Jump to content

دیوانا مەلایێ جزیری/ا

From Wikisource
102858دیوانا مەلایێ جزیری — قافییا ا1630مەلایێ جزیری

نەوایا موترب و چەنگێ

[edit]

نەوایا موترب و چەنگێ، فەغان ئاڤێتە خەرچەنگێ
وەرە ساقی حەتا کەنگێ، نەشۆیین دل ژ ڤێ ژەنگێ
حەیاتا دل مەیا باقی، بنووشین دا ب موشتاقی
ألا یا أَیُّها السّاقی! أَدِر کأساً وَ ناوِلها!

کو کاتب دێمی جەدوەل کت، شکەستە خەت موسەلسەل کت
ژ یەک حەرفان موفەسسەل کت، کیە ڤێ موشکلێ حەل کت
دزانی روودێ عوود ئەووەل، چ داڤێتن سروود ئەووەل
که عشق آسان نمود اول، ولی افتاد مشکل‌ها

ژ مهرا وێ شەفەق سەعدێ، شرین لەعلێ شەکەر وەعدێ
دنالم شوبهەتی ڕەعدێ، عەجیب لێ ژ ڤێ جەعدێ
که دل را تاب هر چینش، به کفری می‌برد دینش
ز تاب جعد مشکینش، چه خون افتاد در دل‌ها!

دڤێ تاقێ دڤێ خانێ، مە عەیش و ئێمنی کانێ؟
کەسێ دەست دت ژ دەورانێ، نهالەک ڤێ گولستانێ
در آغوشش چو می آرد، که از دل جانش بسپارد
جرس فریاد می‌دارد، که بربندید محمل‌ها

ب قورئانێ ب ئایاتێ، ئەگەر پیرێ خەراباتێ
ببێژت: سەجدە بن لاتێ، موریدێ وی دبن قاتێ
مرید ار بی بصر نبود، ز فرمانش بدر نبود
که سالک بی‌خبر نبود، ز راه و رسم منزل‌ها

ژ ڤێ ظولمات و دەریایێ، ژ مەوجان قەت خەبەر نایێ
شکەستی کەشتییا بایێ، عەجاجێ وێ شەڤێ دایێ
ژ حەرفا ماهـ و سالێ ما، نەهات در شەکلێ فالێ ما
کجا دانند حال ما، سبکباران ساحل‌ها؟

مە ڕا ژ ئەووەل چ بر خامی، کشاند ئاخر ب بەدنامی
ژ ڕەنگێ سەعدی و جامی، ژ شوهرەت پێ حەسین عامی
ب دەنگ و بانگ و ئاوازێ، دبێژت نەغمەیا سازێ
نهان کی ماند آن رازی، کز او سازند محفل‌ها؟

ژ حافز قوتبێ شیرازێ، مەلا فەهم ئەر بکی رازێ
ب ئاوازێ نەی و سازێ، ببی بەر چەرخێ پەروازێ
تُزَد منْ حُبّهِا الصَفْوی، بِەِ أَهَلُ الهوی نَشوی
مَتی ما تَلَق مَنْ تَهْوی، دَعِ الّدُنیا و أَهَمِلها

ئسمێ تەیە مەکتووب

[edit]
ئسمێ تەیە مەکتووب د دیوانێ قدەم دا حەرفەک قەلەمێ علمی ب تەقویمێ ڕەقەم دا
ئەشکال و خەتێن دائرەیێ نوقتەیێ علمن ئەڤ نەقش و مسالن د خەیالاتێ عەدەم دا
میم مەتلەعێ شەمسا ئەحەد ئایینە سفەت کر لامع ژ عەرەب بەرقێ ل فەخخارێ عەجەم دا
دا شاهدێ ئەسما ب هەمی وەجهی بناسین یەک مەستی سەمەدکر، ب یەکێ نەقشێ سەنەم دا
یەک گرتییە زولفێ ویەکی خال نومایی ئایینە ب ئەسکەندەری وجام ب جەم دا
ئەرواحێ موقەددەس شەبێ قەدران تە دخوازن نوورا تەیە مسباحێ د قەندیلێ حەرەم دا
دا وەقتێ لقایێ ب تە حەی بین د بەقایێ من نەقدێ دل و جان د فەنایێ ب سەلەم دا
یاقووت فرۆشان د کەف ئەلماسی شکەستن ئەڤ سەفحەیێ ئەلماسێ کو نەققاشی قەلەم دا
یا رەب ژ چ ڕوو لەب ب سەنایا تە گوشایم سُبْحانَكَ لَنْ أُحصِیَ فی شأنِكَ حَمْدا
مننەت ژ خودایی کو ب عەبدێ خوە مەلایی ئکسیرێ غەمێ عشقێ -نە دینار و درەم- دا

مەششاتەیێ حوسنا ئەزەل

[edit]
مەششاتەیێ حوسنا ئەزەل، چەنگالێ زولفان تاب دا دا عشق هل بت پێل پێل، قەلبێ مە لێ جەللاب دا
حوسنا حەبیب و لوتفێ یار، ئاڤێتە دل عشقا غەدار لەو سەلب کر ژێ ئختیار، وێ حوسنێ ئەڤ ئیجاب دا
من دی سەحەر زولفێن د مەست، هاتن سەما ئحرام بەست چوون سەجدەیا خالێ ب قەست، لەو حاجبان محراب دا
ڕووح و ڕەوانێ من حەبیب، دیسا ب تەلبیسا رەقیب رەنجیدە کر مسکین غەریب، تەرکا دلێ ئەحباب دا
مەحبووب ب جاما پوڕ گولاڤ، کەر کر ل من جەرگ و هناڤ زەهرا هەلاهل بوو د ناڤ، لەو ساقی ئەو جوللاب دا
وان دەست و زەند و ساعدان، مەی دانە شەیخ و زاهدان مەستی بە چەشمێ شاهدان، ئەو نێرگزا سیراب دا
مسکێ ڕەشاندی ئەز دبێم، وان نوقتەیان هن بوونە کێم لێ خەتتێ رەیحانی ل دێم، کاتب ژ نوو ئعراب دا
نازک قەدا نوورین بەشەر، ئەو بوو ل من نەقشێ بەسەر دینا خیالێ هەر سەحەر، ناڤ دیدەیێ بێ خواب دا
ئەو تللیێن نازک رەقیق، پوڕ دا مە فنجانا عەقیق ئەو بادەیا نوورین رەحیق، مننەت ب من وەههاب دا
دا خەف نەبت بەژنا فەڕێ، مەی هاتە شەهکاسا سوڕێ مننەت کو ئیرۆ دێم دوڕێ، دیسا شەرابا ناب دا
مەی هاتە فنجانا سەدەف، کەس دێ ڤەخوت ئیرۆ ب خەف ساقی ب چەنگ و نای و دەف، فەرفوورییا مەهتاب دا
عیدە و حەبیبێ نەزرە لێ، یان دێ ب قوربان بی مەلێ یا رەب ببینم رۆژ هلێ، سککین د دەست قەسساب دا

