دیوانا مەلایێ جزیری/ێ

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
دیوانا مەلایێ جزیری  (1630)  by مەلایێ جزیری
قافییا ێ

ژ مابەینا دو ئەبروویان دبینم قابە قەوسەینێ[edit]

ژ مابەینا دو ئەبروویان دبینم قابە قەوسەینێ «تعالی الله» بنێ ڕەمزێ چ ڕەنگ ئاڤێهتە مابەینێ
ژ قەوسەینان دبارن تیر د جەنگێ دا موهەییانە سولحچینە بنێ ئیرۆ خەتێ نازک ل مابەینێ
بنێ نوونێن ل سەر صادان کو کاتب گۆشە لێ بادان سەراسەر قاف تا قافە رومووزا «حكمه العين»ێ
بەقا نینن ل بۆ تشتی حەتا کەنگێ بکین پشتی د عشقا وان پەریڕوویان وەرن دونیایێ دا دەینێ
ب بەرقا شیر و ئەلماسان ب تیرێژێن د شەهکاسان سەراسەر ئەهلێ دونیایێ دسۆژی «طرفة العين»ێ
مەلا «بالله» د ڤی دەوری ب ڤی ڕەنگی ب ڤی تەوری نشان دا وەک نشانی کەس دەرانین دوڕ ژ بەحرەینێ

هێڤی و تەوقە دکم ئەز ژ خودانا حەشەمێ[edit]

هێڤی و تەوقە دکم ئەز ژ خودانا حەشەمێ وێ نگار و سەنەم و پادشەهـ و موحتەشەمێ
جارنان بەندەیێ دل سوهتییێ مەهجوور ڤە ڤنێر ب لەبێ لەعلێ شەکەربار و ژ عەینی کەرەمێ
پرسیارێ ل مە جارەک بکە شیرین دەهەنێ کو پەریهتینە فراقا تە ل سەر دەرد و غەمێ
ئەر نە هودهود ژ سەبا بێت و وەکی بایێ سەبا دێ ژ هر کوو بگەهت دەستی ڤ پەیکێ حەرەمێ
پرسیارێ ل مە بت وەر نە خوە مەهجوورێ غەریب دێ ل کێ عەرز بکم ڤێ غەم و دەرد و ئەلەمێ؟
«حاش لِله» کو بکم ئەشکەرە ڤان غوسسە و دەردان وەر بسوژم ژ غەمێ عشقێ تو سەر تا قەدەمێ
مە ب سەحرایێ وسالا خوە دەرین تو ژ خودێ ڕا وەر نە وەقتە کو ببین غەرقەیێ بەحرا عەدەمێ
ژ گولستانێ جەمالا تە گولەک بێتە زوهوورێ ژ دنێ دێ بچتن ناڤێ بهشتا ئرەمێ
شەرحێ حالێ غەمێ عشقا تە ژ کوو تێتە نڤیسین مەدحێ ئەوسافێ جەمالا تە کوجا تێ ڕەقەمێ؟
وی مەجالێ کو جەمالا خوە تەجەللا دکری لازمە سەجدە ببین بەر تە د وێ گاڤ و دەمێ!
سەجدە بین بەر تە ڕەوایە د حەمی مەزهەب و دینان کی دبت موشرک و کافر ژ وی شیرینە فەمێ!
گەر ببم بەر تە سوجوودێ د دەما کەشف و شوهوودێ مە ل دل دێ بدرت پەرتەوێ نوورا قدەمێ
«قِبْلَتی وَجْهُكَ فی كُلّ صَباح وَ مَساء» ب دو ئەبروویێ تە جانان دخورم ئەز قەسەمێ
موویەکێ ئەز ژ تە نادم ب دوسەد زین و شرینان چ دبت گەر تو حسێب کی مە ب فەرهاد و مەمێ
تە فەڕەنگ و عەرەبستان و مەجەر تێک ستاندن جەلەوێ خوەش ڤەگەڕین، هاتییە نەوبا عەجەمێ
ما ژ دیوانێ سەعادەت سەکری شوبهی مەلایی تو ب ناڤێ م گەدایی بکشینە قەلەمێ

غەما عشقێ پەرهتم ئەز، حەبیبا غەمڕەڤین کانێ؟[edit]

غەما عشقێ پەرهتم ئەز، حەبیبا غەمڕەڤین کانێ؟ سەراسەر تێک بهێتم ئەز، ژ دەردێ فەرق و هجرانێ
فراقا دلبەرا ڕندە، بهێتم هەر وەکی فندە موسلمانەک د ڕێ من دە، خەبەر بت بالی سولتانێ
خەبەر بت بال شەکەرخایێ، شەپال و خووب و زیبایێ کو میرە بەلکی بیر نایێ، ئەسیرەک وێ د زندانێ
ئەسیرم لەرزە و تاڤێ، م تاقەت ڤێ نە پەروا ڤێ د حەبسا وێ قە من ناڤێ، بکم فەریاد و ئەفغانێ
م ناڤێ ئەز ب فەریاد کم، ل زولما دلبەرێ داد کم سەحی دێ شوبهی فەرهاد کم، بدم رووحێ ژ کۆڤانێ
ژ کۆڤانا تە شیرینێ، دنالم شوبهی گۆیینێ دڕێژم هێسترێن خوینێ، وەکی تاڤێ د بارانێ
وەکی بەرقا بوهاری ئەز، ژ دەست چەشمێن خوماری ئەز دکم فەریاد و زاری ئەز، مەگەر جارەک کی ئحسانێ
تو پوڕ ئحسان خوەی ڕەحمی، ل دەروێشان ئا بێ خەشمی چ بیتن گەر ب نێڤ چەشمی، نەزەر کی تو ل ئاستانێ
ل من پورسەک ب دلداری، دبت هەمتایێ دیداری ڤەوەستایم د فەرواری، ل عەبدێ خوە کە فەرمانێ
د فەرمانێ ڤەوەستایم، د بەندا خدمەتێ دایم وەکی گۆی بێ سەر و پایم، هەمان لێ دی تو چەوگانێ
ل بەر چەوگان و کاشوویان، ژ دەربا تورک و هندوویان دبازم هەر وەکی گۆیان، دەما ئەو تێنە مەیدانێ
دەما ئەو تێن ب بازی تێن، د گەل قەوسێن شیرازی تێن چ مووکارن د تازی تێن، ب دەعوا تێنە لێکدانێ
ب دەعوا تێن مە یەغما کن، د عامێ شوور و غەوغا کن سەواش و فتنەیان ڕاکن، ب شیر ئەو تێنە تالانێ
دو تالانچی د مەشهوور تێ، ژ مەعدەن عەینی کافوور تێ د تێکل زولمەت و نوور تێ، مە کوفری دی د ئیمانێ
مە کوفری دی د ئسلام بێ، ژ شەرقێ زولمەت و شام بێ ژ زولفان عەنبەرێ خام بێ، کنارێ خال و نیشانێ
دو زولفێ عەنبەرئەفشانن، دو لەعلێ شەککەرستانن دو چەشمێ سحرێ فەتتانن، دلێ من وان خەدەنگ دانێ
دلێ من وان خەدەنگ لێدا، د بورجا رووز و شەب تێدا ل سەلوا مار لڤین پێدا، ب مەستی هاتە سەیرانێ
ل سەلوێ مار ب لەف هاتن، د بورجا تیپ ب سەف هاتن ژ باتن تیر ب خەف هاتن، ژ بەر بەندا گریبانێ
ژ بەر بەندا نقابا وێ، ل بەر فەتلا عسابا وێ جەمالا ماهتابا وێ، مە بەدرەک دی د سەیوانێ
هەییڤ بوو ئەو د زولماتێ، دخوم سووندێ ب ئایاتێ کو نوورێ دا سەماواتێ، ئەسەد هات ڕاستی میزانێ
قەمەر هات ڕاستی پەروینان، ژ بۆ خەملێ شەمال ئینان مە نێرگز دین د نەسرینان، د نێڤ باغێ گولستانێ
د باغێ من مەدام دل تێ، جنەسری و سووسن و گول تێ بەنەفش و تەرح و سونبول تێ، چەڤین سەر شوبهی رەیحانێ
ل دێمی سونبولان سەر دان، چەڤین سەر سووسن و وەردان ل ماهێ عەقرەبان گەڕ دان، د سەردا ئابێ حەیوانێ
ژ عشقێ لەو مەلا خەستە، ژ حەرفا بادەیێ مەستە ژ هووش و عاقلی ڕەستە، ل دەر گۆشێن د مەیخانێ

