Irische Texte/1/Wörterbuch/S

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Irische Texte, vol. 1  (1880) 
S

[ 751 ]S

-s Pron. infixum, s. unter 6 S. 514. — Anderiveitige Beispiele, für den Singular: dia nos faictis FA. 8; nis aitrebat 12; auf ein Femininum bezüglich, könnten die folgenden auch -s 11- enthalten: ros fuc FA. 3; 21; für den Plural: co ros coraigea FA. 6; 12 (ron LBr.); nos fvecrsit ibid. 8; nos för- fed 13; nos gebad 14; nos lenand 16; ros ic IG; conos heir 17 (conas. I conus LBr.); nos fastand 18 (conus ' LBr.); nos cobrat 27; ni ros le- s'aigset 28; nos millet 29; nos fo- traicet 30; im Sinne des Dativs ros tä and ibid. 16 LBr.; prolep- tisch: ros tä döib 29.

1. -s n- Pron. infixum, s. S. 514.

2. -s n- Pron. relativum s. S. 340.

sa Demonstrativpartikel, auf das I Gegenwärtige oder Folgende hin- ' weisend, immer dem Nomen nach- [ 752 ]gestellt, cntt^pricht mit dem Artikel zusammen dem lat. hie; wohl iden- tisch mit der Particula augens der 1. Person Sg.; inna randa sa SC. 11 ; Gl. zu Hy. 5, 75; fon cruth sa SC. 29; na n-en sa SC. 7; iu gilla sa FB. 89: in tres fecht sa p. 39, u; ScM. 17; ÄC. 16; 35; FJ5 53; fo- decht sa SC. 46; on trath sa von dieser Zeit an, von jetzt an FB. 24; 59; 87; cus trath sa his zu dieser Stunde, his jetzt FB. 88; 94; hinter dünnem Vocale erscheint sea : iu ruisc sea j?. 40, 23; 30; 35; a n- X deilm sea i^^Jj. isin bith frecnairc sea FA. 6; ind fir sea SC. 22; in laid sea 44. — Vgl. se^wwfZ so.

-sa enklitische Particula augens der 1. Person Singularis, tvohl ur- sprünglich identisch mit der Demon- f", strativpartikel sa, vgl. se; wird hinter i bisweilen zu sea ; vereinzelt dam-so jj. 145, 6; chucom-so TE. 7 Fg.; mo grad-sae TE. 9 Fg. — Gehrauch, a) Hinter dem Pro- nomen der 1. Sg.: dam-sa p. 40, 39; ^ idiJ^ ScM. 7; 10; 11; 13; SC. 4ri2r45, 23; FB. 30; 58; etrwm- •#f sa Lei 19 ; acwm-sa ScM. 7; immiim- ssLnTFB. 24; chucMm-sa ScM. 13; 16; chucura-sa FB. 56; form-sa . . ^ ScBI. n- FB. 35; innium-sa ÄG 6; ^nfr lim-saX.a,.ß: 17, e: 23,: ÄC. 14: 46; F£. 5; 26; 56: 73; 76; frim-sa Sc3I. 8; SC. 39; FB. 76; 93; dim- sa 76. — b^ Hinter einem Nomen mit Possessivpronomen: ar mo chind-sa ScM. 13 ; mo lennan-sa 20 mo lecun-sa SC. 41; 44; FB. 16 "A: 26; 61; 68; im fan-ad-sa La. 6 m'ic-sa TE. 9 Fg.- SC. 7; 41; a mo niri-sea jj. 40, 34; mo chomarli- sea FB. 8; 66; SC. 40. — c) Hinter einer Verhalform der 1. Sq : ro bä-sa ScM. 4; 10; 11; 13; ^TE. 8 Eg.; SC. 33, 1; 34; 45, 5; 46; FB. 9; 44; 94; dodeochad-sa SC. 13 FB. 26; 88; andö-sa ScM. 16 TE. 5 i>.; SG 28; 39; FB. 44 45; 46; 47; 49; gabus-sa SC. 7 doratusa ScM. 4; 10; ÄC. 33, 3; 31 FB. 44; 73; biat-sa TE. 5 £^7. riga-sa SC. 4; 32; 39; 46; dogön-sj p. 40, 43; FJ5. 6; ^*. 144, 31; imma cossaitiub-sa FB. 6; bi-ethaigfet-sa FB. 58; diam-sa FB. 32; marbsa Os.s. I 10 für marbus-sa ; sasaim-sea p. 40, 17; 39; SC. 40; 41; FB. 34. — d) Hinter einer Verhalform, der das Pron. infixum der 1. Sg. voraus- geht: inam bia-sa TE. 5 j&/. ; co- tom bert-sa FB. 22 ; 24 ; conom thici-sea FB. 24; ni ru bim-sea SC. 41; rem thoicther-sa SP. I 4. — e) Hinter einem prädicativen _ Nonienj^ am buidech-sa p. 40, 20; - '^C? ir ni pam slän-sa JL g.Jl^ is -v- am ben-sa FB. 30; am escid-sea FB. 35; am celi-sea 39; cid nab sin Fedelm-sa FB. 22. — Erst in .späteren 3I.ss. erscheint -sa auch bei der 2. Sg., s. unter -su, -so.

-sa u- Pron. relativum s. S. 340.

sab princeps, fortis Z'^. 255; i. tren O'Dav. Gl. 114; i. taisech, i. aire, i. calma ibid. p. 115; i. so- nairt no läidhir O'Cl. {,,poiverful or strong" Conn. Tr. p. 153). — Sg. Nom. sab indarba demna „the sträng expeller of demons" Fei. Oct. 17; ba sab indarba clöene Hy. 2, 23 (i. ba souart); PI. Nom. sabaidh O'Dav p. 114.

saball a harn, granary, store- house O'R.; ro chumtaig Patraic eclas isin inud sin, dianid ainm Saball Patraic indiu „Patrices Barn" Three Hom. p. 18, 19; rom föir imon saball „toho granted me the Barn" ibid. 22.

sabaltair i. sepultur, id est a se- pultura i. relicc duinebaith i. magh mor a n-ädnactis genti Corm. p. 41.

sae Sack; sace forulus Ir. Gl. 489.

sacach sackartig? PI. Nom. sliasta sacacha FB. 37 Fg.

sacarbaic = lat. sacrificium; triar dag i. triar sacarbaic „three {consecrated) tvafers" Corm. Tr. p. 74 fogamur. — Sg. Acc. ro gab comaind ocus sacarbaic p. 22, 2; is e dorat comaind ocus sacrapaic . . do Brigit Three Hom. p. 76, 23 ; arroet commaind ocus sacarbaic ibid. p. 84, 29.

sacai'd = lat. s a c e r d s ; sacart Corm. p. 44. — Sg. Gen. anetach sacaird Tur. Gl 87; Dat. ho sacardd [ 753 ]ibid. Gl. 4!); PI ani. iiina siirnnld ibid. (tI. 5.

siul, vgl. saith a bilch O'R.; sad c'boii alltai ro dus n-altraim „a she- troJfinirtnml Mm" Fei. p. LXXXV.

siUliiile „ease, sloth". — Sg. Kam. codhul ocus sadaile „sleep and eaae" Fei. p. CLXXXVI 3i; Dat. cona suau ocus cona sädaile FA. 15; Acc. cen pecad cen sadaile „lüithout sloth" Fei. p. LXV.

SJidb „a dweUing" Beitr. VIII 330; i. so-adba „a (jood abode" Corm. Tr. p. 151.

-sae, -siii s. -sa.

säeb falsch; s&ih, söih falsus Z'^. 858. — Comp OS. säib-apstil pseudo- upostoli Wh. 28c, 24; saib-täthe Hy. 7, 44; -rechtu ^6^(Z. 46; säib-äirde, -firtii falsa signa, miracula Wb. 2G<= ; 10 se sa3b-gles diberge da chuq) immedön a cbrocind LU. p. 79'^ 27. — Vgl. säibe.

säebaim, saobaim 11 I coax, beqnile, seduce (fDon. Siippl — * Praes. PI. 3 ssebait FA. 28. — ¥(/!. S(Jibiul faUatio Wb. lOd {Z-. ■SiVj), ::n Ic.^eti söibad?

säeb-cliore Strudel; saebhcoire vorago Ir. Gl. 938. — Nom. saeb- chori nior fil iter Erinn ociis Alpain Gl. zu Coire Erecain Corm. pi- 13; ar itä soebchore sainraädach imme- dön in t-srotba FA. 18 (ssebcboiri LBr.); Gen. ar met a anfaid in t-.s8ebchore intamlaigther do Äseb- chorib cociti Goid.'^ p. 69 [LHij.); PI. Gen. inna säibchore Gl. zu syrtium Cr. 34^ (falsorum lebetum Z'^. 858); Dat. 6 na soebchoraib Goid.-^ p. 09 {LHy.).

säegul = lat. s a e c u 1 u m, i (' i> e n, Lebenszeit; saigiil tempus, aetas Z'^. 30. — Sg. Nom. säigul Oss. II 5; sfegal Abbäin Fei. p. LXIII 43; ssegul Sinchill ibid. p. LXV 33; soegul Moniude ibid. p. CXVI 10; Gen. fot sa-gail Three Hom. p. 28, 23; Acc. vo tbimdilhsit a sifgbul TE. 20 Fg.

säeg-ulta loeltlich; a n-airfited sjegulta „ivorldly delight" Three Hom. p. 92, 7; ssegiilla s. unter mian.

1. sä er 3/. artifc.r; a carpenter, a mason, a bailder On titc Mann. III Inde.v {vgl. unter goba); Gobban Säer ibid. Ül p. 39 ff. -- Sg. Nom. säer oc suidigud sUlabSG. 7", 11; Gen. ar thal in t-s;eir do gabail „becau.se he tooJc the tvright's täl {(ulzeY' Fei. p. CI 31 ; mac in t-sair ibid. h. — Compos. säir-denmideclit artificium SG. 1331' ^Z'. 805i.

2. sMlL"' söer.

säerda , saordba a r t ifi c i a l (TDoH. Siippl.

Siletli, söeth Leid, Mühe, Krankheit; saoth labour, tribu- lation O'R ; saoth i. gakir (XDav. p. 117. — Sg. Nom. isseth für is saeth SC. 29, is; ba saeth leissi inni sin TE. 10 Fg.; CC. 1 Fg.- bä mär a sseth la Deichtire CC. 4; soeth j3. 143, 6; cech seth Hy. 6, 9 (sseth -Fl-.), Gl. i. cech toirsi no galar; Gen. cen ascur säitha sine intermissione tribulationis Wb. 25'! {Z- 239); Dat. iar saith Hy. 5, 20 (sfeth Fr.), Gl. i. iar n-galur no iar sfethur; Acc. ar cech sieth LHy. Amr. 107 {Gl. ar cach n-galar); mor seth Hy. 2, 35 (steth Fr.); PI. Acc. asrala . . ssethn LHy. Amr. 38 {Gl. a galra). — Vgl. säethar.

säethuch mit Arbeit, Mühe, Leid behaftet; sethach Gl. zu sethrach Hy. 6, 19.

säethar N. Mühe, Arbeit, Leid; labor h Gl. 1085; säithar labor Z'^. 30. — Geyi. log säithir merces laboris Wb. 23« (Z^ 223); saethair GL zu mör seth Hy. 2, 35; Dat. iar sffithur Gl. zu iar saith Hy. 5, 20.

säethrach mit Arbeit, Mühe, Leid behaftet; saothrach servile, laborious, hurdtvorking O'R. — Sg. Nom. saethrach p. 40, 9; sethrach Hy. 6, 19 {Gl. no sethach).

1. sag'im I ich gehehinzu, suche auf, vql. in-saigim; saigim adeo Z 429. — Praes. Sg. 3 saigid oirgniu SC. 17, 5; PI. 3 saigit . . f^^. s^^ tairis FA. 18 LBr. (,ro soichet'L?/.); ' ""^ rel. ita saidbre saigte Fei. Prol. 1G2. — Praes. sec. PI. 3 do .saigtis Connarbta dia n-decsin TBF. p. [ 754 ]144, 1. — Imperat. Sg. 2 saig aith- gne forru p. 144, 24. — Fut. Sg. 2 iii säis däine dochlu SC. 25. — Pass. Fraes. Sg. 3 lann segar and Wh. 11» {hravium quoä petitur Z-. 995). — Inf. 1) saigid. vgl. in-saigid; Dat. do saigid Emiri SC. 9; fic . . dia saigid Löig 14; 32; 45; 48; TE. 13 Eg.; FB. 57; 65. — 2) saichtin, saigtbiii; Dat. do saichtin soviel als dochumm: no i'ochtis do saichtin Conroi FB. 41 ; 69; tic.dia saichtin FB. 65; 78; dia saichthin 75; saigthin 76; te- cait uli dia saigthin ind eich LU. p. 39^, 19.

2. sagim, saig'im I ich sage, spreche. — Praes. Sg. 3 rcl. iss ed saiges sis est hoc quod cUcit infra SG. 651) (2^. 431); saiges a chert do cech öen la Jltu FB. 11; — Fut. PI. 3 nach mod ro sasad nio beoil Hy. 5, 17 (sasat Fr.), Gl. ro seset. — Inf. Nom. is he besad felsub ctarcert di dulib et saigid form Wh. 27* [äisputare super vis Z 1000).

sai s. sui.

CO ro sai p. 43, 13 s. soim.

sili no füan Gl. zu tunica vel lacerna Wh. 30J, 19 {Z'K 1039).

säilb s. säel).

saibe F. Falschheit, von sdeb; Acc. im nach feirg no säibe Fei. XCI.

sai('li,iss i fiadnaise dinint-sluaig doasfenplia cäch a gnimii eter maith ocus saicli LU. p. 17*, 23, -s-. 2. säitli.

saichtin s. 1. sag-iiii.

saidbir reich; säidhbhir rieh, opulent, ivealthy O'B. — Sg. Nom. aroli fer saidbir Fei. p. CXIX 31. — Cotnpar. saidbriu s. unter samud.

saidbre wealth Fei. Prol. 162. Vgl. daidbre (Nachträge).

Saide .s. side.

saidim ich setze, setze mich, sitze; Gl. zu figo „I settle" Corm. Tr. X>. 76 fiacail; iigl. snidim. — Praes. Sg. 3 rel. ni alisuide saides Condla EC. 4; PI. 3 arrocbat a n-gaisceda issiti taig et sedait TBF. p. 140, s. — Praes. sec. Sg. 3 und PI. 3 no saiditis inna haygil, no saidcd da««  Griguir Goid.-' p. 101, 35 (LHij.). — Praet. Sg. 3 Dep. ro saidestar Gl. zu siasair Hg. 4, 1. ■ — Pass. Praes. Sg. 3 saiter [lies saitir) a lia „his tonihstone was set up" Ms. Mat. p. 473, 20. — Conj. Sg. 3 sätir a lia s. unter claidim. — Part. PI. Nom. isin bei bid saiti {die Zähne) Corm. Tr. p. 76 fiacail.

saiget=?ai. sagitta; breo-saigit „a fiery arroio" etymologisirende Glosse zu Brigit Corm. Tr. p. 23, ebenso Hy. 5, 1 (aher breo saigit i. homines Hy. 4, 1 zu 1. sagimV). — Sg. Nom. saiget Hy. 1, 20; Dat. cosind saigit äin Ml. 55 r; PI. Gen. na saiget FA. 29 (soigct LBr.).

saig:id, saig-thin s. sag'iin.

saig-iieii lightning, hurricane OB.; Gl. zu lochet Fei. Jan. 26. — Gen. Ardraacha do loscadh do tene saighnein (yDon. Suppl. ; Dat. on t-saignen Gl. zu a f ulmine Corm. Tr. p. 79 fuil.

saig'tliech, vgl. saigtheach an ohtruder, intruder O'B., von sai- gid? saigthech dö cath den Kampf suchend SC. 18?

sail F. Weide; „willow", i. so- fillti 1 ar a maithi („pliant is it for its softness") Corm. Tr. p. 154. — Sg. Dat. caill mor di sailig bi and Corm. p. 41 salcnait; PI. Gen. cet saithi a n-dire na saileach „tJtc firsi .^uuirm us fine for the sallows" O'Dini. Snppl.; Du. Gen. go Ros d;l Aoiloach Tor. Dh. p. 106. — Vgl. „Siiileog F. the common, ivhite willow" (/B.

sailchi s. selche.

sailchoit, salchuait salicctum Corm. Tr. p. 151.

saile saliva, vgl. cron-tsaile „spittle, phlegm" Corm. Tr. p. 36, croindtille phlegma Ir. Gl. 844 (vgl. Ir. Gl. 651). — Sg. Dat. dit sailiu SG. Incant. (Z- 949); PI. Dat. honaib selib eritib no honai[l)] sleid- menaib Tur. Gl. 91 (sputaminibus susceptis); Acc. na saile Gl. zu Sputa Goid.^ p. ^Q (LHy.); Du. Acc. dobir da sale it bais ibid. (duo Sputa Z'^. 2331.

sailg-e, IX sauge sin Senchais Moir [ 755 ]„ninc props, tJicKC, of thc S. M." Corm. p. 32, g, zu säil heam O'Ji.? j

säilim ich erwarte, toarte auf Etwas {tcechselt an den fol- 1 Oenden Stellen mit ernaide, irnaide), rfil. saoilim I think, snppose, ima- I (ßne O'B. — Pracs. Sg. 1 ni huadib sailim ^ochaide Fei. p. XXXV l'5: VI. 1 is deirain inni sailmit rcguuni perenne sicher ist, was tvir erwarten, das ewige Reich Fei. p. C 20. — Inf. Dat. in tan is ar sailechtu na hoenbo anirdaltai atathar isin morgorta sa ibid. n {„since it is hecause of her expecting the one uncertain coio that she is in this great hunger") do saoileachtain O'Bon. Gr.p. 203. — T'r//. fris-sdilim.

saill Fett; fat, f,ihirss. huron OB — Sg. Nom. saill dl. :ii liracht Oss. III 4; Gen. allucht saille Hij. 5, 27; assil t-salli p. 41, 9; saille Gl. zu tinne Hy. 5, is; da formaid sailli S. 112; Dat. na saill Gl. zu isseicse Oss. III c; Acc. in saill p. 41, 12; coimlid saill dia heim er reibt Fett an das Heft des 3'[essers Corm. p. 30, 12.

siulUm sallio SG. 187» (ZI 435

saiiii i. cach cörait cid iter da dliuinc cid iter di eoch cid iter di dham cid iter [di] bu bess Corm. p. 40; semh i. corait ibid. p. 18 essem; sainih i. gach cöraid no gach cüpla O'Cl, „every brace or conple" Corm. Tr. p. 150; a pair, a coiiple of animals or persons O'-R.

salin, säimh stveet, mild, gentle, pleasure, ease O'B., vgl. säm. — Sg. Nom. ni bu säim a menma. FB. 58 (angenehm berührt); sair säim sorchaide ScLb. 23 (restfnl).

saill verschieden, besonders, besonders gut; diversus, singu- laris, proprius Z'-. 233; 858. — Ädv. nintsain, für ni in t-sain non aliter SG. 9 b (ZK G081. — Comp OS. sain-dän SP. II 1; -cheirdd ibid. 2; fo läim suad sain-cherda Bev. Celt. III jj. 177; sain-cherdchai s. unter 2. fichim; sain-cron s. unter cron; sain-lind dognither do braich Gl. zu bröcoit Corm. p. 7, 1 [vgl. unter sainmechV. fri hol sain-lenda ass CdDii. j). 7 iM'i;;c; ba saiii-serc seom di Ailliiin il/.<. 3Iat. p. 472 {„he was the specially beloved ofAillinn").

saiii-aiiira besonders wunder- roll; PI. Dat. do . . cumtaigib saiii- amraib FB. 3; 54; 79.

sahi-olierd die besondere K II )t.vl , s. u)iter sain.

saiue F. rariety, dircrsity O'B. — Sfj. Dat. CO saino datli SC. 37, 11. ■

saiiiomail i*f.s'on(Zc}-.s gul, aus- gezeichnet; sain-samail, sainemail praecipuus, potis, oplimas Z^. 233; 7G8; 858; Gl. zu acneta FB. 0. — Sg. Dat. do ffn sainemail FB. 62; PI. Gen. na lubi sainemail p. 1.30, 27; Dat. CO srethaib sainemla di liic logmair FA. 13.

saiug-iiusta i. sundradhach (= sainredach) O'Dav. p. 114.

saiiiineeh,sainmheach goud, plea- sant, soft OB.; sainlind i. lind sseinmhech Corm. p. 7, 1 („a good- ly ale").

sain-reth, sain-red Besonder- heit, Sonderheit; proprietas, pe- culiare Z'^. 224; 85Ü. — Dat. is do molnd !»('■ intainriud as dir ymnus Piü. lUj. Prof, {„it is to praise (Jod rsprcinUy fhat a hymn is due" Goid.'~ p. 98); sainrud s. unter lod; inn t-sinnruth im Besondern, be- sonders CC. 4 Fg.

saiuredach peculiaris Z^. 856; 809. — Sg. Nom. sainr^dach FA 18 (saiiidriudacb LBr.)- Acc. F. fselti siiiiv.hii.^ sc 35; PI. Acc. F. selba saiiinidclia FA. 25 (saindriudacha LBr.l

sair Adr. östlich, ostwärts, im Osten, vgl airthei-, und Z'^. 612; dochuadusa sair ScM. 10; p. 39, 14; TE. 19; FB. 79; ar in dorus sair SC. 33, 15; for muir sair Gl. zu Hy. 2, 7; Loegaire Buadach sair ScM. 21. .-!«; in dail Emna ercdair säir L(j. 17. .M? sair-siar doib öst- lich ,n'nl irr.llirh rou ihuci FB. 2d sair-tuaid ,ionl,j-<lllchJ^(iJiX;^üa.thih sä'rdes „south-east of lliem" FA. 5; frim a soer Gl. zu dessani Hy. 6, 2; FB. 24.

sä'iire .s'. söere.

[ 756 ]säis .9. 1. siig'im.

1. säith satietas, — Sg. Gen. do cathim a satha dia eöil SC. 23; Dat. sech ni ro oslaicced ria säith „before sutiety" GoicU p. lOi {LHij); im saith s. mart; S(j. Acc. ni doid a sdith do bind Lfl- 17 ; f»ii saith sin SC. 23; loim for säith 30, lo. — Vgl. sathech.

2. Sciitb had, low, meun, vile CDun. Supph; sgl. saoth i. bregadh O'Duv.x». 114, saithind ibid., saithiu- uhadh tn clieat, defremd O'Don. Siilipl. — Vgl. saich.

sailhe a clrove, a swarm, a croivd Ü'R.; i. buidhen O'Dav. p. IIG; a stvarm of bees O'Don. Suppl. — Sg. Nom. iiimain soin- mech saithe Fei. Mui 28, Gl. i. turba angelorum; i. buiden Gl. zu Fei. Jan. 25; Fl. Dat. Septimjier iar ssiithih „after Scpitember's troops" Fei. Sept. 30, Gl. i. iar sligedaib no iar sluagaib; Acc. Martai ior sluaig saithiii „on the troops of Marclis host" ibid. 3Iart. 31 Buivl. iior sluag sathiu Land).

1. säl Meer; sea Beitr.YIU 348. — J.CC. mandra säl LU. p. 40», 5 (s. unter ir). — Compos. tar sal- muire sretha „over ranks of main- seas" Fei. Epil. 238.

2. säl F. Ferse; culx Z 16; sal na traiged „heel of tlie foot" Corin. Tr. jo. 154; säl tri asa „heel lln-iiiigh hose", eine Art der Kahl- küpflgkcit Coriii. Tr. p. 143 ränge. — Sg. Acc. ra ben a sail de ScM. 12; JPl. Nom. a säla LU. p. TOb, 20; Dat. ciisna salaib cum bassibus Gild. Lor. Gl. 192; Du. Nom. a di sail TE. i Eg. — Vgl. saltlae.

salach schmutzig; sordidus Ir. Gl. (j84; libidinosus ibid. 616. — Sg. Acc. atconnairc . . foscud salach dorcha „u sJmdoiv foul and darlc SMurt. 23; Fl. Nom. sligthi salcba p. l'JO, ao; Acc. ros leic na foUechta salcha „the foul traces" SMart. 30. — Vgl. salchar.

salaclinis i. seiscenn O'Dav. j). 115; salachruis a quagmire O'Don. Suppl. — Vgl. salchar.

salaisr FB. 24?

salaud, saloud Salz; sal Ir. Gl. Ü77; salann Z- 778. — Sg. Gen. do denam sallaind LU. p. loa, 32 [Amra); Dat. do salund LHy. Amr. 95 (do salUind LU.) Acc. saland Hy. 5, 40; salond j:>. 43, 13; 14. — Compos. salonn- meich FB. 37 Eg.?

salchaim II ich beschmutze; salaighim 1 defde, pollute CB. — Fraes. sec. Sg. 3 dia täidled in n-üir no in n-äia forsalaiged Martain no hictha fo ce'toir ,///' Jce touched the mould or the rushes ivhereon M. had spat (,?), he was healed forth- with" SMart. 40. — Fass. Praet. Sg. 3 a,mal ro salchad FB. 25.

salchar filth, dirt O'B.; Gl. sechraid O'Dav. p. 116; ibid. sali.

salchuait .s sailehoit.

^'aWawA ps allere Fei. Frol. 322.

salm = Za(. psalmus, Ir. GUij!. — Fl. Gen. cet salm Hy. 2, 30.

saltlae calx SG.-bO^ (Z'^. 67), vgl. 2. säl.

1. sam Sommer, s. samrad. — Sg. Nom. ro faeth sam snigid gam LHy. Amr. 63. — Compos. saih- ghemen „summer-hide" Corm. j)- 10 croicend; cona saimmbiud „urith their Stimmer food" On the Mann. III p. 495.

2. -sam Fartieula augens der 3. Ferson, s. som; a meuma-sam SF. II 2; 7.

stlm Buhe, Annehmlichkeit , vgl. säim; sämh rest, ease O'R. — Sg. Nom. na sid na suba na süm ifU-li_55^bä sam döib FB. 28. X" — Vgl. same.

sainad s. samud. saiiiaigriiii III pono, viß. rem- saniugnd {Z'^. 960 >. — S-praet. Sg. 3 samaiges Hy. 2, 55; ro iarfaig de cid arar samaig i^samaid LBr.) a lämu amail siut „Jie asked him ivhy he placed his hands in tfiat wise" Three Hom. p. 98, 22.

samail -Bi'ZcZ, simile, vgl. cosmail, intamail. — Sg. Nom. samail SC. 31, 4; Sc3L 6; Dat. atgenaramär asa samail in fer sin aus diesem Bilde, dieser Beschreibung FB. 46; 48; 52; fön samail sin diesem Bilde [ 757 ]entitprcchend , auf diese Weise SC. 10; 24; FB. 57; G5; Ace. ni fuair a samail di graig SC. 27, g; 8; Gl. zu set Hij. 5, 98; cuir a samail duin (/ieh uns seine Beschreibunq FB. 4!); PI. Dat. a samlaib e'n nach Weise der Vöcjel FB. 47? Acc. cuire samla fair FB. 44; 47.

samaiu 6 saiiit'uiii.

saiiiaisc F. eine junge Kuh; a heifer in her third year, not hul- led, On tlie Mann. III Index. — ^ Sg. Nom. in t-samaisc Lg. 9; VI. Nom. samaisci ibid.

säine F. Ruhe; säimhe plea- sure, delight O'B. — Sg. Nom. a sami ocus a soniilsi ScLb. 25; saime cen döinniige ibid. 23; bäi sid ociis sämi ocus cäinchomrac LU. p. 121», 29. — Vgl. säm, säira.

sam-fiiiu, samuiii, samaiii F. Sommerende; samuin i. samfiiin i. bäs in t-samraid Gl. zu Fei. Nov. 1 ; im heidnischen Alterthum die Zeit des Festes von Tara, s. unter fess und vgl. SC. 1; in der christlichen Zeit der 1. November, All -Sni nts-Bay. — Sg. Gen. na samna «ST. 1; lathe na samna, tren?e samna ibid.-., dogre's cecha samna SC. 2; aidchi samna SC. 11, 9; Bat. ria samhfuin TE. 6 Eq. ria samfuin SC. 1; 10; iar samfuin TE. 6 Eg. ; Acc. immon samain SC. 12.

samith LHy. Amr. 135 (samsith LU.) für säm-sith? die Glosse hat: CO samsith i. co sith in t-samraid.

samlaid JLdü. so; ni bad samlaid son SG. 4'J [non esset ita hoc Z'^. 610); auf das Folgende bezüglich: SC. 5; FB. 44; CG. 2 LU.; auf das Vorhergehende bezüglich: FB. 7; 9.

samlaim II ich vergleiche, mit fri construirt, nltir. Deponens. >7^ — Praes. Sg. 1 samluim Lg. 4, 5 W/ Eg. Dep. is friss nasamlur ei cum cömparo Wb. 3'- (ZI 438V, PI. 1 "^ Dep. fri datli snechtai samlamar La. 4 5 Ln. — Pass. Praes. Sg. 3 samlaith/r FB. 24 Eg. — Praes. sec. Sg. 3 frisa samailte SC. 17.

sanirad N. Sommer; i. riad rithes griau Corm. ^). 40. — Sg. Gen. ilb) samraid Ben. Cclt. III p. 177; s. unter t-nni-t'iiin; Dat. issamrnd FB. 9.

saintliach F der Stiel des Beil.^: wninihri. m sr,-,iris ZK HIO; a (falhiiniluss K.r, inth II loiig handle OLJon. 'Supi,!. den. ar rlienn inna samthigc Tur. Gl. 131 [ad mnnubrinm Z'^. 242; G23); Dat. ina samtbaig FB. 91; Acc. docer in biail dia sa[mthig] issammnir ocus focaird Eleseus a samthig inna diad Tur. Gl. 131; a siiasat mar sämthaig Corm. p. 3(5, 35.

saiiuul congregatio; samhadh the clergy and monls of any ec- clesiastical establishment O'Don. Suppl. — Sg. Nom. samnd Sanct Brigte Hy. 5, 1.3; ro iad saidbriu samad Coluim Cille oltäs cec/t samad etir Eirinn ocus Albain Three Harn, p. 106, 16; Dat. foruair sith dia samud LHy. Amr. . 135.

samuiii s. sam-fuin.

