Wodźan
Prěni wobraz.
Lěsny mlyn
Powědaŕka.
Była je, była knježnička,
wódneho muža njewjesta.
Net' při jězorje žaruje:
we lesnym młynje rodzena,
wot swojoh' nana předata,
wódnemu mužej data je!
Khór.
Šwórčo rěčka žołmy ćěri
pluskotace do dwora,
wjerći koło, dale měri
pućik swój do jězora.
Žołma do jězora spěcha,
wša ju wita wodźina -
nad njej - módra njebjes třěcha,
wokoł - lěs so wupina.
Khór žónskich.
Na brjozy hrajka sej holičo,
w jězorje wobdźiwa wobličo.
Mjeta tam běłuške kamuški,
łopješka zelene,
kwěćeńki čeŕwjene;
spěwa sej wjesołe spěwuški.
Spěwajo drastu so wuslěka,
žołmy so swětłuške wobleka.
Khłódna je wodźička,
wjeselša myslička.
W jězorje wobraz swój wohlada,
z posměwom hordym so zahlada.
Mužski hłós.
Jězor ćichi - samoćina -
wětřik drěma - lisćo spi,
čłowske wóčko njewidźi. -
Ale Wodźan z wódnoh' sćina
rozkuzłany na nju hlada,
rozhorjeny sebi žada:
"Moja dyrbi być!"
Maruška (ducy domoj).
Nana mam, maćeŕku sym měła.
Macocha so stajnje na mnje hněwa.
Hněwa so - kaž so chce -
maćeŕcy mje njewozmje.
Sama sym - sotřičku bych měła -
wotešła je wot nas w cuze dźěła.
W cuzbje je - wjesele -
na mnje wsak njezapomnje.
Sama sym. - Štó ze mnu khodźi?
w hajkach, polach za ručku mje wodźi?
O hdźe by tajki był, -
kiž mi luby wostać chcył!
Khor.
Rěčička šumi, koło so wjerći,
młyn klepota.
Wody so ćěrja, grat spěšnje šćerć
zwónčk klinkota.
Wšě ludźo su sparni.
Młynk z macochu šwarni.
Koło so wjerći, sylnišo ćěri,
lětaja škrě -
młyńca so pali, płomjo so šěri.
Woheń ma žně.
Młyn w płornjenjach pada.
Njej' pomoc, njej' rada.
Młyn pusty šeri - Jězor so swěći
kaž słónčny błysk.
Młyńk połny dwěla k jězorej leći
tepić swój stysk -
Wšak Wodźan ma woči,
jom' napřećo kroči.
Wodźan a młyńk.
Wodźan: "Hdźe khwataš? hdźe chceš?"
Mlyńk: "Preč: dźi mi z puća!"
Wodźan: "Zastań a njeběž!
praj mi, što chceš?"
Mlyńk: Preč! - dźi mi z puća!
- njeprašej so! -
ja sym so nadrěł, - napinal mocy,
podarmo dźěłał wodnjo a nocy:
woheń je zežrał moje mi wšo.
Młyn wjacy njemjele.
Zašłe wšě wjesele: -
prošeŕ sym."
Wodźan: "Hdźe dha sy prosył?"
Młyńk: Ćežcy sym nosył,
Boha sym prosył. -
Prosył sym něhdy,
prosył sym wjele -
Njepřišoł z bědy, -
wjac' njeprošu!
do wody dele
puć poslědni du.
Wodźan: "Młyńko! mi zastań!
Stojo tu wostań:
ja pomhać ći chcu."
Młyńk: "Nječiń mje błazna!
Njehódź je razna.
Pomhać mi nichtó njezechce, njemóže.
Moje so koło wjac' njezawjertnje!"
Wodźan: "Njerěč tak, błaznje!
Daj sebi radźić:
čiń moje kaznje!
što chceš mi sadźić -
A za łětko zasy
ći wjerći so koło,
rjeńše su časy -
wjesoły klepot,
lubozny šepot
jasni ći čoło."
Młyńk: "Njerěč mi, błaznje!
Móžno to njej'!
Mi mysle so muća -
Ně, dźi mi z puća -
chcu k jězorej.
Wodźan: "Stój a kedźbuj nětko,
štó pomoc ći sćele:
hdyž minje so lětko,
twój młyn zasy mjele.
Tu wzmi prawicu:
ja pomhać ći chcu."
Mtyńk: "Hdy by mi pomhał -
z čim zapłaću?"
