Page:Alteutonik, 1915.pdf/36

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
– 30 –

to annema 1 neu gudirn modersprake mit di alte libn grundworta is 1 wilefrage, wilk bezeikne selvberrhu fyr e algemeine wel.  it is mer moralik als 1 intellektik frage.  selv wen di festlandike teutonera kanen införe solk 1 gudirn sprake, wegn sin hoke idealismu, is it dok zweifelhaft, ob andre rasa kanen so fereina sik fyr 1 lange zeit.  it is 1 ybl to hav sprake sprekn bei wenike leute.  bedenke dat, skandia n holand.

keine grote forbukstaba.

dat man nit brauke besondere formirn grote forbukstaba, kan man erfara fon hebraik, arabik, sanskrit n kinaik, wor dar is keine besondere forbukstaba.  ja, sogar e alte klasike latin havn keine extra formirn forbukstaba.  ale bukstaba isn (waren) grote damals.  it is dok unlogik to hav 2 (tvo) fershidene bukstaba, odr zeiknia fyr ein n eselve laut.  it is nit einfak n ekonomik genug.  e kinda brauke 1 lange zeit om to lerna, wor man sol anwenda di extra unnytlike grote forbukstaba.  dar is keine extra forbukstaba in dratberikte (telegrafi) nok in korthandoshreibe (stenografi), n dok is dis shreibe fyr geshäft, an wilk einjona (milliona) dalera abhange.

mit extra forbukstaba, bekome man 3 fershidne forma fyr ale worta, wilk mus inprägis in e gedaknis (erinl).

1 heimatlos (homeless) sprake.

hein heimatlos, odr herralös sprake kan worda internazionik, weil to wenike mensha wil lerna it.  nit mer als 1 mensh in 10,000 bedyrfe 1 weltosprake, one 1 alseitik literatur.  di grote heimike nazionike moderzunga wil ferhndera 1 fremd, hematlös sprake to worda annemen — nazionik, befor intemazionik!!  lase wir betrakte dis punkt mit 1 wenike worta.  wi kan 1 fremd weltosprake införis, wen nit 1 grot folkostame mit mere spraka fereinike sik n införe it in ale sine folkoshula, als sin tokunftike folkosprake?  bedenke, dat one shulezwinge