Jump to content

Te Tiriti o Waitangi

From Wikisource
Te Tiriti o Waitangi (1840)
Henry Williams; Edward Williams
202076Te Tiriti o Waitangi1840Henry Williams; Edward Williams

[ 1 ]Ko Wikitoria te Kuini o Ingarani i tana mahara atawai ki nga Rangatira me nga Hapu o Nu Tirani i tana hiahia hoki kia tohungia ki a ratou o ratou rangatiratanga me to ratou wenua, a kia mau tonu hoki te Rongo ki a ratou me te Atanoho hoki kua wakaaro ia he mea tika kia tukua mai tetahi Rangatira – hei kai wakarite ki nga Tangata maori o Nu Tirani – kia wakaaetia e nga Rangatira Maori te Kawanatanga o te Kuini ki nga wahikatoa o te wenua nei me nga notu – na te mea hoki he tokomaha ke nga tangata o tona Iwi Kua noho ki tenei wenua, a e haere mai nei.

Na ko te Kuini e hiahia ana kia wakaritea te Kawanatanga kia kaua ai nga kino e puta mai ki te tangata Maori ki te Pakeha e noho ture kore ana.

Na kua pai te Kuini kia tukua a hau a Wiremu Hopihono he Kapitana i te Roiara Nawi hei Kawana mo nga wahi katoa o Nu Tirani e tukua aianei amua atu ki te Kuini, e mea atu ana ia ki nga Rangatira o te wakaminenga o nga hapu o Nu Tirani me era Rangatira atu enei ture ka korerotia nei.

Ko te tuatahi Ko nga Rangatira o te wakaminenga me nga Rangatira katoa hoki ki hai i uru ki taua wakaminenga ka tuku rawa atu ki te Kuini o Ingarani ake tonu atu – te Kawanatanga katoa o o ratou wenua.

Ko te tuarua Ko te Kuini o Ingarani ka wakarite ka wakaae ki nga Rangatira ki nga hapu – ki nga tangata katoa o Nu Tirani te tino rangatiratanga o o ratou wenua o ratou kainga me o ratou taonga katoa. Otiia ko nga Rangatira o te wakaminenga ne nga Rangatira katoa atu ka tuku ki te Kuini te hokonga o era wahi wenua e pai ai te tangata nona te wenua – ki te ritenga o te utu e wakaritea ai e ratou ko te kai hoko e meatia nei te Kuini hei kai hoko mona.

Ko te tuatoru Hei wakaritenga mai hoki tenei mo te wakaaetenga ki te Kawanatanga o te Kuini – Ka tiakina e te Kuini o Ingarani nga tangata maori katoa o Nu Tirani ka tukua ki a ratou nga tikanga katoa rite tahi ki ana mea ki nga tangata o Ingarani.

W. Hobson Consul & Lieutenant Governor

Na ko matou ko nga Rangatira o te Wakaminenga o nga hapu o Nu Tirani ka huihui nei ki Waitangi ko matou hoki ko nga Rangatira o Nu Tirani ka kite nei i te ritenga o enei kupu, ka tangohia ka wakaaetia katoatia e matou, koia ka tohungia ai o matou ingoa o matou tohu. Ka meatia tenei ki Waitangi i te ono o nga ra o Pepueri i te tau kotahi mano, e waru rau e wa te kau o to tatou Ariki.

