دیوانا مەلایێ جزیری/س

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
دیوانا مەلایێ جزیری  (1630)  by مەلایێ جزیری
قافییا س

شاهدێ جەلوەنوما قودسییێ فیرووزە لباس[edit]

شاهدێ جەلوەنوما قودسییێ فیرووزە لباس هەر چ ڕەنگێ تە نشان دت تو نشانێ خوە بناس
حوسن بێ ئایینەیێ عشقێ تەجەللی نادرت عشقێ مەحموود د مەعنا نەمەکێ حوسنا ئەیاس
هەر چ رەنگێ تە بڤێتن خوە ببینی «لله» نەزەرێ وەر بدە کاسێ چ خوەش ئایینەیە کاس
تەو شەرابێ ب غەرابێ ب نەهەنگان دە و مەی دێ کفایەت ب چ ڕەنگی مە بکن کووزە و تاس
ڕەمز و ڕازێن نەی و نایێ کو سەماعینە هەمی ژ مەحالاتە ب عەقلێ خوە بزانی ژ قیاس
وێ دکت مەغلەتە هەر دەم ل حەریفان ب جەدەل ب دو جامان ڤەدخون سیرەتێ «أبيض وسواس»
دەستگیرێ تە نەبت خزرێ عنایەت ل قدەم ناگهی ئابێ حەیاتێ ب دو عەسکەر ئلیاس
تو بنێ ماهێ نەو و دەستێ قەزایێ هەی هەی نە ل زەرعێ فەلەکێ بەلکی ژ عومرێ مەیە داس
تورکێ خوونریز و خوماری مە ب یەک غەمزەیەکێ زوهدێ چل سالە ل من زیر و زەبەر کر ژ ئەساس
ژ لەبێ لەعلێ شەکەر یار قە نەکر پورسا مەلێ مسرییان گەزمە ڕەشاندن کو کشاندن ئەلماس

دل یەکە دێ عشق یەک بت عاشقی یەک یار بەس[edit]

دل یەکە دێ عشق یەک بت عاشقی یەک یار بەس قبلە دێ یەک بت قولووبان دلبەرەک دلدار بەس
من د بەندا زولفەکێ دل دا ب دەستێ پیرێ عشق لەو د عشقێ دا مە بەست ئحرام و یەک زوننار بەس
تەرح و تەرزێ بوونە زوننار و چەلیپا یەک ب یەک لەو م زوننار و چەلیپا یەک تنێ یەکجار بەس
هن ژ نک دێرێ ڤە تێن قەستا کنشتێ هن دکن نەی ژ وانم نەی ژ وانم من دەرێ خەممار بەس
گەر چ تێن رەقس و سەمایێ هەر سەحەر سەد نەیشەکەر من د بەزما سوڕشرینان ئەو شرین ڕەفتار بەس
وەهـ چ والا گەوهەرن هاتن لباسێ جسم و جان من ژ وان حووری سرشتان ئەو پەری روخسار بەس
حەوجە سحرێ سامری نینن کو زولفا ڕەش بکت چەشم بەندا دلروبایان کاکولا عەییار بەس
بولبولان سەد گول د چاڤن چاڤ ل سەد گول دی دکن من ژ باغێ گولعزاران یەک گول و گولنار بەس
من د باغێ گولفرۆشان دی عەجەب ڕەسمەک غەریب خارتەبعان گول ب دەست و گولپەرەستان خار بەس
ئەو جەفا چوو دەر ژ حەد زولما تە بر حەتتا ب چین ڕەحمەکێ جارەک نەکی هەی زالم ئەڤ ئازار بەس
غەرقێ دەریایێ گوناهین تشنەیێ لوتفا حەقین ڕەحمەتێ ئامورزگار و شەفقەیێ غەففار بەس
ئەهلێ دونیایێ سەراسەر دژمنێن من بن مەلا پشتەمیرێ من عەلی بت حەیدەرێ کەررار بەس

عومر زایع بوو مە بێ دلبەر عەبەس[edit]