Sanas 1) susurrus, a secret, a ivhisper, O'R.; aisnes dognither hi toi i. hi sanais Gl. zu toreicc Corm. p. 41 {„in a lohisper^^)-., dia na sanaise „the day of the Annun- ciation" Corm. Tr. p. 148 sanas; fri Crist carsait sanais „muttered prayer to Christ they loved"'- Fei. März 15, Gl. i. sainfis lis sen no er- naigthe, vgl. sanas i. sainfhiss Corm. p. 40. — 2) gl ossär y O'B., Sanas Chormaic „Cormae's Glossary^

san-cliau, hin und her; sän cän to and fro O'Don. Gi: p. 269; snaifid Liban sair siar sanchan tar cach trethain LU. p. 391), u.

sanct = ?«#. sanct US, oft inde- clinabel vor dem Eigennamen, z. B. Sanct Brigit Hy. 5, 21; 2:3 (sancht); 95; 106, PI. Dat. CO sanctaib Cille I dara Hy. 5, 95.

sant F. Begierde; saint cove- tousness O'B. — Sg. Nom. ro re- I nastar ccch ni ro bo shant dia rose 1 hi fos LHy. Amr. 71 {Erklärung zu rir accobur a sula"); gabais . . Saint an ri TE. 5 Eg.

santach gierig, von saint; eti- j pidus Z'^. 809; sanntach avarus I Ir Gl. 667. — Sg. Nom. ni pu [ 758 ]ior seotu sautach Hij. 5, 7; iiar bu santach fair FB. 90.

santaigrim III ich begehre; ni santaig sualchi na sognim do döiiam „he desireth noP' Fei. p. XGIV, 5.

sär an insult, assault, vio- lation On the Mann. III Index; contemplus Z'-. 16; C07item2)t, dis- d((in OB. — »SV/. Nom. nir bo sär Icu ar coceilsine Wh. l!)a i,Z'^. 865); mor assar-sa for coimdid iiimc ocus talman ..ilieir nür<i(jr'- (roid.'^jj. 54; CO feli CO fethamla co fedli fo mamm, CO n-deni co n-dilachta da cech gnim cid sar LBr. p. 261^^, 24.

sär- cxceedingly {nicht ver- scldeden vom vorhergehenden, vgl. Z^. 865 sär-mhaith „exceeclinghj good- O'Ttoii. Gr. p. 278; sär-läidir „r.rrrrdiini st rong" Tor. Dh. p. 138 (ß. iiidcr sitli); s. Stär-lüag, -toi.

säraigiui III ich beleidige, verletze, beschimpfe, verachte; I overcome, exceed, conquer, injure, tvrong O'B. — Praes. sec. Sg. 1 no särgind en aitli im 9g Oss. l vz. — S-praet. PI. 3 rö särichset Wb. Id {contempserunt Z"^. 464). — Pass. Praet. Sg. 3 ro sariged Wb. 3^ (contemptus est Z'^. 74). — Inf. säriigud violation O'Don. Suppl.; Gl. zu diguiu L U. p. 20-s 25 ; Nom. ^ sarugud Concliobair inipu La. 16; Dat. cacli olc as mö ro fetat do särugud De ocus däine iss ed do- gniat ScLb. 16; Acc. innisid dö a sarugud dö Chumall CCn. 4; dar sarugud m-Brigde „in riolation [of an Order) of Brigifs" Fei. p. LXXXIV 6; dar sarugufZ a thus- nigthe „in spite of his parents" SMart. 9.

sär-luag- einsehr hoher Preis? — Sq. Dat. iar do särlüag TF. 13 LU.

sar-tol F. lihido Wb. Id {^Z'K 865); in t-sartol libido Ml. 34», 13 (,Z-^. 212).

sartolacli libidinosus, nip sar- tolach a chland vel ne ab aliis accussetur pro luxsoria Wb. 31", 5 {Z' 1039).

säs Falle, Schlinge, Ma- schine; „an instrument, means, arms, cngincs" O'R. — Sg. Noiii. is öu immo n-iada säs SP. IV 1 {„a traj}"); Acc. ar mo scarad fris- sin säs ,,on my parting from the trap [i. e. the body)" Fei. p. CLXXII 20. ro sassad tvürde erreichen, Fut. sec. zu 1. sagim? ni rabi la Ultu iäth gaile ro sassad letb meite fair FB. 91; ni fuirceba-su aud fcr ro sasad a ses n. s. u, .s. unter fömsigc.

säsaiin II ich sättige, befrie- dige. — Praes. Sg. 1 sasaim-.sca bochtu p. 40, 17; 3 nim .sasa ccol TE. 9, 6. — Pass. Praes. PI. 3 soch is sasatar Gl. zu saturati sunt Ml. 40i. — Part, necess. Sg. Nom. diu dinit bed sastai Gl. zu Cato de agna pascenda SG. 39" {Z- 480). — Inf Nom. säsad FA. 5; Acc. domeil in ingeu in säsad siii „the virgin toolc her fill of tlidt" Tliree Hom. p. 58, 11.

(lia sathairiid Sonntag Goid.'^ p. 88 {Vit. Trip.).

sathech, saitbech satt, vgl. säith; sathach satur Ir. Gl. 402. — Sg. Nom. sathech . . dß Hy 5, l's: saithech bid ocus cotulta FB. 32; PI. No»i. sathig CG. 3 Fg.

ro scäicli, scäljar s. seuchiin.

1. seäil a shadotv O'Don. Gr. p. 15.

2. scäil s. sedl.

scäil-fer s. scäl.

scäilira III ich lasse los, zer- ! streue, breite aus, nehme aus einander; sgaoilim / dismiss, se- parate, untie, spread, scatter O'R. j — Praes. Sg. 3 scailid gou SC. I 17, 3; S-praet. Sg. 3 scailess Gl. zu scarais Hy. 5, 34; is ed sin d&n ! is mo ro scail'Ultu fo Erind, to- I maidb Locha P^chach LU. p. 40", 4; ro scail in Morrigu in carpat „the M. had broken tlie chariot" Bev. Gelt. III p. 175; ro sgaoil . . mac an chuiil da heill er Hess den Hund los von seinem Biemen s. unter 2. iall; co ro scäil grian na firinde I'su Qivist a ruthni fö cetharaird in domain Three Hom. p. 4, 7; co ro scäil na cairptiu ocus na gregu co j fata for cech leth ibid. p. 22, 24; [ 759 ]PI. 3 ro sgiulsit tir ]iEiT»fZ TK. 7 Eg. — Pass. Iiiipcv. Sg. 3 scail- ter in t-etach LU. Nenn. 2. — Praet. Sg. 3 ro scailed in seolbrat ibid. — Inf. diau-sgaoileadli rapid dissnlution, or rela.ving ü'Doii. Gr. p. 340. — Vgl. di-suraoilim I dis- solce (X Bon.' Gr. p. 341.

scaipiin, sgäipim, / disperse, scutter CyH.; sgaipeadli scattering Tor. Dh. p. IfJG.

ro scaird i. ro lomniar Gl. zu (jui . . omnia intus possita dona conrapsit [sie] Ml. H^, 2. Vgl. diuscartaim.

scäl M. Held, Biese, ein un- gefüger Mann, Kerl {vgl. FB. 37 ff.): „a hero" O'Don. Suppl.; scäil „a hero" Gl. zu ascaid Corm. p.l. — Sg. Nom. scäl FB. 39; 40; Dat. don scäl ibid. 39; 40; Acc. in scäl ibid. 89; ibid. 37 Eg; Voc. a scäil LHy. Amr. 2. — Compos. scäil-fer gleichbedeutend mit scäl FB. 37. — Vgl. ban-scäl, fer-scal.

scala erat er a Ir. Gl. 106.

scalp F. a eh asm, a gap O'Don. Suppl; scäilp a cave, a den O'E. — Sg. Dat. lasin cousela Caier iiaidib astigh corraba foi'siud liic iar cül in duine fo scailp and Three Ir. Gloss. p. XXXIX.

scaiuau Lunge. — Sg. Dat. cusin Seaman cum pulmone Gild. Lor. Gl. 221. — Vgl. scoim.

seaunrad, scäni-adh/'r/<//i^, con- fusion, dispersing O'B.; an scaoileadh agas an scaindreadh „the derout and the confusion" O'Don. Suppl.; sgaoileadh agus sganuradh Tor. Dh. p. 166. Vgl. scänraim I disperse OB.

scäraid, sgäraid gatisape Ir. Gl. 864.

scaraim II ich trenne, mit fri ich trenne mich von Jemand oder Etwas; I separate, pari, quit, open, unfold O'B. — Praes. Sg. 3 scaraid . . friu er trennt sich von ihnen FB. 11; rel. in tain scaras ar Dea fri cach reet cum secedit propter Dcum a quavis re Cum. {Z- 1006). — Praes. sec. Sg. 3 fri a cborp . . ro scarad Hy. 2, 63. — S-pritet. Sg. 1 is cian scarsu fri oochu LV. p. llü'S 12 [Siab. Con- cul.) 3 ro scar . . frisin corp FA. 3; TE. 13 Fg.; scarais a hecli ccnn a brüit Hij. 5, 55; scarais.. a forbral i taig sie breitete ihren Mantel zu Hause ans Hy. 5, 34 [Gl. i. scailess); PL 3 r» scarsat frice Gl. zu circa-fidem naicfraqa- verunt Wb. 28», i.s (Z*. 651); Dep. ro scarsatar a jjiorgluind SC. 28, 15. — B-fut. Sg. 1 in tan no scairiub Gl. zu cum racavero Ml. 43». — Bedupl. Fut. PI. 3 ocus scerait fri airfitiud in domain seo ro charsat ScLb. 19. — T-fut. PL 3 scerdait a öicc fria tairsech „its warriors shull depart from its threshold" Three Hom. p. 110, 20. — Pass. Praes. Sg. 3 scarthair fri comairge inna n-arcaingel FA. 20. — Inf. 1) Nom. scarad fri peccad LU. p. 115a, 1 i^Siab. ConcuL); 2) scarthain On the Mann. III p. 444; 3) do sgaramain O'Don. &)•. p. 201.

scatän „herring" Corm. Tr. p. 155; sgadan allee Ir. Gl. 967.

scaterc, für scäth-derc, specu- lum, Gl. zto lucar Pr. Ci 48^ {Z'^. 854). — Sg. Acc. im scaideirc On the 3Iann. III p. 117.

scatli ao scotli i. laoch 0'Dai p. 115.

scäth Schatten; scäath umbra Z^. 17. — Sg. Nom. ar ba leir scäth a asna LHy. Amr. 101 {seine Bippen waren sichtbar); Gen. in scäith FB. 81; Dat. ar scäth „on account of" O'Don. Suppl.; Acc. in scäth 81; 87; fri scath TE. 9.

scatlisin a /«fr>or On the Mann. III p. 117.

sc^im vomo; sceithim I vomit O'B. — Praes. Sg. 3 sceid iterum in loimm sin suas Corm. p. 13 Coire Brecain {„it vomits . . that draught up") rel. in tan sceas LHy. Amr. 60. — Vgl. lasceith sceoil a anuaich Fei. Febr. 16.

sceiuiu a Start, bounce O'R.

seeinnmech i. luath O'Cl. (Goid.^ p. 68), quick, nimble O'B.; vgl. di- seeinmnech {Nachtrüge).

scö Weissdorn; GL zu 1. üath; [ 760 ]sce the white fhor», haiothoni (fB. — S(j. Gen. a ni-barr sciach osin tibraul Fei. p. LXXXIX 17; Bat. isin sciaich osin tiprait ibid. 30 (JJwrntree") uc Sei Pätric Tir. 9.

sc61 -ZV. Erzählung, Ge- schichte, Nachricht; narratio Z"". 223; 769. — Sg. Nom. scel i(- FA. 08; scel n-airdairc Jj fi. ■'i. 24; ba scel n-gle LU. p. 40:', 20; iii scel fäcbala hi lusc SC. 37, 11; scel cen scis SP. II 5; scel lern diiib LHy.Amr. (;3; cridi-scel SC. 11, 4; a mor-sceol no sretha Fei. Frol. 138 LBr.; in sceul sin TE. 14 Fg.; Gen. sceuil 20; sceöil FB. 71; amru scooil Hij. 5, is; SC. 31, 9; Bat. don badb-scel FB. 70; PI. Nom. scelu TF. 14 i?»;. ; (?en. do fiss scel a mathar p. 40, 7; dot fis scel ,,to get tidings of thee'^ ScLb. 6; dorn fis scel ibid. 9; Bat. hi scelaib Hy. 2, 1; Acc. scela SC. 20; 24; a n-imtechta ocus a scela FB. 70; imcomaircith scela di TE. 5 Eg.; scelu 14 £"7.; sgelu p. Uh, 2; scoula TE. 19 i;i/.; sceulu iöid. ; sgeulu ibid. — Vgl, air-scele, badb-scelai, so-scele.

sc^lach gern erzählend? sgeu- lach historical, narrative O'B. — Sg. Nom. nir bat scelach SC. 26; Scel mac. Barneni dorsid Emnfe Mache, is de atä scel Sceöil ar bcä bras scelach side LU. p. 121^, 19.

seelaig-e M. Erzähler; sgeulai- dhc a historian. story-teller O'R. — Sg. Gen. i taig Feidlimthi . . sce-

  • A laige Couchobair Lg. 1 (scelaigi

Eil, Lex).

sceTI^ sceall a shield, buclcler (yii. — Sg. Acc. tar sciath scell ScM. 21, 31 H. und'M.; PI. Gen. etir imbeirt scell ocas sciath ,.play- ing at targets and shields" On the Mann. III p. 454. — Compos. sceld-gur na sciath cliss On the Mann. JII p. 426 {„the shield-noise of the missive shields^')?

sc(3ii, no theichdis a scen ocus a fuascur reime „in affright and in terror"- Fei. p. CLXXIX, vgl. sceoin a start O'B.

sceiia s. scian.

sceiil) »S'cil/. 21, 31? s. unter 1. rüanaid?

scendim I ich springe; scinuim I spring, start, burst out O'R — Praes. sec. PI. 3 co seein tis na föit a eruib na n-ech tor Äth fo des LU. p. 127a, 13. _ Praet. Sg. 3 ro sceind airde seolchraind suas Three Tr. Gl. p. XL; PI. 3 CO ro sceindset na föit a cruib na n-ech dar Äth fo thüaith LU. p. 127», 11. — Perf. Sg. 3 ro sescaind blog dind ailig fo suil Nede co roimid ina cend TJirec Jr. Gl. p. XXXIX; srethis liic telma böi ina läim fair con sescaind ina cend co tue a incind ass LU. p. 71-% 42; con sescaind caeh ball de a letbe ibid. p. 60", 39. — Hierher auch seeinti CC. 5 LU., seente Eg ?

sceiig i. iumdha Corm. p. 40, a bed Corm. Tr. p. 150, vgl. imm- sceng. — Sg. Nom. fo Loch Echacb, adba dam, ard in sceng dron drin- ged graig LU. p. 40^ 1.

sceith s. sc^im.

1. sceo mucli, over and above I 0' B.;sceUhsceo-hiina, LBr.p.->0b^,2'2.

2. sceo Conj. und; et Z'^. 699; I sceo ocus ceo ocus neo tri comoc-

comail goideilggi LHy. Amr. 10: 

sceo LHy. Amr. 61 (i. ocus LU-); ibid. 58; seeö i. acus FB. 68, 3; tbid. 22; sceo SC. 25; sceo LHy. Amr. 61; seeu p. 142, ig; isnaib inseib sco eulis ind secni Cam. (in orationibus sapientiae et ['?] pruden- tiae Z'^. 1006) scheint CQrrupt zu sein.

SCI, sciach s. sce.

sciam Gl. zu sehe ina Ml. 29 *, 3, dazu auch sciamh heaiity, bloom O'R?

sciaii F. Messer; sgian cnipulus Ir. Gl. 440; cultellus ibid. 441. — Sg. Nom.. scian SC. 41; scian inna läim Sc3I. 15: scian ämra la Coirpre Müsc CO n-imdenum argait ocus öir ima heim Corm. p. 30, 10; Gen. dia hessi na sceine ibid. 20; maide sgine manubrium L: Gl. 1139; Acc. ro gab sein inna läim Sc3L 8; Three L: Gl. p. XXXVII; PI. Nom. scena SC. 39; nöi seena clis FB. 42; Bat. CO seenaib SC. 40.

[ 761 ]sciath M. Schi hl, v(,l. On ihc j Mann. II p. 380; pclta 'Gild. Lor. Gl. 75. — Sfi. Noin. sciath SC. J7, 16; FB. G7; arsdidi p. 131, is; corcorda /). 310. ki; breo beininecli FB. 45; doiid telhiidc 47; rop sciath dun Hp. 1, 20 ; 5, 07; 7, ;!i; Gen. a da slegh coicrindi itir loathar a sceith CO cobruid findniiuo fora TB. p. 176, 2.5; ocus län iaiiinc a sceitii di i'iir „and the füll of thc Cover of /?/s sliield of mould" Bev. Cclt. III p. 182 dann i. cumdacli (JCL, cfemeint IM rielleicht die innere j Höhlnncj des Sc]idd.9); Dat. as mo sciath ScM. 11 (isan sceith H); dond-sciath dondderg dondchorcra CO cöicroth öir co m-bil finddruini fair LU. p. 81», ,■$2; Acc. sciath FB. 81; 87; ScM. 21, 31; tre sciath n-ete indala heoin SC. 7 (vgl. sgiath a wing O'B); PI Gen. di cailc na sciath FB. 15; Acc. sciathu ibid. slaidid sciathu SC 17; brisid sc. 31, 6.

sciatlirach „strap of the sliield" On the Mann. II p. 331. — Sg. Nom. sciatrach argifc_23. 131, is {Ön the Mann. III p. 162).

sciMud Bewegung , Zuclcen? s. unter dirgiud cretti ; laside doimm- aircet ind eoin a n-ette friu ocus a cossa can scibud ettc nä cossc LU. p. 17a, 6.

seillee a spliyitcr of a stonc CDon. Supph; Corm. p. 16 Dian- cecht.

sciug:im I ich springe. — Braes. Sg. 3 mo scing p. 310, sc. — Perf. Sg. 3 sesceing a setig co m-böi for a grüad sechtair das andere Auge sprang heraus, so dass es aussen auf der Wange war LU. p. 79b, 39; co sescaing a caindebaid uli s. Ztschr. für Vergl. Spracht. XXIII p. 214

sciiiiiim s. sceiidim.

sciss Oss. I 4V

scis Ermüdung; futignc, wea- riness O'R. — Dat. iar scis imgona ocus imfoj-aim iarom döih srainter for lucht in dünaid IjU. p 21'>, 33; Fei. Epil. 38; iar scis öenaig FB. 91; Acc. scel cen scis SP. II 5.

scith müde, träge, vgl. escid; wearisome O'Don. Siippl.; i. trom no olc (yj)ar. p. 118. — Sfj. Nom. am scith aitlihristi FB. 31: 85; ni ha scith Ict -SY' 31, 2; Goid.-' p. 158; CO n-accad diis cia las m-hotii scith (,i las m-bad dolig) ocus las m-hoth laiud tccht in t-slogaid LU. p. 56, .5; ni con fil bas sciith lim Wh. 18a {non e.'^t mors onus mihi Z'. 704, moh'slin ibid. 21); PI. Nom. co n- accamar uammilchona oc toffund c(tnHned(')n läi ocus comhtar scitlia TBF. p 146, 2; Dat. doiiaii) sci- tiiaib defessis Ml. 77*'

scitlie p. 326 (zu p. 139, 1:1)?

scithech müde; scithcch ö obair lassus Ir. Gl. 614. — Sg. Nom. ocus sc scithech mertncch TE. 12 Eg.

seobad, von lat. scopo, Frl. p. CXXXIV 1.5, vgl. scüap.

scoilt, sgoilt a cleft or split OB. — Vgl. scoltad.

scoim Lunge? tancatär a scoim ocus a tromma co m-bätär ar ete- laig ina bei ocus ina brägit LU. p. 79, 42, vgl. Seaman.

scol == ?ffif. schola. — Sg. Nom. in scol Hy. 1 Praef. ; Gen. na scule se B]]. 1, 40; Da,t. cona scoil Hy. 1 Praef.; PI. Nom.. scola scliolac Lr. Gl. 338.

scolaig-e M. Schüler LBr. p. 214a a,5.

SColl) a wattle Ir. Gl. 416, a scollop O'Don. Gr. p. 57; scoll) tige tegulus Ir. Gl. 446.

scolöc „Student" Fel.p. CXXIX 1 ; LBr. p. 214a 18; PL Nom. scoloca s. manister. Vgl. Z'^. 812.

scoltad Spalten s. unter dluge; vgl. scoilt, und sgoiltim I ■•^p'it, cleave, hurst O'R.

scor 1) Inf. zu scorini. scuirim: 2) ein Geh äqe für dir tilKiisjiminten Thiere, pad'dock On the' Mann. 111 Index; sgor a stud of horse cattle O'B. {vgl. scor i. ha no eich O'Dav. p. 116); ni rabatar a n-eich i n-oeii scur inn aidchi sin and, ni rabatar a n-araid ac oen tenid On the Mann. III p. 444; PI. Dat. ocus it e Iteti i scoraib ocus illongphortaib diahrt?7 ScLB. 19 („in the DeriVs tents und cumps"): iiit aidble fiad [ 762 ]scorail) „tJicj/arc fjrand heforc iiiulti- tudesFel. Frol. 81 '.•' scori. iomad 0'C7.

scoriiii, scuirim III ich spanne ab {die l'ferde, den Wagen); sgui- rim I cease, desist O'R. — Praes. Sg 3 scurid . . na eochu FB. 39; PI. 3 scorit a carp^tt 79. — Praes. sec. PI. 3 ara scortis a cairptiu CC. 2 LU. — Imperat. PI. 2 sguincZ CG. 2 Eg. — S-praet. Sg. 3 nior sguir don lorgaireacht Tor. I)h. p. 60; PI. 3 scorsit Fei. Mai 17; sgoirsit a cairp<m %). 144, i. — Pass. Praes. PI. 3 scurtir a n-eich FB. 62. — Inf. Dat. co u-accai da ech carpuit la muintir Fätraic for a chiimn for scur „unyoked" Goid.^ p. 88 [Vit. Trip.)-., do scur to cease O'Don. Gr. p. 199; do scor ö iiirt mnä SC. 41 ; Acc. asbert cen scor iiid eich LU. p. 391), 15; is saiii fri cath saiii fri scor sain fri imthect Wh. 12« est diversiis in abitu, sc. sonus tubae, Z'^. 649").

scotae violarium SG. 35^ (Z^ 792).

scoth Blume; a flower, a young shont, the choiee or best part of anything f/B. — Ate. tdcltaid [iu]a laim scoth chorcra,,/*'7///s in hi^hitnd a pm-ple floiver" Frl. p. XXXII 13.

scothaeh blumig; mag scotliacli scotbemracli Fei. p. XXXII 12.

scothaiiu II ich schneide ah, vgl. imm-scothaim ; scaithim I eui off, lop (fR. — Praet. Sg. 3 sco- thais Cormac a lüdaiii de Fei. p. CVI 33. — Inf. ar in scothad im- dcchta dognid, i. dul do Ruaim iu oenlö ocus toidecht uathi in oenlo aile iveqen des Ahkürzens der Reise Fei. !>.' XXXII 7.

scoth-semrach voll von blüh- endem Klee. — Sg. Acc. in mag n-alaiud scothsemrach „the delight- ful shamroclc-floioering piain" Three Hom. p. 114, ig; scothemrach s. unter scotbacb.

screcli F. Schrei, Schreien; screach a screech, shriek O'B. — Acc. lasin screich i-sin L^. 1 .

screcliim iclt, schreie'. — Praes. PI. 3 no sgreebat na geniti dö FB. 67.

screöiii fright? go ro memaid do graigiljGaedel screöin ocus scein- mnig diallaib ocus däsacbt On the Mann. III p. 450.

screpul = Zffi. s c r i p u 1 u m, Corm. p. 40; eineWerthei)iJieit von schivan- kender Grösse On the Mann. III Index; „a screpall of silver = 20 grains of tvheat" Corm. Tr. p. 150. — Sg. Nom. screpul Hy. 5, so; Dat. ni ferr leth-scripul non melior dimidio scripuli SG. 491» (Z'l 277).

scret, scread F. a cry, shout O'R. — PI. Nom. CO cuaiatar ni, -vi scredda na noiden Fei. p. CXXVIII 20. ^ — Com}) OS. scret-gaire na n-arm s. hinter dresacht.

scrib, scriobh a Scratch, fur- row, rut (fR. — Sg. Gen. foir- cend lämbaig no sgribe eacb s. unter lämacb.

scril)aim = ?rti. scrib 0. — Praes. Sg. 3 scripuidh ogbumm inntib TE. 18 Eg. — Pass. Praes. Conj. Sg. 3 scribtrt7' a anmuimm ogbaimm TE. 8 Eg.

sci'ibiiid M. Schreiher Fei. Jul. 8.

scn'ii = k(i. scrinium. — Nom. acas don ör ro cumdaiged minna Molaisi, i. a scrin acas a ministir acas a bachall TB. p. 182, 30; Dat. oder Acc i scrin s. unter cumtaigim.

scripad, cait ic scripad ocus ic dercad ,,cats scratching and fur- roioing" ScLb. 20.

scriptur = ?af. scriptura. — Sg. Gen. na scriptüire uöibe p. 170, 16.

scris, sgrios to riib, scrape, sweep, destroy O'Don. Gr.p. 198.

scnitaim scrutor. — Praes. Conj. Sg. 3 ara scri'ita ut scrutetur Wh. 311', 11 ^z- 715). — Praet. Sg. 3 ro scriit inna menmain FB. 16.

scrütau scrutatio. — Sg. Nom. a scriitan inna raenmaiu FB. 8; 17; Gen. re scrutäiu FB. 56; Dat. iar scriitan a comarli 59.

scüap = lat. scopa. — Sg. Nom. is i n-digail marbtha Eöin Baup- taist din tic in scuap a Fänait do erglanad Brenn fria deriud domain Fei. p. CXXXIV. — Compos. [ 763 ]ecli . . sti'iap-lclxu- hoii/schwänziff FB. 50; i). yiU, 25.

sciichim III ich to eiche, disccdo. — Fraes. PI. 3 scuicliit tJiey remove, chaiufe O'Do». SiijipJ. ■ — Imperut. FI. 2 scuchaid dim a mallai-lituaclui iveicJtct von mir, ihr Verfluchten LU. p. 32a, 34; ibid. aa«!, 15. — Ferf. Sg. 3 ro scäich, scäig es ist vorbei, tvar vorbei, es verpiiif/, is tverga n g e n (vgl. Ztschr. f. Vergl. Spracht'. XXIII ]). 214): oiul üair ; ru scäich döib fiadach in t-slebc icciiit CS für sie mit der Jagd des Berges vorbei tvar La. lö- FB. lU; 1 is immaille ro scäich in bolc do I blith ocus in t-inimun do denam 1 Goid." p. 101 [LHij.]; ro scäig i FB. 17; iu tan ro m-boi cäch oc praiiid ro scäig praind döib-seom LU. p. öG*», 21 ; ro scäig do gal }itit deiner TapferJceit ist es vorbei FB. 43 (scaith Eg.'r^ ro scäich do nert LU. p. 1(5^, 21: ro scäich ordan Neraiun Fei. Froh 121; raith Cru- achau ro scäich e ibid. 177; 194; ro scäid (lies scäig) ina n-aicned fen es verioandelte sich in seine eigne Natur TJiree Hom. p. 10, 7. — Vgl. fo-scoigim.

scuirim s. scorim.

