Smeòrach Chlann Raghnaill

by Alasdair mac Mhaighstir Alasdair

Smeòrach Chlann Raghnaill  (1751)  by Alasdair mac Mhaighstir Alasdair

Smeòrach Chlann Raghnaill

Hoile bho hì riag hò roll il ò
Hoile bho hì riag hò rò ì
Hoile bho hì riag hò roll il ò
Smeòrach do Chlann Raghnuill mi.

Gura mise ’n smeòrach chreagach,
An dèis leum bhàrr cuaich mo nidein;
Sholar bìdh do m’ eunaibh beaga:
Seinneam ceòl air bàrr gach bidein.

Smèorach mise do Chlann Dòmhnuill,
Dream a dhìtheadh ’s a leònadh,
’S chaidh mo chur an riochd na smeòraich,
Gu bhith seinn ’s a’ cuir ri ceòl daibh.

Sa’ Chreig Ghuirm a thogadh mise
An sgìreachd Chaisteil Duibh nan cliar,
Tìr a tha daonnan cur thairis
Le tuil bhainne, mil is fìon.

Do shliochd nan eun on Chaisteil Thioram,
’S o Eilean Fhìonain nan gallan,
Moch, is feasgar togbhar m’iolach,
Seinn gu bileach, milis, mealach.

Tha mi den ghur rìoghail, luachach,
’S math eun fhaotainn à nead uasal,
Ghineadh mi gun chol, gun truailleadh,
Fo sgiathaibh Ailein Mhic Ruairidh.

Cinneadh glan, gun smùd, gun smodan,
Gun smal, gun luathrnadh, gun ghrodan,
’S iad gun ghìomh, gun fheall, gun sodan,
’S treun am buill `n tiugh nan trodan.

Cinneadh rìoghail th’air am buaireadh
Mar mhìre mheara na cruadhach,
’S daoimein iad gun spàrr, gun truailleadh,
Nach gabh stùr, gnè smal no ruadh-mheirg.

Cinneadh mòr gun bhòsd gun spaglan,
Suairce, sìobhalta, gun rapal,
Coibhneal, cinneadail ri càirdibh,
Fuilteach, faobharach, ri nàmhaid.

Raghnallaich nan òr-chrios tagach,
Nan lùireach, nan sgiath, ’s nan clogad,
Thèid a-sios gu gunnach, dagach,
Na fir bhagant, shùnndach, chogach.

Siud na h-aon daoin’ tha air m’aire,
Nach dèanadh air plùndrainn cromadh,
Dhèanadh anns an àraich gearradh -
Cìnn gan sgaradh, cuirp gam pronnadh.

Ach mur tig mo Rìgh-sa dhachaidh
Triallfaidh mi do dh’uamhaidh shlocaich
’S bidh mi ’n sin a’ caoidh ’s a’ basraich
Gus am faigh mi bàs le osnaich.

Ach ma thig mo Phrionnsa thairis,
Cuirear mis’ an cliabhan lurach,
Bidh mi canntaireachd gu baileach
’S ann ’na phailis nì mi fuireach.

Madainn Chèitein am bàrr badain
Sgaoileadh ciùil à gloic mo ghuibein,
’S àlainn mo thururaich ’s mo ghlagan,
Stailceadh mo dhà bhuinn air stuibein.

Gura mise cruit nan cnocan,
Seinn mo leadain air gach bacan,
’S mo chearc fèin dam bheus air stocan,
’S glan ar glocan air gach stacan.

Crith-chiùil air m’ ugan ga bogadh,
’S mo chompar uile làn beadraidh,
Tein-èibhinn am uchd air fadadh
’S mi air fad air dannsa ’leigeil.

Nuair chuirinn geoic air mo ghogan
’S a thogainn mo shailm air creagan
’S ann orm fèin a bhiodh an sogan,
Ceòl ga thogail, bròn ga leagail.

Eòin bhuchallach bhreac na coille
Le’n òrganaibh òrdail mar ruinn,
’S feadag ghlan am beul gach coilich,
’S binn fead-choill air gheugaibh barraich.

