မဟာဗုဒ္ဓဝင်/၄- သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း

by မင်းကွန်းဆရာတော်

←၃- သုမေဓဗြာဟ္မဏအခဏ်း

မဟာဗုဒ္ဓဝင် by မင်းကွန်းဆရာတော် ၄- သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း

၅- ဗျာဒိတ်ခဏ်း→

၄-သုမေဓာ တောထွက်ခဏ်း

     တနေ့သ၌ သုမေဓာပညာရှိသည် ပြာသာဒ်အထက်ထပ်သို့ တက်၍ ဆိတ်ငြိမ်ရာအရပ်၌ တင်ပလ္လင်ဖွဲ့ခွေ နေထိုင်ပြီးလျှင် ဤသို့ ကြံစည်တော်မူ၏..။

ဘဝသစ်၌ ဖြစ်ခြင်း = (ပဋိသန္ဓေနေရခြင်း)သည် ဆင်းရဲလှ၏။ ခန္ဓာကိုယ်၏ ပျက်စီးရခြင်း (သေရခြင်း)သည်လည်း ဆင်းရဲလှ၏။ အိုခြင်းတရားသည် လွှမ်းမိုး နှိပ်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍ တွေတွေဝေဝေ သေရခြင်း သည်လည်း ဆင်းရဲလှ၏။

ပဋ္ဋိသန္ဓေနေရခြင်းသဘော အိုရခြင်းသဘော နာရခြင်းသဘောရှိသော ငါသည် မအိုရာ မသေရာ ဘေးကုန်ခန်းရာ ဧငြိမ်းရာဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်တရားကို ရှာမှီးပေအံ့။

ကျင်ငယ် ကျင်ကြီး ပြည် သွေး သည်းခြေ သလိပ် တံတွေး နှပ်အစရှိသည့် အထူးထူးသော အပုပ်မျိုးတို့ဖြင့် ပြည့်၍နေသော ဤကိုယ်ကောင်ပုပ်ကို ငါသည် မငဲ့မကွက် အလိုမရှိပဲ စွန့်လွှတ်၍ သွားနိုင်ပါမူ ကောင်းလေစွာ့..။

၄၃

ထိုဧငြိမ်းရာ နိဗ္ဗာန်သို့ သွားရောက်ကြောင်း ခရီးကောင်းသည် ရှိသည်ဧကန် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်၊ ထိုလမ်းသည် မရှိပဲနေခြင်းငှါ မတတ်စကောင်း။ ဘဝအနှောင်အဖွဲ့မှ လွတ်မြောက်ရန် ထိုနိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း ခရီးကောင်းကို ငါကား ရှာမှီးပေတော့အံ့..။

ဥပမာအားဖြင့် ဆင်းရဲခြင်း = (ဒုက္ခ)တရား ထင်ရှားရှိလတ်သော် ကိုယ်စိတ်ချမ်းသာခြင်း = (သုခ)တရား လောက၌ ထင်ရှားရှိသကဲ့သို့ ဤအတူ ဝဋ်ဒုက္ခ၏ဖြစ်ခြင်း ဘဝတရား ထင်ရှားရှိလတ်သော် ထိုဒုက္ခ၏မဖြစ်ခြင်း၊ နိဗ္ဗာန်တရားကိုလည်း အလိုရှိအပ် (သိမှတ်အပ်)သည်သာတည်း။

ဥပမာတနည်းအားဖြင့် အပူရှိလျှင် ထိုအပူမှတပါးဖြစ်သော အအေးလည်း ရှိရသကဲ့သို့ ဤအတူ ရာဂမီး ဒေါသမီး မောဟမီး ဤမီးသုံးပါး ထင်ရှားရှိလျှင် ထိုမီးသုံးပါးကို ငြိမ်းစေတတ်သော နိဗ္ဗာန်တရားကိုလည်း အလိုရှိအပ် (သိမှတ်အပ်)သည်သာတည်း။

ဥပမာတနည်းအားဖြင့် မကောင်းမှု အကုသိုလ်တရား ထင်ရှားရှိလျှင် ကောင်းမှု ကုသိုလ်တရားလည်း ထင်ရှားရှိရသကဲ့သို့ ဤအတူပင် ပဋိသန္ဓေနေရခြင်း ဇာတိတရား ထင်ရှားရှိလျှင် ထိုဇာတိကို ကုန်စေတတ်သည့် ပဋိသန္ဓေနေခြင်းကင်းရာ = နိဗ္ဗာန်တရားကိုလည်း အလိုရှိအပ် (သိမှတ်အပ်)သည်သာတည်း။

     ဤသို့ အကြံတော်ဖြစ်ပြီး ဆက်၍တဖန် လေးနက်စွာ အကြံတော်ဖြစ်ပြန်သည်မှာ-

ဥပမာအားဖြင့် မစင်တွင်း၌ ကျရောက်နေသော (တနည်း- မစင်လိမ်းကပ်၍နေသော) ယောက်ျားသည် ကြာမျိုးငါးပါးတို့ဖြင့် တန်ဆာဆင်အပ်၍ ကြည်လင်သောရေရှိသည့် တဖက်ဆည်ကန်ကြီးကို မျက်ဝါးထင်ထင်

၄၄

အဝေးမှမြင်နေရပါလျက် ထိုတဖက်ဆည်ကန်သို့ သွားရန် လမ်းမှန်ကို မရှာမှီးလျှင် ထိုသို့ မရှာမှီးခြင်းသည် တဖက်ဆည်ကန်ကြီး၏ အပြစ်မဟုတ်၊ ထိုမစင်လိမ်းကပ်သော ယောက်ျား၏ အပြစ်သာလျှင် ဖြစ်သကဲ့သို့ ဤအတူ ကိလေသာ အညစ်အကြေးတို့ကို ဆေးလျှော်ရာ ဧကန် အမြိုက်နိဗ္ဗာန်တည်းဟူသော တဖက်ဆည်ကန်ကြီး ထင်ရှားရှိပါလျက် ထိုသည့်နိဗ္ဗာန် တဖက်ဆည်ကန်ကြီးကို မရှာမှီးလျှင် ထိုသို့မရှာမှီးခြင်းသည် နိဗ္ဗာန်တည်းဟူသော တဖက်ဆည်ကန်ကြီး၏ အပြစ်မဟုတ်။