ئەی نەسیمێ سەحەرێ ما د مەجالا سوبەهێ[edit]

ئەی نەسیمێ سەحەرێ ما د مەجالا سوبەهێ سەد سەلامان بگەهینی ژ مە وێ پادشەهێ
عەرعەرا قامەت ئەلف نەیشەککەرا شۆخ و شەپال نازکا سیمین تەن و خوسرەو و زەررین کولەهێ
د بەری دا تو ببووسی ب دوسەد زاری و لوتف ئاستان و دەر و دیوار و شوباکێن قەلەهێ
نامەیا جەور و جەفا و ئەلەم و دەرد و غەمان دی ب دەستێ زەرییێ موحتەشەمێ سەرو سەهێ
بەلکوو دلبەر ژ ڕوویێ عادلی و مەرحەمەتێ ڕەحمەکێ کت ب فەقیران و بپرست گلەهێ
ما ژ بەر زەرب و فراقا تە سوکوونەک مە هەیە؟ جەرگ و دل هەردو ب نالینە وەکی چەنگ و ژەهێ
حەق دزانت د شەڤان شوبهەتی ئاڤێن د ڕەوان مە ب دل زاری و کالینە حەتا سوبحگەهێ
«حجر أسود» بدرت دەست زیارەت بکرم نەزر من بت بگرم خواس تەریقا مەکەهێ
دین ئەگەر بێتە بەها جان ددرم لێ ئەمما مە هەزار جانێ عەزیزی دهلێتن د بەهێ
پەردەیا خێلی و چارێ تو ژ سەر دێمی هلین دا ژ شەوقا تە ب خەف بت شەفەقا مهر و مەهێ
قەت دبت وەک تە شەپالێ نە د شام و نە د شەرق کێ نشان دا د جەهان مسلی تە خوندکار و شەهێ؟
عالەمەک شەهدەیییا حوسن و جەمالا تە ددت تو زولەیخایا زەمانی و چ حاجەت مەدەهێ
حەق نگەهدارێ تە بت پادشەها سەرو قەدان ب کنارێ مە فەقیران بکە جارەک نگەهێ
خووبی و دلبەری و ناز و تەلەتتوف ب تە شێن خوسرەوا پادشەهانی وە خودانا جەبەهێ
ژ ئەزەل حەق ب مەلێ دایە ژ عشقێ قەدەحەک تا ئەبەد مەست و خەرابین ژ مەیا وێ قەدەحێ

ئەی نەسیمێ سبەهێ ما د مەجالا سەحەرێ[edit]

ئەی نەسیمێ سبەهێ ما د مەجالا سەحەرێ سەد سەلامان بگەهینی ژ مە وێ لەب شەکەرێ
نێرگزا نازک و تەڕ نەیشەکەرا مەست و خومار دێم دوڕ و لەعل لەب و موحتەشەم و موعتەبەرێ
ئاستانی و شوباک و کولەک و پەنجەرەیان دا ب مسکینی و زاری تو ببووسی د بەرێ
ئەز ب وێ قامەت و بەژنێ ل تە سووندێ دخورم بەسکە ئەی پادشەها من ل ئەسیران غەدەرێ
تۆزەکێ بین ب خوە ڕا تا بکرین کوحلێ بەسەر ل تەریقا قەدەما دلبەرێ وێ رەهگوزەرێ
دێمێ بەدر و ئەنییی زولف ل سەر بوونە هەلەک ئەرقەمان حەلقە و گەڕ دانە ل دەورا قەمەرێ
نە بوویینە نە دبن وەک تە شەپالێ د جەهان کێ دیین مسلی تە سیمین تەن و زەررین کەمەرێ
ژ بەر ئاهێن مە دنێ ئاگر و دوود بت نە عەجەب مە د دل دا هەیە نارەک کو دسۆژت سەقەرێ!
دا ببینی سەنەما من تو بگین خوە بدە خەت بکە تەلخیسێ جەوابێ مە ژ ڤێ موختەسەرێ
قەدەرەک شەفقە ژ لوتفا تە تەمەننا دکرین دا مە مەحرووم نەدیری تو ژ لوتف و نەزەرێ
ما ب زەهرێ شەکەری دۆست بخوونت جارەکێ عەرزحالا کو نڤیسی مە ب خوونا جەگەرێ
لەو کو پوڕ شەفقە ددیرت کەرەم و لوتف و کەمال ئاهـ ژ دەست رەمز و سوڕێن وێ دوڕ و گەوهەر خەبەرێ
ب خودێ قەت تە د دل دا ژ خودێ ترس نەهن دکری زولم و جەفایێ تو ل من ڤێ قەدەرێ
بسک و گیسوو ژ حەریرن قەسەبن توررە و زولف تە ژ کافوورە بەدەن، خال ژ مسکێ تەتەرێ
پاشی وان گەزمەیێ چەهڤێن تە مەلا پێ کوشتی ما خەدەنگ دێ بکرن قەت ل مە ئێدی ئەسەرێ؟!

ئەی شاهدێ قودسی ڤەکە بەندێ ژ نقابێ[edit]

ئەی شاهدێ قودسی ڤەکە بەندێ ژ نقابێ تا چەندی وە سەرگەشتە بمینن د حجابێ
بسکێن ژ حەریری تو ژ نوو ماوەرێ لێکە زولفێن ژ عەبیری شەکە باڤێ خەم و تابێ
قشتێن د خوە چین چین بدە بەر مسک و زەبادێ تایێن د عسابێ بڕەشینە ب گولابێ
هەر یەک ب هەزار ڕەنگ ل بەژنا تە سەما تێن خەمری و لەف و شەتری و تایێن د عسابێ
من جان یەدێ بەیزایە ژ عیسا چ خەبەر دم؟ من ئاتەشێ مووسا دییە گولنارێ شەرابێ
مننەت کو ژ بەختێ خوە و تالع ب نەسیبم حوسنا تەیە ئیرۆ ژ مە ڕا چوویە نسابێ
عشقا مە ژ بەر مەوج و عەجاجێ بوویە دەریا وێ زیر و زەبەر کت مە ب دەست هند و غورابێ
نەهـ چەرخێ سپهرێ ژ هەوایا تە و مهرێ سەرگەشتەنە ئەو تێک ڤ مە ڕا شوبهی حەبابێ
وەک با دلەزینی تو کومەیدی دبەزینی عومرێ مە عەزیزێ! ب خودێ بەسکە شتابێ
یا پێ ب زیارەت ب مە دە، یا سەرێ ئەنگوشت دەستێ خوە مە ئاڤێتییە بێ چارە رکابێ
من ڕێ ژ سەرابێ ب شەرابێ بر و مونکر حەتتا ب ئەبەد تەشنەجەگەر ما د سەرابێ
سەرپووش و قبابا مەیە تەسبیح و موسەللا وەر دا بدڕینین ل خوە ڤێ پەردە قبابێ
«لله» وەرە ساقی ب دو جامان مە جوان کە موترب ب دەفێ ڕا بدە سێگاهـ و شەبابێ
وەر گوهـ بدە نایێ کو شرین قەد د سەمایێ پوڕ حەلکرنە مەسئەلە ڤێ فەسلێ ختابێ
جاما نە شەکەرلەب ب مە دت عەینی حەرامە فەتوا وە نوما حاشییەیا شەرحا لوبابێ
موفتی مە نەی و نایە و نەی قەولێ قەدیمە باوەر تە نەهن گوهـ بدە بەر چەنگ و ڕەبابێ
نەردا مە چ بازی بنومیتن مە ژ سازێ بەندین د سوئالێ وە گوشادین د جەوابێ
ئەز چوومە سەرایێ کو شرین قەد د سەمایێ گۆ: ئەڤ نە مەلایێ مەیە؟ بێ پەردە بلا بێ!