’S mis’ an t-eunan beag le m’ fheadan,
Madainn dhriùchd am bàrr gach badain,
Sheinneadh na puirt ghrinn gun sgreadan,
’S ionmhainn m’fheadan feadh gach lagain.

Siud oirbh deoch-slàint’ na h-armailt
Dh’ èirich le Teàrlach on gharbhlach,
Na fir ghasda dhèanadh searra-bhuain
Air feòil ’s air cnàmhan nan Dearg-chòt.

Olmaid fliuchadh ar slugain
’S cuirfeamaid mun cuairt làn nogain,
Slàinte Sheumais suas le suigeart,
Tosta Theàrlaich sìos le sogan.

Slàint’ an teaghlaich rìoghail inbhich
Olamaid gu sùnndach geanail,
’S nigheamaid ar sgòrnan gionach
Le dràm milis, bruidhneach, glainneach.

Cuirfeamaid sìos feadh ar mionaich
Tosda nan curaidhnean clannach,
Nan colg sgaiteach, gasda, biorach,
’S ro-mhòr sgil air còmhrag lannach.

On tha mi tionndadh gu h-eirthir
Ullaichim m’ acair gu cala:
Tosta Mhùideirt, ceann nan Seileach,
Slàinte eile, Triath nan Garrach.

Lìonaibh suas is òlaibh bras i,
Slàinte Raghnaill Oig o ’s deas i,
Sguir da h-amharc, thugaibh às i,
Siabaibh leibh i, às a teas i.

Lìon a suas a’ ghlainne cheudna,
Cuimhnichimid slàint’ an t-Slèibhtich,
Ridir òg gasda nach euradh
Dol le sgairt a shracadh reubal.

Slàint’ Iarl’ Antrum, tosda prìseil,
’S na tha ’n Eirinn Chlannaibh Mìlidh;
Tha mo sheile ’bàthadh m’ ìotaidh
Chionn gu bheil mo bheul làn mìslein.

Lìon a suas duinn glainn’ an Deasaich,
Learganach nan gorm-lann claiseach,
Anns an ruaig nuair ghabhadh teas iad
Le lùth-chleasan bualadh Shasann.

Co’n nàmhaid sin riu a sheasadh
’S cruaidh rùisgte ’nan dùirn gu slaiseadh,
Laochraidh sgathadh cheann is leasraidh,
Na suinn sheasmhach, shùnndach, mhaiseach.

Greasam gu finid gu stopadh,
Ach cha mhiann leam a bhith bacach:
Puirt-chiùil na smeòraiche dosaich,
Tosdam fìor sheabhag na Ceapaich.

Togamaid slàinte nan Gleannach
O Chomhann nam bradan earrach
Bheireadh air bòcanaibh pilleadh;
Cha b’ ghioragach iad air bealach.

Dìolamaid an tosta seo bharrachd
Deoch-slàinte nam fiùran glana
Bho Chruacha Beann an trom-ghaillinn
’S bho Gleann Nodha nan sonn fearail.

Dìolamaid gu foirmeil, frasach
Slàinte Bhaghasdail mun stad sinn,
Laoch treun a dh’ èireadh sgairteil
Chur ratreut air bèistean Shasainn.

Cuimhnicheam Iain Ciar à Lathairn’
Aig nach robh an stoidhle cumhang;
Gheibh thu mùirn is onoir fhathast
Air sgàth do ghràis mar as cubhaidh.

Cuirfeamaid mun cuairt gu toileach
Slàinte Mhic Dhùghaill bhon Bharrach,
Cridhe rìoghail, reamhar, solais
Tha ’na bhrollach shìos am falach.

Ciod am fàth dhaibh bhith gar tagradh
’S nach urrainn iad chur ruinn cluigean;
Sguiribh d’ ur bòilich ’s d’ ur spaglainn,
An rud a th’ againn ’s e Dia thug dhuinn.

Is ioma nàmhaid a tha bagr’ oirnn,
Is luchd farmaid air am beag sinn,
Chan e mìorun bochd a lag sinn
Sinn bhith rag san chòir a leag sinn.