عومر زایع بوو مە بێ دلبەر عەبەس وەی! تەڤی عومرێ مە بۆری بەر عەبەس
دل ئەمانەت دا ب نائەهلان نەدی لێ ب نائەهلان مە دا گەوهەر عەبەس
دا د سەیرا عشقێ بێ دلبەر نەچی لێ دبت سەیرا تە بێ دلبەر عەبەس
پوڕ د پێ وەسلێ مە سەعی و جەهدە دا جەهدە و سەعیا مە هاتن دەر عەبەس
سەعی و جەهدێ ئەم بکن مەیخانەیێ ئەو کو ناچت سەعی و جەهدا بەر عەبەس
دەست هێلین ئەم د سەعی و جەهدەیێ جەهدە و سەعیا مە نارت سەر عەبەس
ئاهـ وێ کوشتم ب دەربا خەنجەرێ ما د مێلاکێ درەت خەنجەر عەبەس
دل ژ دەربا کاشۆوان بوو پارەپار گۆ د مەیدانێ دبت سەد کەر عەبەس
مەهدەرا ڤی سوختەیی ئیرۆ بکن ئەز دبێژم نابت ئەڤ مەهدەر عەبەس
کفشە مەعنا کێ ل لەوحێ سیم دی نوقتەیێ مسک و خەتێ عەنبەر عەبەس
دا مەلا هشیار ببی لێ پوڕ کەسان سینە پوڕ لێدانە سەنگ و بەر عەبەس

نامێ عەنبەرشکەنێ بێت تو عەنبەر مەکە بەحس[edit]

نامێ عەنبەرشکەنێ بێت تو عەنبەر مەکە بەحس بل ژ وێ سلسلە و زولفێ موعەنبەر مەکە بەحس
ڤەکە لێڤێ و ژ نێڤێ بوەرین قەند و نەبات ژ لەبێ لەعلێ شەکەربێژ و ژ شەککەر مەکە بەحس
ب سەرئەنگوشتێ عەقیقی بدە فنجانێ رەحیق ئابێ حەیوان تە چین ناڤ و ژ کەوسەر مەکە بەحس
زەرییێن شوبهەتی و دوڕدانە ببن شاهدێ بەزم ژ گەنم ڕەنگ و سیەهچەردە و ئەسمەر مەکە بەحس
دێ بشارەت ژ ئشارەت ژ نەیێ بێتە سەماع تو ژ نایێ و سەمایێ بکە باوەر مەکە بەحس
دێ نهانی ب دەرئاغووش و بدی جانێ شرین شاخێ عومرێ بخوە بەر ژێ و ژ قەیسەر مەکە بەحس
ئایەتێ حوسنێ موفەسسەل کە ژ کەششافێ جەمال علمێ عشقێ بکە تەفسیر و ژ دەفتەر مەکە بەحس
رازێ دەهرێ ژ سپهرێ تو نزانی ب جەدەل حکمەتێ داوەرە تو ژ حکمەتێ داوەر مەکە بەحس
ئابێ حەیوان تە دڤێتن تو ببە هەمرەهێ خزر جامێ جەم بین و ژ دارا و سکەندەر مەکە بەحس
ژ ئەزەل عاقبەتێ کار کو مەعلووم نەبت جامێ مەی نووشە و ژ تەقدیر و موقەددەر مەکە بەحس
دلێ یارێ مە نەبوو نەرم ب سەد ئابێ گری ژ دلێ دلبەرێ ما و بەرێ مەرمەر مەکە بەحس
تیر سەد تێنە جەگەر سینە ل بەر مایە چەپەر ژ دل و جەرگێ کول و سینەیێ کەرکەر مەکە بەحس
شیرێ ئەلماسێ کشینت تو ژ لامع دە خەبەر ڤەکرت حوققەیێ یاقووت ژ گەوهەر مەکە بەحس
ژ شەفەق زوهرە خویا بت تو بنێ پەروینەیان جەبهەتێ «أو» بنومیت تو ژ مەهـ و خاوەر مەکە بەحس
ل روویێ یارێ دو مەهـ نەو مە قران دینە د مەست تو ژ سەیر و قەمەر تالع و ئەختەر مەکە بەحس
پوڕ ژ دێمێ و خەت و خالان تە خەبەر دایە مەلێ نەزەرێ وەر بدە بەژنێ ژ موفەسسەر مەکە بەحس

تو سەحەرگەهـ ب تەماشا وەرە بازارێ حودووس[edit]