1. se Fron. dem. hie, haec, hoc Z^ 347; verweist auf das Gegenwärtige oder das Folgende; a) fl ediert: Dat. issiu in hoc, rc siu antehac, de siu hinc Z^. 347; brönach tra setig Dubthaig de siu Tiiree Hom. p. 54, 14; Acc. cen- nütha se excepto hoc Wb. 8»; co se ad hoc, adhuc Wb. It; SC. U, 7; 45, 17; cosse 38, 3; b) indecli- nabel dem Substantiv mit Artikel nachgesetzt: isuaib anmanaib se in his iioiniulbns SG. 108-'; in guidi se Hg. 1, :;:»; 10; forsin cathraig se Hy. 1, 50; ind tir se SC. 22; FB. 38; oc na imratib se 88; in mac si 2)- 144, 2a; 24; 30; don ingen siu TF. 5 Fg. {über iu für e s. S. 85, -S'. 109). — Vgl. 1. sa.

2. -se Farticula augens des Fro- nomens der 1. Ferson Singularis, a) unmittelbar an das Fronomen der 1. Sg. angefügt (Z'-^. 329 SF. U 1; 1«; niese FB. 23; üaim- sc ScM. 12; S('. 11, 10; huaim-siu CC. 5 Fg. — b) Hinter Verbal formen der 1. Sg.: no thogfaiiid-sc L g. 9_; ■)(■ 18. 35; dos loicim-se ScM. 10; ll; ^ FB. ö'5; 68; 71; SF. II 3; feraim- si p. 144, Ks; 145, 3; dorn air-se Hy. (j, 10; conom thic-sc FB. 24; dlammbe-sc ibid. — c) Hinter dem Fossessivpronomen der 1. Sg.: m'ainm-se feiu SC. 13; mo thige-se FB. 9; 16; 24; mo chraidi-se CC. 7 LU. (,si Eg.) cid nabb siu Len- dabair-sc FB. 2'6iL. spricht selbst); mo cridi-si p. 140, 22; imm laim- siu p. 144, 25 [über iu für älteres e .s. S. 89 und 109). — d) Hinter dem Frädicatsnomen : is airi am cimbid-se Wb. 21^; am tnn-si ;^ 141, 29. — Vgl. 2. sa.

3. -se Farticula augens bei der 3. Ferson Singularis: hesse CC. 5 LU., vgl. S. 508, Col. 1.

1. s^er s. e, S. 508, Col. 2.

2. se sechs; sex Z'^. 303. — Nom. se mile FA. 8; Gen. co cend se m-nliaf?rt>i dec sechsehn Jahre lang FA. 18; Lg. 16; Hg. 2, 2; »^ Dat. re se thfatH ScM. 21, 36 (trath H.; Acc. bäi se bliarfn« i fognam Hy. 2, 5.

sea s. sa. h

seat s. e, S. 510, Col. 1. '

sebac M. Habicht, Falke; sea- bhac a hawk, falcon O'B. — Sg. Gen. iugni sebaic LU. p. 81», 22.

secc onni is siccus Corm. p. 40.

seccaim II ich werde trocken, verdorre; seacaim I jjarch, dry, freeze (fB. — Fraes. und Fraet. Sg. 3 inti tuarcaib dib a läim ar tüs seccaid in läim (.s/c ro shecc diu läm in chlaim aile Three Hom. p. 74. 17 (..tlie hand . . withers^').

1. sech Fraep. mit Acc. bei einer Ferson oder Sache vorbei, über- hinatis; praeter, ultra, supra, ex- tra Z^. 653; beyotid, past, more than O'Don. Snppl. — Blit Fron, personale: 1. Fl. sechond Ltf. 9 ; 7^ sechund Bev. Celt. III p. 183; seo- chain-ni SC. 45, 17; sechoinne Hy. 4 Fraef; 2. Sg. sechut FB. 10; 14; 3. Sg. M. secha Lg. 9; FB. 81; -^ [ 764 ]sechai 17; Fem. secci Three Hom. p. 76, u; secca ihid. p. 74, 20; Fl. seocu SC. 7. — Gehrauch, 1) hei ^vorbei {kommen, gehen, lassen): sech Driiim Criaig 'ScM. 20; FB. "J^-Se; teit sechond Lg. 9; SC. 7; 45, 17; -F5. 10; SirleTcthe secha FB. 81; Ber. Celt. III ^j. 183; addaci . . sechai er sah sie bei ihm rnrbei [Icoinmen] FB. 17. — 2) üher— Jiinans: ron snädat aniioebitge hi Haith nime sech piana mögen uns ihre heiligen Gebete über die Schmer- zen hinaus ins Himmelreich retten Ily. 5, 92; 1, 13; 2, 24; 4, 3; nim thairle erchor amnas sech mac De Hy. 6, 13; dogniat dona indmasaih selba sainrudcha sech äigedu . . iii comded FA. 25. — c) vor Jeman- dem voraus: at möra na comra- ma dait sech öcii Ulad ol cheiia ^ FB. 10; 14; Xff. 18. 12: ,S7^ V 1; is me thuc comartha suachnid sech cach FB. 73; 54; 59; 62; ni thar- dad . . do neoch dih sech a cheli FB. 90; 20.

2. sech Conj. darüber hinaus dass, ausser dass: praeterquam, quatenus, siquidem Z'^. 717; sech ha sathech in cu de, ni bu hronach in t-oscur Hy. 5, 28; TE. 14 LU.; •^ Lg. 17, 52; Hy. 5. 22; ba imned la Fraech cen acallaim na ingine, sech ba he less not m-bert denn dies war das Bedürfniss , das ihn her- gebracht hatte TBF. p. 144, 2? sech ni ausser dass nicht, nur dass nicht: sech ni coimnactar ar namit son fortan bristis-ni nur dass unsere Feinde es nicht konnten, (sonst) würden sie uns geschlagen haben Ml. V65^ {Gl. zu obprimi nequivi- mu.'i)- sech ni furecht forcraid ann, ni con tesbad banna ass Hy 5, ss; s. unter diinaim; sech is „formule tres frequente signifikant „id est, nempe, scilicet" Rev. Celt. p. 75 (rgl. Z'^. 717): i. scchis ni con sechmallad nech sön Gl. zu quod nemo . . a malo vacaret Ml. 33^, 21. Hierher ferner sechip, mit suffi- girtem Verb, subst , quicunque Z'^. 717; secip ni atbera dogen-sa wörtl. ultra quam quod dices sit res fa-

dam = quodcumque dices faciam

I p. 40, 42; secip leth fon m-bith fogair ubicumqne Hy. 1, g ; ähnlich auch ohne suffigirte Verbalform sech ro ised ro issam „tohoever shallreach may we reach" Hy. 1, 43? i seohicrüth dond rön Gl. zu si quo- j modo Wb. b^ [q'iicunqw modus j quo fecero id Z'^. 331V

secha s. sech.

sechaigim III simulo. — Praes. sec. Sg. 3 iudi no sechaiged Gl. zti simulantis Ml. 55 r. — Vgl. sechte, sechtaigtha.

cotol) sechaim FB. 29 s. cos- caim.

seche F. Haut, Fell; seiche corium Ir. Gl. 732, tu/l. codal. — Sg. Nom. Corm. p. 10 croicend; Gen. on noi oen-sheiced „from the boat of one hide" Corm. Tr. p. 32 cimbith; ingiu sechi nomen doloris LHy. Amr. 122; Äcc. snedis Ca- th a('r in sechid cona hüblfljö do LBr. p. 216% 52; PI. Gen. do formna secht n-dam-seched n-dartada LU. p. 79a, 38; ibid. p. 79b, 2 (s. Unter lethar); Dat. forsna sechedaib ibid.w (s. sechnön).

sechem Folgen, Befolgen, Inf. zu sechur. — Acc. fri sechem na m-briathar sin *SY'. 26; atö oc combäig friss im sechim a gnime Wb. 26d, 17.

1. sechim s. sechur.

2. sechim, dodeochatar aingil De CO m-bitis ina sessom corroi- ched leo-seom in caiptel sen, att- I raiged Griguir ar a roinn-seom i connice sen; ro seched mmorro sen no saiditis inna hangil „luhen that IV as said" Goid.'^ p. 101, 32 [LHy.).

sechimthid sectator ML3l^, lo.

sechma-dachte vergangen, rgl. rcm-thechtach ; praeteritum, bith- scchmadachte imperfectum Z'^. 989 [SG. Cr. Ml.) tria aiswc«! sech- madataz [sie) „through a narrative of what is past" Three Hom. p. 2, i7.

sechmall omissio; sechmall a lessa „oblivion of their advantaqe" Fei. p. CXVII 17.

sechmallaimll omitto. — Praes. [ 765 ]Sg. 3 nad soclimalla nnn. omiltit Ml. 'db^, 13; sechmoclla SG. lOÜ^J. — Praes. sec. Sg. 3 ar ni sech- m&Wad nach 11-uair no nach mo- miiit aiinsire ccn ernaigthe SMart. 4-2. — Praei. Sg. 3 is aire ro sech- mall hiriiiihiu ocus saraphiii sech na hi aile Goid.'^ p. ü7 {Llly.).

sechnaim II ich meide, ver- meide; senchnsiim I separate, avoid, escape O'-B. — Praes. Sg. 1 not sechnaim-sea SC. 41 ; 3 rel. amal sechnas ibid. — Imper. Sg. 2 se- aehain avoid WDon. Gr. p. 19'J. — Praet. Sg. 3 sechnais coirm, sechuais sercol, sechnais saith LHy. Ämr. 73. — Inf. Nom. nienip all rao scchua ar ec Oss. 11 6? do se- achnadh O'Don. Gr. p. l'Jf); do seachaint ibid. p. 200.

nechuön mit Gen. durch, über; through O'Don. Gr. p. 269; seach- noiu throughout O'Dun. Suppl.; sechnön na hErend SC. 1; 47; sech- non Erenji ocus Alpan Corm.p. 08, 1; Sf sjM echte L escirt sethuön Lg. 15; sethnon na möna LU. p. G2'^>, -11. — Oh)te Genetir: dona hiiblaib bäta?- forsna sechedaib imme sechnönrt/jer- all am ihn herum LBr. p. 216^ 10 V

secliraid, Gl. zu salchar, = lat. s e c r e t i ■?

sechnui li, er umirren; devia Ir. Gl. 131 (,,i. e. deviatio" Stokes); seachrän an error, straying CR. — Dat. conos rala in muir for sechran fri re bliadwa coUeith for muir chaisp LU. p. 16-', 19.

secht 11- sieben; Septem Z""-. 303. — iNTowi. dia n-at skuia a secht m- bliad»« FB. 9; 79; secht n-imda- da 55; secht n-daini p. 311, 29; ScM. 1; 5; secht n-gemma^). 310, 34; secht sligeda ScM. 1 ; FPj. 55 ; SC. 37, 11; p. 17, 17; TF. 5; Gen. fri re secht m-bliadau SC. 21; p. 131, 3; ScM. 5; Dat. secht carbtib CC. 7; Acc. la secht maccu Mocaba H.]). 1, 14; 5, 3G. — Adv. soillsithir fü secht siebenmal glänzender FA. 10; 29.

sechta, grad sechta gradus sep- tenarius Z'^. 303 (Sench. 31.). — Vgl. sechta-ret.

in t-sechtai?tlia i. inna togaise Gl. zu Simulation is MI. 31«, 7, vgl. sechaigim.

seclitar ausserhalb, hinaus, verhält sich zu echtar, tvic süas zu i'ias, ös; scachtair i. don taobh aniiiigli O'Cl.; bij, jjast O'Don. Gr. 209; co ra gabatar seclitar Theniraig iminaig „nutside Tara in the piain Vit. Trip. {Per. Cclt. II j). 387); sechtwr aicniud duine „su- pernattiralhf SMart. 43; a de ocus a lassar asa craess ocus asa sronaib sechtair Threc Hom. p. 72, 30; tar a l'ormna siar sechtair FB. 37 Eg : LU. p. 81», 15, s. unter 1. seil; cona chathchris do cholom- naib ferb fua dar a füathröic sreb- naide sroill sechtair LU. p. Id^, 2.

sechta-r6t septentrio, Gl. zu arctus SG. 67^ ^Nigra'^.

sechtar-etsid „outside-hearer" = catechume n SMart. 9 ; 1 9.

seclite F. simulatio, vgl. se- chaigim. — Dat. isseichti is sain ani forchanat et dogniat Gl. zu in hypocrisi loquentium Wb. 28'=, 17; Acc. cen sectti sine simulutione Wb. ö^i {Z- 655).

seehtinau = Za«. septimana. — Gen. fri re sechtmaini p. 327, 311, vgl p. 141, 17 (f/t'/c/niiuidi Eg.) Acc. anfini-ui . . nach scchtinain „ive shall stay . . unotlier ircclr- TBF.p. 142, 30.

sechtmog'a Siebzig Z^. 306.

sechtord (für sechta-ordV) eine Siebenordnung : ed a ecosc in taige, sechtordd and: secht n-imdäi thein CO fraig isin taig imme cuaird TBF. p. 138, 30.

sechur sequor; seichim no inn- saighim Corm. p. 65 crith; seichim I follow, pttrsnr. ,ilh,vk (/E. — Praes. PI. 3 Va/- mm hitir goa ar Saint Gl. zu ( Vr/r/oo srtnper men- dacesWb. SV', 21 {Z-. 440). — Praes. sec. PI. 3 söer no seichtis secht tuatha LUy. Amr. 124. — Praet. Sg. 3 Dep. is ergnaid in sui ro sechestar slicht in chethrair LHy. Amr. 91 [Gl. zu ergnaid sui siacht slicht cethruin; ro seichestar in fir ibid. 110 (ro sechestar lirinne LU) Act. libru Solmau sexus fiir [ 766 ]sechisns, mit Fron, snff., s. e S. 513, Col. 2) LHij. Anw. öl. Gl. i. ro seich libru Solmau. — Inf. sechem.

se(ld<a s. setta.

sede s. side.

sede die Sechs zultl ; huar bis aram foii-bthe ind aram sede „for the numher six is a perfect number" Goid.'^ p. 52 [Wien. GL): numir seda hauten! in creaturis ibid. p. 102, 3 {LHii.).

sedlach, tria dcvc-.sedhich alle- nith immach TE. 4 Eg. (s. unter 2. derc), vgl. a da laim tria derc a sedlaig iramach „her tivo arms out throuqh the bosom of her smoclc" On the Mann. III p. 190?

se;^ i. oss allaidh („a wild deer") Corm. p. 41.

searamail milchreich? i. lacht iMilch) O'Dnv. p. 116, rgl. seig.

segamliP i. lachtmaire Corm. p. 40; messtar bü for a segamlse i. ar a lachtmaire tbid.

segda stattlich, rgl. segunda; seaghdha stately, majestic O'B.; Gl. zu guse FB. 68, 21. — Sg. Nom. segda cairptech SC. 37, 1; segde Chili Ml. ccmn. 2 {Goid: p. 20); PI. Nom. it segdäi ocus it äildi na caera TBE. p. 146, 20; Bat. seg- däi b suilib Lg. 4. :;.

seg'ond l Sg. JS'om. „cid na go- nair ol alaile dib ,,in segond sa" LU. p. 20a, 30; is segond dofanic TFB. p. 142, 5.

segunda stattlich, schön, da- raus segda? — Sg. Nom. nir bo segunda a tuarascbäil FB. 37.

seih = /«f. faba SG. 73* {ZK 80V, sepe no seibe i. ponaire O'Dav. p.m.

seicc, 'seig freqiiently used in the Brehon Laivs for side or sin O'Don. Suppl.

seiche s. seehe.

seichmech befolgend, ein Be- folger, von sechem. — Sg. Nom. bat seichmech riaglä athardai/S'C'.26.

1. s^ig F. Geier; vultur SG. 65i>, 1; i. seabag f/Dav. p 117. — Gen. a crobaib seg« LU. p. lob, 43; i n-deilb inna sega sin ibid. 3«; i n-deilb segi mori ibid. 15; hiathither . . seig do ail Corm. p. 36, 45.

2. seig- i. blicht {3Hch) Corm. p. 40, s. segamail.

seim dünn; exile Ml. 29 r; maccr Z; seim Gl. siiaW LHy.Ämr. 25; mild, modest, smooth, little. small, mean O'B. — Sg. Nom. cech slüag seim SC. 45, is; s. 2. brnth; Dat. lan do linn seim FB. 72 Eg. — Compos. seim- tana Gl. zu exilem SG. 14» {Z'K 19). ^ — Vgl. semise. SQ^^)

seimin fistula Ir. Gl. 211. ^ ^^ j

seinm s. senini. ^:^

seil* n heel O'B.; the rear, the back part On the Mann. III Index. — Bat. iar serid a mathar bis oc geilt „behind his mothers heels^' Gl. zu serrach Corm. p. 41; Bu. Nom. da serid birrdhai buide brcc- duba ibid p. 36, u.

seil' cibus Leyd. 65'^, nach Stokes Goid.^ p. bl zu, lesen seire, s. sere.

seirg-eis FB. 24?

seis pleasure, delight O'R.. 1 dazu slan seiss FB. 9? j

seis skill, knotvledge O'R. — ' Sg. Nom. ro fess a hseis LHy. Amr. 44; Gen. mac seasa Gl. zu fealmac O'Bav. p. 86; Acc. adge- nammar a seis Gl. zu non igno- ramus cogitationes ejus Wb. 14 i^Z-. 869, schtverlich zu sia,ns gehörig).

selsc trocken; seisg barren O'B.; 6i seisc i. caera seisc Gl. zu eise Corm. p. 33.

seist i. nomen do mhedon la?i i. quasi sextasexta hora Corm. p. 40.

seitche F. Genossin, Frau, vgl. setig. — Gen. f'er oin-setche Tir. 11; Bat. dia seitche FB. 20.

s^itfldach FB. 37 schnaubend? vgl. setfethchaib, setim und det- fadach.

sei, seal tvhile, space nf timc OR ; cachlaseL.insel ailelT"Z>. 15 {modo . . modo Z^. 360). Vgl. dessel.

1. ro selach, ro selaig s. 1. sli- gim.

2. ro selaig, für ro seslaig, ro selaig . . chuci er schlich sich zu ihm FB. 31 (ro selaith Eg. vgl. slea- gaim I sncak, drawl O'R.

[ 767 ]selais Gl i. tcscaid O.«.'*. III «; scalais lopped or cut off' O'H.

sclastar, co selastar for sluagii suanbas Ltl. p. O», i, Gl. i. dorat {Amra, vfjl. LHy. Amr. 20).

seil) F. Besitz (rr//. r/ot. silbal — S(j. Nom. sealb coiccith Con- uacht TE. 1 ivV/.; Daf. Ochter n- Acliid cona seilb iter fid ocus mag oc'us lenu Tir. G {„with its appur- tenances) for a seilb CC. ß LU.; boi tra oircne aimind for seilb charut do Choirpri Müsc Corm. p. 80, 7; PI. Acc. selba sainriulcha FA. 25.

selba F. Besitz. — Sg. Dat. di setaib ocus mainib it selbfe FB. 74: ni cou fail iua sealba isin doman iii na tibre dam Corm. p. XXXVII; fort selba do bliadain Fei. Epil. 4.

selbad M. Besitz, Besitzen, Inf. von selbaim. — Sg. Acc. fo- certar side iariim hi selbad iud tir sin Ml. 30c. 3; hi far selbud-si Wh. Si [Z^. ■fm) zu lesen selbad?

selbaim 11 /c7t besitze. — Imper. J'l. 2 selbaid flaith m'athar neJimet in Besitz ScLb. 5. — Pmet. PI. 3 ro selbsat feranna imda isinn Asia LU.p. 1». 33; ro selbsat in n-Eoraip uli ibid. 35. — Vgl. taisseibaim.

selche M. Jäger Amr. ed. Croive p. (j8, sailchi LHy. Amr. 133.

1. selg- F. Milz; spien Ir. Gl. 1U12: Güd. Lor. Gl. 215 zu marcem.

2. selg F. Jagd. — Gen. for ci'iairt selga Corm. p. 34 orc treith ; Acc. tri seilgg SP. II 2.

1. seil, CO m-ba samalta ocus ürsnäth cacb finna . . dar a formna siar seil- secbtair LU. p. 81^ 15, zu sei, vgl. dessel?

2. seil Auge, Pupille? seil i. suil {„an eye') Corm. Tr. p. 58 dall. — PI. Nom. sirderg a sella FB. 24; slana sella glossirt durcft na suile slana O'Dar.p. 83 forann; sella dubglassa innammedonaide TBF. p. 14U, 24. — Comp, suilib sell-glassaib X//. 4, 3. vgl. di dib süilib sell-gla'ssaib LU. j3-_9lA_io [On the Mann. III 2)'. 142)?

sellach an eye-ioitness, a looker-on O'Boh. Suppl.; specta- ior Z 2G4, 266 (Sench. M.

scllaiiii II ich sehe an, sehe zu, sehe. — Praet. Sg. 2 ma ro sellaib FeJ. Jiil. 4 {2. PI. Praes. Fei. Inder), Gl. i. ma ro sillis i. ma ro fegais. — Inf. Sg. Nom. dirsan lem sellad fris Llly. Amr. 4 ^^ (.'orm. p. 32 ncss: Dat. dia si'r- sellad TF. 6 LU. — Vgl. sillim.

1. sein .s. salin.

2. sem Particulu augens für Masc. und Neutr. der 3. Person, Z^. 326; fuachaid -sem SP. II 9; faelid-som 11; inua remis-sem C'C. 2 LU. Vgl. som, sam, sim.

seinar Klee, seamar trefod fyp.; vgl. semröc, scoth-.scniracli.

semeud i. laoch O'JJar. p. ii.'j?

s^migim III icJi maclie dünn, scJitvach, von seim; co semigidir adtenuet Ml. 44'i. — Inf. ä sem- giud Ml. 34a, 27.

seniise attenuutio, von seim; ar mu semise ocus mu mindchecht isnaib fochaidib Gl. zu pro ipsa viei adtenuatione Ml. 22<i, 1. seininanu PI. Nom. „rivets",

semmuuna s. unter nert; Gen. oc denum semand isna gäib Corm. p. 32 nescoit; cöica semmand findru- ine ar cech n-ae TBF.p. 136, is {an jedem Schilde); Dat. gai fota fge- borglas re faga feig fobartach co semmannaib oir orlasrach LU. p. 81 a, 35; ro sniit a slegha da se- mannaib „their spears icere tvren- clied from tlieir rivets On the Mann. II j). 241; moel gae hillaimb gach fir dib gu semannuib airccit ibid. III p. 158.

semmenn, semeann a small snail OB., vgl. bedis tiugh nadh- mann semen O'Dav. p. cliath?

1. sen alt; senex, veius Z^-. 858. — Sg. Gen. set sin Gl. zu sinit Uy. 4, 11; Dat. re siun p. 133, 2; PI. Dat. ot senaib SC. 26. — Compar. siniu FB. 83; sine OB., Corm. Tr. p. 155 sinnach; sinithir na n-aimser i. siniu ocus toisech diar tempora Gl. zu vetusius dierum Goid.- p. 67 {LHy.). — Compos. scu-l)risca FB. 37; sean-ainm s. unter luibne; sen-chodal FB. i)l: sen-setig s. unter iartaige; sen-mesib [ 768 ](s. mias -airotib (.s. arif) Tir. '6; Sen-Phatraicc Gl. zu Hy. 2, g5; sen-alhir, -duine, -mäthir.

2. seil P»oH. dem. = siu, s. .B. Goid.'^p. 101, 34, sein /toZ. 4i (LHy.).

1. seil i. lin a n-gabar eoin Corm. j). 41 („a «ei m tvhich hirds are caught"); O'Dav. p. 117; seu-bretha [.,hirdnct Imvs Corm. Tr. p. b'S), senairecht Netzstellen Corm. l. c. — Vgl. senite.

2. s^n^lat. Signum, Zeichen, Segen; prosperity, liappineg'S O^Ji. — /SV;. Nom. seil De Hy. 1, i; 3»; iiiaitii in sen Gl. zu Hy. 5, 15; nir bo sen maith dolodbairl/f/. ^^.21'^, 17; ba sen gaire i n-genair Hy. 2, (js; cia sen i tarla doib ior setV Antwort: cia sen . . acht seu De Hy. 1 Praef.

s^na denial WDon Suppl. — Acc. cen sena „without dental Hy. 5, loa.

seuad s. scnod.

1. seiiaim, seanaim I deny, re- fuse O'R.

2. seuaim II ich segne; seanaim I charm or defend against the power of enchuntments Ö'B. — Praes. Conj. Sy. 3 ron sena Hy. 1, 5i;. — S-piraet. Sg. 3 senais Hy. 5, 39; 50; 5s; U4; tö; hü; ro sen Gl. zu Hy. 5, 15; G4; Hej). senastar Hy. 5, 45; ro senastar Gl. zu Hy. 5, 3»; PI. 3 no da sensat iar sin 6 airdiu croiche Crist LU. p. 24», 30. — Fut. Sg. 1 ni senul)-sa LU. p. llija, 15. — Part. Nom. cloidem senta „a suined sword Three Hom. p. 110, 3; senta Hy. 5, 3s (gesegnet, lourde es um sie rothes Bier, die Glosse i. bennachais i. ro senastar ist 'nicht ivörtlich zu nehmen). — Inf. Dat. diar senad Hy. 1, 48; oc senad iuna caille Gl. zu Hy. 5, 15.

seiian senecio SG. i'J^ {Z' 273).

sen-atliir Grossvater; m'athair is e mo senathair Goid.-^ p. 93. 34 {LHy.).

sciU'Iia, seancha M. an anti- quary, genealogist (JR. — PI. Nom. sencaid SC. 25.

seuclias M. vetus historia, lex Z'^. 787; Senchas Mör das von Patrick redigierte Corpus juris der Iren, On the Mann. II j). 24 ff.; Diiid-senchas, DinnsGMiclms ,,« cele- hrated (uiviciil topographical tracP' Ms. 3[<il jK ISS, ■— Nom. is he so sencliiis lloiiianorum „this is a Story of the Romans'- Fä. p. CXIX 29; Dat. de senchas na torothor . . iuso sis LU. p. 2», 32; Acc. triasan sen- cas ScM. 22, 3.

sen-chleithe „old stakes, Fui- dhirs or fetulatories tvho have heen in possession of land during the reins offour kiwjs or lords ODon. Suppl. vgl. On ll>, Munn.Wlp.AQ^.

seiidaclit Alh r, s. (////tr gillacht.

sen-duinc rd uxUoinn 1F6. 27, 8 (Z'^ 858); ua sendüine Gl. Sil ve- ieres Corm. Tr. p. 2. anne.

seilen i. prechan no seabac O'Dar. p. 114; Gen. smacht peta seueoin ocus sinne ibid.