مە ب دل نێرگزییێن خاسسە دڤێن[edit]

مە ب دل نێرگزییێن خاسسە دڤێن سەمەن و یاسەمینێن تازە دڤێن
نازک و نەیشەکەرێن توحفە دڤێن سووسنێن نازک و تەروەندە دڤێن
دلبەرێن دێم دوڕ و دوڕدانە دڤێن کەوکەبێن شەوق و شەفەق زوهرە دڤێن
نازپەروەردە و شەهزادە دڤێن سایەپەروەردە مە بێ پەردە دڤێن
سەرو قەد دێم گول و لەب غونچە دڤێن «آيه الله»ێ شەریف نوسخە دڤێن
لێ ب ئعراب و خەت و جەزمە دڤێن دلروبایان نە تنێ غەمزە دڤێن
ب مەسیحا سفەتێ عشوە دڤێن سامری سحر سفەت شێوە دڤێن
سەنەمێن سوڕ ژ سەمەد هەر مە دڤێن ژ مە ئەسوەد حەجەران سەجدە دڤێن
ب زیارەت مە ژ وان بووسە دڤێن توررەیا شەنگ دل ئاشوفتە دڤێن
مهردارێن خوە د پژموردە دڤێن پێشکێشا تە مە دوسەد نافە دڤێن
سەد هەزار ئەتلەس و هەم خارە دڤێن هەر ل بۆ زینەت و خەملا تە دڤێن
تەختەبەند و سفەتێن قەیسەرییێ

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

پوڕ ژ دینا تە غەریبم خانم ژ تە سەر تا ب قەدەم حەیرانم
هەر ب جان تەشنەلەبێ لەعلانم دل د بەندا گرها زولفانم
یووسفێ جەرعەکەشێ هجرانم نوقتەیێ دائرەیێ زندانم
لەو شوبی دائرەیێ سەرگەردانم بادەنووشێ قەدەحێ حرمانم
ب دل ئاتەش ژ جەگەر بریانم لەو پەریشان و پوڕ ئێشانم
عاشقێ نازک و مەحبووبانم تو نەبین بێ سەر و بێ سامانم
گولێ باغێ ئرەمێ بوهتانم شەبچراغێ شەبێ کوردستانم
چ تەبیعەت بەشەر و ئنسانم «لله الحمد» چ عالی شانم
د ڕییا یارێ ل ڕێزا سانم لەو د ئقلیمێ سوخەن خاقانم
سبەهی عیدە و ئەز پێ زانم کو ب کێرا تە سەحەر قوربانم
خوەش بریندارەکی بێ دەرمانم جارەکێ شەفقەکە رووحم و جانم
ژ خودێ ڕا ڤەکە بەندا بەرییێ

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

سووسنێن تازە و مشکین دالان بەس پەریشان کە ل سەر سەرمالان
ڤەدە جارەک تو ژ دۆرا خالان ژ دل ئەم دایینە بەر چەنگالان
خەنجەر و ڕم و شیرێن قەتتالان نەزەرێ وەر بدە ساحب حالان
دەمەکێ دا بسەیرین سەد سالان لەو ئەلف تێن مە د حەرفێن فالان
کو ل شەکلێ ڕەقەمێ سەرسالان توی مورادا مە ژ عەرعەربالان
زمزم و دەنگ و زمهنا لالان جەزبە دا مە ب هەزار ئەحوالان
لەو دنالم ژ نەسەق عەبدالان کو ب مەستی ددرن یەک پالان
عەنبەرێن خەمری و سووسن ئالان سوهر و زەر شەتری و چیچەک والان
مسرییێ وان ژ مە دل کر کالان تە ژ قەوس و قوزەحێن خلخالان
کو بوویین دائرە شوبهەت هالان خەمرییێن خەمزەدە نسبەت دالان
کو چەڤاندینە ژ ڕەنگ کۆپالان مسرییان وەر بدە بەر سیقالان
زوهرە ڕەنگێ وە شەفەق موشتەرییێ

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

سونبولان تازە موسەننا نەکری توررەیا شەنگ موتەررا نەکری
خەمرییان شیفتە توغرا نەکری عەرعەرێ خارە و دیبا نەکری
دل و دین غارەت و یەغما نەکری سەرێ سەودازەدە سەودا نەکری
دلێ غەمدیدەیێ ما شا نەکری کوشتییێ خەنجەرێ بڕڕا نەکری
گوهریێ نەرگسێ شەهلا نەکری ل مە بێ پەردە تەجەللا نەکری
مە ژ قەیدا خوە تەسەللا نەکری ساعەتێ ڤێ سەعەتێ ڕانەکری
دەعوەیێ دلبەرییێ تا نەکری مە دڤێ عەنبەرییان شانەکری
جلوەیەک میری و شاهانە کری لێ خەرامێ ل مە مەستانە کری
ژ مە دل کەعبە و بوتخانە کری پێشی شەمعا خوە مە پەروانە کری
وەهە جارەک مە تەوەللا نەکری غەنجەکی قەنج ل مەللا نەکری
جەگەرێ ڕیش موداوا نەکری بکوژی عاشق و پەروا نەکری
قەت برینێ مە تە دەرمان نەکری ل شەهیدێن خوە تەماشا نەکری
ما وە دلبەر دکرن دلبەرییێ!؟

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

هەردو قەوسێن تە ژ قودرەت نە ژ یەنگ ژێ ب میزان بڕەشینن مە خەدەنگ
بدەرن سینە ب سەر پەنجە پەلەنگ ڕۆم پشت دت عەجەمێ بێتە فەڕەنگ
لێ نە وەک واقعەیا گیو و پەشەنگ هلبتن قەنج ژ نێڤ ئاتەشێ جەنگ
بێن سەواشێ حەبەش و نووبی و زەنگ تو دزانی چ نەهەنگن چ نەهەنگ!
ڤەکە لەعلان تو ژ سەر شەککەرێ تەنگ کو چ مورادا تە بوویین پێت و پەڕەنگ
مەستێ جەورا تە مە بێ بادە و بەنگ بێ تە جانا ل مە عالەم بوویە تەنگ
ژ جەفایا تە نەما قەت ل مە ڕەنگ تو دزانی چ دبێژت نەی و چەنگ
ژ چ پەیوەستە دنالن سەرێ زەنگ مە دخوونن قەد و بەژنا تەیە شەنگ
نێرگزێن مەستێ ب ناز و نەیڕەنگ لێ تو تووبا وە ئەزێ خەستەیێ لەنگ
چ بکم فەیدە کو ئێڤارە دەرەنگ موتربان دا نەکەڤن چەنگێ ژ چەنگ
دا نەدت پەردەیێ ئایینەیێ زەنگ وەک مەلایی ب هەزار ڕەنگ ئاهەنگ
کو ژ چەنگا مە بنالت خەرچەنگ ب فەغان بێت و ژ بەر سەد فەرسەنگ
چ خەبەر دم ژ دلێ تەی وەکی سەنگ دکوژی عاشقێ مسکین ب تفەنگ
نەکری تەرک تو ڤێ کافرییێ

