Page:Progreso - 1a yaro.pdf/105

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
91
LINGUALA QUESTIONI

esar nur provizora artifico, quale la metodo di la h, quan la autoro ne prizas nek defensas. Ol komplikigus la impresado e malfaciligus la lektado preske egale kam la sistemo di h. La autoro tute ne pensis, ke on devas konservar max posible la aspekto di la vorti internaciona. Omna tala remedyi esas imaginata nur de la vidpunto di l’ Esperantisti, qui ja savas Esperanto e kustumas lektar la signizita litert; on serchas nur, quale on povus vicigar ca supersigni por ti qui ja kustumeskis a li. On tute ne zorgas pri la ne-Esperantiti, quin tala signi (super- od apud-signi) egale trublas e repulsas : on ne pensas, ke on devas konservar a la vorti, quante posible, lia familiara fizionomio, e ne donar a la linguo stranja o barbara aspekto. Pro co la vera reformo ne esas tipografiala, sed ortografiala reformo. Cetere, on ne sat atencis ke la fablo di So Hugon esas satiro, ne sole di l’ ortografio, sed anke di la fonetiko Esperantala, e ke ca anke bezonas profunda e sistemala reformo.

Le « aj, oj, uj ».

« Mi trovis, ke inter la anoj de Teheran kaj aliaj urboj, ĉiuj personoj havantaj liberalajn kaj progresemajn opiniojn estas Bah’anoj. » (La Historio de l’ Bahaja Movado, Universala Fido, de Sydney Sprague, esperantigita de W. W. Mann, p. 13).

« Indio, Burmo, Persujo, Arabujo, Egiptujo, Turkujo, Rusujo, Francujo, Anglujo kaj Ameriko. » (sama libro, p. 20).

… « La elkresko de tiom da societoj kaj sektetoj, la fakto, ke multaj personoj en Protestantaj landoj sin turnas al la katolikismo, kaj ke multaj en katolikaj landoj fariĝas Protestantoj aŭ Liberpensuloj ». (sama libro, p. 22).

« Zeuso montris gravecon de milito kaj fortajn batalantojn multajn kaj grandajn kiuj portis longajn lancojn » (Deligny, Ranratbatalo).

« Ĉi tiuj viaj savintoj estas rabistoj kaj mortigistoj. » (La Rabistoj, trad. Zamenhof, lasta sceno).

Lia e nia « fosilo ».

Omna homo meze instruktita, qua lektas la vorto fosilo, komprenas necese D. Fossil, E. fossil, F. fossile, I. fossile, S. fosil. Tamen en ES. ol signifikas… D. Spaten, E. spade, F. bêche, I. vanga, S. azada! (vorti quin ni tradukas per spado, segun la principo di internacioneso.) Pro quo? Pro ke ol venas de la verbo fos-i, qua signifikas D. graben, E. dig, F. creuser, fouir, I. scavar, S. cavar. Sed, admisante ica verbo, fos-ilo signifikas nur generale instrumento por fosar, por eskavar, c. e. eskavilo (D. Erdausheber, E. excavator, F. excavateur, I. escavatore, S. escavador). Or on povas eskavar per multa altra instrumenti kam spado, e per spado on povas facar multa altra labori kam eskavar. E videz la konsequanto di mallogikeso semble