^Gii-iot}x proverhitim, s. hinter fo-sernaim; sean-focal an old say- ing, a proverh O'R.

seug- schlank; slender Curm. Tr. p. 152. — Sg. Nom. a toeb seng TE. 4. — Vgl. fo- und forseng.

seiiiiii N. Tönen, Ton, Inf. zu sennim; sonitus Wh. 13<l {Z'^. 268); seinm playing on a musical in- strument O'Don. Suppl. — Dat. isin t-senmuim in sonituWb. 12« (^"^. 269); anait din t-senmaim .sie hören auf mit dem Spielen TBF. p. 142, 5.

senister = /«<. fenestra. — PL Nom. senistre glainide FB. 3; Dat. CO senistrib p. 130, 21; Du. Nom. di senistir dec FB. 55.

senite „nets" Amr. cd. Crowe p. 68, vgl. 1. sen.

sen-inäthir F. Grossmutter; Dat. it senmathir in acia tna Wb. 29<i, 12.

seiinad, i crochaib a sennath „on crosses (ivas) their stretching" Fei. Prol. 46, Gl. i. a sinecht i. a martraige, persecution Fei. Index.

1. seuiiim I ich treibe, s. töib- nim. — Perf. Sg. 3 sephaind CC. 7.

2. sennim I ich spiele {auf der Harfe), musiciere. — Praes. PI. 3 sennait döib iarum TBF. p. 140, 27; ibid. p. 148, 15. — Impcrat. PI. 3 sennat do cruittiri dun TBF. p. 140, 20. — Praes. sec. Sg. 3 no [ 769 ]seniipd cilJuiraiii jicrcutiehiit j[I. 2^, y; l'l- 3 iio senditis j)saUchant South. 4Sa. — Perf. %. 3 is diu cheol sephainn Uäithne cruitt in Dagdai TBF. p. UO, 3i; sephnais cruit an criiitire On the Mann. III p. 241 {mit Flexion des S-praet., vgl. siblais unter silini). — • Inf. seuim.

senod = Jat. sjnodus Corm. p. 40. — Gen. do reir shenaid na Roma Three Hom. p. 16, 9; com- thinöl seuaid Laigen ibid. p. 60, 12.

senöir senior Ir. Gl. 1100. — Sg. Nom. ro suid iar sin in senoir oii'mitnech i. Colum Cille Three Hom. p. r2'2, 4: PI. Acc. senori SC. 26.

seiioracli, Agallamb na Scano- rach ,.Dialogne oftheAncient 31ch", ein bekanntes Werk des Ossianischen Sagenkreises, vgl. Ms. Mut. p)- 307.

seutatu il/. J.iier; dolluid iarom crini ocus sentatu form-sa LU. p. 16a, 25: Acc. oetiu ceu seutataid ScLb. 23.

seiituiuiie i. caillech {„an old 'iroman") Corm. p. 37, 7; sentuind ocus senbachlach ibid. 9; PI. Nom. na sentinni anus Wb. 28'i, is (^Z'^. 858).

seo s. so.

1. seöl Segel, seol velum SG. 14a, 15, seol carbasus SG. 70», 13, (Z~. 7681 — Sg. Nom. LU. Nenn. 1; Gen. CO medön in t-iuil ibid. 2; Dat. in curach fo seöl das Boot unter Segel LU. p. 26^, 30. — Comp OS. seol-brat LU. Nenn. 1; seöl-chraud.

2. seol a course Fei. Index; seol calad „a hard course" Fei. Prol. 41, vgl. reim calad ibid. 107.

3. seöl « bed, a couch O'B.; siul i. imda O'Dav. p. 115; dazu den chrund siiiil CC. 6 LU.? vgl. ar craun siul O'Dav. p. 84 fochlu.

seölach mit Segel versehen; long forlan scolach FB. 37 Eg.

seolad i. elodh no dermad Dar. p. 115.

seöl-cliraiid Mastbaum. — Sg. Gen. ro sceiud airde seolchraind suas „the height of a mast" Three Ir. Gl. p. XL 1 : Cas. der Ver- gleichnng: arditliir Immorro remi- tiiir talcithir tresithir sithidir, seol- cbrand primlujngi muri in l)uinno diriuch dond tala LU. p. 80", 15.

seom s. soiu.

sephaind s. sciiniin.

dosepliainii, dusefiiatar s. löib- iiim.

sepliuais 6 seiinim.

1. serb bitter; searbh bitter, sour, Sharp, severe O'B. — Sg. Nom. is serb cach gnäth SC. 43; PI. Nom. F. snecbta serba^). 190, 29; ubla serua Three Hom. p. 110, 1. — Comp OS. CO serb-goirt {Adv.) p. 191, 23. — Compar. serbiu p. 190, 3o; seirbe amarior Ir. Gl. lVd2.

2. serl), searb theft, felony GR.; serbh i. gaid (XDav. p. 117, ubhall no buinne lossa no foserba bega i. mingata ibid.

serbad, searbadb i. saol)a O'Dav. p 117.

serbanu, searbhan oats O'R.; Gen. ni ba comeilt for serbaind Fei. p. LXXXVIII, so zu lesen nach Stokes, LBr. hat serblind.

sere F. Liebe; amor Z^. 241. — Sg. Nom. in t-serc SC. 45, 4; Xq 17, 4; TE. 9 Eg. sercc TE. ^f 6 Eg. 8; 9; sercc De Gl. zu Hy. 5, 21; ba sain-serc-seom di Aillinn er war die besondere Liebe von A. 3Is. Mat. p. 472, g_; Gen. luth seirce FB. 24; descaid serci TE. 6 LU. idu serci TE. S LU.; rui- tben serci p. 310, sc; ni bu cbul serci do Ultaib Lg. m sercci TE. -^ 6 Eg. mnä seirce dia tue grädh 3Is. Mat. p. 473, 32; Bat. dit seirc- seo in Folge der Liebe zu dir TE. i) LU.; SC. 5; 33, 2»; Acc. asbert- si frim-sa domberad seirc m-bliadna dam-sa TBF. p. 152, 14; im seirc I De Hy. 5, 21; dorat seirc duit-siu ! SC. V6; 44, 9: TE 5 Eg. do seirc- I siu die Liebe zu dir TE. 13; cen serc cen gräd De accu FA. 27 LBr.

sercacli liebend, voll Liebe; diar fiadait ba sercacli „to our Lord he was loring" Fei. Jan 14.

sercaid, sereid umutor Z'^. 792.

sercol Leckerei? „foivl meat" [ 770 ]On the Mann. ITI Index; scai-coll fresh, delicate ment O'R. — Äcc. sechimis sercol LHy. Amr. 73; PL Nom. sercla irritamenta gulae SG. 63a, n.

sei'da rox 1. serr, also eigentlich serrda? carpat serda der Sichel- ivagen, currus falcatus ; doreblaing ind err gascld ina chathcarpat serda CO n-erraib iarnaidib cona fsebraib tauaid[ib] cona baccänaib ocus co- na bircmadib cona thairbirib niath conangles aursolcdi cona thair[n]gib gäitho bitis ar fertsib ocus iallaib ocus fithisib ocus folomnaib don charpat sin LU. p. 80a, 21; am«i teit carpat serda tre chath LHy. Amr. 2; carpat serda LU. p. 125, 5 unter den cless Cuchulinn.^ auf- geführt.

s^re cihtis, s seir; seiro a meal of victualfi O'JR. — Acc. nir bat sererach fri sere Fcl. p. CLXXXV 2 („take no delight in food"); saith no seri ibid. p. CXVI 13.

serg: Hinschivinden, Ahnah- me, Krankheit; searg, seirg con- sumption, decay O'R. — Sg. Nom. süan ocus sir-serg SC. 29, 11; for- bartt . . no sergg p. 144, 22; Dat. hi sirg SC. 24; ainm duine bis a sirg Gl. zu anforbracht Corm. p. 3; fir i sirc SC. 23; 24; Acc. focherd . . i serg de TE. i} LU.

sers-aim I ivither, decay, be- come mcagre O'Don. Suppl.; ser- cim obsoleo SG. 173a (^Z'K 434).

sergi FB. 50, p. 310, 26?

serg-lig-e Ifran/cenZa (/er; Seirg- ligi Conculainn „The Sick-hed of Cuchulainn" ff Curry. — Sg. Nom. do sergliglie TE. ) Eg.; seirgligi Conculaind p. 205; Gen. siian serg- lige SC. 28, 1; Dat. dorn sergligu SC. 9; ina seirgligu 24.

1. seriiiin ich breite aus? vgl. fo-seriiaim; searnaim I loose, untie O'R. — Praes. sec. Sg. 5 ro sornad . . fulocht for feda fianchlar Lg. 17, 13 {oder^jwMe hieji^jkis unter esnad Mitgetheilte~~su beach- ten?). -^Traet. Pr. 5 sernsat ocus immsit (?) na slöig impu LL. fo. 43, b, I („the army scaitered nnd tlien closed in ahont them" 0'Gr.', vgl. cüartait impu LU- P- 57a, 10 [an derselben Stelle des TBC. — Part. neeess. Sg. Nom. cäith bed srethi Gl. zu acus substernendinn gallinis SG. 68a (Z2. 4801

2. seriiim glossirt durch aisnde- dim. — Praes. PI. 3 ni sernat i. ni aisndedat Gl. zu neqiie cum his fidelia conserunt verba cum quibiis necessitudinis jure jungiintur Ml. 31a, 19. — Praes. sec PI. 2 ni fil folad n-aill for a sernte in sosce7e issin act Cxist Wb. IHc {non est sub- stantia alia super quam eelehretis hoc er. ni^l C7(r/x///,s- Z'^. 446, vql. 1090). — Ji,ij>rrni. ,sVy 2 seriin Gl zu stude Ml. w(J^ (Z' 1090V seirn lacoip ordan „relate James' sor- ranty" Fei. Marl. 15, Gl. i. sreath no aisned no sern oni is sertum i. is gnath seirt im chend neicb iar m-breth buada i. dicloidera i. suetaig, Three Ir. Gl. p. 13(» hat seirnni (2. Sg. Conj.?) für seirn, vgl. searn i. oirneadh [Ordination O'B.) no buaidii no sreth no ais- neidh no searn ondi is sertum etc. — Pass. Praes. Sg. 3 scrnnr, con- sernar i. gabthar' is. 1. gabaim) O'Don. Suppl , vgl searnair i. gab- thair O'Dav. p. 116. — Praet. Sg. 3 ro sreth scel a chesta cech leath CO sal sruamach Fei. Aug. 25, i. aisneid no ro srethad. — Part, neeess. bid coni-srithi i. bid aisn- dissi Gl. zu cum his manus conse- renda est Ml. 16a, 13.

1. serr a scythe, sickle, saw O'B.; i. a serra Corm. p. 40, „rea- ping-hook" O'Dav. p. 116. — Corm. Tr. p. 149. — Vgl. serda.

2. serr cacl] u-uallacli .kmis carli n-oglii Ciinii. }i 1 1 scri-ai'li i.,crcri/ thing jiroud and crrry t/iiiig liii)i(l" vgl. searr fear (fR.

serrach M. Füllen; a foal Corm. Tr. p. 152; serrach no gerrcach pullus L: Gl. 494. — Du. Acc da serrach Gl. zu di lurchure CC. 3.

con-sert s. die Nachträge.

ses s. sis.

sesca sexaginta Z'^. 306; Gen. isin choicind hWsadaln sescat arccccc [ 771 ]iar n-trein Cvist Goid'^ p. 1()1, i«; Fei. Prol. 328.

seseenn Sumpf; seisccnn Gl. zu salachrus; seisgeaiin a hoqqy eountry frB. — PI. Dat. i sesciiib FA. 14.

sess Buderhank, Brett vom Schiff nach dem Lande (O'B.); sess ethair„/>eH.c/i ofahoat" Corm. Tr. p. 154; ses no carr Gl. zu ap- tempna Ir. Gl. 70, zu lesen antemna? Dat. isius Hij. 7, 57? PI. Gen. sesa Corm. Tr. l. c. {Sench. 3L).

sessaiu s. sessoin.

sess-l)eimm, r///. beim a beam, block CJB.? imraiset iar sin co fuaratar colomain möir n-airgdidi; cetliri slessa aicce i m-böi sesbeim in churaig fri cech slis co m-bätär ocht sesbeimend dou churuch a timchell uli ocus ni rabi öenfot do talmain irame acht in t-ocian an- forcnedach LU. p. 'iG^, 24.

1. sessed sextus Z'^. 310. — Sg. Xom F. in t-seised bruiden Sc3I. 1 : Gen. co dorus in t-sessid nime FA. 18; Dat. isin t-esed mis Goid.-' p. 100 [LHij.K

2. sessed Stehen, s. unter etar- lam.

1. 1*0 sessed, cia no leicthe doch mulin i m-belaib iffirn, ni mö indä hi cind mili hUadna ro sesed a ichtttr „not sooner than at the end of a thousand years loould it reach" ScLb. 21, zu rochim?

2. ro sesset s. 2. sagim.

sesser sechs Mann, seser Z-. 318, vgl. moi-- feser.

sessilbe any repeated so und Fei. Index; in sestan ocus in se- silbi „tJie claiter and the buzz" On the Mann. III j). 426; islüagda asse- selbe LU. p. 87a, 39; j_cc. la sessilbe m-buada „with a chant of victory" Fei. Prol. 183.

sessom, sessam Stehen. — Dat. batar . . ina sessom sie waren in ihrem Stehen = they were Standing La. 15; FB. 92; Goid.^ p. 101, 33 {LHy.); inna sessam Gl. zu Hy. 5, 19; sesam FA. 26; atraig . . inna sesam er stand auf SC. 11; Acc. itir suidi no sessam Hy. 1, 3.

sessrecb F. Lastwagen; ses- rach carrnca Tr. Gl. 49; seisrcach a pluugh <fB. — Sy. Nom. scsrech FB. 2; Gen. eirc cuingc scsrige FB. 81; feidm chuinge sesrige 91; PI. No)n. scisrecha „plouqh-teums" Fei. p. CLXXIX.

s(?sta Gen. von 2. sessed? claideb orduird i n-ecrus sesta ior a slia- staib LU. p. 113^, 8, ,,in arrange- ment of rest" Crotve, Stab. Concul. p. 377; sesta p. 310, 38.

sestan „datier" On the Mann. III p. 426, seasdän a shout, a hun- ter's cry OB.

s^stii SP. III 1?

1. s6t [tind seit?) Weg; via ZK 18; set slighedh iter L: Gl. 1073. — Sg. Nom. in set FA. 23; FB. 70; set sin Gl. zu sinit Hy. 4, 11; Gen. ar a olcas in t-seta Gl. zu Hy. 6, 4 (s. drocheti; hi forcend do seta Fei. p. CLXXXV 6 (reimt auf collaa hecca); Dat. for set Hy. 2, 46; 62; FB. 49; ix 310, 20; as cech set Hy. 2, Gl: dind seit Wb. 24a (de via Z"'. 212); PI. Nom. in t-seuit bite hi cach crich Ml. (Z'K 215); is i Crist ataat in seti sin Gl. zu viue meae quae sunt in Christo Jesu Wb. 9a; Acc. seotu LU. p. 113a, 32.

2. set {und seit?) Kostbarkeit, Werthgegenstand, niitMla t. sen - tj^ [sentis argentea p. 48, 3); „a Standard of value by which rents, fities, stipends, and prices were de- termined" On the Mann. III Index, vgl. Corm. p. 8 clithar set. — Sg. Nom. in set argait Hy. 5, 71 {Gl. i. delg); 77 {Gl. i. in mäin); set co -^ m-brig Lo- 18, 21 ; sochla set SC. 38, 2; set a detgni dianim £ ^. 4, gi -V^ don anicc set Setanta CC. 7? PI. ^ Nom. senti p)retiosaWb. 23^ (Z'^^. 69); con riccatar a seuit frie „its trea- snres tvere given" Tir. 6; crina a sheoit Goid:^ p. 157 {Amr.^ Gen. do thabairt set ocus indile ScM. 2; Dat. mör du setaib Ml. {Goid:^ p. 20); di setaib ocus mainib FB. 74; Acc. tucaid mo seotu dam-sa huili TBF. p. 150, 10; ni pu ior seotu santach Hy 5, 7.

3. set „likeness" Stokes, Beitr. VIII 328; sead likeness O'Don. [ 772 ]Suppl. — Sg. Noin. ni frith set na samail „the equal or like of him was not fotind" Fei. Jun. 16; Acc. m fuar asset Hy. 5, 98 (Gl. i. a samail).

seta, seada long, tall O'R.; Sg. Nom. a toeb seng seta TE. 4 Eg.; PI. Nom. meru seta ibid.

setait, seadhatno seachad i radh O'Dav. p. 114? setait sceu aurlapra p. 142, 16.

s^tclie s. seitche.

setli, setlirach s. säetli, säeth- rach.

st'lhar s. siur.

sethnon s. sediaöu.

setid FB. bq=p. 310, 2g?

setig F. Genossin, Gefährtin, vgl. 3. set und seitche. — Sg. Nom. a setig 2?. 40, 24; 37; ar ni böi setig hi fail (Joncnlaind in tan sin LU. p. 1211^, 36; he fen ocus a setig TJiree Hom. p. 22, 27; edaigis setig Dubthaig immon cumail ibid. p. 52, 25; Ace. tue sen-setig s. unter iartaige.

setim III flo, spiro Bem.'^ p. 44. — Praes. Sg. 3 setis iud öibill, lassais in sopp LBr. p. 214% 15. — Praes. sec. Sg. 3 slicht a asna triaua etach bä leir ddna seted gseth LU. p. 9a, 23 [Amra, „lohen the lüind would bloiv ip^ Croive), conid seited LHy. Amr. 23, ba reill conid seted Three Hom. p. 122, 29. — Inf. setiud, seideadh blo- wing, a blast O'B.; Ir. Gl. 1011', sei- deth gäi[thlbulga flabellu Ir. Gl. 217.

setrad ScM. 21, 26?

setta, settai, sedda FB. 2izu2. set?

l.-iiiPdrticiihnnigotsder dritten Person Siiuiiilaris !•', m inini (vgl. si) Z' 327 ; aitce-si ji 12, 5; chuice- si p. 41, 21; di-si SC. 17; dissi 15; X g. 7: 17; fria-si 12; TE. 5 Eg.; Teissi 10 Eg.; ä lienech-si ihre Ehre p. 40, 32; p. 41, 37; Gl. zu Hy. 5, 14; oc a halgenugiid-si La. 18 .

2. si [cymr. chwi, urspriingticJt sv" im Anlaut), Pronomen der :: weiten Person Pluralis und Particula augens derselben Person Z'^. 325. — a) si-si, sissi ein nachdriicJcliches vos: is derb liumm cid sisi dam ron titid-ni Wb. 15" (est persuasum dib von euch L g. 1 ; FB. 94; etruib V zwischen euch 59; frib gegen (mit) mihi vos q^iioque nos novisse); h) sib das nachdrückliche vos: it sib ata chomarpi Abracham vos Abrachae seinen estis Wb. 19c ; gibh you, sibh-se you yourselves O'Don. Gr. p. 128; c) — b im Dat. und Acc. als Pronomen sufßxum imd inß- xum: düib eich ScM. 15; FB. 6; 26; 73; 75; 80; duib ScM. 5; 6; SP. III 3; FB. 68; dö diiib 75; dib von euch Lg. 1 ; FB 94; etruib zwischen euch 59; frib gegen (mit) euch p. 130, 29; FB. 73; Hb bei euch Lg._ 17. ij^ 9i_lLL ScM. 7; p. :^4 133, 1; CC. S^Eg.; FB. G; 13; 90; acaib bei euch ScM. 9; uaib von euch (s. ö) SC. 4; FB. 93; p. 310, 12; inab testa-si fehlt euch p. 144, 29; cotob sechaim FB. 29 (s. coscaimV, d) — si als Particula augens: düib-si ScM. 9; SC. 45, 26; uaib-si FB. 76; uab-si ibid.; ro ucsaid-se 93.

si sie, s. e S. 508.

tairi siabair SP. I 2?

slabrad dämonisch Rasen, Wüthen. — Acc. lasin siabrad FB. 88. — Praes. Sg. 3 [is]mairg fri[sa] siabra s6 SC. 37, 22. — Pass. Praes. Sg. 3 siarthar . . im Choinculainn FB. 67 (sti lesen sia- barthar). — Conj. Sg. .V di'a sia- bairther immi ivcim r.s mii ihn rast, d. i. ivenn er in sein Rus/ n rcrfällt FB. 61. — Praes. .sec. Sg. 3 sia- bartha im C. FB. 67 Eg. — Praet. Sg. 3 lasin siabrad ro siabrad immi FB. 88.

siabrae ein böser Geist, Ge- spenst; PI. Siabrai „the Infernals, the aclual demons of the loiver re- gions Crowe, Siäb. Concid. p.i()2; siabhra a fairy, hobgoblin CR. — Sg. Nom. ar ni siabrse ro dat änic, is Cüdmlaind mac Soalta LU. p. 113^, 41; ibid. p. 115% 32; siabrai ibid. p. 114a, 12.

siat)ur, Siabur-charpat Concu- laind LU. p. 113* ^Titel der Sage), „The Demoniac Chariot of C." Croive; siabur-cles ein des Cuchu- linn's FB. 30.

ro siaeht T-piaet. erreichte, kam an, kam; Sg. 1 ro siachius [ 773 ]p. 328, 7; 3 cen co ro siacht Three Hom. p. 24, as; ge rot siaclit ni ibid. 27; 3 Oss. II 5; ro siacht tir Echach SC. 31, 9; in uait-siu ro siacht fis dö SC. 32; ro siacht chiici FB. 57; 81; in fat ro siacht iiid radairc a roisc EC. 7; PI. 3 ro siachtatar . . Mag m-Breg FB. 43. — S-fut. S(). 3 ro sia FB. 89. — Vpl. ri'acht {für ro-siacht tiacht [für do-siacht).

1. siau F. ein Ton. .so wohl der Stimme, als auch coii pfeifenden, schivirrenden , sausenden Gegen- ständen, vgl. On the Mann. III p. 385; voice, sound, scream CR. — Sg. Nom. sian churad ..Cham- pions scream (Crowe, Siab. Concul. p. 4;)S), ..flu' vlunii])i(nisioar ivhoop (rCnrr;/. (hi Ihr Mann. II P- 372, ei}i ck'ss <'tic/nillini'^, LU. p.ll'5^,3d; ibid. p. 1251', 3; caui'ad ibid.p. 73a, 9; >F^ curad FB. 30; binniu . . sian no gebtis maic Uislend Lg. 17, 24. — Comp OS. sian-gal inna tot LU. p. 122a, 29 (s. unter dresacht); sian- etigud na foghaid ocus na n-gabluch „the fhjing Sian of the spears and javelins Oh the Mann III j)- 385?

2. sian s. sion.

sianach, von 1. sian, soerait sa- main sianaig „stormy All-Saints- Daif Feh Nov. 1, Gl. i. sinaig no gloraig.

sians = ia^. sensus. — PL Dat. issiansib in sensibusWT). 27» [Z'^. 18).

HiarÄdv. tv estlich; ad occiden- tem versus Z'^. 613; ivestivard, back- ivards, behind O'E.; dochüaid . . siar TE. 16; 18; Sc3I. 20; FB. 36; a rose . . inna chend siar FB 24; dar a formna siar seil sechtair s. unter 1. seil; no mhebdais srotha do ghur bren tria cluasaib a chüil siar ..streams of putrid matter would issue baclcu-ards throvgh his ears [on] Ins back-' Corm p. .^(i. -n: sair-siar doib östlich i()id irfstlich von ihnen FA. 29: siar-des siidwestlich Lg. 11.

siarthar FB. 67 s. siabraal

siasair Pcrf. Dep. sedit [Wi. Gr. § 348) Hy. 5, 1, Gl. i. saide- star. ,,she sat Stokes; PI. 3 ata- regat side süas ocus immus decat, in tan siasatär-soni daw athcroch bp»aid Cii fer dib commebaid a chend fair LU. p. iji^, 6.

siat s. 6 S. 510, Col. 1.

Sil) s. 2. si. •

-sil), dogcna-sib FB. 6, zu lesen -sin?

sibal, siol)hal a thorii, a pin O'R. — PL Dat. CO sil)laib öir ocus argait ocus CO cendmilaib TBF. p. 136, 25 {„with drops of gold" Crowe).

siblad, siblais s. siliin.

1. sid Sid, die Behausung der Side. — Sg. Nom. sid mor itaam, conid de suidib nonn ainm- nigthcr ses side EC. 1; Gen. oibniusa in t-sida SC. 34; hie toghuil in t-sidae TE. 20; sidha ihid.; tan- camar cu dorus in t-sidha On the Mann. III p. 379; ros dolbsat iarom lucht in t-side sin hi sluagu LU. p. 99a, 24; fir in t-sithu TE. 5 Eg.- Dat. ro genar issin t-sid TE. 5; SC. 33, 21; din t-sid 31; dobert a mathair di ba dec dö {dem Froech) assin t-sid TBF. p. 136, 4; oc sid Ban find p. 131, 25; i sith Breg Leith TE. 18 Eg. Acc. ma röis- mais sid EC. 6, 2; berdait uadib issid Cruachan TBF. p. 148, 26; co sith sinighe Cruachan TE. 16 Eg. — Vgl. sidaige. sidchairecht, sith- brug, 1. sithchaire.

2. sid s. sith.

sida s. Sita.

sidaige, sithaige GL zu side Hy. 2, 41 ; ni acend acht sidaige SC. 45, 17.

sidhal-bratp. 131. le, „a long flo- loing cloak" On the Mann.Ul p. 162?

1. sidamail friedlich, von sith; Adv. batar co sidamail CCn. 8.