موغبەچەیێن مەیفرۆش

[edit]
موغبەچەیێن مەیفرۆش، هەر سەحەرێ تێن سەما بادەخوران نۆش نۆش، مانە ل دۆرێ جەما
هن گولێ بۆعەنبەرن، هن د شیرین ئەسمەرن هن گوهەری دانەین، مسلێ سوهەیلێ سەما
هن زەرینە پوڕ سوڕن، سەر ب پەڕ و دێم دوڕن من کو د چەرخێ وە دی، سەبر و قەرارم نەما
سەبر و قەرارم کو بر، جان و جەگەر هوور دکر زولمێ وە ڕەنگ کێ دکر، جان دبر و دل تەبا
جان و دلێ من ئەوە، حووروەشێ من ئەوە پادشەهێ من ئەوە، ئەز ل دەرێ وی گەدا
یارێ کو دی ئەم گەدا، دەست ب دەستێ مە دا ئەم ب سەمایێ برین، ڕەقس و سەما ژی وە ما
گۆتە مە دوڕدانەیی، ئەم ژ تە و تو ژ مەیی لەو ب حەقیقەت یەکین، مەسئەلە بێ شوبهە ما
دا مە ب دەستێ سوڕێ، جاما ژ ڕەنگێ دوڕێ جەزبە گها جان و دل، پوڕ شەووشاندن هەما
بادە م نۆشی ژ دەست، چوومە ژ خوە و مامە مەست قەترە ب بەحرێ گها، بەحر ب عەینێ خوە ما
گووش ب عامێ مەدە، تەرکێ مودامێ مەدە «اَکثَرُهُمْ فی غُمىٰ، أغلَبُهُم فی عَما»
حەرف ژ یەک بوونە فەسل، گەر ببری وان ب ئەسل حەرف دبت یەک خەتەک، خەت کو نەما نوقتە ما
وەحدەتێ موتلەق مەلا، نوورە د قەلبان جەلا زۆر د ڤێ مەسئەلێ، ئەهلێ دلان شوبهە ما

چین چین کرن زولفێن سیا

[edit]
چین چین کرن زولفێن سیا، کەسک ئەتلەسا دیبا قەبا ئێدی نشان نابن خویا، تێکل کرن لازم سەبا
من دی سەبا دایێ سەحەر، مادارێ بەدرێ کر دو کەر قەوس و قەزەح ژێ هاتە دەر، دیسا ب زولفان ڕا تەبا
ئیرۆ ژ مە ل بەدرا تەمام، عەنبەرفەشان بن سەد سەلام ئەی هودهودێ شیرین کەلام، «أهلاً و سَهلاً مَرحَبا»
من دلبەرەک وەک دوڕ هەیە، مەحبووبێ شیرین سوڕ هەیە حوسن و جەمالەک پوڕ هەیە، بەلقیس سفەت مەسکەن سەبا
شۆخ و شەپالا مەی پەرەست، ئەو زالما هشیار و مەست ڤێ نامەیێ خەف دێ ڤ دەست، «في طَيّها نَشرُ النَبا»
بێژ ئەو شرینا سوڕ پەری، دوڕدانەیا ئەز موشتەری: کان عەهد و پەیمانا بەری، بێ فایدە چوون شوبهێ هەبا
مە دڤێ پەریا دلبەرێ، لێ هێ ل ئوسلووبا بەرێ لێ کەفش ببیتە ژ پەنجەرێ، بێ و بچت تەشبیهێ با
دلبەر مەجالا نامە دی، ناسی کو نیشانا مە دی نوونەک موخالف تێ نەدی، هل قلبوها نەحوی سەبا
نەیشەکەرا سپی دەست و زەند، زانم مەجالا نامە خوەند لێڤان تەبەسسوم کر ژ قەند، «ماسَت كَبانٍ في رُبا»
قاسد ب مەقسوودا مە هات، با موژدە و ئەمر و بەرات نیشان هنارن هەم خەلات، شەهزادەیا گولگوون قەبا
ئیرۆ مەجال لێ هات و وەخت، دیسا جوان بوو من درەخت ئەو لامعا دایی ژ تەخت، «ما كان بَرقاً خُلَّبا»
سەلوا ڕەوان زەررین وەرەق، چیچەک مەلێ دین سەد نەسەق «ياقوتُها يَحكي الشَّفَق، يَحكي عُقوداً كوكبا»

دلبەر شکێنا شەککەرەک

[edit]
دلبەر شکێنا شەککەرەک، «فَقُلتُ: يا روحي مَتىٰ؟» گۆ من: حەتا خاتر هەبت، من گۆ: چ کم ئەز با هەتا
زولفان تو بەس چین چین بکە، بسکێن موقابل دین بکە پێشکێشی یەک زولفەک تە بن، مولکێ خوتەن تەختێ خەتا
دل بەندێ داڤا زولفەکێ، کەفتی کەمەندا ئولفەکێ «هَل في يد المَفتونِ شَيء؟، أو كيفَ أصنع يا فَتىٰ؟»
زولفێن بوت و شیرین لەبان، ژەهرینە شوبهەت عەقرەبان لێ من ژ بسکا پوڕ گرێ، ئیرۆ تنێ گرتن دو تا
نسبەت پەری زیبایە ئەو، وەک نێرگزا یەکتایە ئەو «يا مَن رأى خِلّي فَهَل، یُشبىٰ بِشَيءٍ قامَتا»
مە ژ بوغچەیا یار زەیینی، بێ پورس یەک سێڤەک چنی «وَ بِما جَنَيتُ جَنيتي، ألْقَتْ عَلَيَّ جِنايَتا»