تو سەحەرگەهـ ب تەماشا وەرە بازارێ حودووس ل تە بێ فائدە ئازارێ نەدت خارێ حودووس
دا ژ دل غونچەلەبەک نازک و تەڕدانە بژێری ب تەبەسسوم ب تە ڕا بێتە ژ گولزارێ حودووس
سەد گرهـ من د دلن ژێ کو چەپ و راست دکت شاهدێ حوسنێ قدەم زولفێ گرهدارێ حودووس
بل ژ سولتانێ قدەم من ب تو ئقرار نەهن گەر ل کابا مە نهەن مەتقەب و بزمارێ حودووس
دل د دەریایێ قدەم قافە ب سابت قدەمی گەر چ دائم ل سەرێ فەرقە مە منشارێ حودووس
بەلکوو دیوار ب گوهن لێ ب خودێ کی ب خودێ ب تو ڕەنگی نەکری ئەشکەرە ئەسرارێ حودووس
لەمعەیەک گەر ژ کنارێ قدەمێ پەرتەوێ دت دێ ژ بەر وێ سەعەتێ مەحو بن ئەنوارێ حودووس
بەر ب سەد پەنجەرەیان دایە شوعاعێ قدەمێ گونبەدێ عشقێ ل سەر کورسییێ دیوارێ حودووس
تو حودووسێ وە مەبین قەنج نەزەر دێ جارەکێ ل ئەساسێ قدەمێ دانییە دیوارێ حودووس
هەرە ئەسلێ خوە و تەرتیب و قیاسێ ژی بکە گەر نزانی چیە یەکجاری بەرێ دارێ حودووس
ئاتەشێ عشقێ شوبی زێڕە و وجوودێ حەل دکت هەیە مومکن نەفڕت زیبەقێ فەررارێ حودووس
ئەللاهـ ئەللاهـ کو د عومرێ خوە تو جارەک نە بهی چ سەدا تێت ژ ڤێ گونبەدێ دەووارێ حودووس
تو ژ بەر پەردەیێ وەهمێ وەرە دەر دا ببهی چ نەوا تێت ب سەد نەغمە ژ ئەوتارێ حودووس
حال و موستەقبەل و مازی د خوە دا تێک یەکن سوبح مەوجوودە ب عەینی خوە د ئێڤارێ حودووس
ڕاست و چەپ گاڤ و سەعەت هەر ل مە ئەو داتینت زولفەقارێ قدەمێ حەیدەرێ کەررارێ حودووس
ڕاست و ئەڤراز و نشووڤی نە بووارن یەک و یەک لێ تنێ وێ ل مە بوو دائرە بەروارێ حودووس
دێ ب قەلبێ مە چ دت لامعەیا ئسلامییێ کو ل جانێ خوە مە خەف بەستییە زوننارێ حودووس
ڕەنگ و ژەنگێ حەدەسێ نەقشێ حودووسێ مە د دل بدە بەر ڕەندەشێ عشقێ ئەوە قەسسارێ حودووس
جان ل سەر دەستی نهایی دڕییا جانان دا رووح سەف سەف کو ڤەوەستانە د بازارێ حودووس
وێ ژ غەفلەت برەتن سایە زەوالێ ئەی دل ڕوون تنێ دا تو ئەمانەت ل سها دارێ حودووس
تو ژ فەسلی هەرە ئەسلی کو د ڤی دەیرێ خەراب دا نەبی مەرکەبێ جەهلێ تو ل بن بارێ حودووس
دا نگارێ خوە ب سەد ڕەنگی ببینی ئیرۆ وەرە جارەک بکە سەیرێ تو د ئەتوارێ حودووس
تو ب حالێ مە دزانی چیە هەر لەحزە مەلا مە د دل تێت و درەت خەنجەرێ غەددارێ حودووس

سەلوا سەهی قەد خەمملی[edit]

سەلوا سەهی قەد خەمملی، لەو کەمملی مەستانە ڕەقس وەر سوحبەتێ گەر قابلی، دێ بێت وەرە شاهانە ڕەقس
مەستانە مەستان نووشەنووش، قەرقەف د جامان هاتە جووش ما دێ بمینت کەس ب هووش، وەقتێ کو بێن دوڕدانە ڕەقس
سوحبەت ب سازان هاتە ساز، پێ مەووجی دەریایێ ڕاز دا دل ژ نوو بایێ مەجاز، وێ کەشتییێ سوککانە ڕەقس
مەحبووب ب عەینی کەوکەبن، ڕەقسێ کو دێ دلبەر هەبن سەد جان گرامی من هەبن، باڤێمە ڕێ ئەرزانە ڕەقس
گرشمەء و ڕازا بەری، عارف ڤەنابن لێ دەری حەتتا د نێڤا ئاگری، ئەو خەف نەبت پەروانە ڕەقس
پەروانەیێ شەمعا گەشین، زولفێ د نازک ڕاوەشین شەوکێن د دل دا پێ خوەشین، مە ژ پەنجەیێن شێرانە ڕەقس
عالا و تایێن قورمزین، ئەسلان د بەر دابەرزین نێرگز د باغان تەووزین، نەیشەکەران نیشانە ڕەقس
وەقتێ کو بالن ئەرغەوان، گولچیچەک و تەرحێن جوان ڤێڕانە بی سەلوا ڕەوان، عارف ل فەرقێ جانە ڕەقس
ئیرۆ شەکەرخەندێ برین، دەستێ سپی زەندێ برین دیسا ب گۆڤەندێ برین، دەردێ مەلێ دەرمانە ڕەقس