ဥပမာတနည်းအားဖြင့် ရန်သူတို့ဝိုင်းဝန်းခြင်းကို ခံရသောသူသည် တိမ်းရှောင်ထွက်သွားဘို့ရန် လမ်းရှိပါလျက် ထွက်သွားခြင်း မပြုခဲ့လျှင် ထိုသို့ ထွက်မသွားခြင်းသည် လမ်း၏အပြစ်မဟုတ်၊ ထိုယောက်ျား၏သာ အပြစ်ဖြစ်သကဲ့သို့ ဤအတူ ကိလေသာရန်သူတို့ ဝိုင်းဝန်းခြင်းခံရသောသူသည် ထိုကိလေသာ ရန်သူတို့မှ လွတ်မြောက်ဘေးကင်းရာ နိဗ္ဗာန်ရွှေမြို့သို့ သွားရောက်ကြောင်း မဂ္ဂင်လမ်းကြောင်းကြီး ထင်ရှားရှိပါလျက် ထိုလမ်းကြောင်းကြီးသို့ မသွားလိုလျှင် ထိုသို့မသွားလိုခြင်း မသွားခြင်းကား နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း မဂ္ဂင်လမ်းကောင်း၏ အပြစ်မဟုတ်ပေ..။

ဥပမာ တနည်းအားဖြင့် အနာရောဂါရှိသော ယောက်ျားသည် ကုစားနိုင်သော ဆေးဆရာကောင်း ရှိပါလျက် ထိုအနာရောဂါကို မကုစားစေခဲ့လျှင် ထိုသို့ မကုစားခြင်းသည် ဆေးဆရာ၏ အပြစ်မဟုတ်သကဲ့သို့ ဤအတူ ကိလေသာတည်းဟူသော အနာတို့ဖြင့် ဆင်းရဲစွာ အနှိပ်စက်ခံနေရသောသူသည် ထိုကိလေသာ ငြိမ်းရာငြိမ်းကြောင်း မဂ္ဂင်လမ်းကြောင်း၌ လိမ္မာသူ ထင်ရှားရှိသော ဆရာကို မရှာမှီးလျှင် ထိုသို့မရှာမှီးခြင်းသည် ဆရာမြတ်၏ အပြစ်မဟုတ်ပေ။

၄၅

     ဤသို့ အကြံတော်ဖြစ်ပြီးနောက် တဆင့်တက်၍ ဤခန္ဓာကိုယ်ကို စွန့်ပစ်ရန် အကြံတော် ဖြစ်ပြန်သည်မှာ-

လှပချင်သော ယောက်ျားတယောက်သည် လည်ပင်း၌ဆွဲအပ်သော အကောင်ပုပ်ကို စက်ဆုပ်ပြီးလျှင် ဖြေချွတ်၍ အလိုရှိတိုင်း ကိုယ်စိုးတရ ချမ်းသာစွာ သွားသကဲ့သို့ ဤအတူ ငါသည်လည်း အထူးထူးသော ပိုးမျိုး အပုပ်မျိုး၏ စုဝေးရာ ဤအကောင်ပုပ်ကြီးကို စွန့်ပစ်၍ မငဲ့မကွက် အလိုမရှိပဲ နိဗ္ဗာန်တည်းဟူသော မြို့ကြီးသို့ ချမ်းသာစွာ သွားပေအံ့....။

ဥပမာ တနည်းအားဖြင့် ကျင်ကြီးစွန့်ရာအရပ်၌ ယောက်ျား မိန်းမတို့သည် ကျင်ကြီးကို စွန့်ကြပြီးလျှင် ပြန်စောင်းမျှ မကြည့်လိုကြတော့ပဲ စွန့်ဖဲ၍ သွားကြသကဲ့သို့ ဤအတူ ငါသည်လည်း အထူးထူးသော ပိုးမျိုး အပုပ်မျိုးတို့ဖြင့် ပြည့်၍နေသော ဤကိုယ်ကောင်ကို ကျင်ကြီးစွန့်ပြီးသူသည် အိမ်သာကို စွန့်သကဲ့သို့ စွန့်၍ နိဗ္ဗာန်မြို့ကြီးသို့ အရောက်သွားပေအံ့...။

ဥပမာ တနည်းအားဖြင့် အိုမင်းဆွေးမြေ့ ပျက်စီးနေ၍ ရေတဖျင်ဖျင် ယိုစီးဝင်နေသော လှေကို လှေရှင်တို့သည် မငဲ့မကွက် အလိုမရှိ စွန့်လွှတ်၍ သွားကြသကဲ့သို့ ဤအတူ ငါသည်လည်း ဒွါရ (၉)ပေါက်ရှိ၍ ထိုဒွါရ (၉)ပေါက်မှ အမြဲတစေ မစင်ကြယ်သောအရာတို့ တတွေတွေ ယိုထွက်နေသော ဤကိုယ်ကောင်ကို လှေအိုကို လှေရှင်များ စွန့်သကဲ့သို စွန့်၍ နိဗ္ဗာန်မြို့ကြီးသို့ သွားပေအံ့...။

ဥပမာ တနည်းအားဖြင့် ဘဏ္ဍာပစ္စည်းကို ယူဆောင်၍ ခိုးသူတို့နှင့်အတူတကွ လမ်းသွားမိသော ယောက်ျားသည် ဘဏ္ဍာကို လုယက်ဖျက်ဆီးမည့်ဘေးကိုမြင်၍ ခိုးသူတို့ကိုစွန့်ကာ ဘေးလွတ်ရာသွားသကဲ့သို့ ဤအတူပင်