ب نارێ فورقەتێ سوهتم

[edit]
ب نارێ فورقەتێ سوهتم ژ فەرقێ سەر حەتا پێدا خەدەنگا غەفلەتێ نوهتم ژ بەرقا لامعا تێدا
خەدەنگا فورقەتێ رەعدە دلێ ئەو غەفلەتێ لێ دت دبێژم: وەر جەبەل بت ئەو بکەربت وێ د گاڤێ دا
هەچی فورقەت نە دی هجران نەبێ من داغ و کەی لێ نە ژ بل دەربێ د هجرانێ فراقێ رووح و جان کێ دا
ژ هەر بێ داغ و بێ دەردی مە پورسن محنەتا عشقێ چ زانن بێ خەبەر ژانا دلێ داغ و کەسەر تێدا
کەسێ محنەت دی و فورقەت ڤەخواری جورعەیا هەجرێ گری وان تێ ب حالێ من دڤێ هجران و زەجرێ دا
ب داما موحبەتێ بەندم خەدەنگا فورقەتێ دل نوهت ب شوبهی مورغێ نیم بسمل د هەڤ وەرتێم د خوونێ دا
برووسکا باتنی دا دل د پێتێ سینە وێ وەر بوو کو دێ بێتن تەبێتا دل د ناڤ وێ نار و پێتێ دا؟!
ژ ئولفێ شوبهەتی زولفێ مەدام لەو بێ قەرارم ئەز کو جانێ من عەزیز ئیرۆ چوو و دل وێ د ئولفێ دا
ژ مەحبووب دوور کرم چەرخێ فەلەک وێ پوڕ هلاڤێتم نزانم دێ ل کوو دت من د ڤێ دەوران و چەرخێ دا
حەبیبێ بێ خەتا کوشتم ب دەربا فورقەتێ ئاخر ژ وێ رۆژێ دزانی من کو یار ئەو تیر ل جەرگێ دا
گەلۆ دیسا ببینم ئەز چرایێ وەسلەتێ هل بت بسۆژم شوبهێ پەروانێ ل بەر وێ نوور وشەوقێ دا
ب دەربێ کەوکەبا سوبحێ ل مەشرق زوهرە تالع بت زوحەل دوور بت ب شەش بورجان و وندا بت د غەربێ دا
ژ قوندوس زوهرە پەیدا بت ژ هندس موشتەری بێت دەر سپێدێ دت سورەییایێ شەفەق دت قامەتێ پێدا
ژ شەوقێ ئەبرووان بنمێت هلال دیسا د قەوسەینان ژ خاوەر بێتە دەر خورشید زەلام وەربێ د نوورێ دا
ب وەردان زەیینین گولشەن چەمەن و لالە بشکفتن بنەفش و چیچەکان ڤێکرا شەفەق دا یەک د رەوزێ دا
سەحەرگەهـ عەندەلیب مەستن ژ بهنا وەرد و بشکۆژان شبی تووتاک وگۆیینان دنالین ئەم د فەرقێ دا
ل کەلبێ ئاستانێ خوە نەپورسی قەت حەبیب جارەک گەلۆ نائێنە بیرێ ئەم دڤێ نێچیر و ڕاڤێ دا
دزانم شەهسوارێ من غەزالەک وێ د فتراکێ ب جایی سەیدێ ئەز بووما دوێ فتراک و بەندێ دا
چ حەد سەیدێ هەزار جانن د فتراکا حەبیبێ من کو سەد جەمشید و کەیخوسرەو غولامن سەر دەڤێ ڕێ دا
د دەهـ سالان مولازم مام و یارێ ڕوو نەدا جارەک وەگەرنە یار ئەگەر ڕوو دت هەیە جارەک د سالێ دا
دلۆ مزگینە من شابە کو سولتانێ مە دێ بێتن ژ من باوەر کە پەیغامێ سەحەر مزگین ب من پێدا
شوکور بیناهییا من هات و یەعقووب دیدەڕەوشەن بوو ب بوویا یووسفێ مسرێ ل کەنعانێ بەسەر پێ دا
نەسیمێ سونبول و سێڤان سەحەر دا حەبس و زندانێ ڤەبوو قوفلا مە بێ مفتە زڕنگێنی ژ قوفلێ دا
فراقێ شەڤ ب ئاخر چوو سپێدە کفش بوو دیسا مەریخا نەحس ئاڤابوو خویا بوو ڕۆژ د شەرقێ دا
د چەرخێ وەک نوجووم دێم دۆڕ سەما هاتن قرانا یەک هەییڤا بەدر بوو ئەو سوڕپەری من دی د رەقسێ دا
ژ وادی ئەیمەنێ دلبەر نزام ئەنگوشتەک ئزهار کر کو خوەش ئەنوار وبەرقن ئەو تەجەللی بوون توورێ دا
قرانا زوهرەیێ من دی دبەر عقدا سورەییایێ ژ پەروینان دبێژم عەکسە هێژ کەفتی د جامێ دا
حەبیبێ عەزمێ سوحبەت کر د جامان لەو شەراب ئانی دلێ من دی دو سەییادان ژ بوریان ڕا بەری وێ دا
ژ شەکلێ ئەبروویێن ساقی وە بەدرەک من موقابل دی هلاتن سەد هلال ئیرۆ ئشارەت من ژ عەکسێ دا
ب توولێن ئاستانێ ڕا ڤەخوەندم میر ب دەرگاهی بڤی چاڤی حەبیب دیتم شوکور ئەڤ شەفقە مەولێ دا
ب زەهرێ خوەی شەریف خوەندم گۆ: خدمەتکارێ دێرینی تە پوڕ جەور و جەفا دینە د سلووک و سەعی و جەهدێ دا
بچین وەردان ژ گولزاران کو ئەغیاران ب دەست خارن ژ مەخسووسان د دەرگاهی دوعا من ئەو د هەجرێ دا
ب تەشریفا خوە ئەز خوەندم ژ لوتفێ بەندە نیشان کر خەلات و شەفقە و دل دان شوکور خوازین کو باخوێ دا
مە هادر سەجدەیا شوکرێ ل وی عەردێ موقەددەس کر ب موژگانێن خوە دوڕ سوفتن ئەنی مالی ل عەردێ دا
هەیا بیناهییا چەهڤان بوت و عوززا و لاتێ من تویی پێشبەر سوجوودا من سەحەرگاهان د خەلوێ دا
ل بال علمێ تە مەعلوومە ژ ژینێ من تو مەقسوودی فدایێ جان مە دێ جان بت د قەستا وەسل و دینێ دا
ب حوسنا خوەی ئلاهی کی ب سەهم و هەیبەتێ دینێ نوجووم و کەوکەب و لامع ژ بالا تێن ب بەژنێ دا
ب خالێن وەرد و نەسرینان ژ قودرەت خەق کشاندی لێ ب تەرحا نێرگزا عێلی سەحەرگاهان نەسیم لێدا
کو توولێ ئاستانێ دوور نەکی ئێدی ژ دەرگاهی ژ باخوێ ڤێ رجوو ناکین د بابێ لوتف ورەحمێ دا
تو بارێ فورقەتێ زانی دکارم ئەز تەحەممول کم ب نارێ کووهێ قەندیلم بلا فیلم د عشقێ دا
زهی دەردێ مەزن فورقەت جەگەر سۆت ئاتەشی دا دل جهێ سەبرێ نەما چەندان فەرەج من دی د سەبرێ دا
مەلا بێ قامەتا یەکتا قیامەت من ب چەهڤان دی فراقێ ڕووسیا بن تە ژ من جانێ شرین جێ دا

