دیوانی مەحوی/ر

by مەحوی

←پیتی د

دیوانی مەحوی  (1896)  by مەحوی پیتی ر

پیتی ز→

-١-

لە ئولکەی عیشقەدا بێ چوونە سەر دار	بە ئاسانی مەزانە بوونە سەردار
ھەیە گەر عیشقی سەرداری لەسەرتا	بکە مەشقێ لەوانەی چوونە سەر دار
عەسایەک دەست گیری ئێمە نابێ	پڕی ئەم دارە بێ گەر سەر بە سەر دار
لەبەر داری حەدا من بم، ئەتۆ مەست	دە قازی حەق بڵێ تۆ، ((حەق)) چ بەردار
خۆشی فەرموو چ مەجنوون و چ مەنسوور	بەشی عاشق درا ھەر بەرد و ھەر دار
ئەوی چوو بۆ سۆراغی، بێ سۆراغە	خەبەر وایە کە کەس نابێ خەبەردار
وتی: مێوەی بەھەشتە شیعری ((مەحوی))	خودا نەبڕێ لە باغمداری بەردار

-٢-

ئەی ئەو کەسە کە مەستی غورووری بە ھاتی کار!	بە و دەستی زۆرە بدڕە پەڕۆیەک لە کاری ((چار))
ھەرچەندە خەرتەلی، لە پڕێ چەرخی پەنجەباز	دەتکا بە بازی پەنجەیی ((میقادۆ))ی شکار
یا ماری سەر خەزێنە! بترسە کە گەژدومێ	بەو نووکە چزوە یڕ بە دەمت کا لە ژەھری مار
زەڕڕە تریشقەیێکە کە کێوێ دەدا بە باد	ئەشباە ئەوەندە زۆرە بە کەس نایەتە شومار
پەس ((ئەوروپالی))! بەس بگەزن لێو، ئەمە چیە	ژاپۆنییەک موحاسەرە دا چار دەوری چار
چاری قەدەر بزانە نیە، چەندە چاری وا	بێ چارە ما کە بوو بە دوو پەنجەی قەزا دوچار
لەم کاروباری چارە یەکێ چارە گرژ ئەکا	وا تێ گەیشتووە کە ھەر ئەسبابە دێ بە کار
پڕ ((سیبریا))، بە بێ مەدەدی زاتی کیبریا	ئەسبابت ئەر ھەیە، نیە شایانی ئیعتیبار
ھەرچی ھەیە موسەبیبە، باقێکە فانییە	بەندەی یەکێ بە، بەس ببەرە عەبدی سەد ھەزار
((مەحوی)) چ کەس مەناسە، بناسە خوداو و بوس	زیکری یەکێ کە مارە، مەکە باسی چار و مار
لەم چارە پیسە، میللەتی پاکی موحەممەدی	دەر قەلعە بێ خودا! بە حەققی جاھی ھەردوو چار

-٣-

ئەگەر تۆ روو بە خاڵێکی لە ((لەیلا)) شۆخ و زێباتر	منیش ئاشفتە حاڵێکی لە ((قیس))م شێت و شەیداتر
بە دڵمە جوێنی ئەو لێوە، لە بۆسە نەشئە بەخشاتر	لەکن تریاکییە ئەڵبەتتە قاوە سەد لە چا چاتر
لە کۆیا موددەعی دیمی، بە ئیستیھزا وتی: شاھم!	گەدای ئەم کۆیە بم، شاھەنشاھێکم سەد لە شا زیاتر
لەبەر دەرگاھی عیشقا یەکسەرە ھەرکەس سەری دانا	ئەگەر پەتیارەیەک بوو، بوو لە سەد عەللامە داناتر
بنازم بەم شەھی مەھـ سەیرە بۆ گەشت و گوزاری شەو	سوارێکە: بوراقی تەوسەنە، جیبریلیە شاتر
لە دنیا تێپەڕی ھەرکەس بە باڵی ھیممەت، ئازایە	لە عوقباش ئەو کەسە گەر تێپەڕی، بازێکە ئازاتر
ئەگەر ئەم ئەھلی دنیایە، وەکو ھەن، رێ خەنە جەننەت	دەنائەت زوو دەکا ئەو دونیە لەم دنیایە دنیاتر
کەسی من گەر کەسن کەس من نەخاتە فکری ئەو شاھە	بە یادی ناکەسان ئازوردە حەیفە خاتیری عاتیر
خودا بیدا بە رەحمەت، داغی دڵ چاوی دڵە ((مەحوی))	بە گریە چاو ئەگەر چوو، شک دەبەم چاوێکی بیناتر

