Безбородов М. И. Сочиненият 1-це томсь (1939)/Матовсь кяжец/Переса

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Сочиненият 1-це томсь / Матовсь кяжец  (1939)  by Безбородов, Михаил Ильич
2. Переса
Михаил Безбородов. Сочиненият, Васенце томсь. Мордовскяй государственнай издательствась. Саранск, 1939.
[ 106 ]

2.

ПЕРЕСА


Пересь пяшксе...
Тяляй народсь.
Тялямс сьорось

[ 107 ]

Курок эряви.
„Молотилкать
Лама пароц” —
Лаврань пилес
Вайгяль маряви.
— Молотилкать
Тяза, тяза!
— Цебярь. Тячи
Скирдась тяляви...
— „Эй! Ванюша,
Тракторсь таза?
Вишкста максомс
Виец эряви...”
Кеподьсь пульсь
Менельти качамкс
Молотилкась
Сетьмоть лазозе.
Пею кургонц
Пулфта ярхцамс,
Вача ломанькс,
Келес панжезе.
— Ваня, оттнень
Тяйтя „тюрьфте”,
Тракторть мельге
Лацкас ванода.
Кядьта — кядьс
Комотьфнесть пулфнень,
Скорей усфти
Кескафт каннеда.
„Келес сембе
Кармайхть марса...
Кали ськамонь
Лядан велети?”
Шарыхть думтне
Лаврань пряса. —
— Лядоть, — ивадсь
Тракторсь пиленцты.

[ 108 ]

Изь думсекшне
Лаврась тячимс,
Што сокайхне
Марса пуромихть,
Пуворьфу и
Сузу кядьсост
Марстонь эряф
Тиймос уромихть...
Кафта недялят
Валондсь пиземсь.
Кирневсь народсь,
Начкондсть сьоротне,
Сянкса тячи
Семба тяляйхть...
Тяляйхть вишкста,
Шерьхкихть капатне.
Якай Яшусь
(Предколхозась),
Атя мацикс
Рахай — пеетькшни:
Тяни седиец
Сонь озась:
Тяляма пингсь
Келес келемкшни.
— Кода, Коля,
„КИМ” бригадась,
Мярьгат молись
Сон инь инголе?.. —
Колять инкса
Пшкядсь Агась:
— Лафту алус
Капать синдеме.
„КИМ” бригадась,
Яшу батяй,
Комсомолста
Пуроптф, кемокстаф.
Эх, минь вийнеськ

[ 109 ]

Лама фатяй! —
Шумордазе
Агась кемоста.
Нежедсь Лаврась
Тинкнень малас.
Палыхть кяжса
Равжа сельмонза.
„Сембонь кядьстон
Колхозсь салась...
Пуроптыенц
Синдемс пильгонза...”
Озась. Арьси:
Йотась эряфсь,
Коцерф ноляйхть
Шура пеенза.
Шинять лямбоц
Лаврань веляфтсь,
Аф кулихть ни
Вайгяльхть пиленза...
Вов сон ащи
Тингонц ваксса,
Ваны, кода
Тяляйхть сьоронзон;
Ваны, штоба
Тяляльхть лацкас,
Афольхть Синне
Мяленц — коронзон.
Тингонц перьфка
Озсефт капат.
Прясна сатнихть
Менельть серензон.
Вона, тьосса
Вельхтяйхть лапазть...
Лаврась сурмась
Сельме керензон.
Ваны: авац
Велеть ширде

[ 110 ]

Пильгонь синдезь
Ласьки перети.
Пачкодсь. Лякозь
Пшкядсь. Терди...
Попть Георгоц...
Пялес иретьф ни...
„Мон туян, —
Рангстась Лаврась, —
Шумордасасть —
Ворафть поньжафтость.
Юфнень лапазть
Алу марасть.
Тялонда синь
Теень кондястихть. —
Мярьксь и тусь!
Тусь и Каврась.
Мирденц мельге
Моли — кенордай.
„Ох, ох, ох!
Одста тарватф...
Пинесь — алясь.
Тянь аф верондай...”
Пачкодсть. Кудса
Учси инжи.
Кияксть ланга
Шовай кямонзон...
„Шумбрат, Лавра!
Ширезт инжекс...”
Озасть! Ламос
Азондсь мялензон.
Шра лангс
Появасть шаняпт,
Самоварське
Шиньфонц ноляй ни.
Вилкань эземс
Кядьсост шявнят.
Симихть... „Мярьгат,

[ 111 ]

Теень волянди?..”
Вов Володяц,
Варчси шашканц...
Повфтась паготт
Лафту прязонза...
Пшкядсь: „Аляй,
Мон вдь акшан...
Курок сайхть
Колчак отрядонза...”
Тусь... Кули:
„Сергятьк Лаврань”,
„Панчфтость утомть”,
„Яшу, марясак...”
„Сон эсь воля
Сьора кармай...”
„Келептьк куркцень!..”
„Таргасть варяста!..”
Ваны: панжезь
Утом кенкшнень...
Марайхть сьоронц
Усфс и кескавга...
Седиц маряй,
Бта кенчса
Нефтьсазь... Сонцень
Пси урмась калгай...
— „Трах!”
И кудонц
Шовдась тавадсь...
Ляпияфнихть
Ваймонц качамса...
Тоса толса
Пидевсь шамац...
Менельть лазы
Кайги атямось...
Сргозсь...
Шись ни валги,
Лядыкс валдонц

[ 112 ]

Педяй менельге.
„Трах, трах” — тракторсь
Сетьмоть калги,
„Ах, ах,” — паксясь
Канни ся мельде.
— „КИМ” бригадась,
Васень вастса!
Вельф эсь планонц
Сон ни пачфтезе —
Корхтась Яшусь...
— Нинге сатсаськ, —
Омбоцеське
Валонц азозе.
Кепси, озси
Пульсь тингть ланга.
Поньжафтсть росьнень;
Гайняй веелкась.
Пяшкодсть розьса
Кемонь крандаст...
— Марстонь утомс, —
Пишкодсть, — веляфтсаськ...
„Йотась пинкнень
Нят мон улельхть”, —
Арьси Лаврась
Куду молемста.
„Тяни каршезон,
Синь тюрихть....
Шавихть эсон
Комсомолецссна...
Машфтомс тракторть.
Плхтамс переть...
Тяза ляда
Фкявок капане.
Кеме вийсна
Толса керемс!
Шава кядьса
Тяни кадсайне...”