سەرێ زولفا تە ب کوللابێ دوعا

[edit]
سەرێ زولفا تە ب کوللابێ دوعا هاتە دەستێ مە ب جەللابێ دوعا
سۆفییێ خەلوەنشین بێنە سوجوود هەردو بورهێن تەنە محرابێ دوعا
عەرزێ کێ دێ بکرم سوورەتێ حال کو تویی قبلەیێ ئەربابێ دوعا
ژ دوعایێ قەدەحەک دەر دەستە هەر سەحەر مەستێ مەیێ نابێ دوعا
گولێ ئقبالێ ژ گولزارێ قەبوول مە چنیبوو د شەکەرخوابێ دوعا
بەر دو بورهێن تە ژ ئخلاس و یەقین مە دبر سەجدە ب ئادابێ دوعا
ژ دلەک سافی تو محرابێ ببین سەجدەیەک لازمە دەر بابێ دوعا
مە د دل «عُروَةِ وُثقا»یە ب دەست ژ سەنایا تە سەر ئەلقابێ دوعا
ژ ئەزەل یەک جهەتی دایە مەلێ هەر مە ئخلاسە ژ ئەسبابێ دوعا

ئیرۆ ژ دەربا خەنجەرێ

[edit]
ئیرۆ ژ دەربا خەنجەرێ، لازم ب ئێشانی مەلا تەشبیهێ زولفا دلبەرێ، زانم پەریشانی مەلا
زانم پەریشانی ژ دل، بێحەد ب ئێشانی ژ دل تەشبیهێ بریانی ژ دل، بیللاهـ نە ئنسانی مەلا
بیللاهـ چ تەبعەت ئادەمی، یەکسەر دبێم یەک عالەمی دەریایێ قاف و قولزومی، یان چەرخێ گەردانی مەلا
یا رەب چ وێ محنەتکەشی، سەر تا قەدەم تێک ئاتەشی مەجرووحێ قەوسێ تووزرەشی، لەو دل ب پەیکانی مەلا
زانم ژ عشقێ دۆژەهی، بەحرەک ژ نارێ ئاسهی ئیرۆ ل ماهێ خەرگەهی، تەشبیهێ سەیوانی مەلا
ئەڤ سینەیا وەک نای و نەی، پوڕ لێ کشاندن داغ و کەی هێ دل ب نائەهلان ددەی، یا رەب چ نادانی مەلا
دوڕدانەیا دێم گەوهەرە، ئایینەیا ئەسکەندەرە بێ موروەتێ دل کر کەرە، مەجرووحێ خالانی مەلا
بێ موروەتێ دل هەررشاند، تەشبیهێ شیشێ لێ کشاند کەر کر جەگەر خوێ لێ ڕەشاند، ئاتەش ل سەر دانی مەلا
نارێ ژ ڕەنگێ دۆژەهێ، حوسن و جەمالا وێ مەهێ مە د پەردەیا ڤێ خەرگەهێ، خەف کر چ عوممانی مەلا
ئیرۆ ل عومرێ خوەی تەلەف، بێ شاهد و جاما سەدەف بێ چەنگ و ساز و نای و دەف، زانم پەشیمانی مەلا
زانم تە کۆهێ توورە دل، لەو هەر ب نار و نوورە دل شەهکاسەیا فەرفوورە دل، لەو مەست و سەکرانی مەلا
هەر سینە تابێ ناتەمام، ناپوختە خام بێ مهر و جام غەرقێن د خوینا دل مەدام، لەعلا بەدەخشانی مەلا
پوڕ لەعل و دور تە ژ کلکێ عشق، ئانینە نەزما سلکێ عشق دەر بەرر و بەحرێ مولکێ عشق، مەعلوومە خاقانی مەلا
بێ حەد ل قەلبێ شوبهێ نەی، جەورا تە دانین داغ و کەی لەو بێ حەمەل خوەش نینە مەی، ئەمما ب شیرانی مەلا
مننەت ژ تالع هەر ژ بەخت، ئاسف ب تەخت و بەخت و ڕەخت بەلقیس ئەوی ئانی ب وەخت، ئیرۆ سولەیمانی مەلا
ئەو هەردو لەعل و هەردو وەشم، گەهـ گەهـ ب ناز و گەهـ ب خەشم ئەو بەژن و بالا هاتە چەشم، مە د سەیرێ ڕووحانی مەلا

دل ژ من بر دلبەرەک

[edit]
دل ژ من بر دلبەرەک زیبا قەبا چەهڤ غەزال و پوڕ شەپال و مەهـ لقا
نازدارە ئەو ل تەختێ دلبەری دلروبایە جان فەزایە رووح شفا
حووری عینە ئەز نزانم یا پەری یا گولەک ڕەعنا ژ گولزارێ وەفا
یا رەب ئەو گولدەستەیێ باغێ ئرەم دوور نەبت ژێ هەر سەحەر بادێ سەبا
سۆرگولەک من دی د گولزارێ ب مەش لالە و ڕەیحان ل سەر تێنە سەما
سونبولێن ڕەعنا ل بەر تاقێ هلال وێ دکن سەعیێ ل سەر مەروە و سەفا
نازکا من هەر دەما بێتن خرام سەد هەزار دل وێ ل پەی هەڤ دەر قەفا
ئەز چ بێژم کو ل من لەعلێ د تە پوڕ کرن حەد گەلەک جەور و جەفا
ئەی «مەلا» باوەر ب مەحبووبان مەکە کارێ وان هەر ئەخزێ جانە بێ خەتا