၄၆

ဤခန္ဓာကိုယ်သည် ခိုးသူကြီးနှင့် တူလှပေ၏။ ။(အယောနိသော မနသိကာရဝင်ရောက် လောဘ ဒေါသတို့က သွေးမြှောက်ပေးသောအခါ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးကပင် ပါဏာတိပါတ ခိုးသူကြီး, အဒိန္နာဒါန် ခိုးသူကြီး-စသည်ဖြစ်၍ အလုံးစုံသော ကုသိုလ်ဥစ္စာ ရတနာတို့ကို လုယက် တိုက်ဖျက်တတ်သောကြောင့် ဤကိုယ်ခန္ဓာကြီးသည် ခိုးသူကြီးနှင့် တူလှပေ၏ဟု ဆိုသည်။) သို့ရကား ခိုးသူတို့နှင့် အတူတကွ လမ်းသွားမိသော ယောက်ျားသည် ဘဏ္ဍာကို လုယက်အံ့သောဘေးမှ ကြောက်လှသဖြင့် ထိုခိုးသူတို့ကိုစွန့်၍ သွားသကဲ့သို့ ငါသည်လည်း ကုသိုလ်ဥစ္စာ ရတနာတို့ကို လုယက်ဖျက်ဆီးအံ့သောအရေးကို တွေးတိုင်း ကြောက်လှသောကြောင့် (ခိုးသူကြီးနှင့်တူသော) ဤကိုယ်ကို စွန့်လွှတ်၍ ကိုယ်၏ချမ်းသာရေး ဧကန္တပေး နိုင်သည့် နိဗ္ဗာန်လမ်းကြောင်းကို ရှာမှီးရန် သွားပေအံ့....။

ဤကဲ့သို့ အကြံတော် ဖြစ်လေသည်။

အလှူကြီး ပေးတော်မူခြင်း

     သုမေဓာပညာရှိသည် ဤဆိုအပ်ပြီးသည့်အတိုင်း အထူးထူးသော ဥပမာတို့ဖြင့် တောထွက်ရန် ကြံစည်တော်မူပြီးလျှင် တဖန် အကြံတော် ဖြစ်ပြန်သည်မှာ... “ဤမျှ များလှစွာသော ဥစ္စာနှစ်တို့ကို စုဆောင်းကြပြီးလျှင် ငါ၏ အဘ အဘိုး ခုနစ်ဆက်သော ဆွေမျိုးတို့သည် တမလွန်လောကသို့ သွားကြသောအခါ တပြားတကျပ်ကိုမျှ ယူဆောင်၍ မသွားနိုင်ကြကုန်။ ငါတမူကား ဤဥစ္စာများကို နိဗ္ဗာန်တိုင်အောင် ယူဆောင်၍ သွားနိုင်ကြောင်း နည်းကောင်းတခု ပြုသင့်လှပေသည်” ဤကဲ့သို့ ကြံစည်တော်မူပြီးလျှင် ဘုရင်မင်းမြတ်ထံမှောက်သို့ သွားရောက်၍-

“အရှင်မင်းကြီး... အကျွန်ုပ်သည် ပဋိသန္ဓေနေခြင်း အိုခြင်း စသည်တို့ နှိပ်စက်ပုံကို ဆင်ခြင်ဉာဏ်ထဲ

၄၇

စိတ်စွဲကြောက်ရွံ့လှပါသဖြင့် အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်မှထွက်ခါ ရှင်ရဟန်းပြုပါတော့မည်၊ အကျွန်ုပ်မှာ ကုဋေ ရာပေါင်းများစွာ ဥစ္စာစု ရှိပါသည်။ ထိုဥစ္စာစုကို မင်းကြီးသည်ပင် သိမ်းပိုက်တော်မူပါ”-

ဟု လျှောက်ထားလေလျှင် မင်းကြီးက “သင်၏ဥစ္စာကို အလိုမရှိ၊ သင်သာလျှင် အလိုရှိတိုင်း ပြုလုပ်ပါတော့”ဟု မိန့်ဆိုလေသည်။

     ထိုအခါ အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိသည် “ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး...”ဟု ဝန်ခံကာ အမရဝတီ နေပြည်တော်တခွင်လုံး၌ “ပစ္စည်းဥစ္စာကို အလိုရှိသောသူများ လာရောက် ယူငင်ကြလော့”ဟု အလှူစည်ကြီး ရိုက်တီးလှည့်လည် ကြေငြာစေ၍ မျက်နှာကြီးငယ်မရွေး ကိုးကွယ်ရာရှိသောသူ မရှိသောသူတို့အား အလှူကြီး ပေးတော်မူလေသည်။

တောထွက်တော်မူခြင်း

     ထိုသို့ အလှူကြီး ပေးတော်မူပြီးသောအခါ အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိသည် ရသေ့ရဟန်း ပြုတော်မူရန် ဟိမဝန္တာသို့ ရှေးရှူ တောထွက်တော်မူခဲ့လေသည်။

     အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိ ဟိမဝန္တာအတွင်း ချဉ်းကပ်သက်ဝင်၍ ယနေ့ပင် ဓမ္မိကတောင်သို့ ဝင်အံ့ဟု တောထွက်တော်မူလာသည်ကို သိကြားမင်း မြင်လတ်လေလျှင် ဝိသုကြုံနတ်သားကိုခေါ်၍ “သွားပါချေ အမောင်ဝိသုကြုံ… ဤသုမေဓာပညာရှိသည် ရဟန်းပြုအံ့ဟူ၍ တောထွက်တော်မူလာပြီ၊ ထိုသုမေဓာပညာရှိ နေတော်မူရန် ကျောင်းသင်္ခမ်း ဖန်ဆင်းပါ”ဟု စေခိုင်းလေ၏။

     ဝိသုကြုံနတ်သားသည် သိကြားမင်း၏စကားကို“ကောင်းပါပြီ”ဟု ဝန်ခံ၍ နှလုံးမွေ့လျော် ပျော်ဖွယ်ရာကောင်းသော ကျောင်းသင်္ခမ်း အရာမ်ကို၎င်း၊ ထိုအရာမ်အတွင်း၌ ကောင်းစွာလုံခြုံသော

