wielkiego od strony południowej w posadzce znajduje się marmur w kształcie prostokąta, na pół pęknięty, z następującym napisem: „Tu jest grub pana Mathiasza Czarnieczkiego, w którim z przeirzenia bożego i wolei iego świętei tu zaległ syn jego iedyny naimilszy Marcin Czarnieczki zaczo niech będzie imie pańskie błogosławione Pan dał Pan wzioł. Umarł w Seczyminie dnia XX Maia w roku pańskim MDCXIII.“ Nad wielkiemi drzwiami zewnątrz kościoła rzeźbiony marmur z napisem: Anno D. 1664 quo Stephanus in Czarnca Czarniecki Terrarum Russiae Palatinus, Ratnensis, Tykocinensis, Petricoviensis capitaneus, post Carolum Gustavum Sveciae et Georgium Rakocium Transsylvaniae principes saepe profligatos sed et Dania felicibus armis peragrata redux tres Moschorum exercitus caeelit Lithvaniam Poloniae restituit. Centum signa de hostibus capta, ducemque copiarum pro comitiis regni Joanni Casimiro dedicavit. Templum haereditatis hujus, quadringentorum annorum lignea vetustate faliscens, meliori materie donatum Domino Exercituum T. O. M. cum annis quadraginta continuis fidei catholicae bono indefessus bellavit memoriae victoriarum a fundamentis erexit, manusque bello cruentas hoc cemento abstersit et aeternitati candidavit.“ Nad tym drugi prostokątny marmur z napisem: „Stanislaus a Czarnca Czarniecki de fortissima Łodziorum gente animi magnitudinem non solum traxit sed et auxit. Acre ingenium exterris erudiendum terris concessit. Tandem prius militiae quam aetati servivit. Ne animi magnitudini et patriae deesset regiam ingressus aulam. Nihil inter lenocinia aulae de strennuo immutavit animo. Sigismundo et Constantiae Reginae Vladislao felicissimo triumphatori ex multis gratissimus. Quia constanter in aula miles et aulicus inter copias augustissimi Ferdinandi contra svecos celleberrimus chiliarchus per quibusvis bellicis meritis polonicum illustravit nomen. Cum juncta pari fortuna consorte fortem ut spes est procreavit sobolem Qui ad Zborovum in conspectu regnantis Joannis Casimiri semper potentissimi gloriose a scythis occumbens immortalem famae suae reliquit gloriam. Anno a partu Virginis MDCL Augusti XV.“ Jest także marmur z napisem, dziś wmurowany w ścianę kościoła, ale dawniej był zapewne wmurowany w ściany zamku, jak to wnosić należy z napisu następującego na nim umieszczonego: „Generosus Stephanus in Czarnca Czarniecki, vexilifer palatinatus Sandomiriensis, ductor chiliarchiae regiae dum in campo Bellonae hostem sternit, hic sibi suisque reparat avitam domum. Tota vitae serie pro Deo ac patria miles reliqua regi a consiliis. Partam sanguine gloriam alii probarunt, sui eam felices haereditent proprius est a sago ad togam gradus Anno D. 1652.“ Te napisy, równie jak wzmianki w aktach kościelnych i następny własną ręką Tomasza Aleksandra Czarnieckiego rodzonego brata Stefanowego napisany nagłówek: „Metrica copulatorum, per me Thomam Alexandrum Czarniecki plebanum praedictae Eclesiae conscripta anno Dni Millesimo sexcentesimo quadragesimo quarto“ okazują, że tak Stefan jak i bracia jego pisali się Czarniecki, nie zaś Czarnecki. Z dóbr Cz. wieś: Czarnca liczy osad 58, gruntu m. 449; wieś Łachów osad 12, gruntu m. 124; wieś Kąty osad 13, gruntu m. 74; wieś Kaleń osad 2, gruntu m. 13; wieś Miny osad 6, gruntu m. 43; wieś Klekot osad 1, gruntu m. 12; wieś Knapówka osad 6, gruntu m. 60; wieś Kózki osad 1, gruntu m. 6; wieś Wymysłów osada 1, gruntu m. 6; wieś Mościska osada 1, gruntu m. 12; wieś Jeziorka osad 2, gruntu m. 10. Kś. J. W.
Czarndamerow (niem.), ob. Czarna Dąbrowa.
Czarne, 1.) wieś, folw. i rum., pow. lipnowski, gm. i par. Czarne. Posiada kościół parafialny drewniany z 1793 r., szkołę element., sąd gm. okr. III, karczmę. Wieś Cz. ma 34 morg. ziemi, 12 dm. i 169 mk. Par. Cz. dek. lipnowskiego, dawniej dobrzyńskiego, 416 dusz liczy. Folwark należy do Bałdowa, liczy 5 budynków mieszk., 61 mk., Rumunki Cz. Samie, położone nad jez. Czarne, 1101 m., w tem 947 ornych 43 dm. i 335 mk. Gmina Cz. należy do s. gm. okr. III w Czarnem, st. p. w Lipnie, od Lipna o 9 w. Ludności 4800. Obszaru 17131 m., w tern 6820 ziemi włośc. i 10305 m. ziemi dworsk.; w tej liczbie 6675 m. ziemi ornej. W skład gminy wchodzą: Bałdowo, Będzeń, Bęklewo-Mostowe, Bęklewo-Izydory, Wielgie, Wylazłowo, Głodowo, Głodowo rumunki, Huta Głodowo, Zakrzewo, Kamienne Brody, Karolewo, Kochoń, Lipiny, Orłowo, Orłowo rumunki, Płączyńsk, Piaseczno, Suradówko, Teodorowo, Tupadły, Tupadły rumunki, Czarne, Czarne rumun., Józefowo. Na terrytoryum wsi Cz. robiono poszukiwania archeologiczne. Do dóbr Cz. należą wsie: Cz. osad 29, gruntu m. 28; wieś Józefowo osad 13, gruntu m. 54; wieś Bałdowo osad 10, gruntu m. 15; wieś Rumunki lub Płąskowice osad 40, gruntu m. 1053. 2.) Cz., wieś, pow. włocławski, gm. Baruchowo, par. Białotarsk. 3.) Cz., osada, pow. łaski, gm. Wola Wężykowa, par. Grabno. 4.) Cz., wieś, pow. przasnyski, gm. i par. Janów. 5.) Cz., ob. Czarna. 6.) Cz., wieś, pow. suwalski, gm. Kuków, w odległości mili od miasta gub. Suwałki położona; liczy: 5 dm. i 29 mk. Br. Ch.
Czarne, 1.) (z Lipną i Zajączkowicami), wieś, pow. gorlicki, 2157 m. rozl., wtem 1092 m. roli ornej, 54 domów, 330 mk. narodowości mięszanej polskiej i ruskiej, parafia grecka
