Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/375

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

हाचेर संशोधन जालें. कॅन्सराचे पिडेवयले चिकित्सेंत किरणोत्सर्गाचो उपेग चड परिणामकारक जावपाचे नदरेन रसायनाच्या आदारान ग्रस्त भाग प्रारणजन्य हानीक चड संवेदनशील करकपाखातीर संशोधन करतात. जीवरसायनशास्त्रांत मारक आनी विकृतीवैज्ञानीक विकार, पर्यावरणांतल्या वेगवेगळ्या रसायनांक लागून जावपी वीखबादा, त्रुटिजल्य रोग आनी म्हातारपण हाकालागून जावपी चयापचयी बदल हांचेरुय संशोधन जाता. किटकांचें नियंत्रण करपाखातीर जैव नियंत्रण, नरांत वंध्वत्व प्रवर्तीत करप, लिंग होर्मोनां आनी सैमीक वनस्पतीजन्य द्रव्याचो उपेग हे सारक्यो पर्यायी पद्दती वापरपाविशीं अभ्यास ह्या केंद्रांत जाता. वखदी वनस्पतीपसून वखदांक उपेगी अशीं संयुगा वेगळीं काडप आनी ह्या संयुगांचे उत्पत्तीविशीं अभ्यास करप हे नदरेनूय हांगा काम चलता.

भाभा अणूसंशोधन केंद्राचो एक वांटो म्हणून १९६३ त एक किरणोत्सर्गी समस्थानिकाचें रोगनिदान आनी चिकित्सा हे नदरेन उपेग करपाखातीर समस्थानिकाचें रोगनिदान आनी चिकिस्ता हे नदरेन उपेग करपाखातीर प्रारण वैद्यक विभाग स्थापन केला. संवसारीक भलायकी संघटना आनी इंटरनॅशनल अॅटोमिक एनर्जी हांचें अणूकेंद्रीय वैद्यकाचें आग्नेय आशियांतलें प्रादेशिक संदर्भ केंद्र म्हणून हो विभाग काम करता.

वैजकी उत्पादनाचें किरणोत्सर्गी समस्थानिकांच्या आदारान निर्जंतुकीकरण करपाखातीर संयुत्त्क राश्ट्राच्या विकास कार्यक्रमाच्या आदारान तुर्भे हांगा यंत्रसंच (आयझोमेड-५०MED) बांदला. हातूंत शस्त्रक्रियेंत वापरतले धागे आनी पट्ट्यो, अपंगूळ मनशाच्या शरिरांत बसोवपाचे भाग, कुटूंब येवजणे खातीर वापरपाची गर्भाशयांतलीं साधनां ह्या सारक्या वेहवेहळ्या वैजकी वस्तूंचे सवाय आनी परिणामकारक निर्जंतुकी-करण करप जाता. वखदांची निर्मिती करपी उद्देगाच्या आदारान हांगा दोळ्यांत घालपाचीं मलमां, प्रतिजैव (अँटिबायॉटिक) पिठो ह्या सारक्या द्रव्यांचें गामा प्रारणाच्या आदारान निर्जंतुीकरण करपाविशीं संशोधन जाता.

अणूकेंद्रीय विक्रियांतल्या इंधनद्रव्याचें काम सोंपतकच जो भाग उरता तातूंतल्यान प्लुटोनियम, युरेनियम (२३९) आदी उपेगी द्रव्यां परतीं काडटात. तुर्भे हांगा भारतीय तंत्रज्ञानी अभिकल्पीत केल्लो यंत्रसंच १९६४ त चालीक लायलो. हातूंत खर किरणोत्सर्गी इंधन घटकांचेर प्रक्रिया केल्ल्यान तातुंतल्यो सगळ्यो क्रिया दूरवर्ती नियंत्रणान आनी स्वयंचलीत पद्दतीन करतात. किरणोत्सर्गापसून राखाण मेळची देखून हो यंत्रसंच वण्टीन बांदून काडला. तारापूराकूय अशेच तरेचें परत संस्करण करुन एक व्हड यंत्रसंच बांदला.