Wodźan: "By rozom sej pacił,
što by mi płaćił? -
Daj swoju dźowčičku,
daj swoju Marušku
njewjestu mi."
Młyńk: "By-li mi pomhał -
dźowku by dóstał.
Štwórty wobraz.
Wumoženje
Powědaŕka.
Maruška horjo je nosyła,
wódneho muža je prosyła,
zo směła na swět hić pohladać,
bratřička swojeho wohladać,
kwas sotřicki wjesele kwasować,
row lubeje maćeŕki wěncować,
stupić do božeje swjatnicy,
Bohu so pomodlić kajicy.
Wodźan
Na swět chcu hić ći dowolić,
tam swojich lubych postrowić.
Do cyrkwje hić pak njedowolu;
by šła tam, će z błyskom zakolu.
Khór.
Žołmički ćiše hrajkaju,
žołmy so sylnje zmahaju,
žołmiska njemdrje storkaja,
wichory dźiwje wrjeskaja.
Maruška na zwjeŕchi jězora
zjěła je k brjoham zelenym,
brjohi so błyšća do wobzora
w miłym słónčku pruhatym.
Škowrončki słódcy spěwaju
we jasnej módrinje,
łastojčki lubje witaju,
sołobik zdychuje.
Maruška.
"O što to lubje wohrěwa,
mi ćěło, dušu wokřewja.
Nět' žałosć wšitka woněmi:
ja žiwa zas' sym na zemi."
Powědaŕ.
Maruška po sćežcy khwataše,
spěšniše kročele stupaše.
Nazdala kiwa ji cyrkwička,
zetkał ju bratr a sotřička.
Bratr a sotra.
"Witaj, witaj, sotra naša;
witaj, zo zas' ke mši dźeš.
Nět' sej z nami wodychnješ.
Starosće nas wjac' njetraša,
Tuž z namaj pój."
Powědaŕka.
Při puću lipa zastarska
ze sławnym swjećećom,
na nim so mile zasměwa
mać boža z Zbóžnikom.
Tam wisa rjećazk z křižikom,
tón wzała Maruška;
a z radosćiwym zakřikom
na so jón pow´snyła.
Powědaŕ.
Wjesele zwony zazwonjeju,
lubozne zynki roznošeju.
Maruška kroči do swjatnicy;
před božim wołtarjom klečicy
Synej so božom' je modliła,
maćeri božej dźak prajiła.
Khór kemšerjow.
Jehnjo bože,
swěta zbože;
Wumóžniko,
Zbóžniko!
Žohnuj z njebjeskeho stoła
swoje dźěći zemskoh' doła.
Tebje khwaja
swojoh' krala
čłowjekojo,
jandźeljo.
Zaćěŕ mocy złeho ducha,
a štož tebje njeposłucha.
Powědaŕ.
Rozzłobjeny łěta, skaka
wodźan zły před cyrkwičku,
z helskim hněwom kli a bjaka,
spowalał by swjatnicu.
Hrimot, šumot, wichor wuje,
wodźan njemdri w jězorje:
dźěćom hłowčki wotwjertuje,
sapa hněw we rozkorje - -
Z čornych mrócnow błysk je prasknył
do młyna, a powalił
młyńka, macoše je hasnył
žiwjenje, młyn zapalił.
Wrjeskotajo dyri druhi
swětły błysk do jězora:
wodźan mortwy - krawne pruhi
zmahuje móc wichora.
Khór.
Tam při jězorje khěžčička,
we khěžcy želi Maruška:
žaruje lěta młoduške,
žaruje wbohe dźěćatka;
wumrěłe zo su njekřćene,
w njebju zo města nimaja.
Khór žónskich.
Na jězorje gingawki běłuške
su dźěćatka sydom małuške.
Za maćeŕku płakajcy hladaju,
swe hłówčki k njebjesam zběhaju,
A žaruja, zo njejsu wukřćene
a z njebjeskej krónu debjene.
Tam kóždźičke lětko skhadźeja,
hač k sudnemu dnjej sobu přińdźeja.
Powědaŕka.
We lěsnym młynje rodźena,
wot swojeho nana předata,
wódnemu mužej data je:
Była je, była knježnička
wódneho muža njewjesta;
nět' při jězorje žaruje.
- Author: Handrij Dučman (public domain)
- Source: http://texty.citanka.cz/pata/sc1-52.html
- Note: Stary prawopis