Page:Il Cumin della Cadi de 1656 e Mistral Giachen Berchter.djvu/13

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

Cun nossa survista, dada entochen dacheu, secartein nus de haver dau ina clara idea dellas relaziuns denter igl uestgiu de Cuera e la Claustra ord quei temps, sco era de haver motivau sufficientamein las rischuns, che han manau neutier il turbulent Cumin della Cadi de 1656.

Tenor la „Synopsis" e la ,,Cuorta Memoria" fuss pia Mistral Giachen Berchter staus in dils pli gronds adversaris della Claustra, de tuttavia schliet exempel sin Cumin e dasperas in um, che la torta de Diu havess tucau grevamein silsuenter. Suondont quellas duas fontaunas han historiografs e literats dil novissim temps adina turnau a raquintar il medem e per part era engrondiu sin nunfundada moda il secontener de Mistral Giachen Berchter sil Cumin de 1656.[1]

Denton secund in vegl document, anflaus la stad 1909, ed il qual nus schein suondar silsuenter exactamein talis e qualis, ei quei tut buca ver, anzi ei semuossa ord quei document, che Mistral Giachen Berchter ei adina staus in bien amitg e fautur della Claustra, e che las bullas de Urban VIII ed Innocens X seigien gnanc stadas sin Cumin. Ei sa pia esser negin raschieni, che Mistral Giachen Berchter hagi tagliau en tocs quellas. Era vegn ei mussau si, che Mistral Giachen Berchter seigi buca vegnius en miseria e pupira e dishonur, anzi, ch'el seigi vivius ses davos onns en bunas, ne silmeins buca schliatas relaziuns finanzialas e ch'el seigi morts sco officier e bien cristifideival a Valencia, honoraus e respectaus da tuts.

Il document, che nus publichein, havein nus ord in cudisch de quart format, screts en lungatg tudestg, che sesanfla egl archiv claustral a Muster, bein ligiaus e conservaus. Il cudisch ha 475 paginas[2], ch'ein denton buca emplenidas ora tuttas. El contegn differentas notizias, era sur musica, denton las pli biaras serefereschan sin la familia Berchter, dalla quala Mistral Giachen deriva. Il cudisch udev' all'entschatta a Mistral Giachen Berchter sez ed ei lu

  1. Mira: C. Decurtins, Landrichter Nicolaus Maissen, Stans 1877; G. Cahannes, Adalbert II de Medell-Castelberg, avat de Muster e prenci digl imperi 1655–1696, Ischi 1897; M. Carnot, Schlichte Geschichten: Der Landrichter. Eine Geschichte aus dem Bündneroberlande. Chur 1908.
  2. La paginaziun ei vegnida fatga 1909. Nus citein il manuscret mintgamai cun: Br.