2. sidamail s. sitamail.

sidchairecht die Gesammt- heit—, der Stand der Side, coli, die Side; Gen. sen di chardib sidchairechta FB. 41, do chairdib side Eg. — Vgl. 1. sithchaire.

side Proti dem. dieser, für Masc. und Fein, im Sg. und Flur. bisweilen saide, sede, vgl. suide; hie Z'^. 349. — Es wird annphorisch (lelir'ixciif icir tfr mro:, a.) allein ^slrhnnl: inrlrc icr.iib M(lc SC. 31, s. — bi Hinter Verbal funucn als Sg. [ 774 ]Nom. M. iiü cbliiiiied side j>. ö9, 15; conda sloic side j;. HjI, 7; ScM. 8; FB. 47; dessid side Sc3I. 9; ,9C. l;); FB. 73; fcrais strfe 5C. 16; FB. 09; ferais/fZe F5. 69; sidi j>. 142, 14; 145,. 9; 12; sidiu 2F. 8 jEV/. ; uir bo ferr saide Sc3I. 7; Feni,. herid side C'C. 3 Eg. p. Üb, 11; PI. ¥r Nom. dochuatar sidejug^,!!^ SC. 48. — c) hinter dem Artikel mit Sub- stantiv: in tuisich oglach side p. 144, 17. — d) hinter dem Pronomen der 3. Person, iudeclinabel tvie eine Particula augens: is e side Gl. zu «^ Hy. 5, 15; Lp. 14 j acci-side SC. ö9; ^ ^ disside Xq- b ; conid n-accur saide^ öin dib-side einer von diesen p. 17, 32; FJ. 10; 16. — e) hinter dem Prnn. possessivum mit Sub- stantiv, IV ie eine Particula augens: Corän a ainm-side C. der Name desselben FC. 3 ; Räiriu . . a ban- cheli-side R. die Gemahlin desselben COn. o; Messbüachallo daw a mä- tbair, iiigen side Ecbdach Airemon LU. p. 99a, 17; is e a bord-side j). 39, 11; CO a biatbad-saide Sc3I. 5. — f) hinter and: ann-side daselbst FA. 17 LBr.- 18 LBr.- 10 frecart in ben and-side da antwortete das Weib FC. 6

side Side (Jetzt ivie engl, shee gesprochen), ein Name für göttliche Wesen., die den Menschen in mensch- licher Form erscheinen; im LArd. werden sie Dei terreni genannt {O'Don. Suppl. sidh man glaubte, sie wohnten in Hügeln (Ogygia p. 200), ihre Behausung hiess sid; doch sind sie auch andererseits die Bewohner von Mag Meli (SC. 13, FC. 2), das als Insel gedacht mit einem gläsernen (FC. 5) oder ehernen Schiffe [SC. 15) erreicht tvird; FC. (3 heisst es zivar „ni fil ceneZ and nammä acht mnä ocus ingena, aber neben den ban-side (fairies, Feeen) giebt es auch fer-side (Ms. Mat. p. 504); Patrick und seine Begleiter werden ihrer tveissen Ge- wänder wegen von den Töchtern des Königs Loegaire für Yi vi Side gehalten (CDon. Suppl. sidh, Ogxj- gia j). 200, Beitr. VIII p. 247); Midcr (TE. 15 ff.) und Älanaunän Mac lir (SC. 45 ff.) gehören oder stehen in Beziehung zu ihnen, Failbe Find und Labraid werden SC. 32, 7 ((h zwei Kütiiijc (iciiKinit: Hill Jtiitt- fujstrn snni j'r,lo'r/, mitrv ,lr„ Side inihlirhr W'csiii :ii rrrslchvn, in irri.'i.srr Khidinig, daher oc Sid Bau tiiul jt. 131, 25; sie suchen stcrbliclie'^Iäniier in ihr Land der ewigen Jugend zu entführen, wie den Condia Cäem [Wi. Gr. p. 118), und Fand den Cüchulinn (SC. 13 ff.); Fröecb hat eine solche Fee zur Mutter (TBF. p. 136, 1); umgekehrt wird fitäin von Mider entführt (TE. 15), tvovon sehr verschiedene Variationen existieren. — PI. Gen. Fraech mac Idaith . . macdreittel rig Side n-bErcnd TBF. p. 148, 22; ?es side SC. 49; slüaig side 29, 15; ceol side 37,3; mnä sidi 28; a galar j ban-sidi Gl. zu SC. 28; la bäes sidi 49; ses side Breg Leith LU. p. 99a, 22; Dat. comad a sidib di TF. 5; togal for sidib p. 131, 38; eter sidaib SC. 29, 12, oder zu sid? Acc. adortais side Hy. 2, 41 (Gl. i. sitbaige); couid frisua taidbsib sin atberat . . side SC. 49.

for sidit Fei. Apr. IG, Gl. i. cito.

sidiu s. side.

siffach a wolf (JDon. Suppl.; sighach i. mac tire O'Dav. p. 117.

sijje, sidhe, sighe a blast O'E.; musteide uaib mar sige gaithe tax* glas muir „likc a blast of wind" '] 3Is. Mut. p. 473, 17; amail sige I seig di aill ibid. u.

sig-idi, sithbesigidiXf/'.jA 113», 32V

sigin ^ Za<. Signum, co tarut- sitm sigin na crochi darsin carraic Three Hom. p. 108, 14.

sig-eniiiaeh „a blowiny or puffing, as of a pair of bellotvs" O'JDon. Suppl.: mar sigemuaig builg oc berbad mianaig siigad ocus iralecad a anala Corm. p. 36, 30 (prüll).

sig-ith „enduring" Stokes; Sg. Nom. mo chorp rop sigitb Hy. 6, lo, Gl. i. buan.

sigmail p. 132, 20?

Sil N. Saame; semen Z'^. 20; Ir Gl. 1009; siol seed, sperm, race, [ 775 ]tribe, dan OM. — »SV/. Noin. sil ii-Adaim FA. 14; SC. M, d; Frl. Prol. 131; Dat. rc sil dalach doine Fei. Jan. 1; on l-Äil Oss. II s.

siliiid „sotvcr"; geiiitdr i. in t-adbul-si[l|aid Gl. .:it prusilur Goid.- i). G7 {LHy.).

siliiim I ich säe, von sil; sio- liiiin / soio O'R. — S-praet. iSg. 3 Di'p. u 10 shil?(-star ircs ocus cretcm Tlirec Hom. p. 116, lo. — Inf. Dat. do silad threitme if;/. 7 Praef.

siliiii iclitropfe, lasse fliessen (lautete urspr. mit sv an, vgl. Wi. Gr. § 56). — Perf. Sg. 3 laigid in gerran occo aiid-sin ocus siblais a hial cor bo thipra Hess seinen Urin laufen LU. p. 39^, 4 i^siblais mit Flexion des ü-praeteriti, tvie scph- iiais, vgl. Wi. Gr. §. 303). — Fut. sec. Sg. 3 ar nar siblad a füal LU. p. 39a, 16. — S-praet. Sg. 3 silis in t-ech oco iar sin co m-bo thipra LU. p. 39^, 21; PI. na cöic banni silset estib ThreeHom.p. 6, 17. — B-fiit. Sg. 3 selfa Gl. zu sifis do fnil Öand tedmand LU. p. 125^, 23?

sillab = ?f(i. sillaba Goid.'^ p. 94, 98, 101.

silliiii III ich blicke, sehe. — Praes. Sg. 1 cein cor da sille SC. 37, 5. —Praet. Sg. 3 siliis Cömgall fair Fei. p. CXXiX iü; ro sill in foglaid feig for ingin Rouäiu ibid. p. LXXXIX 33. — Inf. Nom. sir- silliiid TE. 6.

siltaitl „so wer". — PI. Dat. im na siltaigib ocus im na hairemnu Three Hom. p. 68, 29.

sim Part, augens der 3. Person; in tan böi-sim p. 19, 37. Vgl. som, sam, sem.

siiuiii, simin a rush Corm. Tr. p. 150; seimin fistula Ir. Gl. 211. — Sg. Nom. critlmaigset a cbarini imbi imar crand re sruth no imar boc-simin fri siutli LU. p. 79^, «i; PI. Nom. niptar simne imm loa Three Rom. p. KKj, 31; Dat. isna simnib Canii. />. -!4 bitharna.

1. sin iiidcrliiiables oder erstarr- tes Donoiistrativpronomen, ana- phorisch wie gr. ovxoq hie Z^. 347; bisweden sein, sen, sain, sein. — Gebrauch, a) allein stehend, immer neutral: cinnas sin wie ist das SC. 33; is maitb sin SC. 34; Fli. 8; 10; 11; 17; 18; 14; ni fil brig sin p. 140, 25; faircnd trä sin dogniat das sind Leute, welclie . . FA. 27; SC. 49; cathir sein feil i m-Iirctnaib tuaiscirt Gl. su in- Nenitliur Hg 2. 1 ; Gl. zu i n- Uachtnr (iabra Hy. 5, co; Oengus mac Lama Galiaid sin Sc3I. 10; cid uab sin Fedelm-sa . . FB. 22; 23; ccnmotha sin Sc3I. 2; is amlaid dognitis sin SC. 2; FB. 6; 34; 38; atesta de sin Sc3I. (5; conid de sin SC. 1; air sin FB. 41; iar sin darnach, darauf TE. 6 Eg.; 8; FA. 23; SC. 45; FB. 4; 18; 62; 79; p. 19, 31; iar sein Lg. 15 ; Gl. j( zu iarum Ily. 2, 31 ; sin FB. 90 ; sin immach p. 41, 1; sin illc FB. 69; CC. (i Eg. boin ille TE. 10, 17 Eg., vgl. soin ale „from that time fortvard" O'Don. Gr. p. 263. — b) hinter dem Per- sonalpronomen: iss e sin din curathmir mo tbige FB. 9; ba se sin 75; is dö sein p. 17, 32; is bi sin tra ingen iss coiri . . diese ist das schönste Mädchen TE. 5 Fg.; con[-/fZ] si sin conar FB. 25; 48; 83; is i sein Sc^. 1 ; bid sl sein FB. 46 ; it e sin in hiebt FA. 28; iarmu- sin TE. 5 Eg.; oca-sin SC. 8; aire-sin p. 17, 2i. — c) hinter Artikel und Substantiv: a tecb sin zö 6ü)(xu tovto FB. 1; 2, 3; 7; 9; 24; 31; 46; 52; 56; 57; 75; ^ 91; Lg. 6; 12l Sc3L 12; TE. 3 ^X Eg.'i; ^ LU?, p. 133, 22; FA. 6; 7; 9; 12-18; 30; SC. 22; 23; 26; 34; p. 41, 11; 15; 145, 7; in t-Uath m«c Imomaiu sin FB. 75; fön sa- mail sin SC. 10; FB. 31; 65; p. 40, 33; ind aidchi sin Lei. 10; 12; ITK- ScM. 12; FB. 31; 57; 63; 72; ri- • sin re sin X(/. 17; Sc3L 13; SC. 21; ^ FB. 1 ; 15; in tan sin Sc3I. 1 ; TE. 6 Eg.; FB. 43; ani sin zoiro j^ >^ 13i TE. 6 Eg.; 10 LU; SC. 3; 45; Tb. 41; ani sein TE. 5 Fg.; hinter dem determinativen i: in letb bi sin p. 40, 2s; Lfhjj ^^"'t' Artikel: j^ ciunas cenuaig sin FB. 76. — [ 776 ]d) Nachdem Possessir pronomen, um ein „hujiis" auszudrücken: oc a imgabail sin FB. 94. — e) Mit dem Artikel verbunden, nach einem Fron, der 3. Person dieses deiktisch tvieder aufnehmend: ba he . . mac na teoru m-hiadan in sin CC. (3 Eg. ; mac Dcctii'i . . inn sin x> 140, 24; bä si üair in sin FB. 17; iss ed eret no bitis Ulaid in sin im-Maig Mnrthemni . . SC. 1 ; dnrigni in sin SP. III 3; cid in sin SC. 39. — f) 3Iit den Adverbien and, amlaid verbunden: and-sin da, bei dieser Gelegenheit SC. 2; FB. 3G; is and-sin da ist es, dass .. FA. 20; 34; SC. 45; 47; FB. 59; TE. 6 Fg.; 7; 8; J9. 40, 15; ba hand-sin da ivar es, dass . . ibid.; ba hed la and-sin FB. 5; 31; conid and-sin dorönsat 21; atä and-sin fled chaurad dait 59; amlaid sin ovTOJc FA. 22; 34.

2. siii SC. 25 s. 1. seil.

3. siu für issin, die Praeposition i n- mit dem Artikel.

1. sin Wettir: iccu liier . bad we- ather O'R; iewpr.^his 7: 21. — Sg. Nom. ni id an indi cuse sin na snigi na suechtfe WIl. carm. 2 {„storm nor rain nor snow" Goid.^ p. 19); Gen. d'feabus na sine TE. 9, 4 Eg.] nacht sini Hy. 2, 27; Dat. di cach sin Ml. carm. 2 {Goid.^ p. 19); Acc. tria sin Hy. 5, 19; PI. Nom. sina LHy. Amr. 58; Gen. rais na sina LU. p. 13^, 42 (Amr.)?

2. siii i. cach cruind. unde sin maic Main i. epistil boi ima brägait fri forgeall firinde, i in tan ba fir atberead ba fairsing dia bragait, in tan ba gö ba cuniac Corm. _p. 41, vgl. Corm. Tr. p. 108 Morann, ivo- selbst sin mit chain übersetzt wird; sin round, a collar O'E.

sindacli s. siuiiacli.

sine, siiiiu s. 1. seu.

siiie Zäpfchen, Zitze; a teat Corm. Tr. p. 151; a teat, a link of a chain (fDon. Suppl.; sine bö Gl. zu del; sine ochta über Ir. Gl. 1059; sine Seain uvula Ir. Gl. 151 („John's teat"). — PI. Nom. sineda na m-bo do thescad ocus loimm do dail inntib ocns a cnr na m-belaib Fei. p. CXLII 24.

sinecht Strecken, Gl. zu sen- nath Fä. Prol. 46.

sith siuighe TE. 16 Eg.?

siiiim III ich strecke, strecke a u s ; I Stretch, reach O'R. — Praes. Sg. 3 rö sini FB. 27; Bep. no sinithar er streckte sich FB. *78. — Praes. sec. Sg. 2 togu dam-sa ani sinta-su ind sainriud dia ner- tad sech cäch Pr. Cr. 1» [eligo mihi id ad cujus hortationem ten- debas tu potissimum praeter omnes Z- 445); 5 in tan do sined FB. 57. — Praet. Sg. 3 sinis a then- gaid d'impöd na duille LBr. p. 216=S 74; PI. 3 rö sinset a läma chuci Three Hom. p. 56, 30.

siiiit Alter, von sen; Dat. iar sinit Hy. 4, 11.

1. sinn tvir, we CDon. Gr. p. 127, vgl. sinne, ni, sni.

2. sinn i. cuitbiud, derision O'Don. Suppl ; O'Dav. p. 115.

sinua ScM. 21, 26?

sinnach M. Fuchs; sindach Gl. zu pnlidus Corm. Tr. p. 138 putte. — Sg. Nom. in sindach p. 46, 2t;; Gen. petta sindaig p. 46, 22; Acc. in sinnach n-allaid Hy. 5, ci; p. 46, 24; PI. Acc. dosenjjat:. secht sinchu TBE. p. 138, 20.

sinmidVers2)0tten, vgl. 2. sinn; occa sinnad Fei. Prol. 47, Gl. i. oc a cained.

shinchenae F. v ulpecula SG. 47a i^z- 274).

sinne we ourselves O'Don. Gr. p. 127; sinne ro marb he ,,it is we that killed Mm" Fei p. XXXIV 43; batar sinde riadatar a fochlai fria faitsi Corm. p. XXXIX {vgl. O'Dav. p. 84 fochln).

sinnrntli s. sainred.

sinredaig- s. sainredach.

sinser der ältere, älteste, für sanias-tara-s, eine Bildung wie lat. magister, minister, vgl. öser; seindser „ancestor, senior" Corm. Tr. p. 151 (senser B.). — Sg. Nom.. ba sinser döib FB. 81 ; Colman a sin- ser „the eldest of thcm" Goid.^ p. 98 {LHy.); sinnser sacart n-Erenn Three [ 777 ]H()in. p. 9!S, g; siiuiscar na iioem „Hcnior of the suints" Fei. p. LX.

sion Fing erhut ; foxgloße, Digi- talis juirpurea On the Mann. HI Index. — Sg. Nom. sian a sniadi gormchorcrai La. 4. 4; Dat. broc- (lernithir siöii a n-gn'iad ii-aile LIL p. 90a, 1 (0„. the Mann. III p. IW; (Icirgightir siaii slclii ccclitur a da ghniad TE. 4 Fg.; PI. Gen. is dath sion and cech gri'iad 2^- 13'^^, 25.

Sil* lang, ewiq; longus Wh. 3<1 kZ 21 — ■ A dv. tri bith sir FA. 84; ScLh. 20; tria bithu sir FA. 13; 19; CO sir FA. 19 LBr. ; for erer Three Hom. p. 9(j, 31. — Compoa. sir- aittreb FA. 34; seol sir-ardc LHy. Amr. 2; seol sir-aichte ibid. LU. {„a sail evrr to hc driven" Groive); sir-derg FB. 24 ; sir-dorcha p. r.'O, 26; sir-gnathchi p>- 19f^5 ^^'1 occä sir-fegad „always beholding Mm" FA. 10; TE. 6 Fg.- hi sir- galur 7 jE;«/.; sir-ligi SC. 30; sir- sellad TE. 6 ifr.; sir-serg ,50. 29, u; sir-siiliud TE. (5; sir-snechtu p. 190, 30; sir-suim TE. 7 jEV/ ; sir-thacra FA. 26. — Comparat. is sia a find-sen Corm. p. 10 croi- cend (esi longior ejus crinis Z'^. 277) ; siriu longer, farther, further O'Don. Suppl.; ni lotär m bad sire LU. p. 24 a. 5

sirecht ,,longing" Fei. Index; ar a siradit an t-senma „the mel- tiiiif iiliiinllmies of their music" On the Mann. 111 p. 383, vgl. sirechta.

sirecda s. siricda.

1. sirechta eine zauberische, Schlaf und Tod bewirkende 31usilc; music, melodg O'R.; sen- nait din conid abbad tricha fer di sainchaemaib Ailella ar sirechtai „for pleasureahleness" TBF. p. 148, 16. — Vgl sirechlach.

2. sirechta i. geis no fuachtain, ut est teora sirechta flatha i. teora sirfiiachtana no tri snithingesa na flatha O'Dar p. 118; sirichta things forbidden ff Don. Suppl.

sirechtach, voti 1. sirechta, sehn- süchtig? „melodious", i. adbonn no binn Ö'Don. Sup>j)l. {vgl. Corm. Tr. p. 89 golltraigi': co ro codail- dais tVisin ceol sirechtach side On the Mann. III p. '.M'>i {„plaintire fairy music"

sirem n discase Corm. Tr. p. 149.

siric = /a?. .sericum, Seide; lu- briciis dicitur don chrunn sein bite cüin ina barr ocus dia cacc dogni- tlior in t-,siric Goid.'^ p. ßH iLIIij.).

siricda seiden; cliabinar sröil siricda re ebnes LU. p. 81 :i, 30; s. unter glan; PI. Nom. tri brnit sirecdai impu ibid. p. 89, s.

si'rid, sirid longitudo Cr. 33'1 (Z-'. 249).

idrim III ich suche, suche ab, —a u f, d u r c h s u che; I seek, inquire, Court O'E. — S-praet. Sg. 1 ro sirius morbrugi Erend FB. 32; 3 i n-airbi ro ir SC. 31; ro sir Gl. zu Ily. 5, 62; Dep. Sg. 3 co ro sirestar hErenn hnle sie suchte ganz Irland heim {sc. die Pest) Hy. 1 Praef ; PI. 3 ro sirsit . . hErind hule TE. 2 Fg.; 3. — B-fut. sec. Sg. 3 no sirfed . . in m-bith m-bras SC. 29, 8; 10; u. — Inf Acc. 1) cen siriud in domain duind SC. 29, 4; 2) cen sirtiu a niärica SC. 29.

sirite, siride a wild man O'R. — Nom. in siriti FB. 75; Gen. in t-siriti ibid ; Voc. a siriti lethguill 67.

slr-rechtaide langgezogen? co tromosnadaib sirrechtaidib „with heavy yearning sighs" ScLb. 20.

sirsan „lucky"; siorsän good neivs O'R. — Sg Nom. ni bo sir- san in t-anad SC. 11, 1; „ni bu sirsan duit" ol se-side ,,ani ar dot tä, ar dot tä mör n-imnid" TBF. p. 154, 8; ni bu sirsan do feraib hErenn em tichtain in tiri se ibid. 18.

sis qui est, s. unter öser, für is?

SIS Adv. unten, hinunter, vgl. is, anis; deorsum, Z^. 612; co ro laiset sis a n-ingir p. 39, 16; 18 ; FA. 28; FB. 25; 57; 74; asbert- som in laid seo sis das Lied hier unten p. 131, 23; SC. 11; asbcrt . . in so sis das tous unten folgt SC. 27; 38; FB. 71; telcem gnusi ses Wi. Gr.p. -2b{LBr.^, reimt auf hes.

sist a wliile O'Don. Suppl. — Dat. i n-öen sist s. unter güal; Acc. assisedar sist p. 131, 21; dorn [ 778 ]rat sist fa ilumenmaiu ,,/("' « wlüle" Fei. p. GXL; co u-accutar tiratlii- recht aiiigel uasii sist on t-sligid „a littlc ivay from the road" ibid. p. CXXVIIl 24. X

Sita Seide; sioda sdk O'M. — Gen. brat sida s, ^nder fethal; Dat. do sita uainidi TE. 3 Eg.

sitamail seiden; siodhamhuil silky, silk-like O'li.; a toeb seug seta sidhama<7 TE. 4 Eg.

sith „a puss, thrust, attempt" O'B.; tilg sith sanntach nimhneach naimhdeainhail air Tor. p. 130, 23 {,, spring")-., tug sith sauntach sär- läidir ar an athach ibid. p. 138, 28; ibid. p. 182, 23.

1. sith M. Friede; sid pax Z-. 20; Nom. pax vobis a laidin, sith no si[th]cain a gaoidhealg O'Dav. p. Gl ; sith iar saith Hy. 5, 20; sid ar n-öl SC. 30, 11; Goid.- p. 158, 9 (LHy. Amr.) ; Gen. is airidhe sida in pliöc Corm. p. 3(3 pöc; laithe in sith Gl. zu sithlaithe Hy. 2, öü; Acc. risam huili sith ind rig Hy. 1,-ii. CuiHi). sith-laith /«r -flaith Fricdnisnirh Hy. 2, 19; sith-laithe Fricdnist<iy Hy. 2, 56.

2. sith s. 1. sid, sith-brug-.

sith- an intensitive parUcle, sith- fiilang a sämthach the lemper of their battle-axes, cu sonuachaib sith-ärda with high endosures O'Don. Gr. p. 277 {vgl. ibid. p. 318); sliasta . . sith-camraa FB. 37 Eg. ; meru seta sith-gelui TE. 4 Eg ; CO mongaib ördäih sid-budib TBF. p. 138, sV

sithaig-e s. sidaige.

sithal = Zwf. situla Tur. Gl. 109 („a bücket")] sitheal situla Ir. Gl 241; sithal no ardig no tiilchuba („a bücket or chalice or cnp") Gl. zu creithir Corm. Tr. p. 48.

sithhe s. sithfe.

sith-brug-, sithblirog a fairy- luunsion Ü'B., vgl. 1. sid. — Sg. Gen. süan sithbroga SC. 29, i«; Dat. is a sithbrug suidigthi leigthi duillen deiligthe „seated in a fairy court he casts a cleaving javelin" Corm. Tr. p. 61 duillen.

sith-chain, siothchain peace (XB.; O'Dav. p. Gl breth i,s. unter 1. sith).

1. sithchaire von 1. sid, die Beivohner des Sid, die Side? sithchaire Miiighe Breg TE. 20 Eg. — Vgl. sidchairecht.

2. sithchaire von 1. sith Friede? ^y , sithchaire ocus airfitiud Lg 8.. ; "T"

sithe anter 1. löu, = siilüdir.

bolc sithe follis SG. 67», 2.

sithetliar FB. 68, le?

1. sithfe „any long rod, or pole" Croive, Siab. Concul. p. 418, als Theil des Wagens die Deichsel'? sithfe find forargit FB. 47; sitht'e CO fethain findriiine 50; sithbc p. 310, 28.

2 sithfe Hauptiiia>in, Führer, nach Crowe l. c. idcnlisc/i tiiit 1. sitli- le; sithfi i. tai.c, h oDar. p. 118: Mochtauior maith üvVhh^iFil.Aiig. 19 (,, Chief tain"), Gl. i. sithbeo i. fota a chlu i. ssegul Mochta {vgl. O'Dav. p. 116), i. line na nacm Three Ir. Gl. p. 135 zu derselben Stelle; sithbe Cerball for a chuairt Corm. p. 13 („C. icas a leader on his ' expedition"); sithbe sigidi LU. p. I 11 3a, 32 {Siab. Concul.'^. I

sithidir länger; sithidir claideb garmnai cechtar a da lurgau LU. p. 86», 11; s. unter seöl-chrand; sithethir s. unter 1. Ion; sithiger urbuinde gabond a sron Corm. p. 36, 29 (priill).

sithlaiiu I filter; Sg. 3 sithlaid Gl. zu crehrat {lies cribrnt?) Guid.'-^ p. 70 (LHy.). — Inf. No,.i. sithlad in leuda s. unter däil. — Vgl. siothlaighim I fdter, strahl O'B. 1

sith-loug- Schiff aus dem Sid? Vj^'^jj PI. Dat. do sithlongaib SC. 45, 16. ^ ', j^j^j

sithothar [i.] cech tren Corm. Tr. y -< p. 155 sethor. ^^.*«5W:

sithugiid Frieden machen, j von sith; Dat. do shithugud eter tiru hErend ocus xilban im Dal- riata LHy. Amr. Praef. {Goid." p, 156, sidugud LU.

siu s. se; -siu s. -su.

siubal, siubhal ^o/«r/, moving, march, loalking O'R.; s. unter fonnadh; ag siubhal Tor. Dh. p. 108.

[ 779 ]siüil FB. 21?

siiil, siüil s. seol.

siur, liiir F. Schwester; siur soror Z'^. 'JG2; „noio coiisin, Jcins- woman" Corm. Tr. p. 154. — Sg. Nom. a siur CC. 1 Eg. ; p. 143, i ; p. 144, 32; Three Hom. p. 8, is; a fiur CC. 1 LU. G; mo fiur, mo tiar Goid.'^ p. 93 (LHij); Gen. mac . . clo derb-Äethur CC. 7 Eg., derfcthar LU. coibche na sethar Z 2(j2 (Sench. il/.); „ni techtu dam dal fri fer" ol ind Ingen ,,hi tiadnaisi na sethar as siniu andu" LU. p. 1241^, 26; mac sethar a mäthar ibid. p. 82*, 9; Dat dia shiair TJivee Hom. p. 8, 16 ; Äcc. a fiaii- CC. (j LU.; p. 141, 3; 17; in siair, fri fiair Z"^. 2(j3 (Vit. Trip.) Tl. Nom. bator V sethracha acca lliree Hom. p. 4, 25; Du. Nom. di siair p. 17, 19; di fieir LU. p. 82», 15; Acc. a di siair ibid. 22.

siuriiat soror cula SG. 46" (Z-K 274). _

sius, isius Hy. 7, 57, „in lengfh" Stokes [vgl. sir, Compar. sia), oder zu sess?

siut s. süt.

slabar cach cumang („narroiv"), esslabar cach fairsing Corm. p. 40 slabhradh.

slabrad F. Kette; catena Z'^. S5i');'vgl. macc-slabrad. — Sg. Nom. slabraid thentidi FA. 25 LBr.; Dat. a slabreid Hij. 1, 33; PI. Nom. slabrada FA. 25.

slädar FB. 48 za slaidim?

slaetau, släetan trommgalair TE. 7 Eg., vgl. slaod slaughter, murder, slaodach lazy, lubberly, slaodadh dragging, sliding, slaodän a cough or cold O'B.

du-slaid i. cruthaigedar Gl. zu plasmantis Ml. 27 r.

slaide Schlagen, Inf. zu slai- dim; ^&g]ie, slaughter CR.? slaidhi a eich „to incite his horse" Leabh. ')ia g-Ceart. p. 2; Gen. am sond slaide cach socraid p. 328, iV Dat. ro gab cäch dib ac slaide araile On the Mann. III p. 444.

slaidim ich schlage, zerhaue. — Praes. Sg. S slaidid sciathu SC. 17, 3; gabaid in n-i)ss l)a nes- som dö . ., slaittius sotbnüii na möna LU. p. 621', 40 ; nod slaid SC. 8. — Fut. Sg. 3 slaidfid Gl. zu arslig Fei. Sept. 29. — Fut. sec. Sg. 3 no .slaidfed Goid.'^ p. 173. — Pass. Praet. PI. 3 ima ro slaitca no ro marbtha Gl. zu ima slcchta Fei. Nuv. 5; ro sligcd )io imasloitca Gl. zu imaslecht sluag sobail ibid. Jun. lü. — Inf. slaide.

shlinte F. health, suliuttion, soundness, ivelfare O'E.; excmp- tion, indemnity O'Don. Suppl. — Dat. ina släinti SC. 10.

slaitiii virgula h Gl. 117, von 1. slat.

slän heil, gesund, ganz, voll; santis, salvus, sospes Z'^. IG. — Sq. Nom. slän Hy. 5, 39; p. 46, 26; TE. 10 LU; 11; SC. 13; 30, 1; is am slän-sa . . dorn galur TE. 14 Fg.; og-slan p. 48, 24; CC. 6; ni pam släu-sa Lg. 7; slan selss FB. 19? Acc. doberimm do slan TE. 10, 11? PI. Nom. CO m-bä slana a da süil p. 43, 22 [auf den Du. be- züglich)-., dia u-at släua a secht hliadna dem seine sieben Jahre voll sind FB. 9; 79; in tan . . roptar slana XII [bliadna] do S3Iart. 9; Gen. da coecait fer . . slän SC. 45, 14. — Unflectirt co reichet ög-slän . . tarsiu n-glend FA. 22.

släuaig°im III ich mache heil; Praes. Sg. 3 rel. slänuigheas indem- nifies O'Don. Suppl.; ro slanaig LHy. Amr. 136.

släuicid M. Heiland; Nom. s. zu Hy. 1, 11 {LU.); Acc. ro chreit in slänicid FA. 32.

