے،
نال دکھاں دے گھتّ وہیر نوں نی ۔
'ہاشم شاہ' میاں دکھ درد میرا،
ہوسی مالم ربّ خبیر نوں نی ۔
26
وار وار گھتی دھیے سسیئے نی،
کدی لاہ بلوچاں دی آس مئیے !
ادھی رات دے اٹھ کے راہ پئے،
لکھیا مول ن پوندا ای پاس مئیے !
پنوں مد پوائکے مست کیتا،
ہویا حق بلوچاں دا راس مئیے !
'ہاشم شاہ' میاں دیکھیں ہوتزادے،
گرداں پہنچیاں جائ اکاش مئیے !
27
ہے ہوت گئے سسی جاؤنا ای،
ایویں پئی بھلی مینوں مائع ! موڑیں ۔
اگا پنوں دا تے پچھا سسڑی دا،
جاندا ہوتاں نہ جگ مہار موڑے ۔
ترننجن بیٹھیاں سئیاں نوں چھڈّ جاساں،
پچھا یار بلوچاں دا کون چھوڑے ۔
'ہاشم شاہ' میاں اٹھ ہوت گئے،
جتھے سسی دے جاونا عشقَ گھوڑے ۔
28
لام لاہ دوالیا باز گئے،
اڈے پنچھیاں نوں ڈوراں پاونی ہیں ۔
نت کوچ تے نت مقام جنہاں،
تنھاں ہوتاں دا عشقَ کماونی ہیں ۔
گوئل والیاں دے کیہڑے تھائیں مئیے،
میرا آکھیا توں جی ن لیاونی ہیں ۔
'ہاشم شاہ' جیہا جیہڑا نیہں لاوے،
توں تاں عشقَ نوں لجّ کیوں لاونی ہیں ۔
29
علف اکھیاں کرماں دیاں تتیاں نی،
رو رو لینی ہاں نت سجائ مائی !
اکھیں دیکھ ن پنوں نوں ودیا کیتا،
کتے ہوتاں دے پندھ پچھائ مائی !
جیہڑی ہوونی سی سوئی ہوئِ رہی،
توڑے لکھ نصیحتاں لائِ مائی !
'ہاشم شاہ' بلوچاں دی واٹ دسی،
تینوں دیسیا ربّ رجائِ مائی !
30
یہ یار پچھے توں تاں جاندڑی ہیں،
تینوں ملگُ جے ربّ ملاونا ای ۔
کھڑی بانہہ کرکے سسی وچ تھلاں،
ربا ! غیراں دے وسّ ن پاونا ای ۔
چوتھی سیہرفی
1
علف الیاں والیئے عاشقاں نوں،
کیہیاں الیاں توں چھمکاونی ہیں ۔
تیریاں آساں دے نیناں نے نعر سٹے،
پچھوں سرمے دی سانگ چلاونی ہیں ۔
تیری چال تھوں جان قربان کیتی،
من عاجزاں کیوں ترساونی ہیں ۔
'ہاشم شاہ' دی موت نزیک آوے،
جدوں الیاں توں چھنکاؤنی ہیں ۔
2
بے بے پرواہیاں چھڈّ مئیے،
جے توں یار دی حاضری لوڑنی ہیں ۔
نالے چاہنی ہیں گل لگنے نوں،
کدی گھنڈ کڈھیں مکھ موڑنی ہیں ۔
نالے ہسدی ہیں نالے ہوئِ غصے،
کدی نین نیناں نال جوڑنی ہیں ۔
'ہاشم' دیئ نصیحتاں سمجھ کدی،
کیوں عاشقاں دے دل توڑنی ہیں ۔
3
تے تافتے بافتے پہن کے نی،
اساں نال نمانیاں مان کریں ۔
پھریں مست المست گمان سیتی،
رنگ روپ دا مان کے تان کریں ۔
آپے لائِ کے چائ بجھاونی ہیں،
آپے لائِ کے چائ مسان کریں ۔
'ہاشم شاہ' موئے نوں کی مارنی ہیں،
مان-متیئے بان کبان کریں ۔
4
سے سار دے نی مچے نین تیرے،
ڈھال گھنڈ دی اوٹ چلاونی ہیں ۔
