ဇီဝကဆေးဆရာအကြောင်း

by မင်းကွန်းဆရာတော်

←(၈) သူရမ္မဋ္ဌသူဌေးအကြောင်း

မဟာဗုဒ္ဓဝင် by မင်းကွန်းဆရာတော် (၉) ဇီဝကဆေးဆရာအကြောင်း

(၁၀) နကုလပိတု သူဌေးအကြောင်း→

(က) ဇီဝက၏ ရှေးကောင်းမှု

     ဤဆရာဇီဝကအလောင်း သူတော်ကောင်းသည် ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါဝယ် ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်၌ အမျိုးကောင်းသားဖြစ်လတ်၍ မြတ်စွာဘုရား၏ တရားစကားကို ကြားနာစဉ် မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဥပါသကာတယောက်ကို “ပုဂ္ဂလပ္ပသာဒ = မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ ပုဂ္ဂိုလ်ကို ကြည်ညိုသောအရာ = ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုသောအရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူ သည်ကို တွေ့မြင်ရ၍ အားကျကာ အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုပြီးလျှင် ထိုရာထူး = ဌာနန္တရကို ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြုခဲ့လေသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကလည်း ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခဲ့လေသည်။

(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဇီဝကဖြစ်ခြင်း

     ထိုအမျိုးကောင်းသား သူတော်ကောင်းသည် ကမ္ဘာတသိန်းပတ်လုံး နတ်ပြည် လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည်ကျက်စားခဲ့၍ ဤဘုရားမြတ်စွာ ပွင့်ထွန်းတော်မူရာ ကာလဝယ် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အဘယမင်းသားကို အစွဲပြု၍ သာလဝတီမည်သော ပြည့်တန်းဆာမ၏ဝမ်း၌ ပဋိသန္ဓေ တည်နေကပ်စွဲ ဖြစ်ပွါးမွေးဖွားလာခဲ့လေသည်။

ပြည့်တန်ဆာမတို့မည်သည် သား,သမီး မွေးဖွားလာသောအခါ အကယ်၍ သားယောက်ျားကလေးဖြစ်လျှင် တော်ရာလွတ်ရာ စွန့်ပစ်ကြမြဲ ဓမ္မတာဖြစ်၍ သမီးမိန်းကလေးဖြစ်လျှင် မွေးကျွေးသုတ်သင်ကြမြဲ ဓမ္မတာ ဖြစ်လေသည်။

၂၂၉

     သို့ရကား သာလဝတီ ပြည့်တန်ဆာမသည် ထိုမွေးဖွားစ သူငယ်ကို စကောအို စကောစုတ်ဖြင့် အိမ်စေမတယောက်ကို လူမသိရအောင် အမှိုက်ပုံ၌ စွန့်ပစ်စေခဲ့လေသည်။ ထိုအခါ ထိုသူငယ်ကို အဘယမင်းသားသည် ခမည်းတော် ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးထံသို့ အခစားသွားလေလျှင် အဝေးမှပင် မြင်ရ၍ မိမိ၏ မင်းချင်းများကို “အချင်းတို့.. ကျီးများဝိုင်းအုံဝန်းရံအပ်သော ထိုဝတ္ထုကား အဘယ်အရာနည်း”ဟု ပြောဆိုစေ လွှတ်၍ ကြည့်စေရာ မင်းချင်းတို့က “အရှင်မင်းသား.. ဖွားသစ်စ သူငယ်ကလေးတည်း”ဟု ပြောဆိုကြ၍ မင်းသားက တဖန် “အချင်းတို့.. အသက်ရှင်သေး၏လော”ဟု မေးမြန်း၍ “အရှင်မင်းသား.. အသက်ရှင်ပါသေး၏”ဟု မင်းချင်းတို့ ပြန်ကြား လျှောက်ထားသည်ကို ကြားသိရ၍ ထိုသူငယ်ကို မိမိ၏နန်းအိမ်သို့ ပို့ဆောင်စေကာ မိမိနန်းအိမ်မှာပင် ချမ်းသာစွာ မွေးကျွေးပြုစု၍ ထားစေလေ၏။ ထိုသူငယ်၏အမည်ကို မင်းချင်းတို့က “ဇီဝတိ = အသက်ရှင်ပါသေး၏”ဟု ပြန်ကြား ပြောဆိုအပ်သောကြောင့် ဇီဝတီတိ ဇီဝကော-ဟူသော ဝစနတ္ထအရ ဇီဝက-ဟူ၍ မှည့်ခေါ်ကြလေသည်။ ထိုဇီဝက-ဟူသော အမည်ရင်းပေါ်မှာ အဘယမင်းသား မွေးမြူအပ်သောကြောင့် “ကောမာရဘစ္စ”ဟူသော ဝိသေသနပုဒ် တိုးဆင့်ကာ “ဇီဝက ကောမာရဘစ္စ = အဘယမင်းသား မွေးမြူအပ်သည့် = အဘယမင်း၏ မွေးစားသား, ဇီဝက”ဟူ၍ ခေါ်တွင်ကြလေသည်။