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

ب قەدێ نێرگزا بوهتانی نازکەک شەنگ شوبی رەیحانی
چ خەت ئشکەستە شرین رەیحانی کو تە پێ نەسخ کری دیوانی
«الله الله» ژ چ ڕەنگ ئنسانی یووسفێ لەب شەکەرێ عبرانی
بەسە گەر وەک تە بدیرت ثانی حوورییێن رووح سفەت رووحانی
وەک تە سەر تا ب قەدەم نوورانی وەک تە حاشا هەبتن شیرانی
«أحسن الله» ژ سررا سوبحانی کو جەمالەک وە مونەززەهـ ئانی
د مسالەک بەشەری دا دانی مە ب ئلهامێ ئیلاهی زانی
ب نشانێ قودرەت بێ نیشانی چ نشان زولمەتێ نوور ئەفشانی
ل جەمالا سەمەدی بورهانی تو ل دەرحەق مە چڕا ئەرزانی؟
کو سەحەرگەهـ بمەشی سەیرانی تە مەلایێ خوە قە جارەک نانی
ب سەرئەفرازی و عالی شانی سەجدە بت بەر قەدەما سولتانی
نە تنێ رووحی تو رووح و جانی زینەتا حوسن و سوڕا خووبانی
تاجێ فەرقێ سەرێ مەحبووبانی تو ل سەر دلبەران خاقانی
تو ب شیرانی و لەب شەککەرییێ

دینبەرێ حووری مسالێ زەرییێ
نازکێ نەیشەکەرێ سوڕپەرییێ

«صباح الخیر»[edit]

«صَباحُ الْخير» خانێ من، شەهێ شیرین زەبانێ من تویی ڕووح و ڕەوانێ من، ببت قوربان تە جانێ من
«تعالی الله» چ زاتی تو، چ وێ شیرین سفاتی تو! نە وەک قەند و نەباتی تو، یەقین رووح و حەیاتی تو
حەیات و راحەتا جانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

«صَباحُ الْخير» مەستا من، لەتیفا جام ب دەستا من خومار و مەی پەرەستا من، تویی مەقسوود و قەستا من
ژ مەقسوودان تویی بەس من، ببن بەر چەرخێ ئەتلەس من ژ غەیرێ تە نەڤێت کەس من، ب ڕەشتۆزێن موقەووەس من
د بەندا زولفێ چەوگانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

ژ وێ زولفێ ژ وێ بەندێ، ڕەها بم لێ ژ پەیوەندێ سیەهـ چەشمێ سپی زەندێ، تە سوهتم شوبهەتی فەندێ
شوبی شەمع و شەمالم ئەز، ژ بەر حوببا تە لالم ئەز زەعیفم وەک هلالم ئەز، سفەت گۆیین دکالم ئەز
ڤ بولبول ڕا ب ئەفغانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

ڤ بولبول ڕا شەڤ و ڕۆژێ، ل سەر وێ تەرح و بشکۆژێ ئەنی ماهێ شەفەق ڕۆژێ، تە سوهتم شوبهەتی دۆژێ
کو دوورم ئەز ژ وێ حوورێ، تنێ جارەک ل سەر سوورێ ژ وادی ئەیمەنا توورێ، تەجەللا کر د نێڤ نوورێ
ژ وێ سوهتی دل و جانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

ژ حوسنا وێ تەجەللایێ، یەدێ بەیزا و بالایێ چ وەسفان بێم خەبەر نایێ، وەلێ دل جەزبەیێ دایێ
نە هشیارم ژ وێ بەرقێ، ژ زەرتاجێ ل سەر فەرقێ سپێدە دا هەتا شەرقێ، بەلێ نائێخمێ فەرقێ
ژ زەربێ عشقێ نالانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

زەریفی نازکی شەنگی، سفەت حووری پەری ڕەنگی ب ڕۆژێ ڕا تو هەڤدەنگی، دو ڕەشتۆزێن سیەهـ یەنگی
کشاندن لێ نە وەک جاران، خەدەنگێن قەوسێ نووباران ژ ڕەنگێ شیر و مووکاران، ڕەشاندن سینە وەک باران
ژ وێ زەربێ پوڕ ئێشانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

ڤەکە جارەک خەت و خالان، ل سەر وان مەسنەد و پالان بخوونە لێ مە عەبدالان، ببینین عید و سەرسالان
ئجازەت دی مە دەستوورێ، پەری ڕەنگێ سفەت حوورێ د نێڤا زولمەت و نوورێ، بنووشین مەی د فەرفوورێ
ژ دل تالانێ خالانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

ژ شەهکاسا کو قەرقەف تێ، مەیا نوورین موشەررەف تێ نشانەک دلبەرێ کەفتێ، ژ بۆ من هەر سەحەر خەف تێ
ژ وێ جامێ دنووشم ئەز، سەحەر لەو نەی ل هووشم ئەز ژ عامێ لێ دپووشم ئەز، ب جان هەر لێ دکووشم ئەز
کو غالب مەست و سەکرانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

وەرە پێشبەر مەلایێ خوە، شەهید و موبتەلایێ خوە ب شەفقەت کە لقایێ خوە، مەلا نەمرت ب دایێ خوە
مەسیحایی ل بیماران، کەسێ گەزتی دو ڕەشماران شەهیدێن شیر و مووکاران، کری ئامانجێ نووباران
ل دیدارا تە حەیرانم، «صَباحُ الْخير يا خانم»

وەرە بیناهییا چەهڤان، ببینم بەژن و بالایێ

غەرق بووم ئەز د غەما عشقێ د وەقتێ سەحەری بوو[edit]

غەرق بووم ئەز د غەما عشقێ د وەقتێ سەحەری بوو کو تەجەللایێ جەمالێ ژ مسالێ بەشەری بوو
نە ژ لەونێ بەشەران من دییە لێ دێم زەری بوو ئەز دبێم رووحێ قودس بوو ب خوە یا حوور و پەری بوو
لەو ب حوسن و نەزەرێ ڕەمزەک ژ سڕا قەدەری بوو خەمرییێن سەیر ل دێم حەلقە ل دۆرا قەمەری بوو
سەد خەدەنگ دانە جەگەر سینە ژ زەربێ ب کەری بوو ل مە ئێش و ئەلەمان زێدە ژ تیرا قەجەری بوو
دل ژ مە بوویە پەلەک جان و جەسەد تێک سەقەری بوو لەو مە شەب تا ب سەحەر نالەیە وەک موغنی و عوودێ
سەنەما سوڕ ژ سەمەد شەوق ژ حەق دایە وجوودێ

گەر عەزازیلی بدیتا نەدبر غەیری سوجوودێ

نەزەرەک وێ بەشەرێ لەب شەکەرێ حوورسرشتێ نادرم ئەز ب مەی و کەوسەر و حوورێن د بهشتێ
ئێ دییی ئەو ب خوە جارەک د عەجیبم کو ب هش تێ تە ژ وان قەوس و کەڤانان، چ خەدەنگن د ب وەش تێ
ئەوە من شافییێ دەردان مە چ حاجەت ب نڤشتێ گەر بکت حوسن و جەمالا خوە تەجەللا د کنشتێ
دبتن بەیتێ قودوس ئەهلێ زیارەت ژ حەبەش تێ سینە بوتخانەیە ئیرۆ مە ژ دێم و قەد و قشتێ
ب دلێ سادە چ کم ئەز کو تەجەللا نەگهشتی!؟ ئەوە من قبلەیێ جەبهەت د قیام و د قوعوودێ
سەنەما سوڕ ژ سەمەد شەوق ژ حەق دایە وجوودێ

گەر عەزازیلی بدیتا نەدبر غەیری سوجوودێ

قبلەیا ئەهلێ دلان گەر بکتن کەشف جەمالێ یا تەجەللا کە ژ بەر تاج و پەڕان قەوسێ هلالێ
کی ب دل کافرە ئێ سەجدە نەبت جەبهەت و خالێ یا نەدت شەهدە ب ئایات د وێ وەقت و مەجالێ
«ليلة القدر»ە ب من ئەو سەعەت و عیدە د سالێ شەفقە کر پەردە هلانی سەحەرێ شۆخ و شەپالێ
ئەییسی دێم ژ ئەنوار و سوڕێ شوبهی شەمالێ مەششها مەست و شەکەرلەب ب مە دا مەی ژ پەیالێ
نەگهام سەجدە ببم پوڕ خەجلیم ئەز ژ وسالێ هادری بەرقێ ل دل دا ژ تەجەللا و شوهوودێ
سەنەما سوڕ ژ سەمەد شەوق ژ حەق دایە وجوودێ