-٤-

موحەققەق ھەرکەسێ مەسلەکیە حەقق و حەققیە مەنزوور	سولووکی چوونە سەر دارە، تەریقەی پیریە مەنسوور
لە ئولکەی عیشقەدا بۆ ھەرکەسێ سەردارییە مەنزوور	((علو))ی مەرتەبەی سەر دارە، بۆتە پەیڕەوی مەنسوور
دەڵێ دانام و دڵ خۆشی دەخاتە داوی زوڵف و خەت	ئەگەر عەقڵی ھەیە بۆچی حەزەر ناکا لە مار و موور!
کەمالات و مەعاریف مەبیە، بێ دەخڵی ھەوێنی عیشق	عەجەب پشکوتووە لەم جەزوە نارە بە عالەم نوور
بە خوێنم تینووە، با نۆشی کات و نۆشی بێ، ئەمما	لەسەر چی، تۆ بڵێ ئەو لێوە مۆرە وا لە من بوو سوور
ویسالت نارە، ھیجرت ڕۆژەڕەش، وەک ئافتابی تۆ	لە تۆ نەزدیکە پشکۆیە، خەڵووزە گەر لە تۆ بی دوور
تەعەججوب گرتمی، سۆفی کە تەسبیحم لە ملیا دی:	کە بێ تەفریبە پیرێژن لەبەریا بێ بەر و بەرموور
بە زەرد وسووری دنیا زەردەواڵەت لێ نەگۆڕابێ	بە ھەنگی تێ بگەی، ھەر نێشە، نۆشێکی نیە زەنبوور
لە تێغی تۆ ھەتا ((مەحوی)) شەرەفیابی شەھادەت بوو	خوێنی بوو بە ئاو، ئیتر لە داوێنت نەما مەحزوور

-٥-

ئەوەندەی ئەھلی دنیان ئەھلی دنیا، تاقە ڕۆژێ گەر	بە قەڕنێ من ئەوەند ئەھلی خودا بم دەبمە پێغەمبەر
بە کەم مەگرە سروشک و ئاە و ناڵەی بێ نەوایانت	کە سەیلی بێ ئەمانە، تیری دڵدۆزە، گولەی وەروەر
چ کەس نابێ بە کەسدارم، نیە لەو بەردەرە یارم	خودایا تۆ بکەی چارم کەسێکم بێ کەس و بێ دەر
چڵ و چۆکەر مەدە دەورم، خودا حافیز نەسیحەت گەر	لە شەکوەی عیشق و لۆمەی عەقڵ ئەمن ھەم لاڵم و ھەم کەڕ
زوبان و گوێ گلە و پەندی نە لێ دەیبەن، نە پێ دەبیەن	عەبەس دێن و دەچن بەم جۆشە غەمماز و مەلامەت گەر
لە ئیعجازی مەحەببەت چار فەسڵم جوملە بۆ جەمعە	سروشکم سوورە، رەنگم زەردە، لێوم وشکە، چاوم تەڕ
سیاپۆشن لە داخی خەت وخاڵ و لێو و روو و زوڵفت	وەنەوشە و میسکی چین و ئاوی خزر و لالە و عەنبەر
جگەر کون کە، خوێنی گریە بەردە، سینە ھەڵبدڕە	نیگاھێ کە ببینە کاری تیر و نەشتەر و خەنجەر
کە سەیری دەفتەری سەر گەشتەکان و خاکساران و	سیابەختانی کردن، دی ھەموو، ((مەحوی)) بوو سەردەفتەر