Vumbiwa ra Riphabliki ra Afrika Dzonga/Xedulu ya 4

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Vumbiwa ra Riphabliki ra Afrika Dzonga  (1996) 
Xedulu ya 4: Tindhawu Ta Mitirho To Fambisana Na Vuswikoti Bya Palamende Ya Rixaka Na Ya Xifundzha

Xiphemu xa A

  • Mafambiselo ya swihlahla swa ntumbuluko
  • Vurimi
  • Vuyima swihaha-mpfhuka handle ka bya matiko ya misava na bya rixaka
  • Ku lawula swifuwo na mavabyi
  • Tikhasino, rheyisisi, ku gembula na ku bejelana, ku nga katsiwi tilothari na mintlangu yo hambana
  • Ku sirhelela vatirhisi
  • Ku hluvukisa vanhu
  • Mafambiselo ya timhangu
  • Dyondzo eka swiyimo hinkwaswo, handle ka dyondzo ya le henhla ka matiriki
  • Mbangu
  • Mitirho ya Rihanyo
  • Tindlo
  • Milawu ya ndzhavuko na ya mintolovelo, hi ku landza *Kavanyisa ka 12 ka Vumbiwa
  • Ku tlakusiwa ka swa vumaki
  • Pholisi ya ririmi no lawuriwa ka tindzimi ta ximfumo ku fikela laha swilaveko swa xiyenge xa 6 xa Vumbiwa xi landzelelaka vuswikoti bya milawu ya xifundzha
  • Mitirho ya swa mahungu leyi lawulaka hi ku kongoma kumbe leyi nyikiwaka hi mfumo wa xifundzha, loko ku landzeleriwa xiyenge xa 192
  • Nhlayiso wa Ntumbuluko, ku nga katsiwi tiphaka ta rixaka, mintanga ya rixaka na lomu ku kumekaka na swihlovo swa le matini
  • Maphorisa ku fikela laha swilaveko swa Kavanyisa 11 ka *Vumbiwa swi fambelana na vuswikoti bya milawu ya xifundzankulu
  • Ku lawula nthyakiso wa ntumbuluko
  • Nhluvukiso wa vaaki
  • Timali to hundzisela ta nhundzu
  • Mabindzu ya xifundzha mayelana na tindhawu ta mitirho eka Xedulu xa lexi na Xedulu xa 5
  • Ntleketlo wa vaakiMitirho ya tiko hi tlhelo ra swilaveko swa tindzawulo ta mfumo wa xifundzankulu eku tirha vutihlamuleri bya tona byo lawula mitirho ngopfu-ngopfu leyi averiweke swona hi ku landza
  • Vumbiwa kumbe milawu yihi na yihi yin’wana
  • Vupulani bya xifundzha na nhluvukiso
  • Milawu ya le mapatwini
  • Nhlayiso wa misava
  • Vupfhumba
  • Bindzu
  • Vurhangeri bya, ku ya hi Kavanyisa ka 12 ka Vumbiwa
  • Nhluvukiso wa madoroba na tindhawu ta le makaya
  • Ku nyika tilayisense ta mimovhaMitirho ya nhlayiso
  • Vurhangeri bya ndzhavuko ku ya hi Kavanyisa ka 12 ka *Vumbiwa leri


Xiphemu xa B
Timhaka leti landzelaka ta mfumo wa muganga tanihi laha swi hlamuseriweke eka xiyenge xa 155(6) na (7):

  • Nthyakiso wa moya
  • Milawu ya swo aka
  • Switirhisiwa swa nhlayiso wa vana
  • Mphakelo wa gezi na gasi
  • Mitirho yo timela mindzilo
  • Vuendzi bya muganga
  • Vuyima swihaha-mpfhuka bya masipala
  • Vupulani bya ka masipala
  • Mitirho ya Rihanyo ya ka masipala
  • Ntleketlo wa mani na mani wa ka masipala
  • Mitirho ya tiko ya ka masipala ntsena hi tlhelo ra swilaveko swa timasipala ku tirha vutihlamuleri bya vona bya mafambiselo ya mitirho leyi nyikiweke vona hi ku kongomisa ku ya hi Vumbiwa leri kumbe milawu yin’wana
  • Swikepe hi ku hambana-hambana ka swona na mahlaluku ku nga katsiwi ku lawuriwa ka timhaka to tleketla hi swikepe ta matiko ya misava na ta rixaka na timhaka leti yelanaka na tona
  • Tindlela to tirhana na mati ya mpfula eka tindhawu leti nga na miako.
  • Swinawana swa bindzuMitirho ya mati na mbhasiso leyi pimeriweke eka maendlelo ya phakela wa mati yo nwa na mati ya le makaya na maendlelo yo cukumeta thyaka