1. slat virga Ir. Gl. 116. ~ Sg. Gen. cur slaiti Gl. zu fenamaiu ; PI. Dat. do chunchid neich doua slataib Three Hom. p. 76, 28. — Davon slaitin.

2. slat Bauben; slad theft, ra- pine O'jR. — Sg. Dat. duine ang- buid no bid oc slat ocus oc marbad na ciiitcclitad Three Hom. j). 42, 2. — Dazu sladaim I rob, steal, plun- der O'Ii.

slataig'e M. Räuber; sladaighe a thief, a robber CR.; slataidhe [ 780 ]latro Ir. Gl. 95(3. — PI. Nom. slataige FA 27.

slatrji stronq, rohust O'R.; i. däna, hold, i. läidir O'Don. Suppl. — Adv. CO slatra Gl. zu co m-brassi.

siecht, siecbta s. 1. slig-iin.

1. siechtaim 11 ich schlage. ■ — Po SS. Praet. Sg. 3 ro slechtad in tid LU. jy. 58a, 5. _ Inf. slechtad cutting down O'E.; ro gab cäch dib l)ar slaide ocas bar slechtad bar airlech ocas bar essorgain On the Mann. III p. 444.

2. slechtaim = lat. flecto, ich beuge das Knie. — Praes. Sg. 3 slechtid Isserüinus duPätricc Tir. 10.

slefhtau genitflection. — »SV;. Acc. dos gni siechtain ocus cros- figill S3£art. 36; PI. Gen. da cet dec slechtan leis cech lai LHy. Amr. 23; cet siechtain cec/i läithi Three Hom. p. 10, 30.

sieg- F. a long light spear tchich was hurled or cast with an amen- tum On the Mann. III Index. — Sg. Nein, sieg coicrind p. 131, lo; Dat. tarlucus urchiir dorn sleig SC. 38, i; Acc. im sleig Gl. zu mam luibni Oss. III i L : fos ceird side issa tir süas in slig TBF. p. 146, 34.

slegach mit Speer versehen; Gen. Fem. buidne slegaige SC. 17, 2.

sleg-fii ein Meiner Speer. — PI. Acc. ro gabastar a ocht slegini ima sleig coicrind LU. p. 79'i, 7 (On the Mann. II p. 3011

sleidm Gl. zu saniem SG. 218'^ [Z- 776).

slenion lubricus Goid.^ p. 68 {LHy.) ; slemain lubricus Ir. Gl. 639. — Sg.Notn. (talum) slemun p. 190,32; (leine) cotat slemun do .sita TE. 3 Eg. PI. Noni. F. clocha slemnu p. 190, 27. — Comp) OS. slemou- gelu na sliastai TE. 4 Eg.

slestän lacerna Ir. Gl. 32 [von Stokes mit sliassit zusammen- gebracht).

sliab N. Berg, Gebirge. — Sg. Nom. sliab n-Ossa mons Ossa SG. 63a (Z 210; Gen. fiadach in Ji^ t-slebe Lg. 11; sian slebi TE. 4 Eg.- DoTTusleib Füait FB. 31; 36; p. 19, 32; Acc. tar sliab Füait FB. 43; connicci in sliab TE 18 Eg.; dar sleib n-Elpa Gl. zu Hif. 2, 9; PI. Nom.. siebe FA. 30; slebi p. 191, u; Fei. Prol. 237; slebti ihid. 240; Gen. imthecht siebe SP. I .5; Acc. corrancatar sleibte Elpae TBF. p. 154. 14, vgl. Epscop Aed böi i Sleibti Tir. 15 {„Sletty"). — Comp OS. sliab-achad „mountain- field" Fä. p. CXLV lo.

sliassit das Dickbein, der Schenkel; iwples Z'^. 18. — Nom. a sliasat mar sämthaig Corm. p. 36, 35; Gen. in tarb sliasta Gihl. Lor. Gl. 95 zu exuginm; Acc. triat liasait Sc3I. 13; dambeir fo sliasait cli Rev. Cell. III p. 177 („tliigh"); PI. Nom. na sliastai TE. 4 Fg.; sliasta sacacha sithcamma FB. 37 Fg.; Dat. a claidib for a sliastaib I SC. 2; cusna sliastaib „with the thighs (from hip to knee)" Gild. I Lor. Gl. 178 zu cum femoribus; Acc. na sliasta i. in fuathroic „the I loins, i. e. the tvaist Gild. Lor. j Gl. 94 zu patma; Du. Dat. for a j dib 'sliastaib jj. 310, 39; nomen do- loris genes do imchoimelt do da i sliasat oc imdecht Gl. zu diuthach Corm. p. 14.

slice, slige a shcll OB.; med j no thesc no slice Gl. zu lan.c I SG. 20a; PI No7n. iud slici ost- reue Cr. 341) (Z'K 215).

slicht Spur; sliocht track, trace, impression, wake O'Don. Suppl. — Sg. Nom. con[id] slicht suachnid FB. 34; slicht a asna trena etach LHy. Amr. 23; sliocht Leabhair Leacain copy or extract from the Book of Lecan O'Don. Suppl.; slicht Libair Budi Slaui p. 205; j Dat. for a slicht ScM. 21, n; co i n-apair for slicht I'su „after Jesus" SMart. 3; conid ior slicht na m- hvi&tliar sin atbeir Johannes „on the track of these icords" Three Hom. p. 50, 16; for slicht sin Corm. p. 30, 26 {,,in tliis -wise"?); issed i slicht inn iniul aile p 132, 17 (= es wird überliefert an einer anderen Stelle?); Acc. atgeöin slicht fonnaid Conculainn FB. 70; for slict Fuam- naige p. 132, 14; gabsat in choin [ 781 ]slicbt Cacr Corm. p. XXXIX; VI Ace. aire seclietbar sclictu {nie) ar fe- dotiti sequatur vestüjid (hmüiiinostri Cam. (Z'K 1004). — Dazu sliucb- tairecht Goiä^ p.lS, (; {Ml. cnrm. 1)?

sliere, sligrc ocus turrscar in mara ina lenmain „Shells and iveeds of the sea stickinq to her" Fei. p. XXXVIII 3ü.

^*ivc^c Klappern? slicrech na sieg On the Mann. III p. 426 („the hissing of the spears").

1. slige Erschlagen, Inf. zu sligim. — Sg. Nom ciar ba gur a slighi i. a marbadb O'Dav. p. 95 gur {Fei. Nov. 7); Bat. bä misi in caur claidebrüad iar sligi na skiag LU. p. IUI», 41^ (,Siah. Concul); tofuitet se cet lais ina cbetcbumscliu ocus teit iar sligi cet tria budin secbtair ibid. p. 97b, 22.

2. slige Strasse {auf der sich Wagen ausweichen können, vgl. Corm. p. 38 röf); sligbi v4a Ir. Gl. 112. — Gen set sligbedb iter Ir. Gl. 1073-, Dat. forsin t-sligid cbetna FB. 40; iarsiu t-sligi ScM. 1 ; Acc. toracbt . . in sligid cetna FB. 39; PI. Nom. sligtbi p. 190, 20 {Form des Acc); secbt sligeda ScM. 1 {Form, des Acc); Gen. tärraluig sligbith TE 2 Fg.; 3; 17; sligiuth 19; Acc. is e foräcaib na sligeda läna ocus na cuileda fäsa Fei. p. LXXYI 8.

sligim ich schlage. — Per f. Sg. 1 iarsin ro selacb-sa iar n-gles dun fo tbri LU. p. 1141', 3; (für seslacb); 3 täm ro selaig düiui sin magin sin Corm. p. 45 tanilachta; fer ro selaig mör mile SC. 31, s; ce ro selaig claideb loben ßauptaist brigacb Fei. Prol. 101; 011 t-sil ro selaig rosüan Oss. II s; PI. 3 ra selgatär na budui iarom in fid resna carptib, iss ed ainm in puirt sin Slecbta LU. p. 58a, 1; ro sel- gatär rotu Fei Prol. 29, Gl. i. ro sligsetar {„they heived out rouds")'? — Bed. S-fut. PI. 1 silsimi-ni in fid LU. p. 58a, 7. — Pass. Praet. Sg. 3 imma slecbt . . XXX trenfer Fei. Febr. 20; PI. 3 buare ro slecbta quiu destrncli fuerunt Ml. 48<l; con ru sleadita deleH fuerunt Ml. 53"; slecbta primslog Fei. Febr. 12. — Inf. slige.

slig-re s. slicre.

1. sliml pecten Ir. Gl. 1014.

2. slind imbrcx SG. 70»; slinn a ßat stone or tile O'R. — Gen. tecb daracb co tugi slinncd FB. 55; slinded p. 309, 34; ba tuga slinned böi fair dianechtair TBF. p. 140, 2 {„a covering of shingle").

sliiid-criad, labar no slinncriadh Unter Ir. Gl. 376?

sliuden, slinneän the Shoulder blade O'R. — Gen. mong in t-slin- deiu „hair of the Shoulder", ist Gl. zu honplata {sie) = cjfionkcczt] Ir. Gl. 148.

slindeöe Schulterblatt. — PL Dat. de giiallib ocus de sliastaib ocus de slinneöcaib LL. fo. 59, a, 2 {On the Mann. III p. 444).

slipre „rods for malcing wicker- ivork buildings" Three Hom. Index; ro gabtba siiiud ocus slipre doib „stakes and loattles ivere taken from them" Three Hom. p. 78, 1; slipre ocus ecblusca do gab«z7 do CO ro rauide ocus co ro eterscara a feoil ocus a cbraiccend chnamu LBr. p. 214a, 31; 42.

1. süss Seite. — Nom. ni fil druim neicb dib no a sliss >fri äraili FA. 12; Gen. und Acc. lam Coluiiu Cille tria sliss in mbemrai. .ocus lam Cbianam amacb co letb in t-lessa Fei. p. CLXXI 21; Acc. comard ra sliss in taige ScM. 18; PI. Nom. cetbar slessa Ml. carm. 2 {„four sides" Goid:^ p. 19). — Compos. in mil slis-gel sluagacb Fei. Sept. 29.

2. sliss, slis a chip, a lath, a thin board O'R.; sliss no ga lea- bbair O'Cl. {Corm. Tr. p. 3 astol). Dazu CO ard-liss {für -sliss) ind rigtigi p. 310, 1, ^md midlissi?

sliss^u, slissean no gse liubair {„a lance or a long spear") Gl. zu hastula Corm. p. 1 asdol; slisen a chip O^Don. Suppl.

slisseöc = 2. sliss O'R.:, sliseög polimen Ir. Gl. lOOl.

sliucht M. cogniiio SG. 200» {Z'^. 878); davon intliuubt.

[ 782 ]slooim, sliu'cimlll ich fichluclce ein, verschlucke. — Praes. PI. 3 slucit FA. 20. — Imperat. PI. 2 slucid . . na gemma Three Hom. p. 26, 31. — Praes. sec. Scj. 3 no slo- cad SC. 5. — S-praet. Sg. 3 conda sloic . . lasa loim 2). l.'>], 7; co ro sluic talum he Three Hom. p. 20, a. — Fut. PL 1 slucfeniit Three Hom. p. 26, 31. — Inf. slucud ScLb. 21.

slög-, slüag- M. Schaar, Zug, Heer; sluagh agmen Ir. Gl. 1003. - Sg. Nom. slög SC. 20; 38, 5; slög dib . . slög aile . . slög dedenach FA. 22; in slung Hy. 5, 69; SC. 35; Sc3I. 21, 35? CO n-gäiret slog der- mäir p. 191, is; Gen. slöig FB. 11; in t-slöig 42; in t-sluaig ScM. 8; cara sluaig ocus sochaide p. 328, 20; Hat. ocon t-slög *S'6'. 3ö; fön slög uile FB. 16; don t-slüag Lg. 1; resin sli'iag FB. 54; 94; cona dsescor- slüag FA. 3 (doescur-sluag LBr.); p. 191, 26; Acc. forsin slög SC. 7; ria sluag n-demna Hy. 1, 48; sh'iag SC. 11, 8; 35; 45, I8; etarro ocus in slüag FA. 8 (slög LBr.); PI. Nom. slöig FA. 14; 22; 24; 26; FB. 43; p. 46, 26; slüaig FA. 26; 30; 31; ScM. 3, 12; 18; SC 29, 15; in t-slüaig 36; FB. 21; intluaig Hy. 5, G2; slüaigh TE. 19; Gen. tor na slüag SC. 35; lin ar sluag p. 132, 25; Dat. dona slogaib p. 46, 25: tri slüagaib FA. 29; 32; FB. 93; do il-slüagaib 71; ar slua- ghaib TE. 9, 29; Acc. forsna slögu SC. 36; sluagu Hy. 5, 10; FA. 28; SC. 17, 6; 34, 18; FB. 44. - 6'ompos. slög-airchinnecht „host-learlership" Goid.^ p. 68 (ifli/).

slög'da „hostful", la marira na rigna Eufemia slogdai Fei. Jul. 11, Gl. i. erdairce («(/L Three Ir. Gl. p. 133i.

slöged, sloiged i. iniat Three Ir. Gl p. 139: sloiged lebur n-Erenn ,,IrelancVs host of books" Fei. Epyil. 141; sloiged ina rigna Jul. 18 (sluagad Eawl.); sloiged find Febr. 3, sluaiged Laud, sluagad Ratvl.; 31 ai 17.

sloiid significatio Z 982; Dat. do slund atraib trisin n-genitin sön ad significationem possessionis per genetivum hoc SG. 190".

slondim III ich bezeichne, nenne. — Praes. Sg. 2 ni sluindi-so non significas SG. 20Hi' (Z'^. 435); 5 ni sluindi non signiflcat SG. 25i'; PI. 3 no da sloindet iaruni iarna slontib firaib sie nennen sich darauf nach ihren wahren Namen TBE. p. 138, 26. — Imperat. Sg. 2 sluind Fei. Jan. 31, Gl. i. indis; i. aisneid Febr. 19. — Praet. Sg 3 mit Pron. suff. (s. S. 513, Col. 2) sluinnsius LHy. Amr. 55, Gl. ro legastair (ro sluinnestair LU.). — Fut. Srj. 3 sluinnfid Fei. Prol. 320; PI. 1 slu- indfemne ibid. 287; 3 sloindfit ibid. 300 Laud. — Inf. slond, slondud.

slondud M. Bezeichnung, Be- zeichnen; Nom. slondod neich ad- chondarc-sa ,,description of every- thing ivhich I saiv" Ml. carm. 1 ^ i] / ll (Goid.-^p. 19); PI. Dat. iarna slontib SiU-A^H firaib TBE. p. 138, 26. ^-11 "

sliiag-ach schaarenreich, von ' slög; Sq. Nom. Ailill sluagach ScM. 21, 10.

sliiag°ad hosting, s. 3. fecht; co ro sserthar ranä tria bithu ar inn gne ucut ocus ar fecht ocus sluagud Eü. p. CXLVII.

sluaistechi^jB. 37 i?gr. von slüasatV

sluasat, sluasad ashovel O'Don. Gr. p. 90; PI. Nom. sluaisdo ibid.

slucit s. slocim. .

sluindi s. slondim.

smacht authority, sioay O'R. | v^ — Sg. Nom. nad lugu smacht Lg. I /'v 5. 19 ; Gen. do chosnam in smaclita Gl. zu aemulator paternarum tra- ditionum Wb. 18^ (Z". 771); Acc. födemaid smacht indara tigerna ,,the sioay of the one lord" SMart. 6; cen smacht rig SC. 21 ; är ni tha- brat-som smacht no recht no riagail ar denam a peccaid ocus a n-dua- lach hi fMs ScLb. 16 {.,they do not jntt term, or latv, or rule on com- mitting their sins and their vices here"); PI. Nom. cära ocus smachta ocus cisa fer n-Erend LU.p. 52», 15; Acc. smactu recbto fetarlicce Wb. 26a (j-itus legis vetustatis Z'^. 459); inna smachtu condieiones Ml. 45 r. [ 783 ]smech F. Kiv h ,- i siiio,not ()'I)<n 2i. 117. — Bat. (Ion smeicli )nento G-ild. Lot. Gl HO; PI. Acc. con- nice a srnecba FA. 25 (smochu LBr.).

smeg-et Gl. zu snicch; sinoigead the cliin O'T?.

smer [i.] teine {„fire") Corm. p. 40 smeröit

suicröit fjlühen de Kohle Conti. Tr. p. 149; sparlis, emhers O'R.; smeröid carho Ir. Gl. 94!").

sm^tiin, smeidim 7 7?of/, heckon O'B.

smir med Ulla Ir. GL 1!)3. — Gen is leges lega cen les, is cuin- chid smeracen smudis LHy. Amr.2i); deadail sraeara fri smiias „the par- ting of the marrow from the hone" On the Mann. III p. 251.

smit, melid smitt in duine iter a da mher „he grinds the person's ear-lohe hetween his two fing er s" Corm. p 8 bri; smiot an ear O'R.

siiuiaiuim III ich denke; I think, imagine, devise consider (fB. — Praes. sec. Sg. 5 is e ro smuaineadh ina mheanmain do Tor. Dh. p 168. — Praet. Sg. 3 an tan do smuain nach raibh fear a biomchartha aice acht Diarmuid ibid. p. 108 ; ro smu- ain ina mheanmain feiii ibid.p.20'6. — Inf. Dat. ar smuaineadh dho ar Ghräinne indem er an G. dachte ibid. p. 192.

siuüas „hone" s. smir; smuais marrow O'B.?

suädim III ich schütze; snai- dhim I Protect, defend, patronize O'B. — Praes. Conj. Sg. 3 ron snada Hy. 1, 13 (snade Fr.); 27; dollaid ron snade Hy. 5, 10 {paren- thetisch); Gl zu snaidsium IZy. 1, 11 ; PI. 3 ron snädat Hy. 5, 92 (i. donet ar söerad). — Praet. Sg. 3 ron snaid Hy. 1, ii. — Noch nicht ge- nügend aufgeklärte Formen sind {vgl. die Anmerkung zu Hy. 1, u): snaidsinm Hy. 1, 11, Gl. i. ron snade siind; snäidsiunn ibid. 27 (snaidsinm Fr.); 38 (snaidsinm Fr.); snaidsium in sab sluagach i sossad n-ard n-oiblech Fei. Sept. 21 (snaid- sinnd . . isin sid Lnnd^; snaidsium in sid sjfnlai Jnl. 18 (snaidsinnd Land). — Inf. Kam. ni]) snadnd Hy. 1. 1.-,; Dat. f»r do iKuiiid (bin Hy. C, ....

ro siiitdiiis, ro snadins muir me- drach mciid LU. p. 40^ ir>, „I swam merrtj , shininq sea*^ Crowc, Aid. Ech.' ]). lo;J.

siiiiidiin, snaidbim 7 chip, cut O'Don. Suppl. — Impcrat. PI. 2 ticid ticid, gcbid fa'bra snaidid cthra, ticfa lind Muni nehmet Werk- zeug, zimmert Bote LU. p. 39^ 31 {„knit ye boats" Crowe, Aid. Feh. p. 101)? — Vgl. snaisse, snass. y

suäidin Knoten, Knüpfen, (^ Verbindlichkeit; nodus ODon. — Sg. Gen. snadhma O'Don. Gr. p. 96; PI. Acc. dorighneadar snadh- manna cuir agus cengail „bonds of compact and aqreement Tor. Dh. p. 78; ibid. p. 110.

siiäidiniin I knot. splice (JB.; PI. 3 snadhmaid na d(')idlämha tar chaoldromannaib a chcile Tor. Dh. p. 94.

siiäim ich schioimtne. — Pe7-f. Sg. 1 ro sno farrci garba glend LU. p. 40», 23. — Praet. Sg. 1 ro snausa in farrci LU. p. i^, 30 [Siab. Conciil.); ro snai imon curach Thrce Hom. p. 16, 17. — Fut. Sg. 3 snaifid Liban sair siar LU.p 39b, 33. — Inf. Dat. cid fodera long do snäm for in mag Fei. p XXXII 15; Acc. CO n-accamar do snäm TBF. p. 146, 5 (s. 2. lind).

snaisse geschnitten, abgeras- jjelt, Part, von snaidim? fochartatär dan bnnsaig snaisi gil issa leth i m-bätär na duba LU. p. 23^, 29 {einen abgeschälten Ziveig).

1. siiamach, nach den Glossen von snäni (Schivimmen), von Stokes mit „btioyant übersetzt: Odran abb sser snamach Fei. Oct. 27, mit der Erklärung: for snam dochuaid i Gair M«c moga i. indsi fil i Corco- duibne; Acc. saithe snamach „a buoyant troop" Aug. 6, Gl. i. for snäm; F. fri Fleid sorchai snamaig SeiJt. 12, Gl. i. cäch oc snam chuice.

2. snäfiiach suher {„the corTc- tree") Ir. Gl. 391.

[ 784 ]siiass Schnift, Hieb, r///.snaisse, snaidim; dognid tra Luctine na cranna fri toora snassa ocus ba feith in snass dedinach Corm. x^- 32 nescoit („hy three cutft"). V()J. snas elegmicy, ornament O'R.

siiiitli a thread, line, fila- ment O'B. — Num. snäth glas olla „gray tcollen yuriv' On tlie Mann. III p. 115; co m-ba samalta ocus {sie) or-snäth cach finnaiC/.j5. 81», 13; Gen. co m-ba samalta ra te- taib ör-snäid daror n-indeona foläim suad saincberda Eet Celt. Ulp. 177.

suäthat F. Nadel; snätbath acus SG. 101^ {Z- 1«J, s. 1082); snäthad Corm. p. 40. — Sg. Nom. snäthat FB. 65; Gen. a fuillem a snathaiti s. unter drunech; Acc. suätLait FB. 65; PI. Gen. tri cö- ecta snäthat ibid.

suäthatatli aculeus SG. 47 ^^ {Z' 16, 10821

snMhe filum Z'^. 16; snaithi fihim Ir. Gl. 817. — Dat. hüand snäthiu a filo Z'^. 211.

snäthöicue, cet snätheicue don chai-mocol cwmmascda hi timthacht friä chend LU. p. 81-', i7, „a hun- dred thread-webs of the mixed car- biincle" Crowe, Siab. Concul. p. i'dl ?

sneclita Schnee. — Sg. Nom. feraid suechta mör foroib CC. 2 LU. Gen. etrochta snecbtai Hy -9^ 7,19; däth snecbtai L(i. 4. s: snechta p. 132, 23; snecbta tria sin Hy. ^ 5, 19? Bat. for snectu Lg. 7, fcirsin ^ t-.snecht u /büZ^ fuairiu ina sirsnechtu p. 190, 30 ; Acc. in corp mar in ^ snechta T.g, 7_f7-en snechta FA. 35; tre snecbta Gl. zu Hy. 5, 19; gili- ghiur snechto n-öenoidcbi TE. 4 Eg. [weisser als Schnee, der nur eine Nacht gelegen hat,; PI. Nom. snechta scrba p 190, 28.

sueclitaide schneeig, coli ScJtiiee. — Sg. Nom. sruth snech- taide FA. 30; amal soerdath snech- •H^ taidi Lg. J8^g.

siicd Uns 'BG. 113b iZ-K 121), davon snethacb {lies suedhach) len- dosus Ir. Gl. 649.

snede SC. 17, 2, nß. sneidb little, small O'R?

suedim, snedis wechselt mit cui- ris LBr. p. 216'i, dl ff. snedis . . in secbid cona hüblmfc do 52; snidis urcbor d'oenuball dö 43.

siii, suisui 10 ir Z'^. 325, vgl. iii.

snige Tropfen, Regnen; snigi an Gl. Z'U anmich Hy. 5, 3u; snige mor do t'leocbud Corm. 2 arg {„a great floiving of toet").

suig'id es tropft, regnet; sni- gid gaim, ro faith sam LU.p. V», 23 {Amra). — Perf. Sg. 3 rath in spirtu sechta senaich for cleir n-gelmair „the grace of the septenary Spirit dropt on a fair great clergy"' Fei. Mai 15. — S-praet. Sg. 3 snigis fleo- chad p. 41, 3ü; i. snigid i. ro snig no feraid Gl. zu senaich Fei. Mai 15.

snÜDi, ro sniit a slegha da se- miinnaib „their spears ivere wren- ched from their rivets"- On the Mann. II p>. 241. Dazu auch brethnais i. inni snies trena brat i. a dealg O'Dav. p. 61?

suim Kummer; distress Corm-. Tr. p. 132 osnad. — Dat. hi sir- galur ocus hi sirsnim TE 7 Eg.; fo snim „under griep^ Fei. p. CLXXII 41 ; Acc. ui beir dim snim lobra Fei. Prol. 223. — Vgl. imm- snim.

snimaire a spindle On the Mann. III x>- 115.

snimche F. grief, sadness CR. — Dat. ic torsi moir ocus icc snimche TE. 12 Eg.

siiithe, snithe oir fria etan p. 131, 20, „fdlet of gold- On the Mann. III p. 163.

snob Silber SG. 64a.

1. smiad, snuadh river, brooh CR., ainm d't'uil {„blood-') ibid.

2. suüad i. folt (Haar) Corm. p. 40.

3. suüad i. ecosc no sainfeth[al] CDav. p. 114; colour, appearance CR.

1. so Demonstrativpartikel, hie haec hoc Z"^. 347, starlc deiktiseh wie gr. oös, auf das Gegenwär- tige und in der Rede auf das Folgende hinweisend; hinter dün- nem Vocal öfter seo. — Gebrauch, a) allein stehend: cia so wer ist dies ScM. 12; 13; cuich seo SeM. [ 785 ]14; SO ule alles dies FB. S9. — b) Hinter dem Fron, personale: inn e sco Munremur ist das hier nicht M. ScM. 12; rcmi seo vor diesem [dem gegenwärtigen Zeit- punkte) TE. 5 Eg. ; is 6 seo iarom forcetul FA. 32; 83; auf das Fol- gende verweisend: is he sco tuir- tluud p. 17, 1«; ba hed so atbertis p. 20, 27; conid e so jj. 19, 39; at iat so . . rig SC. 22 ; in so roih CC. 7 LU.; SC. 37; 39; SP. I 4; in so sis SC. 27; 38; i^5. 71; Gl. zu Hy. 5, 23 (s. cenuadartV — c) nach dem Artikel mit Substantiv: in mac so CC. 7 LU.:, p. 142, 20; a tech so FB. 1; 16; is taig seo ScM. 15; na hiüle nert so Hy. 7,42; auf das Folgende veriveisend: asbert . . ani seo SC. 32; ohne Ar- tikel erge seö SC. 45, 23. — d) and- ■^ so hier, hie La 9: cia and-so Sc3I. 11; 10. — Vgl sa, se.

2. -so s. -SU.

3. -so /■%»• -sa, Partie, augens der 1. Sg., erst in späteren Mss. : dam-so p. 145, c; chucom-so TE. 7 Eg.