پیویں پار لوہو نت عاشقاں دا،
گھوڑے روپ دے چڑھی دڑاونی ہیں ۔
اک پھرن بے ہوش ن ہوش کوئی،
اک مار کے چائ سکاونی ہیں ۔
'ہاشم شاہ' جہے یار غلام تیرے،
جکوں چاہنی تویں نچاونی ہیں ۔
5
جیم جوگ کماونا پایا ای،
اٹھے پہر گیانُ دھیانُ تیرا ۔
اک وار توں ہسّ بلاؤ مینوں،
کدی بھلسی ناہِ ایسھان تیرا ۔
ڈر خوف کدی کر ربّ کولوں،
مت توڑ سٹے ابھیمان تیرا ۔
'ہاشم شاہ' دی بینتی ربّ سنے،
کرے چوڑ-چپٹّ دوکان تیرا ۔
6
ہے ہور تیرے وچ عیب ناہیں،
سوئنے سندڑے ملکھ نگینیاں دے ۔
اک دردونداں نال ظلم کریں،
کڈھیں گھنڈ گھٹیں بند سینیاں دے ۔
تیرے کارنے آن فقیر ہوئے،
گھر پھوک کے مال کھزینیاں دے ۔
'ہاشم شاہ' نوں منوں وسار ناہیں،
آکھے لگّ کے دوت کمینیاں دے ۔
7
خے خام پریت دی ریت ایہا،
غرض بنی تاں آن پیارُ کیتا ۔
مونہوں آکھیا 'جند تساڈڑی ہے'،
گجھا ہور تھے قول کرارُ کیتا ۔
گئی عمر ہی دغا کماؤندیاں دی،
کھوٹا کھوٹیاں ونجُ وپارُ کیتا ۔
کتھوں ڈھونڈ کے ہاشما ! نیہُ لائیو،
جان بجھ کے روگ وہاجھُ لیتا ۔
8
دال دکھ کجیئڑے جالنے ہاں،
سر اپنے تینڈڑے دوار مئیے ۔
کاربار نوں چھڈّ بے کار ہوئے،
ڈگے آن کے تیری سرکار مئیے ۔
بھورا ربّ دے نائں تھیں خیر پائیں،
کیہی متی ایں غرب ہنکار مئیے ۔
کوئی خواب خیال سنسار 'ہاشم'،
دل اپنے ڈھونڈھ وچار مئیے ۔
9
زال ذوق تے عیش کمانودی توں،
ہسّ کھیڈ کے وکھت لنگھاونی ہیں ۔
چھیل بانکیاں دولتاں والیاں نوں،
رس رس سینے نال لاونی ہیں ۔
کریں کچّ دا ونج وپار مئیے !
توڑ موتیاں خاک رلاونی ہیں ۔
کوئی بیر ہی جنم پچھیڈڑے دا،
'ہاشم شاہ' دی جان کھپاونی ہیں ۔
10
رے رنگ انار دے روپ تیرا،
وارے ! واہ جی واہ بناونے نوں ۔
بھواں کالیاں دا کوئی ملّ ناہیں،
اوتھے عیب کی نین وکاونے نوں ۔
لٹاں گندیاں موت مسافراں دی،
راہ جاندیاں چائ پھہاونے نوں ۔
'ہاشم شاہ' تاں بھل کے نیہُ لایا،
تیرے لکھ شاباش اکاونے نوں ۔
11
زے زرد کچور دے رنگ تیرا،
ایہناں انگیاں نے من موہ لیتا ۔
پچھوں فوج چڑھی ونگاں ساویاں دی،
رہندا عقل شعور بھی کھوہ لیتا ۔
اجے خیال بلاک ن چھڈدا ای،
بندُ بندُ اساڈڑا جوہ لیتا ۔
'ہاشم شاہ' دی رنگل رنگلی ہے،
ٹک گھت گھانی رنگ چوئ لیتا ۔
12
سین سچُ آکھاں تاں توں رسّ جاویں،
گھٹّ وٹیاں جندُ تے آئِ بنی ۔
تیرے برہوں نے بھاہِ مچائ دتی،
اگّ لگّ اٹھی میری بنی تنی ۔
جیڑھا کدے ن جم کے ڈٹھڑا میں،
طعنے دیندڑی آن کے جنی کھنی ۔
