Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Belno
| ←Belnianka | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom I Belno |
Belowce→ |
[ 126 ]Belno, 1.) (właściwie Bedlno), wś, pow gostyński, gm. Rataje, par. Sokołów. Wieś ta wraz z folw. Pomarzanki, będąc przed 20 laty własnością Jana Leszczyńskiego, znakomitego agronoma, słynęła jako wzór postępowego gospodarstwa na niewielkim stosunkowo obszarze (740 m.). Założył on tu cukrownię, gorzelnięb, wzorową owczarnię, poprawny inwentarz, staranne i racyonalne gospodarstwo rolne. Z przejściem w obce ręce wszystko to się zmieniło. Obecnie istnieje tu cukrownia Urszulin. Liczy teraz 28 dm., 62 mk., w tem 23 izrael. Ziemi ornej 784 morg., lasu morg. 40, ogrodu morg. 5. W. W.
2.) B., wś poduchowna, nad rz. Belnianką, śród Lysogór, pow. kielecki, gm. Samsonów, par. Zagdańsk, o 10 w. na półn.-zach. od Łagowa. W 1827 r. miała 19 dom. i 116 mk.
Belno, wieś rycerska, pow. świecki, liczy obszaru ziemi 2462 morg., mieszkańców 162, pomiędzy którymi katolików 138, znajduje się obecnie w ręku polskiem. W pobliżu B., w lesie królewskim, leży kamień, który na szczególną zasługuje wzmiankę. Jest to ogromny głaz granitowy, z północnych krain zapewne tu przeniesiony, wysoki przeszło 8 stóp, w obwodzie ma 28 stóp, po stronach jest kunsztownie wygładzony. Nie ulega wątpliwości, że [ 127 ]służył kiedyś za ołtarz święty dawniejszym mieszkańcom tutejszym do składania ofiar bożkom pogańskim. Ze wschodniej strony są schodki, widocznie wykute, któremi można wejść na kamień. Płaszczyzna u wierzchu, około 8 stóp kwadratowych zawierająca, okazuje kilka wyżłobień, zupełnie podobnych do owych kamieni ofiarnych, jakie się znajdują na wyspie Rugii: we wyżłobienia te kładziono tu ofiary. Dokoła kamienia występują z ziemi mniejsze kamienie, które miejsce to święte ogradzały. W ogóle zdaje się, ze cała ta okolica w pobliżu miasta Świecia uchodziła w oczach dawniejszych mieszkańców pogańskich jako szczególniej święta. Wiele nazw i miejscowości dziś jeszcze na tę myśl naprowadza. I tak boga dobrego czyli białego, Belbóg, przypomina wioska Belno i inna niedaleko leżąca Biała, nazywana także Gellen, złego zaś bożka, czyli czarnego, Zławieś, Sartawice (Czartawice) i Czarnawoda (płynie około 1600 kroków od opisanego ofiarnego kamienia); także i tuż obok leżąca wieś Święte potwierdza to zdanie. Wreszcie i co do Kamienia to lud dziś jeszcze nie inaczej go zowie, tylko Czarci kamień (Teufelstein). Najbliższą stacyą kolei żelaznej przy Belnie są Laskowice między Bydgoszczą i Tczewem. W r. 1328 Werner von Orsela, wielki mistrz krzyżacki, podarował Belno za oddano przysługi Januszowi, sędziemu świeckiemu, któremu zarazem pozwolił urządzić kaplicę we wsi. Obecnie posiada Belno Erazm Parczewski. Kś. F.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|