हांगा सौर ऊर्जेचो उपेग करुन द्रवरुप अपशिश्टाचें बाश्प करपाखातीर भाभा अणूसंशोधन केंद्रान नवें तंत्र सोदून काडलां. अपशिश्ट द्रव्य नश्ट करपाच्या तंत्रार केंद्रांत व्हड प्रमाणआंत संशोधन करतात. भाभा अणूसंशोधन केंद्रांतल्या भौतिकी विभागाकडेन ह्या संदर्भांतल्या अणूकेंद्रीय विक्रियक आनी इंधन परत संस्करण यंत्रसंच ह्या दोगांयची सुवात निश्र्चीत करप, तांची निर्मिती आनी अभिकल्प ह्या सगळ्या गजालींविशीं निर्णय घेवपाचें काम सोंपयलां. प्रारणाक लागून मनशाचेर आनी ताच्या वाठाराचेर जावपी परिणामाचें स्वरुप जाणून घेवप, प्रारण उदभासनाखातीर राखणेचे नदरेन अनुज्ञेय अशो शिमो निश्र्चीत करप आनी प्रारण उदभासनाचें अभिज्ञान मापन आनी नियंत्रण ही तिनूय कार्यां ह्या विभागाच्या आवाठांत येतेत.

भाभा अणूसंशोधन केंद्रांत वेगवेगळ्या विभागांतली उपकरणां आनी यंत्रां हांची दुरुस्ती करपाक एक मध्यवर्ती कर्मशाळा आसा. थंय वेगवेगळ्या अभिकल्पाखातीर नवीं उपकरणांय तयार करतात. केंद्रांत एक स्वंतत्र असो स्थापत्य अभियंत्रिकी विभाग आसून केंद्रातल्या सगळ्या प्रकल्पाचेर देखरेख आनी नियंत्रण करपाचें काम ह्या विभागाकडेन आसता. ह्या केंद्राखातीर एक मध्यवर्ती ग्रंथालय आसा. हातूंत स लाखांवयर ग्रंथ आनी तंत्रीक अहवाल आसून संवसारांतल्या सुमार १,७०० मुखेल विज्ञीनीक आनी तंत्रीक नेमाळ्यांचो हांगा संग्रह करप जाता. खंयच्याय तंत्रीक विशयावयले प्रदत्त हांगा संग्रह करप जाता. खंयच्याय तंत्रीक विशयावयले प्रदत्त हांगा उपलब्ध आसून तो भायले खंयचेय प्रयोगशाळेंत वा संस्थेक दिवपाची सोय आसा.

भाभा, होमी जहांगीरः (जल्मः १० ऑक्टोबर १९०९, मुंबय; मरण २४ जानेवारी १९६६, स्वित्झर्लंड).

भारतीय भौतिकीविज्ञ. अणुऊर्जेच्या शांततामय उपेगाचो पुरस्कर्तो. भारतांतल्या अणूसंशोधन आनी अंतराळ संशोधन कार्यावळीचो मुखेल शिल्पकार.

Homi Jahangir Bhabha Konkani Vishwakosh

भाभाचो जल्म पारशी कुटुंबात जालो. ताचें शिक्षण मुंबय कॅथेड्रल आनी जॉन कॉनन हायस्कुलांत आनी एल्फिन्स्टन कॉलेज तशेंच रॉयल इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स हातूंत जालें. १९२७ वर्सा ताणें कॅब्रियांतल्या गॉनव्हिले अँड कायस कॉलेजांत प्रवेश घेतलो. पूण घरच्यांचे इत्सेक मान दिवन इंजिनियरींग घेवन तो बी. ए. पास जालो. उपरांत 'मॅकनिकल ट्रायपॉस' ही परिक्षी पास जालो आनी १९३४ वर्सा ताका कँब्रिज विद्यापिठाची पी. एच. डी. पदवी