Tooruktug Dolgay Tangdym

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search

Tooruktug Dolgay Tangdym (tyv. Тооруктуг долгай таңдым, lit. 'The Forest is Full of Pine Nuts') is an old Tuvan folk song that became the national anthem of the Tuvan Autonomous Republic and later official regional anthem of the Republic of Tuva, Russia. On 11 August 2011, it was replaced by a new anthem titled "Men – Tyva Men".

Tuvan lyrics[edit]

Tuvan (Cyrillic) Tuvan Latin script (obsolete) Transliteration IPA transcription

Тооруктуг долгай таңдым
Долганзымза тодар-ла мен
Тос-ла чүзүн малымайны
Доруктурза байыыр-ла мен.

Эзириктиг ээр-ле таңдым
Эргилзимзе тодар-ла мен
Эрээн-шокар малымайны
Азыраза байыыр-ла мен.

Tooruktuƣ dolgaј taᶇdьm
Dolganzьmza todar-la men
Tos-la cyzyn malьmajnь
Dorukturza ʙajььr-la men.

Eziriktiƣ eer-le taᶇdьm
Ergilzimze todar-la men
Ereen-şokar malьmajnь
Azьraza ʙajььr-la men.

Tooruktuğ dolgay tañdım
Dolganzımza todar-la men
Tos-la çüzün malımaynı
Dorukturza bayıır-la men.

Eziriktiğ eer-le tañdım
Ergilzimze todar-la men
Ereen-şokar malımaynı
Azıraza bayıır-la men.

tʰoːɾuktʰuɣ tolgaj tʰaŋtɯm
tolganzɯmza tʰotaɾla men
tʰosla t͡ʃyzyn malɯmajnɯ
toɾuktʰuɾza pajɯːɾla men

eziɾiktiɣ eːɾle tʰaŋtɯm
eɾgilzimze tʰotaɾla men
eɾeːnʃokaɾ malɯmajnɯ
azɯɾaza pajɯːɾla men

Russian translation[edit]

Cyrillic Transliteration

Когда я гуляю в своих лесах,
я всегда доволен -
ведь мои леса богаты
животными и всем, что мне нужно.

Там, среди гор,
скал, тайги, родился я.

Вот почему я так силен.
Я буду выращивать свой домашний скот
и стану богатым.

Девять различных животных – Если я буду
пасти их и кормить

и позабочусь о них, как о своих,
Я стану богат.

Kogda ya gulyayu v svoikh lesakh,
ya vsegda dovolen -
ved’ moi lesa bogaty
zhivotnymi i vsem, chto mne nuzhno.

Tam, sredi gor,
skal, taygi, rodilsya ya.

Vot pochemu ya tak silen.
Ya budu vyrashchivat’ svoy domashniy skot
i stanu bogatym.

Devyat’ razlichnykh zhivotnykh – Esli ya budu
pasti ikh i kormit’

i pozabochus’ o nikh, kak o svoikh,
Ya stanu bogat.

Mongolian translation[edit]

Cyrillic Classic Transliteration

Би ойдоо алхаж байхдаа
Би үргэлж сэтгэл хангалуун байх болно
Миний ой баялаг учраас
амьтан, надад хэрэгтэй бүх зүйл.

Тэнд ууланд,
цохио, тайга, би төрсөн.

Үүнээс болоод би хүчтэй байдаг.
Би малаа өсгөнө
баян байх.

Есөн өөр амьтан – Хэрэв би маллаж байвал
тэднийг хооллоорой

Тэднийг над шиг асран халамжил
өөрийн - Би баян болно.

ᠪᠢ ᠣᠶᠢᠳ ᠢᠶᠠᠨ ᠠᠯᠬᠤᠵᠤ ᠪᠠᠶᠢᠬᠤ ᠳᠤ ᠪᠠᠨ
ᠪᠢ ᠦᠷᠭᠦᠯᠵᠢ ᠰᠡᠳᠬᠢᠯ ᠬᠠᠩᠭᠠᠯᠤᠭᠤᠨ ᠪᠠᠶᠢᠬᠤ ᠪᠣᠯᠤᠨ᠎ᠠ
ᠮᠢᠨᠦ ᠣᠢ ᠪᠠᠶᠠᠯᠢᠭ ᠤᠴᠢᠷ ᠠᠴᠠ
ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ᠂ ᠨᠠᠳᠠ ᠳᠤ ᠬᠡᠷᠡᠭᠲᠡᠢ ᠪᠦᠬᠦ ᠵᠦᠢᠯ᠃

ᠲᠡᠨᠳᠡ ᠠᠭᠤᠯᠠᠨ ᠳᠤ᠂
ᠴᠣᠬᠢᠶ᠎ᠠ᠂ ᠲᠠᠶᠢᠭ᠎ᠠ᠂ ᠪᠢ ᠲᠦᠷᠦᠭᠰᠡᠨ᠃

ᠡᠭᠦᠨ ᠡᠴᠡ ᠪᠣᠯᠤᠭᠠᠳ ᠪᠢ ᠬᠦᠴᠦᠲᠡᠢ ᠪᠠᠶᠢᠳᠠᠭ᠃
ᠪᠢ ᠮᠠᠯ ᠢᠶᠠᠨ ᠥᠰᠬᠡᠨ᠎ᠡ
ᠪᠠᠶᠠᠨ ᠪᠠᠶᠢᠬᠤ᠃

ᠶᠢᠰᠦᠨ ᠥᠭᠡᠷ᠎ᠡ ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ – ᠬᠡᠷᠪᠡ ᠪᠢ ᠮᠠᠯᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶᠢᠪᠠᠯ
ᠲᠡᠳᠡᠨ ᠢ ᠬᠣᠭᠣᠯᠠᠯᠠᠭᠠᠷᠠᠢ

ᠲᠡᠳᠡᠨ ᠢ ᠨᠠᠳᠠ ᠰᠢᠭ ᠠᠰᠠᠷᠠᠨ ᠬᠠᠯᠠᠮᠵᠢᠯᠠ
ᠥᠪᠡᠷ ᠦᠨ - ᠪᠢ ᠪᠠᠶᠠᠨ ᠪᠣᠯᠤᠨ᠎ᠠ᠃

Bi oidoo alkhaj baikhdaa
Bi ürgelj setgel khangaluun baikh bolno
Minii oi bayalag uchraas
amitan, nadad kheregtei bükh züil.

Tend uuland,
tsokhio, taiga, bi törsön.

Üünees bolood bi khüchtei baidag.
Bi malaa ösgönö
bayan baikh.

Yesön öör amitan – Kherev bi mallaj baival
tedniig khoollooroi

Tedniig nad shig asran khalamjil
ööriin - Bi bayan bolno.

Rough English translation[edit]

When I walk in my forest
I will always be satisfied
Because my forest is rich
With animals and everything I need.

I was born in mountains, cliffs, and taiga.
Because of that, I am strong.
I will raise nine different animals and be rich.
If I take care of them – I'll be rich.