     အဘယမင်းသား၏ မွေးစားသား ဇီဝကသတို့သားသည် အသက် တဆယ့်ခြောက်နှစ် အရွယ်မြောက် ရောက်လတ်သောအခါ တက္ကသိုလ်ပြည်သို့သွား၍ ဆေးအတတ်ကို တဖက်ကမ်းရောက် သင်ကြား တတ်မြောက်ခဲ့ပြီးလျှင် ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးအထံမှ လခရိက္ခာ ပူဇာသက္ကာရ ရရှိပြီးနောက် (=ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ သမားတော်ကြီး ဖြစ်ပြီးနောက်) စဏ္ဍပဇ္ဇောတမင်း၏ ရောဂါကို ချမ်းသာအောင် ကုသပေးခဲ့လေသည်။ စဏ္ဍပဇ္ဇောတမင်းသည် သမားတော်ကြီး ဇီဝကအား ဆန်လှည်း အစီးငါးရာ,

၂၃၀

အသပြာပေါင်း တသောင်းခြောက်ထောင်, အရံပုဆိုး အဝတ်အထည်ပေါင်း တထောင်နှင့်တကွ အဖိုးအနဂ္ဃ ထိုက်တန်သော သိဝိတိုင်းဖြစ် ပုဆိုးအစုံကို ဉာဏ်ပူဇော်ခ ပို့သဆောင်နှင်းစေခဲ့လေသည်။

     ထိုအချိန်၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ပေါ်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံး နေထိုင်တော်မူဆဲဖြစ်၏။ သမားတော်ကြီး ဇီဝကသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ဒေါသမလဓာတ် အားကြီးသော ကိုယ်တော်၌ သိမ်မွေ့သည့် ဝမ်းလားဆေးကိုပေး၍ ဆေးကုသသည်ရှိသော် “မြတ်စွာဘုရား သုံးဆောင်တော်မူအပ်သော ပစ္စည်းလေးရပ်တို့သည် ငါ၏ဥစ္စာ အလှူဒါနချည်း ဖြစ်ကြစေကုန်သတည်း”ဟု ကြံစည်၍ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို မိမိပိုင် သရက်ဥယျာဉ် ကျောင်းတိုက် (=သရက်တော ကျောင်းတိုက်)၌ သီတင်းသုံး နေထိုင်တော်မူရန် တောင်းပန်လျှောက်ထား၍ မြတ်စွာဘုရားအား ဆေးကုသပေးပြီးလျှင် ထိုသိဝေယျက = သိဝိတိုင်းဖြစ် ပုဆိုးအစုံကို ကပ်လှူ၍ “မြတ်စွာဘုရား.. ဤသိဝိတိုင်းဖြစ် ပုဆိုးအစုံကို အရှင်ဘုရားတို့သာလျှင် သုံးဆောင်တော်မူကြပါကုန်ဘုရား”ဟု လျှောက်ထား၍ ထိုပုဆိုးအစုံနှင့်တကွ အရံဖြစ်သော ပုဆိုးအဝတ်အထည် တထောင်ကို ရဟန်းသံဃာအား လှူဒါန်းလေ၏။

(ဤကား- ဤမဟာဗုဒ္ဓဝင်ကျမ်း၌ အင်္ဂုတ္တရအဋ္ဌကထာ ပဌမအုပ် ဧတဒဂ္ဂဝဂ်အဖွင့်၌ လာသည့်အတိုင်း ရေးသားအပ်သော ဇီဝကဆေးဆရာ၏ အကြောင်းအရာဝတ္ထု အကျဉ်းတည်း။ ဝတ္ထုကြောင်း အကျယ်ကို ပိဋကတ်တော်မြန်မာပြန် ဝိနယ မဟာဝဂ်ပါဠိတော် ၈-စီဝရက္ခန္ဓက စာမျက်နှာ ၃၈၁-မှစ၍ ကြည့်ဖြစ်အောင် ကြည့်ရှုကုန်ရာ၏။)

(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း

     မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်အဖို့ဝယ် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံး နေထိုင်တော်မူလျက် ဥပါသကာတို့ကို ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူသည်ရှိသော် ဇီဝကသမားတော်ကို-

၂၃၁

“ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝကာနံ ဥပါသကာနံ ပုဂ္ဂလပ္ပသန္နာနံ ယဒိဒံ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော = ရဟန်းတို့.. ပုဂ္ဂိုလ်ကို ကြည်ညိုကြသည့် ငါဘုရား၏ တပည့်သာဝက ဥပါသကာတို့တွင် အဘယမင်းသား၏ မွေးစားသား ဇီဝကသည် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး ဖြစ်ပေ၏”-

ဟု ချီးကျူး မိန့်မြွက်တော်မူကာ “ပုဂ္ဂလပ္ပသာဒ = ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုသောအရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူလေ၏။

ဤကား ဇီဝကဆေးဆရာ အကြောင်းတည်း။

**********