4. so-, SU- Prä/Ja;, unserem wohl— entsprechend, gr. fv— Z^. 863.

soad s. söim.

soas s. sous.

so-bail glücklich? s. Fei. Index.

sol)arelie .s. solbrach.

sobarthau F.prosperity, good luck, hlessing Three Hom. Index. — Sg. Nom. ein co derna araill dam-sa do bendacht-sa biaid a so- barthan ocus a bail ocus a blath form „its prosperity and its goodness and its hlossom" Fei. p. CIV 2s; foräccaib be«nachtain ocus sobar- thain occu Tkree Hom. p. 32, 20; tria sobarthain m-Brigie „through B.'s hlessing" ibid. p. 66, 25.

sobclia, cen sobchai Gl. zu cen sotla Fei. p. LXXVII, zu subacb?

soberlaid gut zu sprechen wissend, redekundig; Sencha soberlaid p. 327, 30.

so-l)^ss, söibheus (700(? hreeding, good mann er s O'B.; O'Dav. p. 1 14 ; sobbus i. sobhes CDon. Supjü.

sobessach ivohlgesittct Hy. 2 Praef; O'Dav. p. 116 solis no sobis.

sobis Gl. zu sobössacli, rgl. suabais.

sobra i. subbachas gan moisge „cheerfulness tvifhout drunkenness" Mac Firbis, davon sobraighit „they make soher" Corm. Tr. p. 148; zu Grunde liegt Iat. sobrius.

sobrach, söblirach primrose O'B. — Gen. barr sobarchc p. 132,23; rgl. sobaircbc Hypericum quadr un- guium 0)1 thc Mann. III Index.

sobricli, is aliud sen sobrich TF&. 31i>, 38 Gl. :ju sencs ut sobrii sint.

socc a snout, z. B. soc muice, CGr.; a ploughshare Three Hom. p. 108, 30.

socesäil loligo, (jenus piscis SG. 47I' {Z- 30).

sochaide F. Gesellschaft, Menge, Schaar; sochuide copia, multitudo Z'^. 365. — Sg. Nom. atät.. sochaide mör aile and FA. 28; sochaide dib ScM. 5; Gen. conid am cara sluaig ocus sochaide p. 328, 20; p. 142, 20; SC. 31, i-i; Dat. i n-uathed ocus hi sochaide allein und in Gesellschaft Hy. 7, 41 ; PI. Nom. sochaidi FA. 2.

socliai'thanach , Compar. socar- thauaighi amabilior Ir. Gl. 1125.

so-cIieueliV. cfHes Geschlecht. — Sg. Gen. don ibilsiugud soche- neoil ocus sserchlandachta Noim Choluim cille Three Hom. p. 96, 27 ; mac sjer soceneöil SC. 24; fer söer socheuiüil „a man free, of good family" Tir. 11 (fer graid soche- nelach sobessach Hy. 2 Praef).

soclieu^laig-im III nohilito; Conj. Sq. 3 HeiJ. co socheuelaigidir Ml. 34 r.

so-chla berühmt, von clü, vgl. gr. fixleilc; sochla i. maith CDav. p. 115. — Sg. Nom. sochla CC. 1-, sochla set SC. 38, 2; tricha maigi sochla suairc „thirty fields famous pleasant Fcl. p. CLXXXIV. — Vgl. do-chlu.

soclilach berühmt. Fei. Jan. 14.

sochuia possibilis: ond aisnes sochmai i. on niolad sochmai Gl. zu possibili fatimine Goid.^ p. 67 {LHy ). — Vgl. dochma.

so-choisc Gl. zu doeibilem Wb. 30b, 31 (Z-ä. 863).

[ 786 ]so-choim n man of so und mind and intellect O'B. — Du. Gen. cor da sochonn co fis ocus tre- baire Sench. 31. Ulp. 8; Äcc. itir da sochond ibid. p. 4. — Vgl. do-chonn.

so-chor M. Vortheil, ein gu- ter—, gültiger Vertrag; sochar gain, profit, emolument Ö'R.; so- chur a fair hargain or contract O'Don. Suppl. [Vgl. Cair eis lir clmir dochuisin? Ninsa, a do, so- char ocus dochor. Cair eis lir in sochor? Ninsrt, a tri, cor itir da lan, itir da saer, itir da sochond, nad fuasuaither euir Sench. M. III p. 4; 8). — Acc. dogniu soehor cach thrüaig p. 328, 5; p. 142, 3.

socliraid stattlich, schön, vgl. so-chruth? — Sg. Nom. ba. Ccäin ocus ba häibind ocus bä socraid arreim FB. 42; Gen. am sond slaide cach socraid ^x 328, 4 V — Adv. CO sochraid ScM. 4; SC. 45, 21 („with a good heart" 0' Curry).

1. sochraide F. Schönheit, etersochraide ocus siiachnideF-B. 1?

2. sochraide zu eairde? Dat. i socraidi labrait biuil SC. 38, 9 {„in good friendship" 0' Curry).

sochrait, sochraid i. socharaid a good friend O'Don. Suppl. ?

sochraite a host, an army, assistents O'B., „at present con- fined to a fimeral" O'Gr. — Nom. sochraite De domm anoeul Ily. 7, 35 {„God's Host"); Acc. tinolaid Gttmall a soeraiti chucu CCn. 5.

so-clu'uth, so-chrud honestus, venustus Z'^. 863, socruidhe pul- cher Ir. Gl. 380. Vcß. do-chruth turpis, inhonesius, indecor ibid. {Wb. SG.).

socht Schweigen; sochd silence ffB. — Acc. ro lä . . i socht mör ScM. 3.

sochtaiin II ich schioeige. — Praes. PI. 3 sochtait uli fri tairm- ehrith na lebar Fei. p. CXLII 1. — S-praet. Sg. 3 sochtais FB. 56.

so-churaact pjotens Z"^. 863.

sochur s. so-chor.

sodaiii Pron. dem., anaphorisch tvifgr. ovToq, vonoiegend Neutrum, hoc Z'^. 350. — Gebratich, a) nach Praep. mit Dat.: iar sodain nach diesem, darauf FB. 11; 82; fo so- dain siib hoc, ideo, erqo Z'^. 350; FB. 19; 39; 40; fo soduin CC. 2 Eg. {so auch ibid. 3 zu lesen für do soduin); di soduin p. 145, 3; b) nach Praep. mit Acc. : la sodain darauf p. 40, 29; Lg. 9; p. 144, 9; )L SC. 7;29; F^.6; ()'; 13; :^1; 23; 27; ^ 44; 56; 62; 73; am Anfang des Satzes FB. 25; 54; 61; 72; 87; ol sodin Z'^. 350; ar sodin secundum hoc, in hoc ibid.; am«? sodin sicut hoc ibid.; tri sodin ibid.; im sodain [Masc.) FB. 37;. 64.

so-dath schönfarbig Fei. Aug. 10, Gl. i. dath maith bui foraib.

söeb s. säeb.

soehail, anüll tria latin doba soebail, araill tria goedilg cäin in scel Tliree Hom. p. 114, 2« {„elo- quent"), vgl. sobhail eloquence O'B.

söel)-chore s. säeb-chore.

soee, ce betis seeht tengtha am gin soee suilbir „in my mouth of eloquent tvisdom" Fei. Epil. 126.

1. söer, ssler frei, edel, vgl. "^ / döer; saer Über Ir. Gl. 379; söir, S CUr^ söer liber, ingenuus Z'^. 31; 863. L'^ — Sg. Nom. biam söer Hy. 4, s; * bri'i söer FB. 22; oclsech sfer SC. 23; mac sser soceueüil SC. 24; co- mul säer Lg. 17, 43; isai-r p. 328, 22? y^ Gen. F. imdenum sula saire SC. 37, 12? Acc. in rig söer suthain Hy. 6, 25; tir sorcba ster SC. 34, 1; PL Acc. gonaid söeru SC. 17, 4. — Compos. söer-chenel SC. 42; -dath Lg. 18, 16; -setta FB. 24; -ligi 24; i(- söir-mug, -chele libertus Wb. lO^i {Z- 31).

2. söer artifex s. saer.

3. soer s. sair.

söeraiui, säeraim II ich befreie. — Praes. Sg. 3 rel. soeras Hy. 1, 25; 28. — Conj. Sg. 1 Dep. co ro s?erur-sa morfessiur cec/ta dar- dain ocus XII cee/ta sathairnd ar phianuib iffirnd Three Hom.p. 38, 4; 3 ro söera Hy. 6, 22; 1, 5ti; 4, 3; 12; Gl. zu soersum 1, 28, letztere Form ist noch nicht sicher aufgeklärt, vgl', die Anmerkung zu Hy. 1, 11; PI. 3 ron soerat Hy. 1, o; 10; 24. — [ 787 ]8-praet. Scj. 2 rom sa?ra a Isii . . &mal sffirsa Ileli Fü. Eiril. 4-45 (soersi Laud), 451 (soerasai Lauch, 455 (söersai Lcmd), 459 //'. (rfjl. Bcitr. VII 38); 3 soerais i/y. 1/28 Fr.; Dep. ro socrastar ff/, zu soe- ras Sy. ]. 25. — Pass. Praet. PI. 3 dia ro sfertha FA. 32. — Fut. Sff. 3 saerfaithn- p. 40, 41. — JT«/". i>rt^. dia söerad ar in m-buidechair um sich vor der Seuche zu retten Hy. 1 Praef.; Acc. donet ar söerad Gl. zu Hy. 5, 92; ar no chlechtatis na genti sterad a mogad isin secht- mad hliadain Three Hom p. 12, c.

söerda edel; Sg. Nom. niiad soerda SP. V 13 („« tiohle dig- n-ity").

söere, soire, säire F. lihertas, nobilitas, salus Z^. 31; 8G0. — Sg. Nom. saire ceu saethar cen snim ScLb. 23; Bat. i söiri ceneöil nohilitate generis Wb. 17c ; cona säire FA. 15.

söetli s. säeth.

so-g:iiiin „welldoing" ScLh. 23.

ro soieh ist u utcr rot-inm gest(dlt, da die Partil-cl ro auch hei offen- baren Prilsensformen steht; ohne ro findet sich Fut. see. Sg. 3 co soi- sedh „thut it would reach" O'Don. Suppl.

soideach, soidheach a ressel 0'^., s. interToth<jY und pata.

soillse, sollse F.Licht, Glanz, von sollus; lumen Z'^. 247; soillsi lumen Ir. Gl. 998; .s. foillse. — Sg. Xom. soillsi Hy. 2, co; in t-soUsi jj. 22, 9; suillse FB. 92; soilse grene Hy. 7, 18; FA. 7; Gen. iuna soilse FA. 5; Dat. co soilsi FA. 35; soillse 18; dia soilse 10; PI. Nom. fil secht suilse ar a rusc SC. 37, 11.

soillsithir, soilsidir s. sollus.

soillsigim III ich erleuchte; I shfne, brighten O'R. — Inf. Dat. ic sollsiugitfZ FA. 13 LBr., soilsi- gud LU.

soilslb s. sollus.

söim III ich drehe, toende, verwandele. — Praes. Sg. 2 ceinc no soi-siu huäim so lange du dich von mir abivendest Ml. Sö'^, 1: PI. 3 soit a n-ecin . . i toltanche' FA. 23 (soait LBr.). — Praes. sec. Sg. 3 no shoad cech u-indliged LHy. Amr. 26 (no soad cech n-[d]iummus LU.). — Praet. Sg. 3 ro s6i gnö <S'6'. 40; cen galar soi dath Fei. p. CVIII s; CO ro sai in cloirh . . i salond p. 43, 13. — Fut. Sg. 2 ceine no soife-siu Gl. zu donec . . tu avertis faciem tuam a mc Ml. 33», 1. — Fut. sec. Sg. 3 co suifcd fuil mol ScM. 18. — Pass. Praet. Sg. 3 ros bewnach in usce co ro soud immil Three Hom. p. 8, 5; cura soad in lassar . . i n-agaid na gdithe SMart. 26. — Inf. Nom. sood a polaire ina etun iss e comartha bias fair LU. p. 18, 13. — Com- pos. impöim, toim.

soimle i. indis O'Dar. p. 116: ma ro sellaib soimle Fcl. Jul. 4 Raivl. (seimle LBr., somlc Land). Gl. i. söimlid 1. luathaig dia fegad ocus dia indissi, ut dicitur in usu Scotoriim „dochoid cu solam" i. co luath.

soimm reich; Sg. Nom. fer so- imm oirmituech Three Hom. p.M,i. Vgl. soimuie.

soinmeeh glüclUch; secundus Z 811; 860. — Sg. Nom. ni bä soinmeeh tra a set na pectach sin ScLb. 20; PL Gen. fer sonmech slän SC. 45, u.

soininielie F. prosperitas, fclicitas Z^. 811. — Dat. cona söinmigc FA. 15 (-i LBr^.

soirb facilis Goid.'^ p. 52, vgl. doirb; happy, prosperous O'R. — Sg. Nom. diar bo soirb in set FA. 23 {„easy" St.). '

soirl)e F. copia Goid.^ p. 52 {Wien. Gl.); affability, quietness, prosperity, success O'B.

soirtliiu s. soraid.

solad s. solod.

solam schnell bereit, schnell; oband no solam Gl. zu Fei. Jun. 30; CO slatra no co solam Gl. zu co m-brassi ibid. 19; solamh quick, ready O'B. — Adv. no hictha co solam „he was healed rapidly" SMart. 40; tidecM co sola»* docüm n-Ere»m Three Hom. p. 16, 4.

soliimaehtaig-e (solämachtaig[ 788 ]tlie?) palpahJe Tliree Hom. Index; dorogart in drai dcmiiu co tue dor- chai sholamachtaige darsiu mag Thrce Uom. p. 2G, 7.

sollamaiu = Int. sollemue; sol- lamhuiu soJemnity CfB. — Sg. Nom. cid fodera conid sollamaiu tidecM Crist a hEgipt ocus nach solla»tain a dul iunte Fä. p. XXXIV ig; ord sacairt do deuani isiu mendut sin ar in sollawain „during the high- Hde" Three Hom. p. 102, 15.

solliis glänzend, hell, klar, vgl. follus; solus clarus Ir. Gl. (JG5. — PI. Dat. CO senistrib solsib p. loO, -21 — Compar. 1) soillsithir FA. 10; soilsidir SP. III u; 2) so- illsi FA. 10 LBr.; Ir. Gl. 1122.

solma Schnelligkeit. — Dat. CO solma Hy. 8, 4 („with swiftness); tocbam ci'ide solma suas Wi. Gr. p. 125 {LBr.^; iugen bad choma- dais du ar äis ocus cruth ocus cenel ocus cless ocus soimi LU. p. 122-1, vx — S. solam.

solod, soladh pro fit O'R. — Sg. Nom. när bu mö a solod . . ol- dds a dolod FB. 90; conam raib cac/t Kolad ar molad dot rigraid Fei. Prol. 12 {„soluce" St.).

solus s. sollus.

solusta glänzend, von sollus; solasda hright, luminous O'R. — Sg. Nom. tir . . solusta FA. 4 ; söt solusta s. unter lochet; Gl. su lo- charnaig Hy. 1, 31.

-som selbst, enklitische Parti- cula augens für die 3. Sg. Masc. und die 3. PI; ipse Z"^. 326; wird hinter i su -seom, -sium. Gewöhnlich ist der Gegensatz von der Art, dass das einfache Pronomen der 3. Per- soti, iiirlir oder weniger betont, in (Irr i'ilii-rsil.:ang genügt. Besonders ciiililniliscl/ ilobert-som [nämlich der 'alcri CC. 3 LU., iat-som ^nämlich ('(>n(dl und Loegaire) FB. 57. ■ — Gebrauch, I) a«/' die 3. Singu- lar is Masc. bezüglich, a) hinter dem Pronomen der 3. Sg.: do-som ScM. 10 [Gegensatz dam-sa); SC. 5; , FB. 3; 25; 31; hesseom j). 131, i-; "Ar or sei-seom sagte er Lq. Jh Iris seom SC. )m sagte er i^g^_]j ""i»- '. 34; fair-seom~2^. 87; lais-seom 88 ; cbuci-sium ScM. 1 ; 2 ; chuice-sium p. 39, 20 ; fris-sium SC. 39; de-sium FB. 76; fair-sium 77. — b) hinter einem Nomen mit Possessivpronomen: a galar- som TE. 9 LU.; FB. 25; a ara- som Conculainn 43; dia acallaim- som ibid. ; uas a imdaid-seom FB. 3 ; ic a acallafw-sium p. 21, 32; ina diaid-sium FB. 70; a siur-sium p. 144, 32. — c) hinter einer Verbal- form der 3. Sg.: arröet-som j^- 17, 33; ata-som SC. 29, 22; asbert- som jj. 131, 22; FB. 29; ro triall- som SC. 48; no bith-som TE. 9 LU.; i"0 fitir-som FB. 3; rigid-som 82; 87; ro cendaig-seom p. 17, 32; FB 82; cingthi-seom 88; büi-seom inti Nüisi Lg. 8; SC. 48; biii-sium ^ J^g.jj. — li) Auf die 3. Plnralis ^ bezüglich, a) hinter einem Prono- men der 3. PI.: iat-som FB. 57; leo-som ScM. 5; CC. 1 LU; FA. 5; FB. 77; leo-sum CC. 1 Eg.; leo-sium (sie) p. 143, 7; doib-sium Sc3I. 3, 16; imma tech-som Lq. 12. ^ — b) hinter einer Verbal form ^ der 3. PL: asberat-som ScM. 19; |P foraitbmenatar-som FB. 86; imm- i aiccet-som FA. 5 (imanaicet-sum LBr.); ro dalait-seom ScM. 5; fonaisccit-sium FB. 77; 78. — c) hinter einem Pr ä d i cats n me n : ? batar sonairte-seom Lß^^IÜL. — -J^ III) Vereinzelt auf die 3. Sg. Fem. bezüglich: aice-sium p. 40, 27. — Vgl. sam, sem, sim.

so-main ivealth; ro bo do a shomain LHy. Amr. 67 (cor ba dö a somäin LU.); somäine weulth O'R; ar a somaine Corm. p. 3 anomain; caiti somaine set in fir sin? somaine graiu diib On the Mann. ll p. 490; somhäine ^^roft^s, rents, returns Don. Suppl.

so-masse ScJtmuck? bä somassi do-som sin ocus nir bo tliortromad LU. p. 79a, 10.

so-ml)las wohlschmeckend, s. blas. — Sg. Gen. tipra uisce somblais „a well of sweet water" Ir. Gl. 975.

somenmnach w o h l g e m u t h On the 3Iann.lUp. iii, vgl. do-menmna.

[ 789 ]so-iiu'iul hohe Ehre, ,,ff1ory" ScLb. 23.

so-milse F. sweetness ScLh. 25; somailse dulcedo SG. 52» {Z'^. 863).

soiiiniataib, mamon din aium in demainis aircliindcch for iudmassail) in t-sfegail ocus forsna somataib ctrocairib ,,over the pitiless rieh" SMart. 6? '

1. somme, somiiia reich, der Reiche; somme dives Z'^. 863. — (SV/. Gen. dliged buthe in boicbt fo mam in t-sommai Ml. 27, 7. — Vgl. soimm.

2. souime, somiiia Eeichthum. — Sg. Noin. nadip rubocc nadip i-omar bed a sommae Tir. 11.

somnietu, somata affluence, tvealth OB., vgl. dommetu.

so-molta laiidahilior Ir. Gl. 1127.

1. sou = lat. sonus; Ton, Laut. — Sg. Nom. son a jrotha LHjj. Ai7ir. 41: son a garma Hy. 2, le ! (Gl. i. sonus); son in cetail 6-> {Gl. i. souusV, PI. Acc. oc saigid for sunii Wb. 12b ,^2. 484); forsna siinu de verhis Ml. 52 r.

2. son glücldich, vgl. sona, sonas; Sg. Nom. is son is alaind is noeb SP. IV 4.

3. sou ScM. 21, 26.

söu Pron. dem. hoc Z^. 353; rot bia son ScM. 14. Vgl. ön.

sona glücklich, vgl. son, sonas; sona, sonadh hapinj, hlessed, joyful OB. — Sg. Nom. grian sona Fei. Oct. 3; Dat. cona primslnag sona Fei. Apr. 13.

so-uairt, -nirt tapfer, stark, von nert; firmus, fortis Z'^. 863. — Sg. Nom. SC. 23; sonart Gl. zu sab Hy. 2, 23; PI Nom. batar so- ^ nairte Lp. 12 (-j E g .). — Adv. co sonairt Zu?/. Amr. 43.

sonairte F. Kraft, Festigkeit; commor-shonairti LHy. Amr. 43.

sonas happiness, hliss (fB., von 2. sou. — Sg. Nom. sonas ocus deggnim tria bithu d'fir th'inaid „prosperity and good deed" Fei. p. CI 1.

soneud, soinean fair iveather O'B.; doncad in tan ticfad soncnd ocus doncnd LU. Amr., .sina i. so- ncnna Llly. Amr. 58.

sonnieeli s. soinincch.

sonn 31. a st äff, stake, he am O'R ; sunn i. crann no sabh, ut est fomescaidli lam do sunn i. lam do righi docum in sabaid no do crand og doabhaidh O'Dav. p. 118. — Sg. Nom. am sond slaide cach socraid p. 328, 4? Dat. ro comled alamu dia sund CCn. 2; PI. Nom. ro gabtha süind ocus slipre doib Three Hom. p. 78, 1 {„stukes").

sounach palisade Bem.'^ p: 56; a icaU, a mound O'Don. Siippl. — Sg. Nom. sonnach daingean cläir do chur ina timchioll Tor. Dh. p. 130; sonnach umaide tar a medön ros rand in n-insi inde LV.p. 23^,1«; sonnach iarn[ai(Ze?] for cach mür forsin bätar nöe cend LU. p. 114b, 9 {Siah. Concul.^Acc. s. desiu.

sounaim II ich pfähle. — Pass. Praet. PI. 3 ro sonnta Fei. Prol. 33.

sontar Sc3L 22, 3, von 1. son?

so-61a gut zu trinken, s. 1. me- dar.

sop 31. a ivisp Corm. l'r. p. 153. — Sg. Nom. und Gen , PI. Acc. atnaig in gilla in di oibill a mednn in t-suip Sil cätha corcca isin ieWaig (tell«c/r?) ocus ticc sopp asin lepa chuca; coirgis in di fot iirmo>iad im na suppu, setis ind öibill, lassais in sopp, ocus follsigis do a proind LBr. p. 214a, 13.

sorcba hell, licht, vgl. dorcha. — Sg. Nom. tir sorcha SC. 34, 1. — Compar. co morslog ba sorchu Fei. 3Iürz 9.

sorchaide radiant ScLh. 23.

sord trim O'B.; töirnis tra ann tipra dian ainm sord i. gl an Three Hom. p. 114, 3.

so-reid leicht; happy, siiccessful O'B.; very smooth Fei. Index; nad soreid la boethu Fei. Prol. 30; co rup soraid dam-sa techt dochum nime TJiree Hom. p. 70, 19; rop soraid dam dul sech na me«nata duba LHy. Amr. 142 {Gl. zu rop reid). — Compar. soirthiu expe- ditior SG. 15a (Z- 863)?

[ 790 ]soruu == lat. fornus. — Sg. Noin. sornd tentide FÄ. 17; Dat. a surnn tened Hy. 1, 29; Acc. tria- sin sornd sin FA. 17.

so-scele, -scela Evangelium Z'^. 769. — Sg. Gen. la titrcbail soscelai FA. 82 ; Dat. cosin t-oscelu LU. p. 15a, 36; Acc. pridchad so- scela Hy. 2, as Fr.

soss, SOS iud fir imramae „S'^P- jjort of tlie rmver" Gl. zu sess ethair Corm. Tr. p. 154.

sossad dwelling, abode, seat O'E.; sosad positio SG. 7a [Z' 49). — Sg. Nom. dian sossac^ sid Saiger mär „a Station of peace" Fei. p. LXI 1; Dat. i n-öen sosuth in una positione SG. 7a (Z^. J83); büi Ailill ior sosad in düine oc a n- descin LU. p. 20a, 21; for sossad a miadamla „on the Station of his glory ScLb. 5; Acc. ro gab ä sossad sumpsit sedem suam Wb. 4b (Z'-^. 337); Fei. Febr. 26; P?. Z>«f. isna sostaib FA. 6 („stations" St.); Druim lias indiu, i di sostaib Patrice and ocus dina liassaib ro aiiimniged Goid." p. 84 [Vit. Trip.); illep- thaib glainidib, bi sostaib argdidib ScLb. 23.

sostau i. cumsanadb O'Dav. p. 116, i. gloir no gair no utmaille no imned Gl. zu Fei. Jtil. 10 (mor sostan „a great rest" Stokes).

sotal stolz, hochmüthig; i. uallach no dimsacb O'Dav. p. 116. — Sg. Nom. FB. 37; Cernach Sotal „C. the haucihty" Fcl. p. LXXVII.

sotaltus 31. Stolz, Hochmuth; im sotlotus LU. p. 52b, y.s.

sotech lupanar SG. 64» {Z'^. 811), von soith, sad und tech?

so-theiiga beredt, Gl. zu sothnge Fei. Jan. 15 LBr. und Sept. 30.

sothug-e „ivell-tongued", sui slan sothnge suthain Fcl. Sept. 30, Gl. i. sothenga no sogne fair; ibid. Jan. 13.

sotla F. Stolz, Hochmuth. — Acc. cen sotla Fei. p. LXXVII 8.

sous (für so-fiss?) Wissen; söas experience O'B. — Nom. soas Fei. Epil. 89; Gen. sruaim soais „a stream of knowledge" Fcl. Febr. 4; Dat. is dam sous Hy. 5, 37 [Gl. i. is dom dän); cuimbrigud indsce fo soas do cuibded „an abridgment of Speech tvith science which ivas har- monized"- Fei. Epil. 123; co soas März 13.

sparr==rtZt(^. sparro; jo/s^, beam O'R. — PI. Dat. for sparraib na tigi FB. 51.

spirut = lat. Spiritus. — Sg. Nom. in spirut nöeb Hy. 1, sü; 6, 6; Gen. in spirta uöib Hif. 5. oo; ^j. 40, 7.

sporau s. unter esrecht.

spre cattle, the portion of a loife 0"B.; spreid („cattle") Gl. zu tlus O'Don. Suppl., vgl. Beitr. VIII 328; triucha ceud Ceise Chor- rainn ö ri'gh Eirionn mar spre rena inghin „as doivry" Tor. Dh. p. 170; Gen. gur mör ionnmhus choigidh üladh do leith a heisg agus a spreidhe „in fish and cattle" Keat. p. 132.

spred F. Funke; Gl. zu tenlam Corm. p. 42. — Sg. Nom. cach spred tra ocus cach frass doleiced a tene LU. p. Söi», 9; I'l. Gen. beim sprede Maie Cecht oc ätüd tened ria rig n-'Evend ibid. 7, vgl. is and romböi Mac Cecht oc beim tened ibid. 1.

srabtiiie O'Dav. p. 118, „light- ning" Bem.'^ p. 83.

sraig:ell = Zai. flagellum. — Sy. Nom. is[s]raigell do esorgain ScLb. 21; Gen. sainchenelse srogill Wb. 17ci (Z 769); PI. Gen. na sraigell tentide p. 191, 22; Dat. co sraiglib FA. IG LBr. (sroiglib LU.); p. 191, 20.

sraig'Iim flagello. — Praes. PI. 3 sraiglit FA. 16; no da sraig- let [na demjnse LU. p. 114^, 38 (Siab. Concul.). — Inf. Dat. do sroigled FA. 15.

srand snoring Corm. Tr.p. 153.

1. srath the bottom of a valley, fields on the banks of a river, a Strand O'R. — PI. Acc. mo seing srathu FB. bO ^ p. 310, 26? Vgl. espoc Eogain Arda Sratha „Bhiahop E. ofArdstratv" ThreeHom.. p. 100,1. [ 791 ]2. srath LiuA^^A^

srkth = lat. strata? ro Icnait beos isiii di'in ocus ro marbait ar na srathail) ocus isna taigib „on the strcds" Cor/. Gaed. re Gall. p. 78.

srath.ir F. = lat. stratura, a packsaddle Coriii. Tr. }>. 153. — Sq. Nom. rot giuil ind srathar dod- cäid SG. p. :i29 {Z'^. i)54); Bat. capuU ccngalta oci co srathair fair LU. j). 39b, 2.

srebaiin, srebhand Gl. zu nu- cliuin{^,a memhrane Ir. Gl. 794.

srebuaide, sreibnaide rnembra- naceus SG. 58^ {Z'^. 794); inar . . is e süata srebnaide LU. p. 79a, 2; a üathroic srebuaide sroili ibid. 43.

srMim III ich werfe, es-sredim ich streue aus, aesreuth Gl. zu haec aspergo SG. 70^. — Praet. Sg. 3 sredis Ciichulainn cloich fair LU. p. 82a, 35; oen tra dona ruthnib ros esreid grian na firinde isiu domun TJiree Hom. p. 4, 9. — Praes. Sg. 3 sreid [ziveisilbig) mi'iine SC. 17, 6, für srethid oder sredid ? srethius fair iarom in slig LU. x>. 621», n. — Inf. Dat. iarua n-esrediiid fo Mag Murthemni Ben. C'elt. III p. 177.

sreid FB. 50, p. 310, 26, sreid Fergus Dubthach üad LU.p. Sl^», 26, sreid müine SC. 17, 6 zu sredim (,sreim Fei. hidexYi

sreith p rat um SG. 20a, s.

sreiig-, sreang a string, cord, rope O'B.

sreug-im ich ziehe, schleppe; sreangaim I string, draw, extend, fear O'B. — Praes. Sg. 3 do srenga in loech in luing „hauled in the ship" TB. p. 178, 6; PI. 3 labrossi dosreggat a m-bel n-ichtarach dar a . . Goid.- p. 71 (LHy). — Praet. Sg. 3 sinis in t-anmauna a brägit üad asin chrund ocus fiirmid a chend i n-druim in daim ba mö doud al- mai ocus srengais lais isiu crand LU. p. 26», 25 {schleppte ihn mit sich). ■ — Pass. Praet. PI. 3 sreng- tha tollfethe a mullaich co m-bätär for coich a muineöil LU. p. 79^, 32.

srenuim sterto SG. 185», 1 [srenim Z-, 434). — Vgl. srand.