گەر عەزازیلی بدیتا نەدبر غەیری سوجوودێ

ڕوهنییا چەشم و چرایا مە نزام هێژ د بیرم کو د زندان و حەبسخانەیێ وێ بەند و ئەسیرم
ژ خەدەنگێن قەجەری سینە تەژی گەزمە و تیرم دل د نێڤ حەلقەیێ زولفا سیەها بوو ژ عەبیرم
تێک پەریشانێ لەف و شەتری و تایێن ژ حەریرم تو هەیی من د دنێ لەو د دنێ بەگلەر و میرم
زێڕ و مال ئەر چ نەدیرم تە ددیرم نە فەقیرم ژ ئەڤینا تە شەپالێ د شەڤان شوبهی نەدیرم
ژ لەبێ لەعلێ شەکەربارێ تە وەک شەککەر و شیرم مە ژ سەر تا ب قەدەم سوهتنە وەک ئاتەش و عوودێ
سەنەما سوڕ ژ سەمەد شەوق ژ حەق دایە وجوودێ

گەر عەزازیلی بدیتا نەدبر غەیری سوجوودێ

بێ حساب شۆخ و شەپالێ ل مەلێ قەهر و غەدر کر نە ئەم ئانینە خەیالێ نە ل حالێ مە نەزەر کر
قەت نەکر شەفقە، لباسێ غەزەبێ زێدە د بەر کر عللەتا جەور و جەفا و ئەلەمێ جهـ ل جەگەر کر
عەللاندین د فراقێ ستەمێ سینە بکەر کر ئاهـ حەتتا مرنێ ئەڤ ژ مە ڕا داغ و کەسەر کر
سەفەرا شام و عراقێ ل مە خوەش لازم و فەر کر ب مە دا ژەهر و رەقیبان د دەڤی شەهد و شەکەر کر
ئەم بوویین پێت و پەڕەنگ لەو ژ وسالێ مە حەزەر کر نازک و نەیشەکەر و خووب و شرین قەدد و خودوودێ
سەنەما سوڕ ژ سەمەد شەوق ژ حەق دایە وجوودێ

گەر عەزازیلی بدیتا نەدبر غەیری سوجوودێ

سەنەما سوڕ ژ سەمەد[edit]

ئەنوەرا ڕەنگ فرشتە بەشەرا حوور سرشت یا ژ مسکێ خوتەنێ خال و خەت و کاکول و قشت
گەر خوە نیشان سەقەرێ دت دکرت حوور بهشت کەعبەیا تێ نەبت ئەو بوتکەدەیە و دێر و کنشت
کو نەسیب دا ژ ئەزەل حەق ژ مە ڕا عشق نوشت فەیدە ناکن ل مە ئسم و نە تلسم و نە نڤشت
زاهری دا مە عەزابەک وەهـ کو باتن ڤە بهشت سوهتنێ دایە هناڤان و جەگەر تێک برشت
قەسدێ وەسلێ مە ب جان کر کو ڤەدایین و نەهشت دەست نەهلین ژ تەلەب ئەر مە د ڕێ چت سەر و تشت
پشت نادین دو هەزار خەنجەر و تیر و ڕم و خشت مە سەرێ دانییە ڕێ و ب خودێ بەستییە پشت
ئەوە من رووح و حەیات و ئەوە من قبلەیێ زات

سەنەما سوڕ ژ سەمەد نەیشەکەرا لەب ژ نەبات
«أَحسَنَ الله، تَبارَك» ژ سوڕا وێ سەنەمێ

زەرییا دێم دوڕ و لەب شەکەرا عشوە پەری یا ژ سەر تا ب قەدەم تێک ژ عەیبانە بەری
ژ سەراپەردەیێ لاهووت ب سەد شیوەگەری بێتە بەر عەینی شوهوودێ د لباسێ بەشەری
«حاش لله» تو کەسان دیبتن ئەڤ ڕەنگە زەری دایە بەر قەند و نەباتێ ژ دو لەعلێن شەکەری
بێ تو یا لەب شەکەری، یا تو نەباتا ب تەڕی؟ «الله الله» چ تەجەللایە ژ سررا قەدەری!
حاجبان سلسلە بەستینە ل دۆرا قەمەری بێ موروووەت کو دو میران ژ سوڕێ مەی د سەری
دەورێ بەیتێ ژ سەفا تێنە سەمایا سەحەری نەهێلن چینە تەوافێ و زیارەت حەجەری
زەمزەم و غولغولە و عومرە و عید و عەرەفات

سەنەما سوڕ ژ سەمەد نەیشەکەرا لەب ژ نەبات
«أَحسَنَ الله، تَبارَك» ژ سوڕا وێ سەنەمێ

من ب دل سوورەتێ جان دی ژ بوتان ئەو ب تەنێ ئەو تنێ سەرو رەوان دی ژ زەریفێن چەمەنێ
خەمرییان حەلقە و چین دانە ژ مسکا خەتەنێ سەر ددن چەشمەیێ حەیوان و ب زمزم درەنێ
لێ چ شیرانییە «الله» تە ژ وێ کەفت و چەنێ ئەز دبێم بەدرە ب دێم لێ دکتن گوفت و کەنێ
یا یەقین ڕۆژە ل شەرقێ وە شەفەق دایە دنێ غەلەتم رووحێ قودوس هاتییە نێڤ وێ بەدەنێ
دکت ئحیایێ مەواتان ب سوڕ و رەفت و چونێ تە نەهن باوەر و ئیمان نەزەرێ دێ و بنێ
چ تەجەللایە بوویی قبلە مەلەک ڕوو ددنێ سووسن و سونبول و گول چەرخە ل دۆرا سەمەنێ
ئازەری گەر بدیا هوور دکرن لات و مەنات

سەنەما سوڕ ژ سەمەد نەیشەکەرا لەب ژ نەبات
«أَحسَنَ الله، تَبارَك» ژ سوڕا وێ سەنەمێ

نێرگزا مەست و شیرین و گول و نەسرینە ژ ڕەنگ شەکەر و لوئلوئێ مەنسوور و ب دل ئاهەن و سەنگ
مە ژ بەر زەربێ ئەڤینێ بوویە دل پێت و پەڕەنگ لەو مە شەب تا ب سەحەر نالەیە وەک موغنی و چەنگ
دا مە سەد ڕەنگێ عەزابێ و نەهات دەر ژ مە دەنگ هەستییان گرتییە ناسوور و مەژی دا هەیە ژەنگ
لەو نە هشیار و خومارین مە نە خواری مەی و بەنگ ل مە ئیرۆ دو کەماندارێ حەبەش هاتنە جەنگ
تێنە قەتلا مە د دەستان دو سیەهـ قەوسێ ژ یەنگ دڕەشینن مە و تێن مە دو هەزار تیر و خەدەنگ
جەگەرێ کون دکن و تێ دبەیین مسلی تفەنگ مسلی وێ کافر و زالم قە دیین کەس د فەڕەنگ؟
نازک و خووب و شەکەرخەندە و شیرین حەرەکات

سەنەما سوڕ ژ سەمەد نەیشەکەرا لەب ژ نەبات
«أَحسَنَ الله، تَبارَك» ژ سوڕا وێ سەنەمێ

د ڕییا دۆستێ مەلا یەک جهەت و سادە دلین مە حەتا جان هەیە حاشا ژ تەلەب دەست بهلین
یا د ڕێ سەر بدەرین یا ب مورادێ وەسسلین مە چ پەروایێ ڕمێن پەڕوەش و شیرین قزلین
تا ئەبەد مەست و هلاکین ژ شەرابا ئەزەلین ژ جەفا و ستەما وێ ژ جەگەر پوڕ د کولین
پەردەیا گۆشە قەسەب بێ تو ژ سەر دێمێ هلین کو د شەرقێ مەهـ و خورشید ژ شەوقێ بەتتلین
لەو ژ سوڕ سورمە ددیرین و نە موحتاجی کلین مەست د نێڤ تۆڕ و لەفان مار ل سەلوێ فتتلین
سورمەدارین ژ سوڕێ مەستێ ژ قودرەت کەمملین مە ژ غەفلەت دوژها دین و ژ سەهمێ خەججلین
عشوەگەر شیوە نومایا مە ژ وێ ڕووح و حەیات