کسے جنمُ جو کوئی دکھایا سی،
لئے ہاشما ! دکھ کروڑ منیں ۔
13
سین سوکھتاں وجہ تساڈڑی جی،
اجے اساں اتے اعتراز ہے جی ۔
نینیں انجنُ ہور طوفان ہے سی،
دھوہی تیغ وجا پٹواز ہے جی ۔
سانوں اگے ہی تساں شہید کیتا،
کس واسطے شوخ مجازی ہے جی ۔
'ہاشم شاہ' نے کوئی گناہ کیتا،
اج عاجزی نال مہمان نواز ہے جی ۔
14
سواد صلح کرو میتھوں بھل ہوئی،
کوئی سخن اولڑا بولیا میں ۔
میری جان تے تدوں ہوائ ہوئی،
جدوں مکھ اتوں لڑ کھولھیا تیں ۔
رتی صبر آرام ن آنودا ای،
اوس ویلڑے دا پھراں ڈولیا میں ۔
'ہاشم' ٹہلیاں دا پڑ ٹہلیا ہے،
وار سٹیا تدھ تھوں گھولیا میں ۔
15
ضواد زپت ہووے شہر دوتیاں دا،
جیڑھے گجھیاں لوتیاں لانودے نی ۔
دلوں کھوٹ اتے مونہوں پریت رکھن،
کر کورکھا کلھا جگانودے نی ۔
توڑ سٹدے سکیاں بھائیاں نوں،
پیو پتراں چائ وکھرانودے نی ۔
پوے 'ہاشما' غیب دی دھاڑ اےنہاں،
نت ماس بگانڑا کھانودے نی ۔
16
توئِ طور تساڈڑی زور ہے جی،
جیہا تیر چھٹا کر صاف چلے ۔
سئیاں نال پھریں وچ باغ دے نی،
جیسا مور لٹور چکور چلے ۔
پیریں جھانجراں وانگ تنبوریاں دے،
سماں بنھ بندھی گھنگھور چلے
'ہاشم شاہ' چلے جتھے ساتھ ہے جی،
جیسی نال پتنگ دے ڈور چلے ۔
17
زوئ ظلم کیتا بہت عاجزاں تے،
کدے میہر کرو اسیں جیویئی جی ۔
بھورا درس بی چاہیئے آدمی نوں،
مول سخت فلاد ن تھیویئے جی ۔
نہیں دیہُ جواب شتاب سانوں،
گھول زہر پیالڑا پیویئے جی ۔
بناں پریم دے عمر خراب 'ہاشم'،
لکھ جگ جے جگّ تے جیویئی جی ۔
18
این عرض اساڈڑی منّ کدے،
شغل عشقَ دا کم سیانیاں دا ۔
درس ویکھیئے درس وکھائیے جی،
مزہ پائیے درد رننجانیاں دا ۔
دتے دان دا ایڈا صواب ناہیں،
جیہا پچھیا حالَ نمانیاں دا ۔
لاہا جیونے دا ایہو جان 'ہاشم'،
روپ ویکھیئے ملکھ ربانیاں دا ۔
19
غین غرض دا کل ظہور ہے جی،
غرزدار دی خوب ہے غرض کیتی ۔
آئے چل تساڈڑے پاس کوئی،
سکھ دکھ دی چاہیئے بات لیتی ۔
وجہ پچھ کے جگّ ہے گھائ لاندا،
پھٹے جیؤ دی پچھکے طرز سیتی ۔
'ہاشم شاہ' ولوں سدا سکھ ہونی،
ایویں بیت جاؤ جکوں ہور بیتی ۔
20
فے فرق ہے کجھ زمانڑے دا،
بد دعائِ تھیں نہیں قبول ہندی،
دنے رات توں پئی ستانودی نی،
کدی ترن تھیں نہیں رنجول ہندی ۔
اٹھے پہر دا ظلم ویچار تیرا،
اک گھڑی بی نہیں مکول ہندی ۔
'ہاشم' آخری دور نزیک آیا،
اجے نہیں مراد رسول ہندی ۔
21
قاف کرودھ ہنکار گوائِ دیئیے،
ایدوں نفع ن کسے نے پایا ہی ۔
سلیمان جیہاں بھی پیکمبراں نوں،
