Колхозонь эряф/1940/11/Паваз

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Колхозонь эряф (1940), № 11 Ноябрь edited by Игнатьев Г. А., Дурнов Ф. С.
Паваз by
авторсь: Максим Горький, мокшекс ётафтозе: Аф содаф (аноним)
Колхозонь эряф. Эрь ковонь литературно-художественнай и общественно-политическяй журнал. Мордовскяй Советскяй писателень союзть органоц. — № 11 Ноябрь 1940. — с. 52—54
 
[52]
М.   Горький

Паваз

„... Весть павазсь стама маласа ульсь тейне, што цють мон ашень пова сонь ляпе лапанзонды.

Тя ульсь прогулкань пингста; од ломанень оцю компания кизонь опана веня пуромсь лугав, Волгать тона бокс стерлядонь кундайхнень тейс. Ярхцаме кал лямда, конань пидезь калонь кундайхне, симоме винада и пивада, ащеме озада костерть перьфке; споряме сянь колга, кода сяда курок и сяда цебярьста одукс тиемс мирть, мекпяли сембонь тянь эзда мольсь мяленьке, срадоме лятьф лугать эзга, кие коза ёрась.

Мон костерть эзда шири тунь стирня мархта, кона тейне няевсь ёнюкс и чуткайкс. Сонь ульсть цебярьхть, шобдат сельмонза, сонь валонзон эса кайгсь простой, шарьхкодеви правда. Тя стирнясь сембе ломаттнень лангс ванць ласковайста.

Минь молеме валомне, серцек; минь пильгоньконь ала читордсть, синневсть пеелемса керф тишеть коряненза, менельть хрустальнай чашанц эзда, кона комафтф модать вельксс, шудесь ковть валдонц иретьфти начкоц.

Стакаста куфкснезь стирнясь корхтась:

— Кодама цебярь! Бта африканскяй пустыня, а капатне — пирамидат. И пси...

Сяльде сон азозе мяленц озамс тише капать ваксс, круглай цильфти, кона туста кода шить. Цильнясть циледихне, ичкозе кати-кие авардемань вайгяльса кизефнесь:

— Эх, мес тон полафтомайть монь?

Мон вишкста кармань стирняти эряфть колга азондома, конань мон содаса, сянь колга, мезе мон ашень шарьхкотькшне, но — вдруг сон валомне пешкодсь и велясь копоренц лангс.

Тя ульсь, кажется, васенце обмороксь, конань монь няине, и минутань пингс мон ащень абонтфста, ёрань пешкодомс, тердемс лездома, но курок лятфтайне, мезе макссихть тяфтама случайста романонь благовоспитаннай геройхне, конатнень содайне мон, — сязине сонь юбкань карксонц, кофтанянц, лифчиконц тесёмканзон.

Мзярда мон няине сонь мяштензон, кода сиянь кафта аф оцю шаванят, конат пяшкотьфт ковть туста валдсонза и веляфт сонь седиенцты — тейне жаднайста, прязон толонь [53]эрьхтемшкас, охоталь паламс сон. Но, синдемок тя мяльть, мон прянь синдезь тунь ласькозь ляи веденкса, сяс мес — писаниять коряс — геройхне фалу, тяфтама случайста, ласькондсть веденкса, кда катастрофать ваксса ашель шудерькс, конань инголькиге аноклазе романть догадливай автороц.

А мзярда мон сань меки, комотнемок лугать ланга, бта пяляз алаша, ведьта пяшксе шляпазень мархта, сярядись ащесь стяда капати нежетьфста, полнай порядкаса, туалетстонза петьфтельхть ни сембе калафтфне, конатнень тиине мон.

— Аф эряви, — мярьгсь сон сизефста и саворне, ряфцодемок кядьсонза начка шляпазень...

И тусь монь эздон костеронь толть шири, коса кафта студентт и статистиксь моразь сяка жа мялень мольфти мороть:

— Эх, мес тон полафтомайть монь?

— Мон ашень тие тейть сярятьф? — кизефтине мон, визделгодомок стирнять аф каштордоманц эзда.

Сон нюрьхкяняста отвечась:

— Ашеть. Тон — аф пяк лофкаят. Все-таки мон — шарьхкотьф — благодарю тонь.

Тейне няевсь, што сон аф седивакска благодарит.

 

 

Мон аф сидеста васьфнине сонь, но, тя случайда меле, минь васетькшнеме нинге сяда шуроста, — курок сон и ёфси юмась ошста, и нилешка кизода меле мон няине сонь пароходса.