سەنەما سوڕ ژ سەمەد نەیشەکەرا لەب ژ نەبات
«أَحسَنَ الله، تَبارَك» ژ سوڕا وێ سەنەمێ

ئیرۆ م دی وەقتێ سەحەر[edit]

ئیرۆ م دی وەقتێ سەحەر ئەو دلبەرا سوندوس د بەر
دیسا د لبسێ سۆر و زەر نوورەک مونەززەهـ بوو بەشەر
بسکێن سیاهـ خالێن د قەر ڕەش کاکولێ زولف چوونە سەر
ئەسوەد بوو دائم سەجدە بەر من بەستی عەقدا نییەتێ
غەفلەت ب سڕ دا من نەزەر میران ب قەتلێ کر غەدەر
تیر دانە دل شاهێ مەجەر بێ مروەت ئامانج کر جەگەر
فەریاد و ئەفغان سەد کەسەر وەسفان نەشێم لێ ئەو قەدەر
زانم کو ڕۆژ بوو هاتە دەر

سوبحان ژ شاهێ قودرەتێ

سوبحان ژ تە شاهێ جەلال هۆستایێ پوڕ قودرەت ل بال
خاسا تە دایی ئەڤ جەمال دێمێ ژ قودرەت خەت و خال
کفش بوو د قەوسێ دا هلال ڤێڕا مە دی بەدرا کەمال
لێ بوون نقاب چەوگان و دال وان یەک ب مەستی دایە پال
لێ سەییری بایێ شەمال پێچانە سەر نوورا زەلال
قەت کەس دیین ئەڤ ڕەنگ مسال موترب وەرە وەقتە و مەجال
زازا ب نایێ ڕا بنال ساقی وەرین خەمرا حەلال
جارەک ژ سەر دێمێ ڤەمال

زولفێن ل دۆرا جەبهەتێ

زولفێن موعەنبەر کاکولین بسکێن سیاهـ ڕەنگ سونبولین
تا تا ب داڤ داڤ فەتلین چین چین ب مەستی سلسلین
بایێ نەسیم تێک مەییلین وێ قەستە خالا فلفلین
ئەبلەق ژ قودرەت خەمملین وێ بوغچەیێ گول کەمملین
تێ عەندەلیب و بولبولین ڕۆژ هاتە بورجا سونبولین
غەفلەت مە دی لەو خەججلین مەحرووم و مەهجوور دل کولین
مەجرووحێ تیرێن قزلین ڕەحمێ کە پوڕ سۆتی دلین
ڤێ پەردەیێ جارەک هلین

باڤێ نقابا زولمەتێ

پورسێ ل مهردارێ خوە کە ل مەجزووب و حالدارێ خوە کە
بەس قەهر و ئازارێ خوە کە قەستا بریندارێ خوە کە
شەفقێ ب دیدارێ خوە کە تێک غەرقێ ئەنوارێ خوە کە
لێ ئەمر و فەروارێ خوە کە شەهیدێ نووبارێ خوە کە
گەزتییێ ڕەشمارێ خوە کە لەعلێ شەکەربارێ خوە کە
ب لەفز و گوفتارێ خوە کە دەرمانێ کولدارێ خوە کە
لێ کەشفێ ئەسرارێ خوە کە مەخموورێ خەممارێ خوە کە
حەیرانێ ڕەفتارێ خوە کە

کوشتینە تیرا موحبەتێ

وەر سەر دە جارەک کوشتییان ئەختەرمەیێن خوە ب یەنگییان
بەردە ب مل دا خەمرییان بادت سەحەر رەیحانییان
داغێن شەهید و سوهتییان دانینە لێ وان تللییان
کو ژ موعجزا خوممارییان رووح بێتە دیسا سەر گیان
هێژ نابڕم قەت هێڤییان ژ وان شەفقە و دلدارییان
«بالله» ژ نال و زارییان زەربا فراق و بهرییان
تەشبیهێ تووتاکێن چیان خەو ناکرین شەڤتارییان
لێ هێژ دخوازین شوکرییان

چەندی کو ڕوو دین قبلەتێ

چەندی دنێ بت هەر هەبی عالەم د بەر حوکمێ تە بی
هەرچی دڤێ تە هەر وەبی لبسێ تە کەمخە و خارە بی
دائم ب ڕەمز و عشوە بی شوبهەت گولا هەر غونچە بی
وێ بوغچەیێ خار تێ نەبی ئاگەهـ ژ عوششاقێن خوە بی
چەشمەک ل ئەحوالێ مە بی دەر حەق مەلێ بێ پەردە بی
ساغەر مەدام پوڕ بادە بی پوڕ شەفقە و خوەش مەعدە بی
بهتر ب ڕەحم و شەفقە بی ب شیرێ تە دا پەروانە بی
مەخموورێ چەهڤێن شەهلە بی

سۆتینە نارێ فورقەتێ

دەردێ غەدار بێم فورقەتە فورقەت ژ جان پوڕ زەحمەتە
عاشق مرن هەر ساعەتە یا سەهلە عاشق رووح دەتە
لێ دلبەر ئەڤ ڕەنگ عادەتە هەرچی د بەندێ دا کەتە
ئەووەل ددت پێ ئولفەتە زەوق و سەفا و سوحبەتە
گاڤەک کو ئەو ڤێڕا رەتە ئانجا ژ ناگەهـ غەفلەتە
شیرێ جەفایێ لێ دەتە «الله» چ وێ بێ مروەتە!
ڕەحمێ ب عاشق نابەتە وێ قەستە جان یەغما کەتە
حەتتا کو دل قەنج ژێ بەتە

ئنساف ژ مەهڕوویان مە تێ

یار قەستە جان یەغما کرت دا موعجزێ پەیدا کرت
ڕەمزەک ژ ڕەنگ عیسا کرت یا سحرێ بووسینا کرت
ژ ئەو لەعلێ شەککەرخا کرت دیسا شەهیدان ڕاکرت
ڤان کۆلەیان ئازا کرت جارەک غەریبان شا کرت
راستێ یەدێ بەیزا کرت مسکێ د جەرحان داگرت
دێ خوەش بکت ئحیا کرت شەفقێ کە یا رەب دا کرت
ڕەش کاکولان تا تا کرت سەد حەلقە چین چین با کرت
هەمیان ل دێم توغرا کرت

ئەمرێ هومایوون سەر مە تێ

عاشق ژ وێ دێ سادە بت خاکا ڕییا یارێ خوە بت
سەد داغ د دل وەک لالە بت خوونێ بخوت ڕەنگ خونچە بت
وی جانفدا شوبهەت مە بت جانێ عەزیز نەقدانە بت
دائم ب سەعی و جەهدە بت تەبعێ کو یار لێ، ئەو وە بت
یار ژی دگەل بێ پەردە بت ڤێڕا ب ڕەحم و شەفقە بت
وەک غونچە عاشق دل ڤەبت دل شوبهەتی ئایینە بت
عشق و جەمالەک زێدە بت خال ئەسوەد و دێم قبلە بت
پێش هەردو نوونان سەجدە بت

ڤێکڕا بوێرن سوحبەتێ

ئێ گۆیێ مەیدانێ تە بت وەک من د زندانێ تە بت
سەربەندێ چەوگانێ تە بت مەجرووحێ پەیکانێ تە بت
یەغما و تالانێ تە بت هەر ڕۆژ ژی قوربانێ تە بت
بیمارێ موژگانێ تە بت دائم د فەرمانێ تە بت
حەبسی د زندانێ تە بت موشتاق و حەیرانێ تە بت
سوهتی ژ هجرانێ تە بت دێ مەستێ فنجانێ تە بت
وی بەهر د نیشانێ تە بت مووچە ژ بەر خوانێ تە بت
لێ لوتف و ئحسانێ تە بت