«الله» سەحەر

[edit]
«الله» سەحەرگاها ئەزەل، یەلموومێ عشقێ شوعلە دا نوورا جەمالا «لم يزل»، زاتی تەجەللایا خوە دا
زاتی تەجەللا دا ل زات، بێ ئسم و ئاسار و سفات سررا حورووفێن عالیات، خەف بوو د ستر و پەردە دا
زاتەک موقەددەس بوو وجوود، جووشش نەدابوو بەحرێ جوود وەسفێ ئزافات و قویوود، یەک ژێ تەجەللایی نەدا
حوسن و جەمالێ خوەست ئەڤین، ڤێکرا د یەک زاتی جڤین نوورا قەدیم بوو عشق و ڤین، وان پێکڤە ناز و عشوە دا
عشقا ژ نوورا «لا يزال»، حوسن و جەمالا بێ مسال ئیساندی یەلمووم و شەمال، دیسا خوە لێ پەروانە دا
عشق و مەحەببەت هەر هەبوو، حەق عاشقێ زاتێ خوە بوو موحتاجی حوسنەک دی نەبوو، نەقل و روایەت ژێ وە دا
بورهانێ عەقل دوورکر قیاس، ئسمێ کەمالاتێ د خاس ئەووەل ئیلاهی پێ بناس، ڤێ نوورێ ئەو پەرتەو ڤەدا
ئەو نوورە دا بوو شەوق و تاڤ، عالەم خویا بوو هەم د ناڤ بەرقێن خوە ئاڤێتن بەلاڤ، ڕەنگ ڕەنگە ئەو نوور بەرقە دا
سوبحان ژ ڕەمزا خالقی، نوورا سپێدا سادقی ئاڤێتە قەلبێ عاشقی، لەرزین و تا و جەزبە دا
مەعنایێ عشقێ بێم: چییە؟ لەو من ب چەشمێ دل دییە عەکسا جەمالەک سافییە، زاهر د مرئاتا مە دا
حوسن و مەحەببەت زاتەکن، مەعشووق و عاشق لاتەکن ل سوورەت و مرئاتەکن، هەر یەک د مەعنایا خوە دا
گەر دلبەر و گەر عاشقن، عارف د ڤێدا سادقن ئایینەیێ نوورا حەقن، جی جی د وان دا جەلوە دا
عاشق ئەوە مەعشووق ئەوە، زاهر ئەوە موزهر ئەوە رووح هەر ئەوە گەوهەر ئەوە، د هەر شاهدەک دا شوعلە دا
د هەر شاهدەک دا دێم ژ دوڕ، پوڕ نازدار و ڕەمز و سوڕ خەتتێ غوباری نوقتە پوڕ، کاتب ژ بالا نەسخە دا
حەرفێن کشاندی کاتبی، نوورا د ڕووح و قالبی یەک یەک ب ئسمێ واهبی، ئعراب و جەزم و نوقتەدا
نوورن ژ سەر حەتتا قەدەم، نەققاشێ سەرمەشقێ قدەم پێ زەییناند لەوحێ عەدەم، یەک یەک د وان دا چەشنە دا
ئەو شەکل و سوورەت سەوورین، ئەسلن ل بالا زەیینین نسبەت ب وان ئەم سایەیین، تەرتیبێ خەللاقی وە دا
عالەم ب عالەم ئەو نەسەق، بوو ئایینە ئەسمانێ حەق نوورا تەجەللایا تەتەق، عەکسێ جەمالەک سادە دا
هەر هەیئەتا ڕووح لێ و جسم، شەکلێ کو لێ دانی تلسم هەر یەک ژ یەک ڕا بوو ئسم، لەو حەرف حەرف ئەندازە دا
ئەم تێک هووییاتین یەقین، ئسمین ژ مەسدەر موشتەقین مەوهووم و لاشەی، موتلەقین، عەکسین د نێڤ ئایینەدا
پەرتەو ژ عەینی نوورەکێ، تێن تێن تەجەللا توورەکێ ئەو سەر ددت یەک فوورەکێ، لەو چەندی لەب لەب قەترە دا
ئەو شاهدێ زەررین ژ عەیب، هەر جەلوەیەک دایی ژ غەیب ڤێ عالەمێ ئەو تێتە جەیب، دیسا ژ وێ ڕەونەق ڤەدا
ڕەنگ ڕەنگێ حوسنا سوورەتان، نەقش و نگارێن دەسخەتان بالا و بەژن و قامەتان، نازک لەبان پوڕ خەندە دا
شێرین لەبێن قەد نەی شەکەر، سیمین بەرێن نازک بەشەر زولفان ستار بوو ڕۆژ د بەر، بسکان ل مسکێ تەعنەدا
گولدەستەیێن نوورین قەدەم، دەستان ژ ئەنگوشتان قەلەم ئەو لالەیێ باغێ ئرەم، ماوەر ل زولفان ژالە دا
هن ئەسمەرن هن دێم زەری، مەهـ پەیکەرن سوڕ موشتەری ولدان و حوور و ئەو پەری، من دی د لبسێ جامە دا
چەندی کو خەمل و ڕەونەقن، تەزیینێ حوسنا موتلەقن تێک جلوەیێ نوورا حەقن، عشقا ئەزەل پێ شیوە دا
حوسنا مونەززەهـ بێ نشان، وی لێ نڤیسی زەرکەشان خال و خەتێن عەنبەرفەشان، هەر کەس ب وان دل یەغمە دا
داروویێ حوسنا دلبەران، ب خەمل و لباس و زیوەران بێتە شوهوودا بەسەران، بیناهییە د هەر دیدە دا
بێتن د حوسنێ ڕەنگ ڕەنگ، ب نای و دەف و قانوون و چەنگ ئەو عشقە ڤان تینت ب دەنگ، لەورا ب حوسنێ نەغمە دا
سررا کەلامێ ئەقدەسی، دەم دەم د لبسێ ئەنفەسی تێتن تەنەزوول بێ حەسی، نە ب گوفتوگۆ بوو قسسە دا
وە دڤێ کو عوششاقن هەبن، دلدار و موشتاقن هەبن وێ شەمسێ ئافاتن هەبن، دا کفش ببت د سپێدە دا
دا کفش ببن کەوکەب ژ چەرخ، ڕابن هەزار مەعرووف ژ کەرخ شبلی و سەعدی و ئالی فەرخ، عشقێ د وان کەشفا خوە دا
دا حوسن و حوبب و مەزهەران، کفش کن ل هەر عەرد و دەران عاشق بخوونن دەفتەران، دلبەر مەحەببەت نامە دا
حوسن و جەمال و عشقەیە، ئارام د پەردەی دا نەیە مەحبووب لەو حەتتا هەیە، نابت د پەردە و خەلوەدا
مەحبووب و خووب و دلبەران، بگری ل وان هەفتێ دەران دێ خوە ژ شوبباک و پەنجەران، زاهر بکن د هەر دیدە دا