1. sreth Reihe; series, ordo Z 992; Gl. zu strues SG. 5b^, 10; sreath a row, rank, sivath, Order O'B ; vgl. imm-sreth. — PI. Acc. und Sg. Nom. co n-accatär iar sin teöra sretlia isind raigid in taigc ininul cuaird önd ursaind diaraili, sreth and chetannis di i)rctnasaib üir ocus argit . . sretii di inuiitorcaib ..in tres sreth di claidl)ib LU. p. 23-', 31 (Oh the Mann. III ;). 163); -SV;. Dat. läse aralegatar i. hi sreith raun SG. 21 3" [cum leg%intur, i. e. 1 in Serie verborxim Z-. 992); PI. Dat. iua srethaib ocus ina corönib FA. 12; Acc. tar salmuire sretha • „over ranks of niainseas" Fei. Epil. 238.

2. sreth s. seriiim.

sretliaim gleichbedeutend mit j sernim? failgit no forbanait no srethait Gl. zu sernait Fei. Aug. 31 ; aisiieid no ro srethad Gl. zu ro ! sreth ibid. 25.

sriab stripe On the Mann. III p. 121 ; a circle O'B.

sriau = lat. frenum Ir. Gl. 819. — Sg. Nom. SC. 31, 15.

sriauach mit Zügel versehen, frenatus. — PI. Gen. cet n-ech srianach TE. 10, i4.

sril) a stream Corm. Tr. p. 97 inesciund.

sröeuiin III ich toerfe nieder, besiege; sraoinim I defeat, over- throiv, disperse O'B. — Praes. Conj. Sg. 3 sroena Gl. zu vitam trudere Gild. Lor. Gl. 255; na rom sraine in bas Gl. zu ut non secum traliat me mortalitas Gild. Lor. Gl. 7. — Pciss. Praet. Sg. 3 cor srained iar sin in crand tarais fo?"sna gentib „icas hurled back" SMart. 25. — Fut. PI. 3 sräinfit/r tra iar sin na hanfireoin hi pein iffirn „shall be hurled" ScLb. 12. — Inf. Nom. srainiud ScLb. 21 („breaking"); Dat. co rabe cechtar de ic sroiniud araile LHg. Nenn. 2.

si'ogill s. sraigrell.

srog'od, ond srogod airid Gl. zu flagello SG. 66 a, 25.

srol satin, silk On the Mann. III Index; sroll byssus Ir. Gl. 577. — [ 792 ]Gen. cliabinar sroil siricda LU. p. 81a, 29; a üathroic srebnaide sroill ibid. p. 71»a, 43; dar a füathröic srebnaide sroill ibid. p. 791^, 3.

srolda seiden. — Sg. Nom. inar srölda Lg. 18, 21 ^

1. sroll i. soM, unde apud Sco- ticos diu sroll i. e. dies solis Corm. p. 40.

2. sroll s. srol.

sröii F. Nase; nasus Z^. 23; Ir. Gl. 1039. — Sg. Gen. co moing a srona Gl. zu Oss. III 5; Corm. Transl. p. 146 ronna; Äcc. dar sroill ScM. 6; PI. Dat. a de ocus a lassar asa craess ocus asa sronaib sechtair „out of his nostrils" Three Hom. p. 72, 30. — Comp OS. srön- benuach rhinoceros SG. 97 a {Z^. 23); Goid.'^ p. 57 {Leyd. Gl).

srüalm N. Strom; i. sruth O'Dav.p. 115; i. imat ibid. p. 117. — Sg. Nom. sruaim ecnai Fei. Nov. 27 ; PI. Nom. srüama FA. 27 {Gl. i. tunni); Dat. fo sruamannaib O'Dav. p. 119.

srüamacli, co sal sruamach „to tlie streamy sea" Fei. Aug. 25, Gl. i. srotha imdai ind ocus ass.

srub a snoiht O'B.; srub muicci „a pig's snout" Corm. Tr. p. 154. — Dat. ro leltar im srüb LU. p. 114^ 15.

sruban merenda Ir. Gl. 143.

sriiith alt, erfahren, weise, angesehen; knoiving, a knowing person CB.; sruithe religious se- niors O'Don. Siippl.; vgl. altcymr. strutiu Gl. SU antiquam qentem Z^. 120. — Sg. Nom. sruith Htj. 6, 21, aber Fr. sruthib; FB. 22; Gen. togairm Semeoin srotha Fei. Jan. 5; is comarlecud sruithi TB. p. 182, u; Dat. don struith {sie) Gl. zu don cath Hy. 5, 19; Acc. fäcbais fer sruith dia muntir innti Three Hom. p. 116, 8; PI. Nom. srutlii na fetarlaice i. Abraam ocus Isac rel. Ml. 31ci, 11; na sruithe Hy. 1 Praef. {„seniors")] sruthi Erenn „Ireland's eiders" Tliree Hom. p. 34, 31; Gen. inna sruthe Gl. zu veterum Ml. 133c {Z- 1004); iar n-inntsamat7 na sruthi remthech- tach Three Hom. p. 95, 11; Acc. ro fäcaib sruthi ocus minda ocus niartire intib ibid. p. 116, 12. — Compar. ni longe co longe cele De remut no fer bas sruithiu qui Sit senior Z- 1004 {SG. A. C. 23); cia de isruithiu, in rig fa espuc? isruithiu espuc, huairi ar neraig (sie) righ fo bith creitme On the Mann. III p. 510; Superl. srui- thium i. is uaisli the noblest CDon. Suppl.

sruth Strom; flnmen Z^. 238; 799; L: Gl. 999. — Sq. Nom. FA. 16; 17; 18; 30; sruth Ligir SMart. 22; Gen. ainm ind srotho SG. 35"; fo bes srotha Wb. 32^; in t-srotha FA. 16; 18; Acc. in sruth FA. 17; 18; curcas fri sruth FB. 44; PI. Nom. srotha jj. 133, 3; FA. 30; srotha fola 33; SeM. 18; LU. p. 127^, 6; Dat. co srothaib nemi p. 191, 14; 29; Acc. frisna srotha alle FA. 18.

sruthar Fluss; a sruthair na Släine, dar sruthair na Böinni O'Don. Suppl.

sruthe F. Weisheit, von sruith; Gen. sab sruithe Fei. Jul. 1.

stal) a drinking cup>, an iron vessel chained to a well by the side of a road O'B.; sdaba beca bidis forsna tibradaib isna cänaib dlii- thaib Gl. zu ana Corm. p. 3.

stair s. stoir.

stiall a belt, a girdle, a strip, apiece of anything CB.; sdiall i. clär: go sdialluib airgid i. go gclaraibh 0'67. {Corm. Tr. p. 154). — Sg. Nom. stiall archapur jy. 309, 34; Dat. cona steill airgit p. 309, 37; Acc. in steill p. 310, 2; PI. Nom. tri steill chreduma i tau- laich in taige FB. 55; steill chre- duma ibid.; PI. Dat. co stiallaib airgit j}- 309, 35.

stoir = ?a^. historia. — Sg. Nom. a stoir SP. III 3; stair libuir Ihu Gl. zu Hy. 2, 58; Acc. dorat stair ind rechta ior leith ocus a hsians ior in leith aile LHy. Amr. 59.

stüag- „an arch" FA. 8, vgl. tüag. — Comp OS. sduagh-dhorus [ 793 ]an arched doorivmj O'Don. Gr. p. 338; ar sduaigh-leirg a dhroma s. unter lerg.

stuig:eii, ni roibe riain um lu'icli araile eces samail iii cluinulaig bui um Sencbau cinmotha a stuigen suad „hesides his sage's goivn'-' Corm. p. 3G, i6 (prüll).

-SU, -so enklitische TarticuJa augens der 2. Person Siyigularis, ivird hinter i zu -sin, -seo, verein- zelt und später -si {p. 140, 23; 144, 7). — Gehrauch, a) am Pronomen der 2. Sg.: tussu Lß^, 9; 19; tusso Sc3I. 15; lat-su SC. 41; 46; FB. 41; acot-su 4(j; ocut- su 50; chucut-su Sc][. 13; airut-su FB. (3; let-so Lg. 12: iiinut-so TE. 8 LU.; duit-siu Seil/. 11; TK 10 LU.; SC. 6; 43; 47; FB. 8; 10; 61; 94; duit-si p. 140, 23; uait-siu p. 132, 12; üat-siu SC. 5. — b) /«mfer einem Nomen mit Possessiv- pronomen der 2. Sg.: do mcnma- su ScM. 3, 8; fechrad-su FB. 34; do charpat-su ibid.; do dingbala-so Lq- 12 ; do ara-so FB. 9; for th'athair-siu ScM. 10; dot acallaim- siu 5'C. 13; dit seirc-sco TE. 10 i?7. — c) hinter einer Verbalform der 2. Sg.: mauim bera-su Lg. 9; ui fuigeba-su SC. 42; atbertha-su ScM. 3, 7; fe_g-su SC. 39; bia-so Lg. 10; 19 ; airg-siu Lg. 12j^ ber- siu p. 40, 40 ; gnii-sTü I^ 19; ScM. 3, 17; 10; FB. 11; 27; 31; 35; 56; foracbaisiu Sc3I. 7; 9; 11; 13; TE. 6 ^(7.; FB. 73; tair-siu SC. 40; nachat fil-siu fein FB. 62; tair-si p. 144, 7; ro altaisi CC. 5 JSjr.; ro ucaiseo FB. 18; brethaige- seo 58. — d) hinter einer Verbal- form mit Object der 2. Sg.: rot bia-su tcird dir sein TE. 5 Eg.; dot dingbad-su FB. 94. — e) hinter einem Prädicatsnomen: is att ail-siu SC. 43. — f) An Stelle von -SU, -siu findet sich vereinzelt -sa {vortciegend erst in späteren Mss.): airim-sea i). 41, 13; diamsa Lg. Ji,._2^ coich tliussa SC. 12; let^^sje" TE. 8 Fg.; let-sai Sc3L 6 i?.

suabais mild; i. min no ailgion O'Don. Stippl.; i. sobesach 2*'e/. Jan. 13; S//. Da^. co sluag suabais ibid. Jul. 16, Gl. i. cum turba fe- lici martirum, i. sobesach; PI. Gen. sluag mor martir sual)ais Fei. Febr. 2 [„of gcnile martyrs"), Gl. i. onni is suavis i. suaibscacb.

suacaltmiche F. sunvitas Wb. 15ci [Z-. 811), vgl. accaldam.

suaibsech Gl. zu suabais.

su-aicliiiid wohl bekannt, er- kennbar, klar; suaithnidh i. so- aithnidh i. foreili (/Don. Suppl.; suäichnid demojistralio [V] Z'^. 863. — Sg. Nom. bä suacbnid L g. 18f igj^ii; isuachnid nirrodciiäd mo ic-sa TE 12 LU., vgl. isüaich- nid tra cid dia n-dechuith Tit Gl. zu ita ut rogaremus Titum 2 Cor. 8, G Wh. 16« [Z- 357); slicht su- achnid FB. 34; Acc. comartha su- acbnid FB. 73.

siiaichnide F. Bekanntheit, Merkivürdigkeit? Sg. Acc. eter sochraide ocus süachnide FB. 1.

su-aiened das der Natur Ent- sprechende; is suaicued ceneuil ni dofuisim ocus dofuisemar Gl. zu genera nominum principalia sunt duo, quae sola novit ratio natu- rae SG. 61^ [Z". 365).

suaigr prosperou^s, suceess- ful 0"B., LUij. Amr. 117^; vgl. duaig.

suaill fetv, small, little, mean O'B.; s. unter ecmais; ba suaill tra nach bäite in curach Corm. p. 37, 1 (prüll); süail no bec LHy.Amr. 24; ba süail Gl. zu seim ibid. 25; ibid. 117.

suairc pleasant, agreable (fR., vgl. anuairc; suairc in lia „pleasant the flood" Fel.p. CXXXIV3; gormac grad-suaircc ibid. p. CLXVIII 39 {„loving-gentW); triclia iiiaii^i soclila suairc ibid. p. CLXXXIV -1: du mrtccaib suarcca saorchlaiiu ibid. 27.

suaitimid, ro chuir a mbeur bärrchaol a suaithuid sioda an ghaoi dheirg „into the silken string of the Gu dearg" Tor. Dh. p). 104; iX)id. p. 132; ibid. p. 182. Vgl. su- aithnid a bow-string OB.

siialacli admirable, famotis O'Ii.: cland sualach accu Gl. zu [ 794 ]cona chleir cainclandaig Fei. Jan. 12.

sualig- M. virtus Z-. 233, vgl. dualig; PI. Nom. sualchiTTh. 29^, 32; Bat. tria sualchib ocus cäingnimaib ScLh. 17; CO sualchaib Gl. zu co ra-bläthaib Hy. 4, c.

süaii Schlaf. — Sg. Nom. suan SC. 29, 11; 16; 30, 10; ro-si'ian der grosse Schlaf Oss. II 8? Gen. is fulang süain sochaide SC. 31, 14; tuilsitfT mo derca suain Oss. III 1? Dat. cona siian FA. 15; Ina siian SC. 11, 8; 29, 5; rodtli'isci suan „mayst thou aivake from thy sleej/' 30, 1; 11? Acc. ni thastar suan SC. 29; fri siian serglige 28, 1. — Comp OS. siiau-bricht a charm tvhich causes sleep, suainbhreacht seachtmaine dorat in drai forra O'Don. Suppl.; süan-traige.

süauacli „sleepy Hy. 5, 21.

süuuaim II ich schlafe. — Praet. Sg. 3 nir thomail ocus nir si'ian FB. 57.

1. süauem Seil; suainemh i. teat O'Dai-. p. 118. — PI Nom. cethri suanimain FA. 2; Dat. no clistis errid Ulad ior süanemuaib tarsnu on dorus diarailiu isin tig i n-Emain LU. p. 121^, 11 {Tochm. Em.) cen- galtar a läm iarum dia thöeb co suanemnaib Bev. Celt. III p. 184; Acc. CO cethri suainemnu FA. 2 LBr. — Das unter airlech ange- führte susinemain ist schiverlich eine richtige Ergänzung (süä LU.).

2. süauem Anstrengung? Sg. Gen. denum suanemun i n-aidchi, precept fri dei Gl. zu in labore et fatigatione nocte et die ope- ranten Wh. 261' (Z^. 775); Acc. süanemuin do denum i n-aidchi do reicc ar biad et seitach dia muntir, precept fri dei do icc anman so- chuide Gl. zu memores estis laho- ris nostri et fatigationis Wh. 24«!.

süan-traig-e die einschläfern- de ^T iisll-, ?)ecsom/tc/r^ Suan- traiges als i'iii iin/tki.'^cJter cruittire, s. gen-, süiXH Adr. in die Höhe, vgl. sös und ÖS, üas; soos, suas sursum Z 612; süas FA. 18; 28; FB. 74; 85; LHy. Amr. 60; atracht

suas ScM. 4; FB. 9; 25; suas de Hy. 2, 24, vgl. gur thüirling anuas ar an n-ga agus ro thüirling ■ anuas de go foisdineach firghlic gau fui- liughadh inä foirdheargadh air Tor. Dh. p. 86, 28.

siiata glatt geriehen? a inar bläith biannaide, is e etrom aerda, is e süata srebnaide, is e üagthe. osslethar LU. p. 79a, 1 {,,polished dotvn" Croive, Siah. Concul. p. 423); deg-siiata {„loell-smoothed" Grawe l. c. p. 425) s. unter lethar; suaite any tliing depirived of its Juices, tempered, mixed, kneaded O^B., vgl. siiathaim.

süathaim I Jene ad, ruh, mix, mould O'B. — Praes. sec. Sg. 3 co n-doirted in loimm isin fhedan sin ocus no chomsuaithed triasin braissig „he tised to . . mix it all through the pottage" Fei. p. C 25. — Inf. Gen. crand suati na braisce „the mixing stick" ibid. 24.

sult)a Freude, vgl. duba; subha pleasure, delight OB. — Sg. Nom. na sid na suba na säm La. 17, 55 : ^ is cöru duit suba ocus forbäilti Three Hom. p. 100, 17; i fil sith ocus suba LHy. Amr. 135; suba tar menmain cäich FC. 5, 5; Gen. iar lecud cech suba Fei. Apr. 21; Dat. CO subu FA. 16 (co süba LBr.).

subaeh fröhlich, glücklich, vgl. dubach. — Sg. Nom. slän su- bach SC. 30, 1; Acc. issin sith soer subach Fei. Apr. 2. — Adv. co subach FA. 31.

subachus laetitia L Gl. 301.

subaig-im III mit Acc. ich freue mich an Etwas. — Praes. Sg. 3 subaigthius er freut sich daran SP. II 14; PI. 3 subaigit gaudent Ml. 61e, they rejoice O'Don. Suppl. — Praet. PI. 3 ro subachsat na huli in mirbuil sin „all rejoiced at that marvel" SMart. 35.

sucacli FB. 37, vgl. sügach merry, cheerful, sportful, froUcsome O'B.

sucut illud; bid fir sucut FB. 6; tucaid . . sucut 14 (succat Fg.).

1. sude, suide Pro» dem. dieser, hie Z'^. 349, loird anaphorisch ge[ 795 ]braucht, und nicht »lit eineiti Sitli- stantiv verhunden: Dat. do suidiii TE. d LU.; FB. 94; foa siiidiu p. 131, 16; di sudiu dcinde FB. G; SC. 12; jj. 131, 7; SC. 12; issudiu FB. 20; dabei CC- 1 LU. (ann Eg); SC. 2; iar sudiu post hoc FB. 5; 1(3; 54; 55; ÖG; 62; 72; 74; 80; 81; CC. 4. LU.; iar sudi FB. 25; 27; 28; 39; iar sudiu.. iarom 60; iarom iar sudi 65; Acc. im sude SC. 8; is uad-som raiter Tulach Taidg fria o sin co sudi CCn. 7; PI. Dat. sid mör itaam, conid de suidib nonn ainmnigther £es side EC. l;Acc. itir suidiu CC. 2 Eg.

2. sude, suide N. Sitz, Sitzen; däl-suidse forum SG. 57 ü, trebun- suide, iüg-suide tribunal SG. 50^» (Z'^. 855). — Dat. isin t-sudiu faire FB. 81; isin sudi faire 84; mod nad mod i n-desid inna sudiu ibid.; CO u-desitar . . inna sudi sie setzten sich nieder FB. 21; co fuarusa he . . ina sudi ich fand ihn sitzend SC. 33, 3 : atraig . . ina sudi er setzte sich aufrecht 12; Acc. lasin suidi n-grianda SC. 40; itir suide no sessam Hy. 1, 3; luid . . issa sudiu na fari FB. 83 (,issin suidiu Eg. isi {sic) sudi fai'i ibid. (issin suidiu Eg.) siasair suide eoin i n-ailt Hy. 5, 1; condot rudi (s. sudira) sudi n-6g SC. 28, 7 ; PI. Dat. batar -^^ na mnaa ina suidib Lg. 15.

sudig:im III ich setze. — Ln- perat. PI. 2 sudigid FB. 7. — Praet. Sg. 3 ro suidig 2>- 40, 12; ":?(- PI. 3 ro suidigset a tige Lg, 11. — Pass. Praet. Sq. 3 ro sudiged FA. 15; IG; PL 3 ro sudigthe FB. 3.

sudigud M. 1) Setzen, Inf. zu sudigim, 2) Anlage, Plan eines Hauses, einer Stadt. — Sg. Nom. 2) sudigud inna catrach FA. 15; sudigud Tige Midchiiarta fair 2; suidigud ind rigthige 16; Geyi. dli- ged suidigthe lex positioiiis SG. 193» [Z'^. 239); Dat. 1) iar suidiugud Gl. zu mihi fosito . . in periculo Gild. Lor. Gl. 4.

sudim, suidiin ich setze mich, vgl. saidim. — Praes. Sg. 3 rel. (ia ret brega a Loegairi cia suides a iantu cia aires a u-äthu LU. p. 1 14», 3 {„ivho sits [on] their slopes" Croive, Siab. Concul. p. 381). — Conj. Sg. 2 rudi SC. 28 für ro sudi. — Praet. Sg. 3 ro suid iar sin in se- noir oirmituech ThreeHom. p. 122, 4; suidis Ronait Fei. p. CXLVII 3. — Fiit. Sg. 3 suidfid . . for a chathair rigda ScLb. 5; PL 3 suidfit iar sin sudi nemtbröcar ScLb. 20.

süg: sucus; cäin in sug assa soeraigthib sugthiar Goid.'^ p. 157 (LHy. Amr.) co tirmaigid cach süg bis isnaib ballaib Gl. zu efßeiet sucum membrorum Ml. 44'1.

siig'im II ich sauge, sauge ein. — Praet. Sg. 3 ro si'iig a folt inna chend FB. 27; ra suig in tairr Sc3I. 17. — Pass. Praes. Sg. 3 sugthiar s. unter süg. — Inf. Nom. sügad ocus imlecad a anala Corm. p. 36, 31.

sui ein Name für die einheimi- schen Gelehrten, On the Mann. III p. 150; vir doctus, doctor Z'^. 255; saoi a sage, a scholar O'R.; sai scriba L: Gl. 4. — Sg. Nom. sui LHti. Amr. 60 ; 72 ; bid süi bid fäid bid file Three Hom. p. 40, 3j ro leg iar sein i Corcaig cor bo sui Goid.-' p. 93 [LHy.); ibid. p. 97; Gen. cinmotha a stuigen suad Corm. p. 36, 17; fo läim suad saincherda Rev. Celt. III p. 177; dam suad dna di ferib deac On the 3Iunn. ILI p. 510; PI. Nom. cit süide not legat „though they be sages thut read it" Fei. Epil. 81; Dat. do shuidib LHy. Amr. 136.

süil F. Auge; oculus Z-. 250. — Sg. Nom. süil glass L^. V L.M ; ^ süil chäirech 19; cach "suTl di Gl. ^ zu Oss. III 7 {suT Ed.) Gen. rodarc a sula FB. 81; imdenum sula SC. 37, 12; tene na süla SC. 17; la brafad süla FA. 17; 31; andiaigh a sula TE. 9, 15 Eg.; li sula p. 132, 25; 26; SC. 31, 7; 38; FB. 23; Dat. co n-öen süil Sc3I. 11; Acc. CO m-bert do süil as do chind ScÄl. 11; SC. 5; p. 131, 28; co rolsat süil tairsiu SC. 35; in t-süil alle Sc3I. 11 ist Nom. für den [ 796 ]Acc; PI. Nom. süli FA. 21; Gl. zu Oss. III 1 (mo shuile Ed.); siiili FB. 91; atconcatar süili däini TE. 5; Dat. segdaib suilib L( /. 4, 3 Lc. (süiliub F(j.); Acc. fo a sviili 'TE. 12 LU.; Du. Now. a di suil Hy. 5, 42; T^. 4; a da si'iil 2^. 43, 22; Gen. cechtar de na da sula FB. 91; cutrwmma a da sula 74; cechtar a da sulu TE. 4 Eg.; cutrMmma a da Silin FB. 62. — Coinpos. suil- clior p. 144, IG.

suilbir, suilbhir cheerful, ple- asant, jolly O'B.; Gl. zu sochla Fei. Jan. 13. — V(jl. duilbir.

suirg-e, ann geubhair-se suirghe uaim-se, a Oisin -„loüt thou receire courtship from me" Tor. Dh. p. 54; tosach suirghi TE. 7 Fg.; ni suirgi na sotlse rocruide mor- partse Fei. Epil. 135 (suirgi i. su- airc, ro cruidhe i. ro croid i. tue ni eisib, mor-partse i. lebur Three Ir. Gl. p. 139), der Sinn ist wohl, dass nicht Geschichten von Liebes- lust oder Kampfesübermuth den Inhalt des Feiire bilden.

suist a flail O'B., =lat. fustis Ir. Gl. 109. — 8g. Gen. bla susta aith Sench. M. III p. 220; PI. Dat. CO siistaib iarind FB. 48.

siiithe „knoivledge" Corm. p. 40 sacart; LHy. Amr. 26; ibid. 136; CO suthi FA. 35; ro leg suthe „read loisdom" Goid:^ p. 97 (LHij.).

suitliemlaclit „knoivledge" ; ba sab hi suithemlacht cech berlai LHy. Amr. 2G.

sul before O'Don. Gr. p. 325; Tor. Dh. p. 54; ibid. p. 152.

siil Nebenform von siiil, Oss. III 7 Ed.; PI. Gen. iadad a sul ,ScZ&. 20.

sulbair gut sp rechend, bered t, s. labair; sulbir eloquens Wb. 11^ (Z'^. 863); sulbair Gl. zu lepida Leyd. 61* [Goid." p. 57). — Vgl. dulbair.

sulbaire F. eloquentia; Gen. inna sulbaire SG. {)->■ (ZI 247).

sulbairgthid Gl. zu lepos SG. 67b i^z- 802).

sulbairig-im III bene loquor; Imperat. Sg. 3 sulbairiged Wb. 12b [Z- 863).

1. siüt Fett; i. a feith Corw.. Tr. p. 117 molt.

2. sult mirth, joy, delight, voluptiiousness O'B.; a sult ocus a feth p. 130, 25?

-sum s. -som.

sund hier; hie, hoc loco Z^. 355; do shercc dam sund, do sercc dam tall Fei. p. CLXXXV 24; suud FA. 3; SC. 10; 20; 28; 34, is; 37, 20; 45, 20; FB. 21; 36; 62; ron snade suud Gl. zu snaidsium Hy. 1, 11; sunn TE. 5 Fg.; 9, 31; 10, 3; 13; 14; CG. 1 Fg.; suud ille SC. 29, 20; p. 144, 27; indiu sund amne p. 131, 24.

suuda hier, hie Z'^. 355; s. unter melim; sunna F.B. 94; uair is sunna th'esergi Three Hom. p. 44, 19; sunno p. 144, 25.

^iiiillud, als Ade. dort, dort- hin, illic; atcluni-siu Siit FB. 35; is fior do Dhiarmuid siid Tor. Dh. p. 152; in fer asa erbaid airi siut na ro creted dam-sa ocus don choimdiu der Mann, dessen Ent- schluss (?) darauf gerichtet war, dass er nicht an mich wnd den Herrn qlaubte Three Hom. p. 18, 31; süt ^dort SC. 11, 9; 47; and süt SC. 32.

1. sutli iveather O'R.; suth sin Corm. p. 21 fliuchud, ibid. p>. 43 tuarad.

2. suth Geburt, Frucht; soth offspring O'R. — PI. Nom. na sothe terrae fetus SG. 64a (Z'^. 240); Dat. ersna suthaib „after the births" Goid:^ p. 60 [South.).

suthach fruchtreich; tir su- thach solusta FA. 4.

suthaige F. Fruchtbarkeit ScLb. 25.

su-thain, sutliiu ewig; aeternus, perpetuus Z'^. 863. — Gen. F. na pene suthaine FA. 24; 34; p. 170, 27; Dat. isin bethawZ suthain Tliree Hom. p. 96, g; Acc. in rig söer suthain Hy. 6, 25. — Vgl. com- suthain .

sutlie s. suithe.

cia sutlivebrech Hy. 2, go?

sutrall s. unter lochet; sudrall liqht, brightness, a candle, a torch &B.

This work was published before January 1, 1929, and is in the public domain worldwide because the author died at least 100 years ago.

Public domainPublic domainfalsefalse