هەر دەم ب خوونی حەزرەتێ

جامان ب ئەغیاران نەدی خەمرێ ب خوونخواران نەدی
وەردان ب مورداران نەدی وان ڕێ د گولزاران نەدی
رەیحان و گولناران نەدی بۆ وان دژەن خاران نەدی
تو ڕەمز و ئەسراران نەدی کۆران تو ئەنواران نەدی
ئازارێ مهرداران نەدی لێ دەستێ بەدکاران نەدی
ب نوونەکێ یاران نەدی نێڤ مە و خوە ئەستاران نەدی
تیران ژ نوو باران نەدی وەردان ب بیماران نەدی
ژ غەیری سێ جاران نەدی

ڕیشن نەدیرن تاقەتێ

بەس عاشقان مەهجوور بکی شوبهەت مەلێ رەنجوور بکی
قەلبێ شکەستی هوور بکی شوونا برینان کوور بکی
شەمعا مە ژێ پوڕ نوور بکی ب زەهرێ خوە مە مەئموور بکی
تەنها مە بێ دەستوور بکی مەحرەم سەرایێ حوور بکی
ب وەسلا خوە دا فەغفوور بکی ژ وێ بادەیێ مەخموور بکی
نێڤ کاسەیا فەرفوور بکی دالان ژ خالان دوور بکی
دێمی ژ ڕەنگ کافوور بکی فەیزێ ل دل دا فوور بکی
بەس عالەمێ مەقهوور بکی

وەقتێ سەحەرگەهـ با دەتێ

ئیرۆ ژ نوو پوڕ ئاتەشم، دیسا ژ ڕەمزا دلبەرێ[edit]

ئیرۆ ژ نوو پوڕ ئاتەشم، دیسا ژ ڕەمزا دلبەرێ مەجرووحێ قەوسێ پوڕ وەشم، تیر دانە نێڤا جەگەرێ
تیر دان ژ قەوسێ ئەسوەدە، شەهزادەیا شیرین قەدە کوشتینە وەک من دەهـ سەدە، وێ پادشاهـ و بەگلەرێ
وێ بەگلەرێ پوڕ کوشتنە، ئەنگوشت ب خوونێ ڕشتنە ما ئەهلی دل قەت هشتنە؟! سوهتینە مسلی مەجمەرێ
لێ ئەز تنێ سەر تا قەدەم، یەکسەر دسوژم دەم ب دەم وەسفێن د عشقێ ئەز چ دەم؟ نایێن حساب و دەفتەرێ
وەسفێن ئەڤین و عشقەهێ، حوسن و جەمالا وێ شەهێ نایێنە شەرح و مەدەهێ، ئەحسەن ژ نەقشێ بەششەرێ
ئەحسەن ژ حوسنا دێم دوڕێ، شیرینی و گوفت و سوڕێ سەد زاهد ئێخستن ژ ڕێ، وێ نازک و لەب شەککەرێ
شەککەر د نێڤ لێڤانە وێ، رەیحان ل دۆر سێڤانە وێ مەشعەل د نێڤ شێڤانە وێ، تەیسێ ژ ڕەنگێ فەنەرێ
فەنەر نییە نوورا حەقە، حوسن و جەمالا موتلەقە بەرقا سپێدە و شەفەقە، زوهرە و شەمسا خاوەرێ
زوهرە و ماهـ و موشتەری، من دین ل دێمێ ئەنوەری زولفا موسەلسەل عەنبەری، سەر دایە حەوزا کەوسەرێ
حەوزا ژ کەوسەر چەشمە تێ، یا جهـ د رەوزا قودرەتێ هەردەم ژ نوورێ سەر دەتێ، خەمری و تایێن عەرعەرێ
خەمری د ڕەش بسکا حەریر، وەربوون ل دۆر بەدرا مونیر بورجا کو حاکم لێ دو میر، من دین ل تەختێ کشوەرێ
تەختێ دو میر و بەگلەران، مەیدانێ جۆقا گۆی گەڕان ئەسلان و جۆتێ مەی خوەران، مەی دان شەرابا ساغەرێ
ساغەر ب دەست سەرخوەش و مەست، وەقتێ سەحەرگەهـ دەست ب دەست غەفلەت دو بەگلەر مەیپەرەست، کوشتم ب دەربا خەنجەرێ
کوشتم ب دەربا کەیبڕان، گەزمە و خەدەنگا ئاوڕران رەمز و ئشارات و سوڕان، دان دل ژ نێڤا پەنجەرێ
دان دل ژ بەر حوسنا ب نوور، بەرقا تەجەللایا سودوور لەو سوهتیەم وەک کووهێ توور، حوبب و ئەڤینا ئەنوەرێ
حوببا تە ما خوەش هشتمە، هەر ڕۆژ ژ نوو ئەز کوشتمە یەکسەر ژ خوونێ ڕشتمە، تیر و خەدەنگێن مەجەرێ
گەزمێن د شیرین نازکێ، دەربێن د وێ ڕمبازکێ چوویینە نێڤ دل گازکێ، من داد ژ زولما دلبەرێ
دلبەر چ بێحەد زالمە، جارەک نەکت پورسێ ل مە لازم ب حالی عالمە، لێ پوڕ ددیرت غەدەرێ
لازم ب قەتلا من دڤی، هێژ ئەڤ د دل مارێ شەڤی پەیکان د جەرگی دا چەڤی، بەند کر ب شەوکا عەنبەرێ
بەند کر کولاب و پەنجەیان، دل ما د نێڤ ئشکەنجەیان من ئاهـ ژ دەست وان غەنجەیان، کۆک و کوبارێن دینبەرێ
ڕەمز و سوڕێن شیرین لەبان، تیڕێژ بەرقێن کەوکەبان ڕێزا موسەلسەل عەقرەبان، گەڕ دان ل دۆرا قەمەرێ
من دین ل دۆر بەدرا تەمام، حەرفێن د مەکتووب دال و لام وێ پیشرەوێ باتن ڕەڤام، یەغما کرم سیمین بەرێ
سیمین بەرا نەیشەککەری، ئەو حوورییا نسبەت پەری بەژنا شیرین دێمێ زەری، بوو ژ گولاب و ماوەرێ
بوو ماوەر و شیرین لەبێ، وێ خووب و نوورین غەبغەبێ بەدرا د بورجا عەقرەبێ، کەنگێ ژ بەر پەردێ دەرێ
بەدرا ژ قودرەت لێ دو نوون، ئەو قاتلا ئەسوەد عویوون پوڕ ڕاکرن وێ قەتل و خوون، عالەم پەریهت یەغماکەرێ
هەردەم ب زولمێ وە دسوژی، قەلبێ ژ حوببا تەی تەژی لازم دبێم من دێ کوژی، کەس نینە چیتن مەهدەرێ
کەس نینە رەت مەهدەر بکت، بەس گرتییان ئەبتەر بکت خەملێ ژ زێڕێ زەر بکت، شەفقەت ل یەکتا بدەرێ
شەفقێ ب دیدارێ خوە کت، قەستا بریندارێ خوە کت شەهیدێ ڕەشمارێ خوە کت، ئێ سەر ل فتلا پیشتەرێ
فەتلێن سیەهـ مارێ شەڤین، رەیحان ب دۆر سەر وان چەڤین ئاخر ب سەلوێ دا ڕەڤین، خەف بوون د تایێ چەنبەرێ
خەف بوون د نێڤ تۆرا قزل، ئیلان مسالن سەر ل مل کوشتین و ژەهر ئاڤهتە دل، هێژ کوشتییێن ڕەمزا بەرێ
کوشتینە ئەم شیرین لەبێ، تەحلی کەشین رووز و شەبێ گەر ئەز ببینم ئەو ب خوە بێ، ناکم ژ دل هێژ باوەرێ
ئەو نازکا نسبەت گولێ، جامەک ژ کەوسەر دا مەلێ مەستم ژ بەر «قالوا» بەلێ، حەتتا ب ڕۆژا مەحشەرێ