Сон мольсь ошу мирденцты Волгать ваксстонь велеста, коса эрясь дачаса, ульсь пяшксса, цебярьста и уряднайста щафоль, — сонь кргасонза ульсь частонь золотой кувака цепкя и оцю брошка, кода орден. Сон пяк цебярьгодсь, полнайгодсь и ульсь похожай кавказскяй туста винань бурдюконди, конань весёлай грузиттне мишендьсазь Тифлисонь пси площаттнень лангса

— Вов, — мярьгсь сон, мзярда минь ялгакс корхтазевоме, лятфнемок ётайть колга, — вов мон и рьвакс туфан, и сембе...

Ульсь илядь, ляйть лангса пиндолдсь зарять цильфоц; пароходть шову киц якстерь круж вань кели полосакс тушендсь ичкози северть сенем ширезонза.

— Монь улихть ни кафта идне, учан колмоцеть, — корхтась сон мастяронь гордай вайгяльса, конац кельгсы эсь тевонц.

Сонь плманжанзон лангса тюжя кагодонь кяскавса ащесть апельситт.

— А — азомс тейть? — кизефтемань сон, ласковайста пеедемок шобда сельмонзон мархта. — Кда ба эста, капать ваксса, — мяляфтсак, — тон улелеть сяда смел... Ну — палалемайть ба монь... улелень ба мон тонь рьвяце... Вдь мон — тушендонь мялезт тонь? Чудакат, туть ласькозь веденкса... Эх, тон...

Мон азондыне тейнза, што вятине прязень стане, кода [54]няфтьф книгатнень эса, и што — писаниять коряс, конац эста священнайкс тейне ульсь — васенда эрявсь обморокс праф стирть угостиндамс ведьса, а паламс сонь можналь аньцек сяда меле, мзярда сон, панжемок сельмонзон, пешкоды:

— Ах, — косан мон?

Сон аф ламда пеедсь, а сяльде думандазь мярьгсь:

— Вов сянь эса и минь беданьке, што минь фалу ёратама эрямс писаниять коряс... Эряфсь — сяда кели, сяда ёню книгатнень коряс, матаняй... Эряфсь ёфси аф книгатнень лаца... Да...

Сатомок кяскавста якстеряза апельсин, сон цебярьста ванозе сонь и, срмамок шаманц, мярьгсь:

— Негодяйсь, путсь-таки наксада...

Аф маштозь сон ляцезе апельсинть бортть вельф — мон няине, кода сон шарозевсь и юмась якстерь шофнень потмос.

— Ну, а тяни — кода? Сякокс нинге эрят писаниять коряс, а?

Мон ашень кашторда, ванонь берякста шуварть лангс, кона архтфоль шинь валгома якстерть мархта, и сяда тов — лугань тюжяза-золотой шава вастти.

Комафтф венчне валяндасть шуварть лангса, кода оцю, кула калхт. Шуваронь золотать лангса ащесть ризнай исатнень цильфсна. Ичкозе лугаса ащихть пандонякс тише капатне, и лядсь монь мялезон сонь сравненияц:

— Бта африканскяй пустыня, а капатне — пирамидат...

Нарнемок лия апельсин, авась старшайнь вайгяльса и бта наказамок монь, тага мярьгсь:

— Да, улелень ба мон тонь рьвяце...

— Спасиба тейть, — мярьгонь мон, — спасиба.

Мон благодарил сонь — седивакска“.

 

 
  This is a translation and has a separate copyright status from the original text. The license for the translation applies to this edition only.
Original:

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

  • its creator didn't fight or work for Soviet Union victory during the Great Patriotic War — so the 70-year protection term is applied;
  • and the creator died before January 1, 1954 (more than 70 years ago), and has been not posthumously rehabilitated since that date;
  • and this work was first published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was published before January 1, 1929 (more than 95 years ago).


The author died in 1936, so this work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term is the author's life plus 87 years or less (if applicable), or the copyright term is 108 years or less since publication (if applicable).

Public domainPublic domainfalsefalse

Translation:

This work is in the public domain in Russia according to article 6 of Law No. 231-FZ of the Russian Federation of December 18, 2006; the Implementation Act for Book IV of the Civil Code of the Russian Federation:

  • it was anonymously published before January 1, 1954 (more than 70 years ago).

This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States (and not published in the U.S. within 30 days), and it was first published before 1989 without complying with U.S. copyright formalities (renewal and/or copyright notice) and it was in the public domain in its home country on the URAA date (January 1, 1996 for most countries).
This work was in the public domain in Russia on the URAA date January 1, 1996, according to the Law 09.07.1993 No 5351-1 which was enacted on that date:

  • it was anonymously published before January 1, 1946 (more than 50 years ago from 1/1/1996).

This anonymous or pseudonymous work is also in the public domain in other countries and areas where the copyright term of anonymous or pseudonymous works is 83 years or less since publication.

Public domainPublic domainfalsefalse