၄၈

သစ်ရွက်မိုးကျောင်း စရပ်ကို၎င်း၊ စိတ်ပျော်မွေ့ဖွယ်ရာ အပြစ်ကင်းသော စင်္ကြံကို၎င်း ဖန်ဆင်းလေသည်။

     ဤ၌ ဝိသုကြုံနတ်သား ဖန်ဆင်းအပ်သော စင်္ကြံမှာ-

(၁) မြေကြမ်းထမ်း၍ မညီညွတ်ခြင်း၊

(၂) စင်္ကြံအတွင်း၌ သစ်ပင်ရှိခြင်း၊

(၃) မြက်နွယ်ချုံပုတ်တို့ လွှမ်းအုပ်နေခြင်း၊

(၄) အလွန်ကျဉ်းမြောင်းခြင်း၊

(၅) အလွန် ကျယ်လွန်းခြင်း-

တည်းဟူသော အပြစ်ငါးပါးမှလွတ်၍ အလျား အတောင်ခြောက်ဆယ်၊ အနံ စင်္ကြံမ–တတောင်ထွာ၊ ဝဲယာနှစ်ဖက်မှ တတောင်စီ အနံရှိသော စင်္ကြံမြှောင်နှစ်ခုတို့ရံလျက် ညီညွတ်သော မြေတလင်း သဲဖြူခင်းအပ်သောစင်္ကြံ ဖြစ်ပေသည်။ ။(စင်္ကြံ၏ အပြစ်ငါးပါး အဓိပ္ပါယ်အကျယ်ကို အနုဒီပနီ၌ ကြည့်ပါ။

     ဖန်ဆင်းအပ်သော ကျောင်းသင်္ခမ်း အရာမ်မှာလည်း.. ထိုသင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ်နေ ပုဂ္ဂိုလ်တို့—

(၁) ဥစ္စာစပါး သိမ်းဆည်းမှုမရှိခြင်း၊

(၂) အပြစ်ကင်းသော ဆွမ်းကိုသာ ရှာမှီးခြင်း၊

(၃) အေးပြီးသော ဆွမ်းကိုသာ ဘုဉ်းပေးသုံးဆောင်ခြင်း၊

(၄) တိုင်းပြည်အတွင်း မင်းစိုးရာဇာတို့ အတင်းအကြပ် အခွန်အတုတ် ကောက်ယူ ရွှေငွေဥစ္စာ ရတနာနှစ်တို့ကို မင်းဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းယူသော အခါမျိုး၌ တိုင်းသူပြည်သားများ ခံစားကြရသည့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုမျိုး မရှိခြင်း၊

(၅) အဆောက်အဦ အသုံးအဆောင် အဆင်တန်းဆာ စသည်တို့၌ တပ်မက်မှုကင်းခြင်း၊

၄၉

(၆) လူဆိုးသူခိုးတို့ လုယက်တိုက်ခိုက် ဖျက်ဆီးသော အခါမျိုး၌ (မိမိမှာ ရွှေငွေဥစ္စာ မရှိသဖြင့်) ကြောက်ရွံ့ရမှု မရှိခြင်း၊

(၇) မင်း, မင်း၏အမတ်ကြီးတို့နှင့် မရောနှောခြင်း၊

(၈) အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌ အပိတ်အပင် အဆီးအတားမရှိ (သွားလိုရာ သွားနိုင်)ခြင်း-

တည်းဟူသော သမဏသုခ ရဟန်းတို့၏ချမ်းသာခြင်း ရှစ်မျိုးကို့ကို ရယူစေနိုင် ပေးစွမ်းနိုင်သည့်ပြင်- ထို သင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ်နေ ပုဂ္ဂိုလ်တို့ အဘိညာဉ် သမာပတ်တို့ကို မပင်မပန်း ဖြစ်စေနိုင်ရန် အနိစ္စာနုပဿနာ, ဒုက္ခာနုပဿနာတရား ပွါးများ၍ ဝိပဿနာခွန်အားကို ရွက်ဆောင်နိုင်လောက်အောင် ကျေးဇူးပြုနိုင်သော သင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ်မျိုး ဖြစ်ပေသည်။

     ထိုသို့ အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိ နေတော်မူရန် သင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ် ဖန်ဆင်းသောအခါ ဝိသုကြုံနတ်သားသည် ကျောင်းဆောင် လိုဏ် ဂူ စင်္ကြံ စသည်တို့ဖြင့် တန်းဆာဆင်အပ်သော အပွင့် ပွင့်သော သစ်ပင်၊ အသီး သီးသောသစ်ပင် (ပွင့်ပင် သီးပင်) အမျိုးမျိုးတို့ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းတင့်တယ် မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိသော၊ ချိုမြိန်အေးမြသော ရေရှိသည့် ရေကန်နှင့် ပြည့်စုံသော၊ ခြင်္သေ့ သစ်ကျား သားရဲ တောတိရစ္ဆာန်တို့နှင့်တကွ ကြောက်လန့်ဘွယ်ရာ မင်္ဂလာမဲ့သော ငှက်ဆိုးအမျိုးမျိုးမှ ကင်းဆိတ်၍ ဆိတ်ဆိတ်ငြိမ်ငြိမ် နေနိုင်စွမ်းသည့် ကျောင်းသင်္ခမ်းအရာမ်ကို ဖန်ဆင်းပြီးလျှင်.. စင်္ကြံ၏ အစွန်းနှစ်ဖက်တို့၌ မှီစရာ တံကဲ (ပျဉ်ချပ်)ကို စီမံထား၍ စင်္ကြံ၏အလယ်၌မူ အလောင်းတော် ထိုင်စရာအတွက် ချောညက်သန့်စင် ညီညွတ်သော အပြင်ရှိသည့် ပဲနောက်စိမ်းရောင် ကျောက်ဖျာ ကျောက်ပြားကို ခင်းထားစီမံလေသည်။

     သစ်ရွက်မိုး ကျောင်းအတွင်း၌လည်း ဆံကျစ်ဝန်း လျှော်တေသင်္ကန်း သစ်သားသုံးခွ ရေကရားစသော ရသေ့အသုံးအဆောင်တို့ကို၎င်း၊