ئەو لالەیێ ژ گول تازە تەر، فەسلا بوهارێ بێتە سەر جی جی ب هەڤرا تێنە دەر، خوەش خوەش د عەردێ خارە دا
ڕەمزەک غەریبێ فاتری، پەیدا ببت نێڤ خاتری قووەت تە نینن ڕاگری، خەف کی د نێڤ قەلبێ خوە دا
مەفهووم کو بوو مەعلووم د دل، زیوەر بدێ تێ سەد عەمەل بینت لباسەک پوڕ خەمل، هندی کو سەعی و جەهدا دا
لەفز و عبارەت جامەیە، مەحبووب مەعنا ب خوەیه لێ خەمل و حوسنەک زێدەیە، لەورا ب حوسنێ زیبە دا
من ئەڤ مسال لەو بۆ تە بەست، زۆران ب زولفان دل ڤەبەست هەر چ تە دی سوورەت پەرەست، دوڕێ یەتیم بێ فەیدە دا
پیس و خەراب و زشت و عار، ما ئەو ب خەملێ تێنە کار ئێ د قەیدێ لبسێ نەدیە یار، حوببێ ب خوە داڤێ نە دا
چارێ هلین یارێ ببین، نە پەردەیا تاری ببین سەد جاری ئەو کاری ببین، گول وێ دنێڤا بوغچە دا
ئەو بوو مورادا کردگار، لەو کر ئرادە و ئختیار ڤێ بوغچەیێ هەر لێ بوهار، گوڵ گەش د باغێ غونچەدا
بایێ ئەڤینێ کو لڤی، هاتن ل سەر زولفان چڤی هەر دەم هەزار دل داکەڤی، خالان د دامێ دانە دا
بەحرا وجوودێ جووش هات، نوورەک تەنەززول بوو ژ زات هاتن تەعەییون هەر سفات، ئەشیا زوهوور علمییە دا
ئەشیا د علمی بوون زوهوور، ئسمان ژ فەیزا ئسمێ نوور تەقویم بەستن بێ قوسوور، حوکمێ سفاتێ سەبعە دا
ڤێ عالەمێ تەقویم بەست، هەر ئسمەکی فعلا خوە خوەست حوکمێ تەسەرروف دا ب دەست، هەر وێ د مولکێ قەبزە دا
ئەعراز و عەین و جەوهەران، واحد ژ ئەسلێ مەسدەران تەئسیر بەخشێ مەزهەران، سەد ڕەنگی، حەرفان سیغە دا
فەیزا حورووفێن عالیات، بەحسا سوتوورێن سافلات ئایات و وەسفێن موحکەمات، تەرتیبێ عوشر و سوورە دا
کاتب نڤیسین ئەو حورووف، هەر تالبەک پێ بوو ووقووف هاتن ژ دل سەد ئاهـ و ئووف، سەر خەت ل لەوحێ سادە دا
ئەو دەسخەتێ کاتب سەمەد، واحد ل سەر لەوحا ئەحەد نەقشەک ڕەشاندی بێ عەدەد، جەعدا جەمالێ شانە دا
ئەسما د کامل ڕاس کرن، جە جە قوائیل ڕاس کردن بالا فەواعل ڕاس کرن، ژێ عللەتەک سوورییە دا
ئەسما موقابل بوونە زەوج، لێ جوملە ژێ بوون فەوج فەوج بەحرا ووجودێ هاتە مەوج، مەوجان د بەحرێ لوججە دا
جووشش کو دا دەریایێ جوود، د ئایینەیا ئسمێ وەدوود جارەک تەجەللا بوو ووجود، نوورەک ژ نوورێ ژێ ڤەدا
فوورەک ژ نوورێ وی ڤەکر، گەنجا زوهوورێ پێ ڤەکر کەنزا خوە قوفل و مفتە کر، هێژ وێ د قوفل و مفتە دا
حوسنەک مونەززەهـ سەووراند، نوورا حەبیب ژێ ئافراند عالەم د کونهێ حەییراند، «روح القدس» جان نەفخە دا
عەرشێ جهات لێ بوو حەیات، ئەو شاهدێ قودسی سفات ژێ بوو تەعەییون نوورێ زات، سەیوانێ شەوقێ هالە دا
عشقا ژ حوسنێ سەووری، غارەت کرن حوور و پەری هەرچی د کونهێ فەککری، ئەو ما د عەجز و حیرە دا
ئەو سوورەتێ مرئاتێ حوسن، ژێ بوو زوهوور ئایاتێ حوسن لێ بوو تەجەللا زاتێ حوسن، ڤێ حوسنێ ئەو سەرچەشمە دا
سەرچەشمەیا حوسنێ ئەوە، خورشید و عالەم پەرتەوە گەهـ بەدرە گەهـ ماهێ نەوە، وەر موشتەری یان زوهرە دا
ولدان و حوورن گەر پەری، شیرین و مەحبووبێن بەری جوملە ژ حوسنا خاوەری، نوورێ دوان یەک زەررە دا
نارێ ژ نوورا ئەحمەدی، سررا سفاتێ سەرمەدی د ئایینەیا زاتێ خوە دی، کەشفا کەمالاتێ خوە دا
ئەو بوو قەلەم ئەو بوو عەقل، لەو بێ حەدیسێ دا نەقل دەریایێ علمی کر شوغول، تەفسیلێ علمی جوملە دا
ئەو بوو د جوملە رابتە، میزان و ئسمێ باستە فەیزا حەق ئەو بوو واستە، چەشمێ ووجوودێ سورمە دا
یەک بوو ئەلیف وێ نوقتە کر، چەندی شەکل لێ زێدە کر هەردەم پەیاپەی سفرە کر، بالا ب بالا روتبە دا
واحد ژ نوورا وێ دوڕێ، پەیمانەئێ جاما سوڕێ مەی خستی ئانی بەر فڕێ، هەم جام و هەم پەیمانە دا
غەیب و مسالن هەر دو سلک، پەیوەستە ئانی میمێ مولک ئەو کاتبێ ئەلماسی کلک، ژ وی خامەیی ئەڤ ڕەشحە دا
نوورا تەجەللا هاتە عەرش، ئەسما حەمی لێ بوونە نەقش شەوقا د وان چوو تا ب فەرش، ئسمان ب زاتی سەجدە دا
کاتب قەلەم دیسا گەڕاند، ئسمەک ژ ئسمان سەووراند کورسی ژ نوورێ ئافراند، جەنناتێ خولد و سدرە دا
سەر چەشمەیا ڤێ دۆزەخێ، بەحرا جەمالێ دا ڕەخێ فەیزەک ژ نوورا بەرزەخێ، داگرت و گەهـ گەهـ فوورە دا