ڤێ فورقەتێ ئەبتەر کرین[edit]

ڤێ فورقەتێ ئەبتەر کرین، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ ژار و زەعیف و زەر کرین، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
پوڕ زەر کرین وەک زێڕ مام، چەهڤێن ب لوتفێ پیر مام دائم ژ ڕێ چاڤنێر مام، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
چاڤنێری ڕەفتارا تە بووم، موشتاقی گولزارا تە بووم لەو دوور ژ دیدارا تە بووم، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
دوور بووم ژ وێ رەفت و چونێ، وان عشوەیان گوفت و کەنێ نایێ ب چەهڤان من دنێ، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
دونیا ب من مژ بوو و غەمام، خەو ژی ل چەهڤان من حەرام عومرەک ب ڤی حالێ هە مام، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
ساعەت ل من تێک سال بوون، دائم ل سەر دەست فال بوون حەرفێن دهاتن دال بوون، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
ئیرۆ تنێ دەرهات ئەلیف، مەعنا دچوو بەژنا شەریف یا خارە لێ کەمخە و قەدیف، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
ڤێ فورقەتێ پوڕ دل شەواند، جەرحێن قەدیم دیسا کەواند شیشێن د سۆر تا تا تەواند، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
داغێن مە دیسا ڕەش کرن، یەک یەک ژ نوو ئاتەش کرن لێ زێدە پەنج و شەش کرن، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
سەودا وسەوس و گێژ کرم، پوڕ هەر د دل خوونڕێژ کرم چەندان وە بووم لێ هێژ کرم، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
«بالله» ژ نالە و زارییان، گەزمێن د وان خوممارییان خەو ناکرین شەڤ تارییان، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
شەڤ بوو د نێڤ چەشمێن مە دا، حەتتا بە شیر مزگین دا دێ بێ سەحەر شاهێ گەدا، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
مزگین کو دا من ئەڤ قەدەر، رووحێ شرین من هاتە سەر خەیلەک ل من ڕۆن بوون بەسەر، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
ڕۆن بوو ب دیدارا تە دل، بوو غەرقێ ئەنوارا تە دل نارەت ژ فەروارا تە دل، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
مننەت مە دلدارێ خوە دی، دیسا ژ نوو یارێ خوە دی سولتان و خوندکارێ خوە دی، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
ڕەش کاکولێ سونبول چەڤین، مننەت مە دیسا غەم ڕەڤین نوو بوو ل دل حوبب و ئەڤین، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
دەردێ غەدار بێم فورقەتە، فورقەت ژ جان پوڕ زەحمەتە یا سەهل کو عاشق ڕوح دەتە، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
نارێ فراق و سوهتنێ، ئێشا خەدەنگا نوهتنێ پورس کن ژ عوششاقان تنێ، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
عاشق ئەون هەر دەم مرن، چەند یەک د ڕەمزێن دلبەرن کەیبڕ ل دل من بهترن، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
نارێ فراق و سوهتنێ، ئێشا خەدەنگا نوهتنێ پوڕس کن ژ عوششاقان تەنێ، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
شەوقە ب ڕەمز و ئاورن، عاشق هەڕۆ جارەک مرن لەوا کو ئەو هەر دلگرن، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
یا رەب ب دیدارا خوە کی، من واسلێ یارا خوە کی بەس سوهتییێ نارا خوە کی، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
مە ژ دۆستێ ساتەک دوور نەکی، پەرکەندە و مەهجوور نەکی دیسا ژ نوو دل هوور نەکی، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
کەیبر دهاتن سەد وەلێ، هاتییە نێڤ ئەحمەد دلێ لەو کوشتنە سەد وەک مەلێ، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ
خاکا ڕییا دلبەر مەلا، بکشین د چەهڤان وەک جەلا دیدار قسمەت بوو هەلا، فەریاد ژ دەستێ فورقەتێ

دەر حەق مە ب شیرێ خوە مەکە تەقسیرێ[edit]

دەر حەق مە ب شیرێ خوە مەکە تەقسیرێ نابت د شوغلا مە بکی تەئخیرێ
توغرایێ هومایوون کو دکن توررەیێ ئەمر زولفا تەیە ئانین ژ خەتا تەحریرێ
حوسنا تە نزانم ب چ تەشبیهێ بکم؟ «فی أحسن تقويم» لەو هاتییە تەفسیرێ
سررا تە ل دێم ئایەتێ کوبرایە نەشێم لێ نەقل و روایەت دکرم تەغسیرێ
گەر قەلبێ حەقیقەت نییە یەکجار چڕا عشقا تە کرین زیر و زەبەر ئکسیرێ؟
ما قودرەتێ دەفعێ هەیە وەر شێرێ عەلی بت لامع کو بدت ساعقەیا تەقدیرێ؟؟
بێ قودرەتێ تو، قووەتێ مەخلووقی چ کت مەمنووعە ل نک عەقل کو بکت تەئسیرێ
نەی بەستێ تلسمێ مە ب سەد خانە برت قادر هەیە عارف بکرت تەقریرێ؟!
بەر دلبەر و لەب بەر لەب و ئەندام ل یەک خەونا مە ب یارێ بدنێ تەعبیرێ
زاتی ژ وجوودا مە سەبەب وێ تو دزانی نائێتە حسابێ فەلەکێ تەدویرێ
ئاتەشپەرەسێ وادییێ عشقین و عەجەب دینارپەرەس وێ دبرن تەکفیرێ
محرابێ دو برهێن تە ببینت عارف نییەت چ ب جهـ بت دەما تەکبیرێ
زانم تە چ مزراق ڤ دل کەفتییە لێ جارەک تو گۆیی د دەربێن تیرێ
تەقدیرێ کو حوکمی ل مەلێ جاری کت قەت کەس هەیە مومکن بدەتێ تەغییرێ؟!

مزگین ژ مەڕا بێت ژ سوڕ شرینێ[edit]

مزگین ژ مەڕا بێت ژ سوڕ شرینێ جانێ خوە یێ شیرین ددرم مزگینێ
سەد چین د خوە دا گرتییە زولفا تە ب چین شعرا مە وە حەق لەو چوو حەتا ماچینێ
نەقشێن فەلەکان گوهـ ددرن ڤێ نەزمێ تەنها نە بەشەر هەر دکرن تەحسینێ
عشقێ ژ خودێ دا تو بخوازی ژێڕا گەر دێ ل نەیارەک خوە بکی نفرینێ
یەک سەجدە تنێ فەرزە د دینێ عشقێ بن بەر قەدێ یارێ د مەجالێ دینێ
عاشق کو ب دل فاتحەیا عشقێ خواند ئایات یەکا یەک دکرن ئامینێ
مە ژ لەعلێ لەبێ یارێ ڤەخوار ئاڤێ حەیات ئەغیار بلا تێک بچن دارینێ
لازم ب خوە ئایینەیێ «روح الْقُدس»ی تو لەو کەس نەدیین حووری ب ڤێ ئایینێ
جائز ب تە «مِنْ حَيْثُ البَشَرْ» نسبەت دان بهن و شەفەق و نازکییا نەسرینێ
ئەڤ ڕەنگە فەساحەت ژ بەشەر سحرێ حەلال ئعجازێ بەیان ئانییە بەر تەدوینێ
دا نالە و ئاهێن مە ژ دل سەح بکری وەر گوهـ بدە هنداڤی سەرێ بالینێ
فەرهاد دزانت تو ژ پەرویز مە پورس ئەتوارێ غەمێ عشق و سوڕا شیرینێ
بێ نوقتە نەهن دائرە ئحسان کە مەلا دەووار چ کت دائرەیا تەکوینێ!