၅၀

နေ့ခင်းနေထိုင်ရာ (နေ့သန့်ရာ) မဏ္ဍပ်၌ သောက်ရေအိုး ရေသောက်ခရု- ရေသောက်ခွက်တို့ကို၎င်း၊ မီးတင်းကုပ်၌ မီးအိုးကင်း- ထင်း- စသည်တို့ကို၎င်း ဤသို့ ရသေ့ရဟန်းများနှင့် သက်ဆိုင်သော အသုံးအဆောင် ဟူသမျှတို့ကို ဖန်ဆင်းပြီးလျှင် သစ်ရွက်မိုးစရပ်အတွင်း နံရံ၌ “မည်သူမဆို ရှင်ရဟန်းပြုလိုက ဤအသုံးအဆောင်တို့ကိုယူ၍ ရဟန်းပြုကုန်လော့”ဟု အက္ခရာစာတမ်း ရေးသား၍ ဝိသုကြုံနတ်သား နတ်ပြည်သို့ ပြန်သွားလေ၏။

ရဟန်းပြုတော်မူခြင်း

     ဝိသုကြုံနတ်သား ပြန်သွားသောအခါ သုမေဓာပညာရှိသည် ဟိမဝန္တာတောင်ခြေ တောင် ချောက် ကမ်းပါးတို့ကို အစဉ်လျှောက်၍ မိမိနေရန် သင့်လျော်မည့် ချမ်းသာရာအရပ်ကို ကြည့်ရှု ရှာကြံလတ်သည်ရှိသော် မြစ်၏ တခုသောထောင့်ကွေး ဓမ္မိကတောင်ယံ၌ ဝိသုကြုံနတ်သား ဖန်ဆင်း၍ သိကြားမင်း ပေးလှူအပ်သော နှစ်သက်ဖွယ်ရာ သင်္ခမ်းကျောင်းကိုမြင်လျှင် စင်္ကြံအစွန်းသို့ ဖြေးညှင်းစွာကြွ၍ ခြေရာကို မမြင်လတ်သော် “မချွတ်ဧကန် ဤကျောင်းနေရဟန်းတို့သည် အနီးအပါးရွာများ၌ ဆွမ်းကို ရှာမှီးကြပြီးလျှင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်လှ၍ သစ်ရွက်မိုးစရပ်အတွင်း ဝင်ရောက် နေထိုင်ကြပေလိမ့်မည်”ဟု ကြံစည် ဆင်ခြင်တော်မူပြီးလျှင် အချိန်အနည်းငယ်မျှ ဆိုင်းတွ ငံ့နေတော်မူ၏။

     အချိန်အတန်ကြာ၍ တစုံတရာမျှ ထူးခြားချက်ကို မတွေ့မမြင်ရသည်ရှိသော် “အချိန်ကြာလှကုန်တကား... ရဟန်းရှိမရှိ သိအောင်စုံစမ်းအံ့”ဟု ကြံစည်ပြီးလျှင် သစ်ရွက်မိုးစရပ်တံခါးကို ဖွင့်၍ အတွင်းသို့ဝင်ရောက်ပြီး ထိုမှဤမှ ကြည့်ရှုလတ်သည်တွင် နံရံကြီး၌ အက္ခရာစာတမ်းကို တွေ့မြင်ဖတ်ရှု၍ “ဤပရိက္ခရာတို့သည် ငါ့အား အပ်စပ်သော ပရိက္ခရာတို့ပေတည်း၊ ဤပရိက္ခရာတို့ကိုယူ၍ ရှင်ရဟန်း ပြုပေတော့အံ့”ဟု ဆုံးဖြတ်ပြီးလျှင် လူဝတ်ပုဆိုး၏ အပြစ် ၉-ပါးကို၎င်း, လျှော်တေသင်္ကန်း၏

၅၁

ဂုဏ်ကျေးဇူး ၁၂-ပါးကို၎င်း ဉာဏ်တော်ဆင်ခြင် မြင်သိတော်မူပြီးလျှင် ကိုယ်တော်မြတ် ဝတ်ရုံခြုံရင်းဖြစ်သော ဝတ်လဲတော်အစုံကို စွန့်၍ လျှော်တေသင်္ကန်းကို ဆင်မြန်း ဝတ်ရုံတော်မူလေသည်။

(လူဝတ်ပုဆိုး၏ အပြစ် ၉-ပါး၊ လျှော်တေသင်္ကန်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူး ၁၂-ပါးတို့ကို အနုဒီပနီ၌ ကြည့်ပါ။ လျှော်တေသင်္ကန်း စသည်တို့၏ အဓိပ္ပါယ် မှတ်ဖွယ်ကိုလည်း အနုဒီပနီ၌ ကြည့်ပါ။)