ئەو بەرزەخا ڕەنگ ئایینە، هنگی کو ئەشیا دایینە وان تێ شەمال ئیسایینە، ژێ سوورەتەک عەکسییە دا
وەسف و کەمالاتێن سوبووح، حەرفێن کتابا عەقل و ڕووح ئسمەک دڤێ لێ بن وزووح، لەو لەوح و کلک و خامە دا
ئەو نوسخەیا عالی ئسم، لەوحەک دڤێ ژێڕا جسم دا حەرف لێ بن مورتەسم، حەرفان شەکل نوورییە دا
لەفزێ کو مەعنایەک دڤێ، تەرکیبێ ئملایەک دڤێ سوورەت هەیوولایەک دڤێ، ڕووحان د نەفسێ جوسسە دا
ما تێنە دیتن حوسن و سوڕ، بێ بەژن و بالایێن ژ دوڕ کاتب ژ وان حەرفێن د پوڕ، نوونەک خەیالی بەسمە دا
دوڕدانەیێن خاوەر مسال، ئایینەیێن تێدا شەمال نوورەک مونەززەهـ ئەو جەمال، مەی کر د نێڤا شووشە دا
ڕووحانیێن قودسی مسال، تێنە لباسێ خەتت و خال ساقی مەیا گولگوون و ئال، تینت د فنجانا مە دا
مەی کو د جامێ بێتە نووش، بێ دەنگ و سەوت هەر تێتە گووش ژێ تێتە دل هەردەم سورووش، لەو نەڤ شەراب ئالوودە دا
ئەڤ ڕەنگ تەجەللا کر سوبووح، ساقی ژ شەهکاسا فوتووح مەی ڕێهتە جاما عەقل و ڕووح، ڕۆژ بوو د قەوسێ قوببە دا
ڕۆژ بوو د نێڤا نەینکێ، کاتب ژ حەرفێ عەینکێ نێڤ گۆشەیا قەوسەینکێ، توغرا ب ئسمەک تازە دا
تەی کر د نێڤ توغرایێ ئسم، تەکسیر ژ حەرفان کر تلسم حوسنا موقەددەس بوو دو قسم، حوکمێ تەجەللایێ وە دا
یەک عەقل و ڕووحێ ئەعزەمە، مسباح و نوورا عالەمە حەوواء و نەقشێ ئادەمە، بێ موددە هەم بێ ماددە دا
ئێ دی کو نەفسا کوللییە، حوسنەک مونەززەهـ عالییە ئەو ژی ب ڕووح ڕا ئەسلییە، وان هەر د هەڤ دا سایە دا
ئایینەیێ زاتێ یەکن، لەو دلبەر و لاتێ یەکن ڤێکرا د مرئاتێ یەکن، هەمتا د ناز و عشوە دا
ئەو تێن ب جەمعێ فرع و ئەسل، مائل دبن ڤێکرا ب وەسل نابن ژ یەک فەرق و فەسل، حوکمێ وسالێ لێ وە دا
ڤێکرا کو بوون وەسل و جەمع، بارین ژ مابەینێ لەمع ئیسا ژ ئەرواحان شەمع، شەمعا نوفووسان شوعلە دا
ئیسا ژ ئەرواحان قەبەس، پوڕ شوعلەتێن نوورین قەفەس نەفسان ب عشقێ دا نەفەس، قەلبان ب حوببێ لەهجە دا
ئەو لاتێ حوسن و عەینێ نوور، سوورەت ب سوورەت تێن زوهوور ئنس و پەری ولدان و حوور، جی جی د وان دا جلوە دا
هەر یەک ژ فەیزا ئسمەکێ، تێن سوورەتا تللسمەکێ لەو مەعنەیا هەر جسمەکێ، پەرتەو ژ نوورێ لێ ڤەدا
دا سڕڕێ تەولیدێ ببێم، نە ژ وەهم و تەقلیدێ ببێم مەعنا ژ تەوحیدێ ببێم، دل ڤێ ئەدائێ شەهدە دا
مەعشووق و عاشق هەر دو لات، مەجزووبێ یەک دێ بن سفات حینا کو بوو یەک ئلتفات، بەعزەک سفاتان حسسە دا
«...ضع» حەرفێ بوو تلسم، لەو هات تەعەییون شەخسێ ئسم سەر وا لباسێ ڕووح و جسم، شەکلێ ئەحادی سفرە دا
های و هوویا سوببووحییان، ڕەقس و سەمایا قودسییان تەشبیهی جووشا سووفییان، فەریاد و زکر و لەرزە دا
وەستانە شاهد سەف سەفن، باتن د غەیبێ خەف خەفن تەشبیهی بەرقا خاتفن، لامع د چەرخێ تسعە دا
سڕڕا د جاما بادەیێ، یار هاتە نیڤا حەلقەیێ مەدهووش و مەستێ وێ مەیێ، شووشا گولاڤ ئاشوفتە دا
ڕەمزا د جاما شەربەتێ، خەف تێتە نێڤا سوحبەتێ هەر چی کو فنجانێ دەتێ، وی جان ب نەزر و سەدقە دا
شەمعا وسالێ هەر گەشە، شەوقا شەمالێ ئاتەشە مەی تێتە جامێ بێ غەشە، ساقی عەجەب ئەڤ بادە دا
ساقی عەجەب ئەڤ بادە ڕێت، عاشق ژ مەعشووق ئەڤ دڤێت فنجان ب فنجان دا و مێت، کاما دلێ بێ چارە دا
ئەشیا ل پەی هەڤ وەللدین، یەک یەک ژ وەسلێ بەددین هەم مەسدەرین هەم مەوردین، ڤێ قولزەمێ ئەو ڕەشحە دا
ئەڤ ڕەشحە دا وێ قولزەمێ، مەی هاتە تاسا عالەمێ جاما جەهانبین دا جەمێ، ب ئەسکەندەری ئایینە دا
عەکسا ژ حوسنا مەیفرۆش، ئاڤێتە فنجانێن ب پووش ناگەهـ د جامان هاتە جووش، فووری د نێڤا کووزە دا
ساقی ژ ڕەنگێ بولبولە، ئاڤێتە چەرخێ غولغولە ڕووحان ل دۆرێ سلسلە، گۆڤەند و ڕەقس و حەلقە دا
مەحبووب خوە نیشاندا سەفێ، جارەک د جاما قەرقەفێ هاتن ب ئاوازێ دەفێ، تەنبوور و چەنگێ نەغمە دا
عەینی تەبیعەت جوزء و کول، بشکفت د وی باغی دو گول عشقێ گەڕاندی جامێ مول، حوسنێ د وان دا پەنجە دا
بەرزەخ ب بەرزەخ بوونە ڕاست، نینن د نێڤ دا کێم و کاست مەنزل ب مەنزل هەر گوهاست، دورجێ لوئالی حوققە دا
ئاڤێتە دوڕدانا خوە دوڕ، ئیساند ژ مسباحا خوە سوڕ دۆلابێ نەجمێ نەحس و کوڕ، مهرا ستێرا سەعدە دا
