Page:Progreso - 1a yaro.pdf/127

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
113
BIBLIOGRAFIO

a l’ « interna ideo de l’ Esperantismo » : « Ŝajnas, ke ĝi profunde dormas en la nuna momento… Mi tute ne povas kompreni tian postulemecon pri identeco de opinioj en la tiel perfekta anarĥio, ĉe kiu ni estas, post agoj tute ne rajtigitaj e sekve senvaloraj » (kursive da l’ autoro). So de Beaufront defensas tre forte ca tezo, ke « ĉiu membro de l’ Esperantistaro devas ricevi la eblon kunvoĉi » (en ES., plu klare : « omna membro di l’ Esp. devas ricevar la fakultato [o kapableso] di votar »). « La unua rolo de l’ centra konsilantaro estus elekti kaj formi Esperantistan akademion aŭ lingvan komision el membroj vere kompetentaj, kiuj konsentus almenaŭ respondi, doni ian sekvon al la demandoj, petoj aŭ proponoj, kaj ne juĝus ĉion per malŝato aŭ post ŝajna ekzameno ». Ni ne bezonas rekomendar ca tre saja konsili e propozi a l’ atenco di nia Esperantista samideani, qui savas quante So de Beaufront meritis pri Esperanto de 18 yari.

Pri la « fideleco al la Fundamento », So de Beaufront questionas tre juste e sprite, a quala Fundamento on devas jurar fideleso : « ĉu al la Fundamento erorhava kaj haltigita en 1905 ĝis la finiĝo de l’ centjaroj, — ĉu al la Fundamento, kies korektado kaj pligrandigo estas kamencita konsente kun nia Majstro?… Se al la unua Fundamento, la Lingva Komitato devas tuj ĉesigi sian laboron de korektado kaj pligrandigo, ĉar ĝi estas kontraŭa al la fideleco kaj al la deklaracio en Boulogne. Cetere, por kio ĝi servus en la hipotezo de netuŝebleco? Se oni ĵuras al la dua, ni estas antaŭ nekonataĵo. Sed kiu singardema homo antaŭe ĵuras fidelecon al nekonataĵo? » Ni rekomendas ica dilemo a la Prezidanto di Lingva Komitato, qua tante prizas la dilemi.

So de Beaufront skribis ankore artiklo pri la du logikoj : il opozas la logiko simpliganta, koncia, qua tendencas a regulizar la lingui, e la logiko komplikanta, ne koncia, qua efikas dum la yarcenti por transformar e deformar la lingui. Ca duesma « logiko » nomesus plu juste la « naturala evoluco », nam, quale So de B. montras, ol esas ofte mallogika, ed exemple donas a sama vorto, per ne sentebla transiri, senci tute diversa o mem kontredicanta. Nu, Esperanto esas produktajo di l’ unesma logiko, e tute ne di la duesma. On ne devas ol abandonar a la duesma (c. e. a blinda evoluco), nam ol igus balde la linguo ne reguloza e komplikita.

La sama numero kontenas la deklari di la komitatani di la Soc. fr. por prop. de Esp. qui esas propozata a reelekto. So Cart proklamas la du artikli di sa « kredo » : « Netushebleso absoluta di la Fundamento, sola bazo posibla di nia uneso; Evoluco libera e naturala, sub kontrolo di Lingva Komitato »; ne vidante, ke ca du artikli su kontredicas, nam quale la « evoluco » povus esar libera e naturala, se on rezervas en la lingvo parto netuchebla? Cetere ni savas ( e So de B. jus memorigis) qua esas la fatala rezultato di la « natural evoluco ».