သစ်ရွက်မိုးစရပ်ကို စွန့်၍ သစ်ပင်ရင်းသို့ ကပ်ခြင်း

     အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိသည် မြတ်သော ဝတ်လဲတော်အစုံကို ချွတ်၍ သစ်ရွက်မိုးစရပ်အတွင်း သင်္ကန်းတန်းအပေါ်မှာ အသင့်ပင် ခေါက်တင်၍ထားအပ်သော လိပ်ဆူးရွှေပန်းဆိုင်းပမာ နီမြန်းသော လျှော်တေသင်္ကန်းကို ခါး၌ ဝတ်ဆင်ပြီးလျှင် ထို၏အပေါ်မှ ရွှေရောင်အဆင်း ဝါဝင်းသော လျှော်တေ သင်္ကန်းကို ခြုံရုံ၍ ပုန်းညက်ပန်းအခင်းနှင့်တူသော ခွါနှင့်တကွသော သစ်နက်ရေကို လက်ဝဲပခုံးပေါ်မှာ တင်လျက် ဆံကျစ်ဝန်းကို သျှောင် (ရှောင်)မှာ စွပ်ပြီးလျှင် သျှောင်နှင့်တကွ မလှုပ်မရှားနိုင်အောင် ဆင်စွယ်ဆံထိုးကို ထိုး၍ ပုလဲစီခက် ဇာတဘက်နှင့်တူသောဆိုင်း၌ သန္တာကျောက်အဆင်းရှိသော ရေကရားကို ထည့်ပြီး အစွန်းနှစ်ဖက် အလယ်ချက်အားဖြင့် သုံးပါးသော ဌာနတို့၌ ကောက်သောထမ်းပိုးကို ယူ၍ ထမ်းပိုးအစွန်းတဖက်၌ ရေကရား- အခြားထမ်းပိုးအစွန်းတဖက်၌ ချွန်းတောင်း (တံချူ) ခြင်းတောင်း- သစ်သားသုံးခွ စသည်တို့ကို ချိတ်ဆွဲ၍ ရသေ့ပရိက္ခရာ အစုံပါသော ထမ်းပိုးကို ပခုံးထက်၌တင်လျက် ယာဘက်လက်ဖြင့် တောင်ဝှေးကိုကိုင်ပြီးလျှင် သစ်ရွက်မိုးစရပ်မှ ထွက်ခဲ့၍ အတောင်ခြောက်ဆယ် အလျားရှိသော စင်္ကြံအတွင်း၌ လူးလာတုံ့ခေါက် အပြန်ပြန် စင်္ကြံလျှောက်ရင်းပင် ကိုယ်တော်၏အသွင်ကို ကြည့်၍-

“ငါ၏ စိတ်နှလုံးအလိုသည် အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ပေပြီ။ ငါ၏ ရှင်ရသေ့အဖြစ်သည် တင့်တယ်ပေစွာ့၊

၅၂

ရှင်ရသေ့အဖြစ်မည်သည်ကို ဘုရား, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အစရှိသော ပညာရှိသူမြတ် အားလုံးကို ချီးမွမ်းအပ်ပေ၏။

ငါသည် လူ့အဖြစ်တည်းဟူသော အနှောင်အဖွဲ့ကို ပယ်အပ်ပြီ၊

ကာမနယ်မှ ငါ လှလှကြီး လွတ်မြောက်ခဲ့လေပြီ၊

ငါသည် မြတ်သော ရသေ့ရဟန်းအဖြစ်ကို ရအပ်ပေပြီ၊

ရဟန်းတရားကို ငါကား ပွါးများ အားထုတ်ပေအံ့၊

မြတ်သော အကျိုးချမ်းသာကိုရအောင် အားထုတ်ပေအံ့”—ဟု

ဝမ်းမြောက်စွာစဉ်းစား စိတ်အားတက်ကြွတော်မူပြီးလျှင် ပခုံးပေါ်မှ ထမ်းပိုးကို ချတည့်၍ စင်္ကြံ၏အလယ်ဝယ် ပဲနောက်အဆင်းရှိသော ကျောက်ဖျာ၌ ရွှေဆင်းတုပမာ တင့်တယ်စွာထိုင်နေလျက် နေ့အချိန်ကို ကုန်လွန်စေတော်မူလေသည်။

     နေ့အချိန်လွန်မြောက် ညချမ်းသို့ရောက်လတ်သော် သစ်ရွက်မိုးစရပ်အတွင်းဝင်၍ ကြိမ်ခက်သော ညောင်စောင်း၏နံပါး (ဘေး) သစ်သား (ပျဉ်ချပ်)အခင်း၌ လျောင်းလျက် ကိုယ်ငွေ့ကောင်းအောင် ပြုလုပ်ကျိန်းစက်၍ နံနက်မိုးသောက် (လင်းအားကြီး)အချိန်မှာ နိုးတော်မူပြီးလျှင် ကိုယ်တော်၏ လာခဲ့သောအကြောင်းရင်းကို စဉ်းစား ဆင်ခြင်တော်မူသည်မှာ-

“ငါသည် အိမ်ရာထောင်ခြင်း၏ အပြစ်ကိုမြင်၍ မနှိုင်းယှဉ်နိုင်လောက်အောင် များမြောက်သော အသုံးအဆောင်, အဆုံးမရှိသော အခြံအရံတွေကို ပယ်၍ တောသို့ဝင်ပြီးလျှင် ကာမမှုမှ လွတ်မြောက်ကြောင်း ကောင်းမှုကုသိုလ် ရှာမှီးလိုသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ ရဟန်းပြုခဲ့လေပြီ..၊ ယနေ့မှစ၍ မေ့မေ့လျော့လျော့ နေခြင်းငှါ မသင့်၊ ကိလေသာမှ စိတ်၏ ကင်းဆိတ်ခြင်း, ကာမတရား ကာမဝတ္ထုတို့မှ ကိုယ်၏ ကင်းဆိတ်ခြင်း တည်းဟူသော ပဝိဝေကအကျင့်ကို ပယ်စွန့်၍ မေ့လျော့ပေါ့တန်စွာ နေသောသူကို

၅၃

ကာမဝိတက်, ဗျာပါဒဝိတက်, ဝိဟိံသာဝိတက် တည်းဟူသော မိစ္ဆာဝိတက်သုံးပါး ယင်ရိုင်းများသည် အမြဲတန်း ခဲစားကြကုန်၏၊ ယခုအခါ ငါကား ပဝိဝေကအကျင့်ကို ပွါးစေခြင်းငှါ သင့်ပေပြီ။

မှန်၏… ငါသည် အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်၌ နေရခြင်း၏ ကုသိုလ်တရားကို တားဆီးနှောက်ရှက် နှိပ်စက်ဟန့်တားပုံ ပလိဗောဓ အပြစ်မြင်၍ လွတ်အောင် တောထွက်ခဲ့ပြီ၊ ဤသစ်ရွက်မိုး စရပ်သည်လည်း နှစ်သက်ဖွယ် ကောင်းလှ၏၊ အပြေအပြစ်ပြု၍ထားသော မြေအပြင်မှာလည်း ဥသျှစ်သီးမှည့်အဆင်း ဝါဝင်း တင့်တယ်လှပေ၏၊ နံရံအဖြူတို့မှာလည်း ငွေအဆင်းနှင့် တူလှကုန်၏၊ မိုးထားသော သစ်ရွက်မှာလည်း ခိုခြေအသွေး နီတွေး တင့်တယ်လှပေ၏ ကြိမ်ခက်သော ညောင်စောင်းမှာလည်း ဆန်းကြယ်သော အိပ်ရာခင်း၏ အဆင်းအသွေး ရှိပေ၏။ နေရာအရပ်သည်လည်း နေ၍ ထိုင်၍ အလွန် ချမ်းသာလှပေ၏၊ ငါ၏ လူ့ဘဝက နေခဲ့ရာအိမ်၏ စည်းစိမ်သော်မှ ဤသစ်ရွက်မိုးစရပ်ထက် အထူး ပိုလွန်မည်ဟု ငါမထင်”-