  • Kawiti
  • Te Tirarau
  • Pomare
  • Hone Heke
  • Hori Kingi Warerahi
  • Tamati Pukututu
  • Hakero
  • Wikitene
  • Pumuka
  • Marupo
  • Te Tao
  • Reweti Atuahaere
  • Wiremu Hau
  • Te Kaua
  • Toua
  • Mene
  • Tamati Waka Nene
  • Matiu Huka?
  • Te Kamera
  • Warau
  • Ngere
  • Patuone
  • Paora Nohimatangi
  • Ruhe
  • Kaitara Wiremu Kīngi
  • Taura
  • Taurau Kukupa
  • Teroha
  • Rewa
  • Moka
  • Papahia
  • Takiri
  • Te Toko
  • Wiremu Tana
  • Te Tai
  • Te Toroihua
  • Kokeha
  • Wao
  • Takurua
  • Te Hinaki
  • Te Totohu
  • Omanu Te Wunu
  • Nga manu
  • Hiro
  • Te Marama
  • Moe Ngaherehere
  • Mahu
  • Wiremu Wuna
  • Te Tawaewae
  • Wareumu
  • Makoware
  • Te Ahu
  • Tukupunga
  • Hara
  • Hakitara
  • Hawaitu
  • Te Matatahi
  • Rawiri Taiwhanga
  • Paraara
  • Ana Hamu
  • Hira Pure
  • Iwi
  • Wiorau
  • Wiremu Whatipu
  • Piripi Haurangi
  • Pokai
  • Te Kauwata
  • Tuirangi
  • Hohepa Otene
  • Hori Kingi Raumati
  • Tuhakuaha
  • Tawatanui
  • Te Rawiti
  • Kuhanga
  • Paraha
  • Tahua
  • Te Puka
  • Te Koroiko
  • Iwikau
  • Reweti Irikoe
  • Ha Oara Ringa Patu
  • Haupokia
  • Mohi Tahua
  • Kame Kutu
  • Rangi Tuturua
  • Hake
  • Reweri
  • Te Pana
  • Hone Makinaihunga
  • Pangari
  • Rangatira Pakanae?
  • Tio
  • Karekare
  • Tungarawa
  • E Paka
  • Ware Korero
  • Marupo
  • Toto
  • Toko
  • E Po
  • Piripi Ngaromotu
  • Wiremu Ramaka
  • Wiremu Patene
  • Manaihi
  • Paratene
  • Te Hira
  • Turau
  • Te Reti
  • Kenana
  • Pero
  • Te Uruti
  • Witikama Rewa
  • Tira
  • Tipane Toro
  • Matiu
  • Kaihu
  • Kaitoke
  • Hua
  • Kiri Kotiria
  • Tamati Hapimana
  • Te Kekeao Paratene
  • Taonui
  • Daniel Kahika
  • Abraham Tautoru
  • Kaitoke Muriwhai
  • Te Naihi
  • Tahua
  • Te Tuhu
  • Ngaro
  • Rawiri Mutu
  • Wiremu Whangaroa
  • Timoti Takari
  • Hamiora Matangi
  • Arama Hongi
  • Haimona Tauranga
  • Te Kure Kotoria
  • Heremaia
  • Pi
  • Repa Mango
  • Maunga Rongo
  • Wiremu Manu
  • Takahorea
  • Wakanau
  • Mohi Tawai
  • Timoti Mito
  • Hamiora Paikoraha
  • Huna Tuheki
  • Pero
  • Wiremu Kingi
  • Wiremu Hoete
  • Hokopa
  • Te Awa
  • Te Tapuru
  • Te Titaha
  • Kahu Kote
  • Ruinga
  • Hohepa
  • Pouroto
  • Inoka
  • Hinaki
  • Keka
  • Paora
  • Mohi
  • Anaru
  • Waitangi
  • William Korokoro
  • Nopera Panakarao
  • Paora Ngaruwe
  • Wiremu Wirihana
  • Rimu
  • Himiona Tangata
  • Matenga Paerata
  • Rapata Wakahoho
  • Hare Popata Waha
  • Tana
  • Matiu Huhu
  • Tokitahi
  • Paratene Waiora
  • Rapiti Rehurehu
  • Koroneho Pupu
  • Piripi Raorao
  • Kopa
  • Meinata Hongi
  • Otopi
  • Paetai
  • Marama
  • Paratene Karuhuri
  • Tamati Pawau
  • Rehana Teira
  • Watene Patonga
  • Wiremu Ngarae
  • Hohepa Poutama
  • Harematenga Kawa
  • Kingi Kohuru
  • Matiu Tauhara
  • Hamiona Potaka
  • Huwatahi
  • Marakae Mawae
  • Utika Hu
  • Hare Huru
  • Tamati Mutawa
  • Hauona
  • Tomo
  • Puhipi
  • Ereonora
  • Poau
  • Rawiri
  • Kepa Waha
  • Koroniria Nuau
  • Ngare
  • Hamiora Tawari
  • Witi
  • Ruanui
  • Haunui
  • Kuri
  • Kawaraki
  • Rawiri Awarau
  • Ru
  • Papanui
  • Hakaraia Kohanga
  • Kawaheitiki
  • Pera Kamukamu
  • Karaka Kawau
  • Paora Hoi
  • Himiona Waiuora
  • Aperahama
  • Te Tara
  • Te Tara
  • Pihere
  • Pihere
  • Karamu
  • Kupenga
  • Ngahuka
  • Te Rangi
  • Nga Manu
  • Raro Manu
  • Te Hangi
  • Hake
  • Kanawa
  • Kaniwa