Мĕн тăвас
| Мĕн тăвас (1907) by |
| Хайланă дата: 1907, Пичетленĕ çул: 1907. Çăлкуç: Вула Чăвашла |
Ял варринче школ ларать,
Чÿречисем пит пысăк.
Шăпăр-шăпăр çăмăр çăвать,
Пĕтĕм урам пылчăк.
Тухса кĕме май çукран,
Аллисене хреслесе,
Школ çуртĕнче çамрăк çын,
Чунпа, ÿтпе чĕтресе,
Ларать пысăк шухăшпа.
«Епле пулчĕ-ши капла?
Иккĕмĕш çул вĕрентеп:
Çак тĕнчери этемсем
Нумай, тĕнлĕ вĕренсен,
Ытти тăван çынсенчен
Чи маттурри пулĕç, теп.
Ман сăмаха илтеççĕ,
Иккĕленмесĕр ĕненеççĕ.
Ĕçин патне çитсессĕн,
Эп каланă сăмахах
Тĕп йĕрĕпех манаççĕ.
Эрех сиен кÿнине
Эпир пурте пĕлетпĕр.
Вăл этемĕн сывлăхне
Вăхăтсăрах пĕтерет,
Нуша панă укçине
Тĕпсĕр çĕре пытарать.
Ăна пурте пĕлеççĕ,
Ун сиенне сисеççĕ,
Анчах эрехне ĕçме,
Ялĕпелех кÿлеççĕ.
Вăл темĕнтен хаклă-мĕн:
Унпа ĕçсем тăваççĕ.
Старостана кĕрекентсн
Витре эрех ытаççĕ.
Вăл витрине парсассăн,
Ухмахне те суйлаççĕ.
Вара пĕлмен старости
Ялин ĕçне пăтратать.
Епле ĕçе епле май
Тума пĕрре те пĕлмест.
Ялĕ сиенне курать,
Хăй старостине хурлать:
Анчах пĕтĕм айăпĕ
Ял çинчине хăй пĕлмест.
Ялан йăла çак пултăр,
Улăшу-тăву ан пултăр,
Тесе пĕри шухăшлать те.
Тепĕр ăсли, ыр çынтан.
Патша Пухне кайнăшăн,
Эрек ытма тытăнать…
Ах, турăçăм! ыр турă!
Ку çын мĕнле ĕç турĕ?
Шухăшлама пĕлет-ши?
Хăйĕн савнă эрекне.
Ĕçме пăраха пĕлет-ши?..»
Çапла школăн çуртĕнче
Çамрăк ача шухăшлать.
«Эп каланă сăмаха
Халăх час-часах илтет,
Анчах ялан кăлăха
Ман сăмаха кăларать»,
Тесе ача шухăшлать.
Ик çул ĕнтĕ вĕрентет
Вăл çак тĕттĕм халăха;
Хай куççулне шав шăлать
Ырхан, хытнă аллипе…
Шăпăр-шăпăр çăмăр çăвать,
Пĕтĕм çĕре йĕпетет
Çанталăкĕ пит тискер;
Йĕпе сивĕ çил вĕрет…
Мрилерен темĕскер
Хытă сасăпа мĕкĕрет:
«Ан йĕр, ача, эс ан йĕр,
Малалла та хыт тăрăш,
Ху тăванна – хресчене
Тĕттĕмрен тухма пулăш…
Санăн çулă пит тĕрĕс,
Эсĕ пĕрте аташман…
Ялан унпа пырсассăн
Усăсăрах тăрăшмăн»…
1907
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain (or as a file it should not be migrated to the Wikimedia Commons) that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Данная работа, впервые изданная до 1929 года, находится в общественном достоянии по законодательству США, и может быть опубликована здесь, в мультиязычной Викитеке. Но эта работа не может быть опубликована в национальной Викитеке, которая должна подчиняться законодательству России, т. к. работы этого автора (за исключением изданных до 7 ноября 1917 года) пока не вышли в общественное достояние в России. Этот автор умер в 1956 году, соответственно эта работа выйдет в России в общественное достояние в 2027 году.
The author died in 1956, so this work is also in the public domain in countries and areas (outside Russia) where the copyright term is the author's life plus 60 years or less. |