     ဤကဲ့သို့ ဆင်ခြင်ပြီးလျှင် သစ်ရွက်မိုးစရပ်၏ အပြစ်ရှစ်ပါး၊ သစ်ပင်ရင်း၏ ဂုဏ်ကျေးဇူး ဆယ်ပါးတို့ကို သိမြင်တော်မူ၍ ထိုနေ့မှာပင် သစ်ရွက်မိုးစရပ်ကို စွန့်ခါ ဂုဏ်ဆယ်ဖြာနှင့် ပြည့်စုံသော သစ်ပင်ရင်းသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူလေသည်။

(သစ်ရွက်မိုးကျောင်း၏ အပြစ်ရှစ်ပါး၊ သစ်ပင်ရင်း၏ ဂုဏ်ဆယ်ပါးတို့ကို အနုဒီပနီ၌ ကြည့်ပါ။)

သစ်သီးဆွမ်းကို မှီဝဲ၍ တရားအားထုတ်ခြင်း

     အလောင်းတော် သုမေဓာရှင်ရသေ့သည် ဆိုအပ်ပြီးသော အကြောင်းအရာတို့ကို ကောင်းစွာပိုင်းခြား မှတ်သားတော်မူပြီးလျှင် နောက်တနေ့မြောက် ရောက်လတ်သောအခါ၌ ရွာတွင်းသို့ ဆွမ်းခံကြွဝင်တော်မူလေသည်။ ထိုအခါ

၅၄

အလောင်းတော်အား ရောက်ရာရွာနေ လူတို့သည် ကြီးစွာသော လုံ့လဥဿာဟဖြင့် ဆွမ်းကို လောင်းလှူ ကြကုန်၏။ အလောင်းတော်သည် ဆွမ်းစားခြင်းကိစ္စ ပြီးစီးသောအခါ သင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ်သို့ လာရောက်နေထိုင်ပြီးလျှင် ဆင်ခြင် စဉ်းစားတော်မူသည်မှာ-

“ငါသည် အစာအာဟာရကို မရသည့်အတွက် ရှင်ရဟန်း ပြုသည်မဟုတ်၊ သိမ်မွေ့သော အစာအာဟာရမည်သည် စိတ်နေမြင့်ကြွားခြင်း, ငါယောက်ျားဟု ထောင်လွှားခြင်းတို့ကို တိုးပွါးစေတတ်၏၊ အာဟာရကိုအရင်းခံ၍ ဖြစ်ရသော ဆင်းရဲဒုက္ခ၏ အဆုံးမည်သည် မရှိနိုင်၊ ငါသည် ပျိုးအပ် စိုက်အပ်သော စပါးမှဖြစ်သည့် အစာအာဟာရကို ပယ်ရှားပြီးလျှင် အလိုလို ကြွေကျသော သစ်သီးအစာကိုသာ သုံးဆောင်ရမူ ကောင်းလေစွာ့”...

     ဤကဲ့သို့ ကြံစည်ပြီးလျှင် ထိုအခါမှစ၍ ကြံစည်တော်မူသည့်အတိုင်း အလိုလိုကြွေကျသော သစ်သီးအစာကိုသာ စားသုံးတော်မူ၍ လျောင်းစက်ခြင်းကို အလျဉ်းပင် ပြုတော်မမူပဲ ထိုင်ခြင်း, ရပ်ခြင်း, စင်္ကြံသွားခြင်းဟူသော ဣရိယာပုထ်သုံးပါးဖြင့်သာ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်ကို မနေမနား အားထုတ်တော်မူသည်ရှိသော် ခုနစ်ရက်အတွင်းမှာပင် သမာပတ်ရှစ်ပါး (လောကီဈာန်ရှစ်ပါး)၊ အဘိညာဉ်ငါးပါးတို့ကို ရရှိ (ဖြစ်စေ)တော်မူလေ၏။

     ဤဆိုအပ်ပြီးသောအတိုင်း အလောင်းတော် သုမေဓာပညာရှိ အလှူကြီးပေးသည်မှ အစ ရသေ့ရဟန်းပြု၍ အဘိညာဉ်သမာပတ်များ ရရှိသည်တိုင်အောင်သော အကြောင်းအရာစုကို ဗုဒ္ဓဝင်ပါဠိတော်၌-

ဧဝါဟံ စိန္တယိတွာန၊ နေကကောဋိသတံ ဓနံ။

နာထာနာထာနံ ဒတွာန၊ ဟိမဝန္တမုပါဂမိံ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ...

ဘုရားအလျာ ငါသုမေဓာပညာရှိသည် တောထွက်ဘို့ရန် ဤကဲ့သို့ ကြံပြီးလျှင် ကုဋေအရာမက များလှသော ဥစ္စာစုကို ကိုးကွယ်ရာရှိသောသူ မရှိသောသူတို့အား ပေးလှူပြီးလျှင် ဟိမဝန္တာသို့ ကပ်ခဲ့လေပြီ...။

၅၅

ဟိမဝန္တဿာဝိဒူရေ၊ ဓမ္မိကော နာမ ပဗ္ဗတော။

အဿမော သုကတော မယှံ၊ ပဏ္ဏသာလာ သုမာပိတာ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ...

