Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/910

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

brat jego Kazimierz Konstanty odwiedzał go w Daszowie, już z tych projektowanych w rynku mieszkań pryncypalny i średni dom był wystawiony. Pisze tenże Konstanty Plater w swoim dzienniku, że w czasie jego bytności w Daszowie brat go oprowadzał po miasteczku i po wysadzonej drzewami drodze do Chmuryna, gdzie mu pokazywał „dzikości poddaństwa tutejszego dowody w wyrąbywaniu co rok drzew sadzonych“ (Podróż kr. Stan. Augusta podług list. Konst. Platera str. 284). Zdaje się, że pamiątką po tymże dziedzicu Daszowa jest dzisiejszy pałac i kaplica. Następnie drogą kupna D. przeszedł w posiadanie hr. Potockich. Na początku tego wieku był dziedzicem Daszowa znany powszechnie Włodzimierz hr. Potocki, syn Szczęsnego z Mniszchówny, pułkownik artylleryi konnej za księstwa warszawskiego, którego pomnik grobowy z marmuru białego, arcydzieło Thorwaldsena, znajduje się w katedrze na Wawelu. Po nim objął Daszowszczyznę syn jego hr. Włodzimierz, zmarły w 1880 r. Obecnie ta majętność jest w posiadaniu córki hr. Włodzimierza, hr. Maryi Rzewuskiej. D. pamiętny jest bitwą zaszłą tu d. 2 maja 1831 r. Ziemny wał zaczynający się u Daszowa ciągnie się aż do wsi Szabelny, gdzie był zamek, którego ślady zachowują się w wałach obwodowych, dość znacznej wysokości. Miasteczko to, jak dawniej tak i dziś, dzieli się na stare i nowe, i na przedmieście „polowem“ nazwane. W starym Daszowie znajduje się cerkiew Michajłowska, zbudowana 1767, w nowym druga założona w 1757 roku. Obecnie do klucza D. należą wsie: Kalnik, Zadany, Koszlany, Kantelina, Jastrzembińce, Kopczyna, Chrzanówka, Parchomówka, Bałabanówka. W całym majątku 20,670 dz. ziemi. Dziś D. liczy 5623 mk., t. j. 2499 prawosł., 2911 izrael., 213 kat., ma 2 cerkwie, 2 bóżnice, szkółkę i od r. 1880 stacyą pocztową przy trakcie z Lipowca do Humania, o 40 w. od Lipowca. Edw. Rulikowski.

Daszówka, wś, pow. grójecki, gm. Konie, par. Jeziorka.

Daszówka, wieś, pow. Lisko, o 20 kil. na płd. wschód od Liska, a o 6 kil. na płd. od st. p. Ustrzyki dolne, par. rz. kat. w Jasieniu, gr. kat. w miejscu. Liczy dm. 60, mk 314. Obszar dworski posiada roli ornej 288, łąk i ogr. 38, pastw. 124, lasu 242 m.; włościanie roli ornej 451, łąk i ogr. 48, pastw. 141, lasu 111 morg. Własność Mieczysława Lityńskiego.

Daszówka, rzeka, dopływ Niemna z prawej strony, pierwsza z rzek która na średnim biegu od prawego brzegu uchodzi do Niemna, przyjmuje Leśniankę (W. Pol.).

Daszówka, potok, nastaje we wschodniej stronie gminy Daszówki, w pow. Lisko, z pod południowo-zachodniego stoku lesistego działu wzgórzystego Żukowem zwanego (747 m.); płynie na zachód łąkami i pastwiskami przez Daszówkę, Teleśnicę oszwarową, poniżej której zwraca się na południowy zachód i w obr. Teleśnicy samej wpada z prawego brzegu do Sanu. Długość biegu 8 i ćwierć kil. Przybiera liczne wody od płn. z Żukowa spływające i od połud. spadające ze Stożka (688 m.). Kościół w Teleśnicy oszwarowej nad potokiem 453 m. npm.; źródła około 600 m., ujście 382 m. npm. Porusza dwa młyny. Br. G.

Daszukówka, Daszokówka, wieś, powiat zwinogródzki, nad niewielką rzeczką wpadającą do rz. Tykicza we wsi Redkodubie, o 5 w. odległa od wsi Bużanki, a o 12 w. od m. Łysianki. Mieszk. 984 prawosł. i 40 katol. Cerkiew paraf. i szkółka. Ziemi 2914 dz. drugorzędnej. Należy do bużańskiego majątku hr. Potockiego. Zarząd gm. w m. Bojarce, policyjny w m. Łysiance. Kl. Przed.

Daszyn, os., pow. sandomierski, gm. i par. Połaniec, st. p. Staszów, o 45 m. roli włośc., 2 dm., 6 mk.

Daszyna, wś, pow. łęczycki, gm. i par. Mazew, dm. 22, mk. 233. Ogólnej przestrzeni m. 584 i pół; wtem ziemi pół pszennej i pół żytniej m. 401, łąk i pastwisk m. 70, włościańskiej m. 113 i pół. Własność Ignacego Garbowieckiego. D. leży przy szosie zgiersko–włocławskiej, w odległości wiorst 10 od Łęczycy. W. W.

Daszynka, wieś, pow. żytomierski, nad potokiem wpadającym z lewego brzegu do Irszycy, o 8 kil. od mka Horoszek odległa; składową część ziemi stanowi gnejs. A. L. Br.

Datnów, mko na pr. brzegu ruczaju Datnówki, ktory w Kiejdanach wpada do Niewiaży, w pow. kowieńskim, o 57 w. od Kowna; par. w miejscu; kościół piękny murowany z klasztorem niegdyś oo. bernardynów. Już w XVI w. czy na początku XVII w. Brzostowscy fundowali tu kapliczkę pod wezw. N. M. P., przy której utrzymywali księdza świeckiego. W końcu XVII w. Władysław Brzostowski z żoną Konstancyą Korczak Mleczkówną starościanką żmudzką, postanowili tu fundować klasztor bernardynów. W tym celu weszli z wileńskimi bernardynami w następną umowę: darować im w miasteczku Datnowie kawał ziemi; podczas budowy klasztoru aż do ukończenia wypłacać corocznie po 1400 złp., prócz tego płacić corocznie po 1000 złp. przez 4 lata na ich utrzymanie; po ukończeniu budowania i osiedleniu się zupełnem płacić wiecznemi czasy klasztorowi po 200 złp. rocznie. Bernardyni ze swej strony obowiązali się osiedlić się w Datnowie, za dozwoleniem biskupa zarządzać parafią, odprawiać nabożeństwo i modlitwy za swych dobrodziejów Brzostowskich. Umowa ta została podpisaną przez Władysła-