Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/816

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

5 zielonych, 6 fioletowych, 6 czarnych i t. p. Agnieszka Firlejowa umarła 16 czerwca 1644, licząc lat 66 a 47 lat wdowieństwa, we wsi Rogowie. Pochowano ją według jej życzenia w sklepie podziemnym tego kościoła, tuż przy drzwiach wchodowych, jak to wskazuje powyżej podana tablica marmurowa. Wiek XVII był szczytem świetności dla pustelni św. Eliasza, albowiem w wieku późniejszym, pomimo odwiedzin króla Stanisława Augusta, nie jaśniała już w Polsce tem dawnem znaczeniem i nie odżyła powagą przez sprowadzenie karmelitów bosych z Krakowa, których po rozbiorze Polski rząd austryacki do pustelni tej przesiedlił. Spółubieganie o pierwszeństwo z klasztorem karmelitów bosych w Berdyczowie, od początku wieku XVIII powstałe i przez lat wiele ze zmiennem powodzeniem dotrzymywane, zakończyło się na niekorzyść tej pustelni, a tak z biegiem czasu zwolniały także dawne ostre reguły tego zakonu, co też przyczyniło się niemało do osłabienia dawnego rozgłośnego imienia jego. Sąsiednie wsi: Paczołtowice, Siedlec, Dębnik, Żbik są własnością zgromadzenia oo. karmelitów. Według erekcyi wieś Dupp (dzisiejsze Dubie) należała także do nich; lecz przeszła juz od dawnych czasów, niewiadomo jakim obrotem rzeczy, w obcą posiadłość. Dzisiejszym przeorem jest ks. Józef Tyrka ur. w r. 1836; zakonników jest tylko pięciu. Wieś Czerna należy do parafii łac. w Nowej-Górze. W Cz. i przyległych górach dobywają się od wieków rozmaitego koloru marmury. Rzemieślnicy z Włoch, za Stanisława Augusta sprowadzeni, pierwsi nauczyli lud piękne z marmuru sprzęty wyrabiać. Ob. Ambr. Grabowskiego: „Kraków i jego okolice“ w Krakowie 1866. „Zabawki bardzo ciekawe i wesołe“ w Krakowie u Ign. Gröbla r. 1781. Niesiecki T. IV str. 344. Czerna w „Przyj. ludu“. R. IV, T. II, 1838 i R. X, T. II, 1844; w „Kłosach“ XVI, 266; „Wieś Paczołtowice“ przez Józefa Louis. Kraków 1874. Br. G.

Czerna, Czernia, rzeka, płynie pod wsią Czerninem, wpada do rz. Nastaszki, a ta do rz. Rosi w pow. wasylkowskim. E. R.

Czerna, potok górski, w obr. gm. Soli w Żywiecczyźnie, wypływa z pod Solowego Wierchu (848 m.) na granicy Szląska austryackiego, Węgier (hr. trenczyńskiego) i Galicyi, płynie zrazu na półn. wsch. po płd. wsch. stronie gościńca wiodącego z Kamesznicy na Skalitę i Czaczę do doliny Wagu w hr. trenczyńskiem, opływając od zachodu, północy i wschodu rewir solski, w którym Rachowiec wznosi się do 951 m. i zabierając liczne potoki leśne, tak z prawego jak z lewego brzegu. Przerzyna południowo-zachodnią część gminy Kamesznicy, tworzy granicę gmin Soli i Nieledwi, w końcu przechodzi znowu w obręb gm. Soli i po 11 kil. biegu wpada z lewego brzegu do Słonicy. W górnym biegu (aż do karczmy Piekło), płynie w kierunku północno-wschodnim; w średnim aż do połączenia się z potokiem płynącym od Kiczorki (798 m.) na wschód, odtąd aż do ujścia na południe. Wody tego potoku są bystre i rwiące. Br. G.

Czerna, rzeka, inaczej Orawa Czarna (ob.), uchodzi do Orawy pod Ustiem.

Czerna, ob. Czarna.

Czernahora, ob. Czarnohora.

Czernakowizna, ob. Czerniakowizna.

Czerna-Lehota, węg. Fekete-Lehota, wieś w hr. gömörskiem (Węg.), kośc. par. ewang.; furmaństwo, chów bydła, kopalnie i kuźnice żelaza, obszerne lasy, 972 mk. H. M.

Czernaliszki, zaśc. rządowy, pow. wileński, 4 okr. adm., mk. kat. 22, dm. 2.

Czerna sechła, ob. Brzaza.

Czernauka, wieś, pow. czerniowiecki na Bukowinie, z par. grecką nieunicką i st. poczt. w miejscu.

Czernawczyce, ob. Czerniawczyce.

Czernawica, ob. Pałahicze.

Czernawka, Czernia, Czarna Rudnia, rzeka, lewy dopływ rzeki Obol, wąska i dość płytka, ma źródło w jez. Bernowo; przy ujściu nosi miano Rudni. Długa 22 w.

Czernecza, rzeczka powstająca na łąkach gm. Soroki, w pow. skałackim; opływa wieś od południa; płynąc w kierunku płd. wsch. skąpemi łączkami i między polami, przechodzi w obr. gm. Postołówki (pow. husiatyński), a we wsi Raków-Kącie, na granicy z Horodnicą, uchodzi z prawego brzegu do Gniłej, prawego dopływu Zbrucza. Długość biegu 9 kilom. Br. G.

Czernecze, 1.) inaczej Kiczman, wieś, pow. bracławski, par. Krasne. R. 1868 miała 46 dm. 2.) Cz., wieś nad rz. Perejmą (Sarażynką), pow. bałcki, gm. Perejma, par. Bałta. R. 1868 miała 230 dm. Dziś 717 dusz męz., 2670 dz. ziemi włościańskiej. Należy do Sobańskich. X. M. O.

Czernelica, z Chmielową, Andruchówką i Kosówką, miasteczko, pow. horodeński, na prawym brzegu Dniestru, o pół mili od tej rzeki, nad potoczkiem, który na gruntach tego miasteczka ma swe źródła a o pół mili na północ wpada do Dniestru. Miasteczko to oddalone jest o 2 i pół mili na północ od Horodenki. Przestrzeń posiadłości większej: roli ornej 1012, łąk i ogr. 96, pastwisk 49, lasu 921; posiadł. mniej.: roli ornej 2724, łąk i ogr. 380, pastw. 122, lasu 33 m. Ludności rz. kat. 645, gr. kat. 1972, izrael. 239: razem 2856. Rzym. i gr. kat. par. ma w miejscu. Rzymsko-katolicka parafia erygowana w 1661 roku; na początku kościół wystawiony został dla konwentu oo. dominikanów, przez Michała Grzegorza na Kle-