ဟိမဝန္တာတော၏ မနီးမဝေးသော အရပ်၌ (ရှေး သူတော်ကောင်းများ တရားကျင့်သုံးရာ ဖြစ်သောကြောင့်) ဓမ္မိကမည်သော တောင်သည် ရှိ၏၊ ထိုဓမ္မိကတောင်ယံ၌ ငါသည် သင်္ခမ်းကျောင်းအရာမ်ကို ကောင်းစွာ ပြုအပ်ပြီ၊ သစ်ရွက်မိုးသော စရပ်ကို ကောင်းစွာ ဖန်ဆင်းအပ်ပြီ..။

စင်္ကမံ တတ္ထ မာပေသိံ၊ ပဉ္စ ဒေါသဝိဝဇ္ဇိတံ။

အဋ္ဌဂုဏသမုပေတံ၊ အဘိညာဗလမာဟရိံ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ…

ငါသည် ထိုဓမ္မိကတောင်ယံ၌ အပြစ်ငါးပါးမှ ကြဉ်အပ်သော စင်္ကြံကို ဖန်ဆင်းပြီ၊ သမဏသုခရှစ်ပါး ကျေးဇူးတရားတို့နှင့် ပြည့်စုံစေနိုင်သည့် သင်္ခမ်းကျောင်းကို ဖန်ဆင်းပြီ၊ ထိုကျောင်းမှာပင် ရသေ့ရဟန်းပြုပြီးသည်မှ နောက်အခါ၌ ငါသည် အဘိညာဉ်ငါးပါး, သမာပတ်ရှစ်ပါးတို့ကို ဖြစ်စေဘို့ရန် ဝိပဿနာ ဘာဝနာအားကို ဆောင်ခဲ့ပြီ...။

သာဋကံ ပဇဟိံ တတ္ထ၊ နဝဒေါသမုပါဂတံ။

ဝါကစီရံ နိဝါသေသိံ၊ ဒွါဒသဂုဏမုပါဂတံ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ..

ငါသည် ထိုသင်္ခမ်း၌ အပြစ်ကိုးပါးရှိသည့် ဝတ်ရုံခဲ့သော ပုဆိုး (ဝတ်လဲ)အစုံကို စွန့်ခဲ့လေပြီ။ ဂုဏ်ကျေးဇူး တဆယ့်နှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသည့် လျှော်တေသင်္ကန်းကို ဆင်မြန်း ဝတ်ရုံခဲ့လေပြီ ..။

အဋ္ဌဒေါသသမာကိဏ္ဏံ၊ ပဇဟိံ ပဏ္ဏသာလကံ။

ဥပါဂမိံ ရုက္ခမူလံ၊ ဂုဏေ ဒသဟုပါဂတံ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ…

ငါသည် အပြစ်ရှစ်ပါးတို့ဖြင့် ရောပြွမ်းသည့် သစ်ရွက်မိုးစရပ်ကို ပယ်စွန့်ခဲ့ပြီ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသော သစ်ပင်ရင်းသို့ ကပ်ခဲ့လေပြီ။

၅၆

ဝါပိတံ ရောပိတံ ဓညံ၊ ပဇဟိံ နိရ၀သေသတော။

အနေကဂုဏသမ္ပန္နံ၊ ပဝတ္တဖလမာဒိယိံ။

ချစ်သား သာရိပုတြာ…

ငါသည် ပျိုးအပ် စိုက်အပ်သည့် စပါးမှဖြစ်သော အစာကို အကြွင်းမရှိ ပယ်စွန့်ပြီ၊ များစွာသော ဂုဏ်ကျေးဇူးနှင့် ပြည့်စုံသည့် အလိုလို ကြွေကျသော သစ်သီးအစာကို ယူလေပြီ...။

တတ္ထပ္ပဓာနံ ပဒဟိံ၊ နိသဇ္ဇဋ္ဌာနစင်္ကမေ။

အဗ္ဘန္တရမှိ သတ္တာဟေ၊ အဘိညာဗလပါပုဏိံ။

ချစ်သားသာရိပုတြာ...

ငါသည် ထိုဓမ္မိကတောင်ယံ သိကြားလှူဒါန်း ကျောင်းသင်္ခမ်း၌ (လျောင်းစက်ခြင်းကိုမပြုပဲ) ထိုင်ခြင်း ရပ်ခြင်း စင်္ကြံသွားခြင်း ဣရိယာပုထ်သုံးပါးတို့ဖြင့် ကမ္မဋ္ဌာန်းနှင့်ယှဉ်သော လုံ့လကို အားထုတ်ပြီ။ ခုနစ်ရက်အတွင်းမှာပင် အဘိညာဉ်ငါးခဏ်း အားအစွမ်းသို့ ရောက်ခဲ့ပြီ...။

ဤကဲ့သို့ ဟောတော်မူအပ်လေပြီ။

     ဤအရာ၌- ကျောင်းသင်္ခမ်း သစ်ရွက်မိုးစရပ် စင်္ကြံ-စသည် အလုံးစုံကို သိကြားမင်းစေခိုင်းချက်အရ ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသည့်အတိုင်း ဝိသုကြုံနတ်သား ဖန်ဆင်းအပ်သော်လည်း မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသုမေဓာဖြစ်စဉ်အခါ မိမိ၏ ကောင်းမှုအာနုဘော်ကြောင့် သင်္ခမ်းကျောင်းစသည် ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို ရည်ညွှန်းတော်မူ၍ “ငါသည် သင်္ခမ်းကျောင်းကို ကောင်းစွာပြုအပ်ပြီ” အစရှိသည်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်ပင် သင်္ခမ်းကျောင်း စသည်ကို ဆောက်လုပ်အပ်သကဲ့သို့ ဟောတော်မူခြင်း ဖြစ်သည်။ စင်စစ်ကား သုမေဓာရသေ့ကိုယ်တိုင် ဆောက်လုပ်အပ်သည် မဟုတ်၊ သိကြားစေခိုင်းချက်အရ ဝိသုကြုံနတ်သား အပြည့်အစုံ ဖန်ဆင်းအပ်သည်ဟူ၍ ယုံမှားမရှိ မှတ်ယူရာ၏။

သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း ပြီး၏။

**********