تختوں سٹکے بھٹھّ جھکایا ہی ۔
اک خوبیاں یوسبے نال آئیاں،
پھیڑے غرض دے مل وکایا ہی ۔
نریکار دا کم ہنکار 'ہاشم'،
ہور جنہاں کیتا دکھ پایا ہی ۔
22
قاف قدم پچھان توں اپنے نوں،
سدا روپ ناہیں ہتیاریئے نی ۔
کوئی خواب خیال دی بات ہے گی،
ہسّ کھیڈ لے جگت نکاریئے نی ۔
پچھوتاوسیں ایس بہار تائیں،
جاسی وکھت وہائِ گواریئے نی ۔
'ہاشم' بھلے دی بات جگ گانودا ہی،
آکھے لگ جا ربّ دی پیاریئے نی ۔
24
کھانا پیونا شہر تھوں بدر ہویا،
خوشی شوق سبھو پریشان کیتا ۔
…… مشہور دا کوٹ آہا،
ساڑ بال کے چوڑ مکان کیتا ۔
'ہاشم شاہ'……بھیڑیئے نی،
تیرے عشقَ نے کیڈا طوفان کیتا ۔
25
نون ننگ نموز دی سنگ کیہی،
گھر پھوک ملنگ نشنگ ہوئے ۔
گئے بخت دوئ مرکے مار تیرے،
نین سانولے تیر تفنگ ہوئے ۔
اک ہوکدے وچ میدان دے نی،
اک سکّ کے صاف کرنگ ہوئے ۔
'ہاشم شاہ' تائیں کوئی دوش ناہیں،
عاشق ویکھ کے شمع پتنگ ہوئے ۔
26
واؤ وت ن آونا ہوگ موئیے،
ایہہ وار ہی آونے جاونے دی ۔
کون جاندا ہوگُ سویر موئیے،
ایہہ رات ہی سیس گنداونے دی ۔
گل لگنے چھیل کہاونے دی،
نال جانیاں جیو پرچاونے دی ۔
'ہاشم شاہ' دی بات نوں موڑ ناہیں،
سانوں غرض آہی سمجھاونے دی ۔
27
ہے ہار شنگار دی ریجھ رکھیں،
رنگ رس دی مول ن ریجھ تینوں ۔
بھور پیا ہے شوخ محبوب پیارا،
بھورا عشقَ دی چاٹ ن ہوئِ جینوں ۔
لکھ وار میں پھیریاں پاونا ہاں،
اک وار توں ہسّ بلائِ مینوں ۔
'ہاشم شاہ' نوں بہت حیران کیتا،
آکھے حالَ ہکیکتِ جائ کینوں ۔
28
لام لکھ کروڑ قربان کیتے،
تیرے عشقَ ادائ دی آن تے نی ۔
تیری نازکی دیکھ حیران ہوئے،
سارے سوہنے جمل جہان دے نی ۔
کس واسطے کجل پاونی ہیں،
تیرے نین ہی شوخ طوفان دے نی ۔
'ہاشم شاہ' میاں کر یاد رکھیں،
دن چار ہی لاڈُ گمان دے نی ۔
29
علف آؤ کدی آکھے لگ میرے،
ساری عمر گئی سمجھانودے دی ۔
دکھ پانودے جان کھپانودے دی،
نال آہیاں کوک سنانودے دی ۔
پئی دھم سنسار دے وچ میری،
نت آنودے تے مڑ جانودے دی ۔
'ہاشم شاہ' دی آہ ن پوے تینوں،
ہینسیاریئے ! جوگ کمانودے دی ۔
30
یہ یاریاں کرن ہیسان ناہیں،
نال جوگ بیراگ سنیاسیاں دے ۔
اک لائِ ببھوت ملنگ ہوئے،
دل گھائلاں نال اداسیاں دے ۔
پچھے لگ کے اسیں خراب ہوئے،
اےنہاں اکھیاں درس-پیاسیاں دے ۔
'ہاشم شاہ' میاں ہن بہت ہوئی،
چھڈ خیال رسیلیاں ہاسیاں دے ۔
This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.
Public domainPublic domainfalsefalse