Горт олӧм

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Горт олӧм  (1923) 
by И. А. Суханов
Гижан кад: 1923, Йӧзӧдан во: 1923. Ӧшмӧс: Выль туйӧд. Сыктывдінкар, 1923.

Кутшӧмкӧ вӧлӧсьтын олісны крестьянин гозъя.
Мужикыс уджаліс му-видз. Бабаыс идрасис горт гӧгӧр,
Отсасис мужиклы ытшкыны, куртны.
Воис гожӧм. Сэн абу ылын и страдна.
Быд асыв водзысь-водз мужикӧс садьмӧдӧ баба.
Видз вылӧ мунас кӧзяин. Баба пач дінӧ кольччас.
Пӧжалас нянь, шыд сёйны пуас. Пӧртйын видз вылӧ
Мужиклы нуас. Рытӧдз тшӧтш уджалас мудзтӧдзыс.
Рытын сёр локтасны гортӧ. Мӧс корсьны мунас на баба.
Коркӧ на сюрӧ — вайӧдас гортӧ, вой шӧрнас лысьтас.
Сэккості мужикыс неуна шойччас.
Ужынӧн мужикӧс вердас. Кодкӧ кад сёрӧник вермылас водны.
Дыш босьтіс мужикӧс ӧтчыд. Садьмӧдӧ водз асыв баба:
«Кад воис видз вылӧ мунны!» Мужик оз чеччы, видчӧ и ёрччӧ.
«Тырмас! Тэ талун меысь водз видз вылад мун. Ме кольчча гортӧ.
Ме видз вылын уджала лун-лун, сэккоста гортын тэ узян!»
Эштіс жӧ янӧдны мужикӧс баба. Нинӧм оз кывзы: «Ог чеччы!» кайтӧ.
«Ладнӧ нӧ, кольччы. Ме пыдди идрась. Аски ӧд вежа лун.
Горт гӧгӧр уджыд на тырмымӧн лоӧ: сьӧд кӧлуй мыськыны колӧ,
Нянь кӧтны, ид шыдӧс тойны, кринча тыр нӧк
Вый вылӧ гудравны колӧ». — «Сійӧ нӧ сьӧкыд», кайтӧ кӧзяин: «Аддзӧма удж!»
«Вежсям нӧ уджнад... Нинӧм эн вунӧд. Ме тэныд лӧсьӧда ставсӧ».
Сьӧд кӧлуй мыськавны лӧсьӧдіс ёкмыль,
Вый вылӧ — нӧк кашник тыр, нянь кӧтны — пызь,
Шыд вылӧ — тасьті тыр ид, вит-ӧ-квайт чипанпи видзны.
Видз вылӧ мӧдӧдчис баба. «Водз на тай», думайтӧ мужик:
«Позьӧ на узьыштны этша», шуыштіс сійӧ.
Ӧбед кад садьмис, синъяс оз воссьы. Керка тыр удж.
Мый дінӧ кутчысьны войдӧр — оз тӧд. Сьӧд кӧлуй син вылӧ усис.
Зэв зіля босьтіс, ва дорӧ лэччис, ёкмыльнас кӧтӧдіс,
Ю пытшкас колис. «Нильзяс мед, пожъяссяс ёна.
Бӧрсіджык ӧшла, гож водзын косьмас... Ӧти удж эштӧма лоӧ».
Зэв зіля бергӧдчис гортӧ, шомӧсӧ ва пуктіс, пызь.
«Мед неуна шоммас». Тасьтіысь ид сэсся
Гыр пытшкӧ пуктіс, думыштіс тойны.
Кывзӧ: чипанпи кӧн коді горзӧ.
Куталіс ставсӧ, шӧрт помӧ ставныслысь кокъяссӧ тӧбис,
Мамныскӧд ӧтлаліс — посводзӧ лэдзис. Гыр бердӧ
Матыстчис бара, дум вылас усис кашниксьыд нӧкйыд.
Кашниктӧ гезъясӧн сьыліас кӧрталіс ёна.
«Шыдӧссӧ тойигмоз гудрасяс нӧкйыд.
Ӧтпырйӧн тадзинад став уджыд эштас!»
Нимкодьпыр шуалӧ дядьӧ.
Энь чипан йӧрӧ нин пырӧма коркӧ, пиянсӧ кыскӧма сьӧрас.
Зэв ыджыд варыш кысянькӧ лэбзис, чипанӧс пияннас
Кокыштіс, челядьлы нуис. Горзӧны чипанъяс...
Чепӧсйис зэв ӧдйӧ гыр бердысь дядьӧ
Мездыны найӧс. Ӧдзӧсад клёнгысис юрнас.
Пасьмуні нӧк тыра кашник. Нӧк киссис джоджӧ.
Доймӧмсьыд ӧдзӧстӧ пӧдлавны вунӧдіс дядьӧ.
Эз дыр кӧсйыны порсьяс, туй налы зэв регыд сюри.
(Керка пытш видлыны поспомсянь дыр-ӧ?)
Нянь шомӧс пырысь-пыр путкыльтіс ӧти. Мӧд аддзис шыдӧс.
Коньӧрӧй мужикӧй чипантӧг керкаад пырӧ.
Шензьӧ да видзӧдӧ — керка тыр порсь. Ӧдва найӧс вӧтліс.
Шог босьтіс дядьӧӧс: «Мый кутан керны? Бабаыд воас.
Удж менам некутшӧм эз коль. Час инӧ
Ва дорӧ зільджыка лэчча». Доддяліс чибӧӧс. Мӧдіс.
Визувкодь ю вӧлі налӧн. Ю дорӧ котӧртӧ дядьӧ.
Дӧрӧм-гач вошӧма кытчӧкӧ, нуӧма визув ю ставсӧ.
Бергӧдчис шогпырысь керкаас дядьӧ, лабичӧ пуксис.
Дзик нинӧм керны. Кусіс нин рытъявыв кыа.
Коркӧ кад шонді нин лэччис. Куртӧмысь дугдӧма баба — керкаӧ пырӧ.
Юалӧ: «Ставыс-ӧ эштіс?» — «Ставыс».
— «Кӧлуйыд косьмис?» — «Нуӧма ваӧн».
— «Чипаныд, пияныс кӧні?» — «Сьӧд варыш кокаліс найӧс».
— «Нянь шомыд кӧні? Шыдӧсыд тойсис?» — «Порсьяслы горшаныс пырис».
— «Выйтӧ кӧть вай!» — «Нӧк кашник пасьмуні, омӧльыд».
Чорыда видіс мужикӧс баба. Вензьӧмысь дядьӧлы ӧвсьыны лои.
Некутшӧм удж дінӧ киястӧ велавтӧг эн пукты.
Та бӧрын вежавны нывбаба удж вылӧ
Дугдіс и ӧвсис нэм кежлӧ дядьӧ.


Public domain
This work is in the public domain in the United States but it may not be in other jurisdictions. See Copyright.

PD-US //wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%BE%D0%BB%D3%A7%D0%BC