چەوگانێ بایێ لامەکان، فولکا فەلەک قائم سەکان تەشبیهی گۆ دا بەر شەکان، هەر بێ سوکوون و سەکنە دا
ئەو کاملێ بێ عەیب و نەقس، نەهـ چەرخ ب هەر یەک نەوع و شەخس وی یەک ب یەک ئانینە ڕەقس، تێ سەبعەیێ سەییارە دا
هەر نەهـ د ڤێ چەرخ و لەزێ، چەرخن ل دۆرا مەرکەزێ بەحرا دو عالەم لێ کەزێ، تێ ئەڤ حەباب سەرگەشتە دا
بەحرا دو عالەم لێ زەبەد، مەوج و حەبابن هن جەمەد پەیوەستە تێتن جەزر و مەد، سەیوان ل سەحرایێ ڤەدا
ئەو خەیڤەتا کەوکەب مسال، گەهـ بەدر و مەهـ لێ گەهـ هلال سێزدە دوازدە ماهـ و سال، چەرخن د سەیرا تسعە دا
من دل ژ فەهمێ قاسرە، ژ وێ سوورەتێ چارپا کرە پێ کر تەمام ئەو دائرە، نەقشەک ژ وێ تەروەندە دا
یەک یەک ژ تەقویما قەدیم، لێ بوو نەسەق حوکمێ حەکیم ئاڤێتە وی لەوحێ ڕەقیم، ئەو عالەما سوفلییە دا
هنگی کو خەتت و نوقتەنە، ئەوزاع و ئەشکال تێ هەنە هەر یەک ب مقدارێ خوەنە، ئەسلا تەسەوور ڕێ نە دا
مقدار و شەکلێ هەندەسی، کێم زێدە یەک پێ ناحەسی تەسویر دکر ئەقلیدەسی، حەتتا د سەتحێ سوفلە دا
مەسرەف د ناڤ ڤان مەشعەلان، قەتعا مەسافا مەرحەلان سررا بورووج و مەنزلان، ڕەسما سولووکێ جاددە دا
ئەو یەک ب یەک خالی نەهن، بێ حکمەتەک عالی نەهن گەر ڤان سوڕەک حالی نەهن، ڕەقسەک چڕا مەستانە دا؟
مەستانە گۆڤەندێ دکن، ڕەقسێ ل دۆر فەندێ دکن قەستا شەکەرخەندێ دکن، لەعلان ژ گەوهەر خەندە دا
تێ بایێ چەرخ و لەولەبان، تەدویر و سەیرا کەوکەبان شەعسانییا ڕووز و شەبان، دۆلابێ هەر ژێ تێ سەدا
سوورەت ب سوورەت لێ کشاند، لەوحێ هەیوولا نەققشاند زیرئاب ژ نوورێ لێ ڕەشاند، تەقویم و شەکل و خانە دا
کاتب د چەرخێ جەدوەلێ، خوەش نەقش ئاڤێتێ وەلێ کر حاشییا هەفت هەیکەلێ، نێڤ کوللیاتێ خەمسە دا
دانین د پەرگاران ئەسل، بەستن موقابل دەهـ فەسل ڤێکڕا دەوائر بوون وەسل، بەرزەخ ب بەرزەخ حسسە دا
چار عونسرن چار تەبعەتن، ڤێکڕا ب میزان ڤێک کەتن ب هەڤڕا موخالف سیرەتن، لێ د سوورەتێ شەخسییە دا
حەتتا ب میزان چار ئەسل، ب هەڤڕا نەبن جەمع و وەسل جسمان ژ هەڤ نابن فەسل، بازوو ژ بازوو شەق نەدا
چار ئوممەهاتن سێ بەنات، هەر بێ قەرارن بێ سەبات پوڕ عشق و مەیلن ئلتفات، د ڤێ تازە دەیری کوهنە دا
هن سوفلەوی بازی دکن، هن مەیلێ ئەڤرازی دکن خوەش ڕەقس و شەهبازی دکن، سەرگەشتەنە د حالێ خوە دا
هەر هەیئەت و هەر جسمەکێ، هەر فەرد و نەوع و قسمەکێ ڕووح وێ ب دەستێ ئسمەکێ، هەر وێ د قەبز و پەنجە دا
کوللاب ب دەستێ واهبە، یان ڕاکدە یان جازبە یان خافزە یان ناسبە، یان رەفعە و یان جەزمە دا
ئەو جەزمە دایی مەرکەزان، ئێ دل ژ بەر شەوقێ لەزان حکمەت ب قانوونێ بزان، ئەهلێ دل ئەڤ ژێ گوفتە دا
ڕەمزا د نەجم و هەیئەتێ، عەقلێ موجەررەد نارەتێ بێ نوورێ علمێ وەحدەتێ، ئەو ما د شەکک و شوبهە دا
فەییازێ علمێ «من لدن»، پەی پەی ژ بەحرا کان و کون گەهـ گەهـ ب ئوستادێ سوخون، وی گەوهەرێ ناسوفتە دا
فەیزا عولوومێ فەلسەفە، هاتی د نێڤ چەنگ و دەفە من دی د جامێ دا خەفە، فنجان ب جان من جورعە دا
هەر نەهـ فەلەک لێ کاخەکن، دوور و دراز وەک ئاخەکن تێ دارن ئەو ژی شاخەکن، ڤێ تەرحێ ئنسان میوە دا
ئنسان بەره عالەم درەخت، سولتان ژ خەلوەت هاتە تەخت پێ زەیینین ئقبال و بەخت، دەولەت ژ بالا تالە دا
سولتان ژ بالا هاتە خوار، لاهووت د ناسووتێ ڤەشار پەیوەستە بوو نوقتە و مەدار، دەورا عورووجێ گەڕ وە دا
دەورێ گەهاندن هەر تەرەف، مەحبووب ب فنجانا سەدەف عاشق گەڕاندن سەف ب سەف، دوڕدانەیێ سەیوان ڤەدا
ساقی کو دا من ئەو سولاف، فەیزا مەیا گولگوون و ساف زائل کرن شوبهە و خلاف، علمەک ژ بەژنێ روقعە دا
علمەک نەما دل پێ نەمووج، قەلبی د عشقێ کت عورووج دێ تەی بکت چەرخ و بورووج، شەهپەڕ د دارا سدرە دا
دۆلاب و چەرخێ نەهـ فەلەک، پێش دەستی کورسی بوون هەلەک سەرگەشتە هاتن ئەو گەلەک، د وێ نوقتەیا مەوهوومە دا
ئەحسەن ژ ڤی نەزمێ لەتیف، چەندی سڤک هاتی خەفیف مەحبووب ب دەستێ خوەی شەریف، نەقدێ مە موهر و سککە دا
ئەحسەن ژ ڤی وەسفێ رەفیع، ئەشکال و ئەوزاعێن بەدیع تێتن ژ نوورێ وەک رەقیع، بێ عەیب و نەقس و ڕەخنە دا
ئەحسەن ژ ڤی نەزمێ مەلا، ئەشکال و ئەوسافێن جەلا لەو دل ب وان بوو موبتەلا، جەزبە و جەلالە د سینە دا