Sahan ağa

Saan Ağa, Bextera ra lace Usıv Ağay bi. Dewanê Xozat de Bêspuxar vanê, bonê xo uca de bi. Vişt u di serra de bi. Zaf zerrevêsai bi, derdê herkesi de berbenê. Hama Piyê xo Usıv Ağa zaf zerrepêt bi. Hukmati ke Dêrsim de qeraqoli day vırastene, ez vişt serre biya. Ostorê de Saan Ağay eşt bi, xeğ bi, mı o waxt ostorê Saan Ağay rê seişêni kerdenê. Qereqolê ki Khela de dabi vırastene. Usên Ağayê Khela, Saan Ağay rê xebere rusnê, vat ke:

-Cendermanê qeraqoli çênekê ma pê guretê, qesto cı kerdo. Ma şime basquniye, cendermey kişti. Ma kotime çheke sıma ki phêşti ma dê.

Sey Rıza, hire roc de rê Saan Ağay rê mektube rusneno, vano:

-Kefenê xo serê xoro pıresne, Zeynel be Rayberê Qopi meverde lewê xo, tey mefeteliye.

Cepê ma Koê Sıncıke bi, cepê Sey Rızay ki Koê Bokıre bi. Rocê, ko de zoniyê vore vora. Sodır lêlê ra Saan Ağay mi rê vat ke:

-Ostori bonce teber, doç de pêbıcê bırame, ez serba lacê dedê xo biya xeğ, ya kistê ya weşê, nêzana.

Ma gınayme raê, jüo de Bexterıc ma de ro, hona cênco, kitabê têyo, dewreşine keno, vano:

-No kitap terefê Heqi ra mi rê ğeyip ra amo.

Ma ke veciayme cepê Sıncıke, ko de rêcê qoliga amê, verdê ra, vore pısqıta beliyê. Exro ke Zeynelê Ali qol gureto şiyo, des u haut qoligê mekera eskeri kelepur kerdê, ardê berdê Qenda.

Saan Ağa ma ra bırıya ra, hetê Kemerê Aliqadıri ro şi terefê Mendıke. Hama, qêwğa jubin gureto, zê gêrmi girina. Wertê vore de ostor mı dest de ro, jüo de Nenıkıc be jü Khuresıcia lewê mı de rê. Xafıl de ağır makina vat ke: "gır, gırr, gırr." O Nenıkıc wertê ma ra til bi, gına waro. Khurâsıci pasqulâ herd de dê pıro vat ke:

-Lacê çınay, kami to rê vat ke: 'raurze xo ser'.

Exro ke qersune gına baji, herme de çel kerdo.

Ma hata verasan uca mendime, veng ama, vanê:

-Saan Ağa vano: 'Ostori bicêrê, hetê Gerreka Sovgi ro bêrê Sovge.'

Ma kotime raê, şime Sovge, sıliye vorena, çelpe-sugia. Ma şime Sovge ke Saan Ağa hao çê Sılê Kupi de mêymano. Cırê di teni bızêki sere bırnê, kerdê kabab. Mılet dorme de ronistaiyo, mobet kenê. Saan Ağa vacia Silê Kupi de, vat:

-Lace çınay, to sona lewê Cevdet Sunay yena, hurênda ma cırê vana, esker ma tareme keno.

Silo Kup vano:

-Saan Ağa, heq bo pir bo, ez çiyê heneni nêkena. Ez sona, eskeri ver fetelina ke dêmisê mı mebê, xo rê dewa xo de ret vınderi.

Saan Ağay vat:

-Ma, ewro to rê meymanime, verê adırê to de, to rê qesa de kotiye nêna vatene. No camat saad bo, mesto birro yine ke teseliya xo ma ra gurete, sıre yeno to. To vana, ez demis mebi, mı ret verdanê, nê?

Saan Ağay be havalana kotê vırniya eskeri, dı hirê taxım çheki, pusuley, dı qati cıli ardê. Cıli; etle Kırmancanê, eskeri berdê, yi kotê vırniyê, têpia cıra guretê.

Ma, a sodır vêştime ra sime Koê Wertey. Zêynel be havalana goligê ke ebe bara mekera ra kelepur kerdê ardê, tê werte de bare kerdê, her keşi hêsa xo gureta. Weli Ağa ki tey şiyo, ostorê yirê veto, jü qatırê ki Saan Ağay rê vete, hama Saani nêgurete, vat ke:

-Ez rajiya, hêsa mı bıdê rê Zeynel Ağay, ma kotim herb, ez golige se bıkeri?

Ma, rocê Derê Arêy de mendime, esker ama Birıke. Bırazayê Sey Rızay Duzgın ki ucao. Qêwğa biye têra, ma barkerd ke şime Tılage. Esker ke bi zêde, yine ma rê vat ke: 'Niya serra, sêrê Mığara Zağgey.'

Sey Rıza, raa Saan Ağay Pino

Ma ke sime Tılage, Saan Ağay vat ke: -Urce, Sey Rıza cor Koê Bokıre de ro, şime uca.

Sey Rızay Koê Bokıre de xo dardo we, golımê Şıxheseni de fıtıq esto, qora de ki suji esto, biyo kud, nêşikino bıfeteliyo. Dedê Saan Ağay Alisan Ağa ki ucao, Alisan Ağa Saan ağay ra xırt bi. Se ke ma veciayme diar, tiyarey hawa ra veciay. Bumbey nay Tılagê ra, dewe wertê mız u dumani de verdê. Saan Ağay vat ke:

-Şime dewe, belka mılet qırkerd, ala se keme.

Ma şime Tılage, Xıdê Phırke kokımo, herdisa xo, verda sênê xo ser. Xıdır cêra ra Saan Ağay, cırê vat:

-Saan Ağa, Saan Ağa..! Çê to sên bo, to qe Heqi ra nêtersa, to qe Heq nêard ra xo viri. To nêşkiya cırê vacê no feqıro, nine ni bonê mı bumbe kerdi, cor de rıznay mı ser.

Saan Ağay vat ke:

-Xıdır, qusur de sêr meke, famê mı ra veciya, mı fam nêkerd ke cırê vaci!

A roce ma Tılage de mendime, bi sodır ma çê xo barkerdi, berdi Derê Zımayıge. Uca warey estê, bi peroc, mı zengiyê ostorê Saan Ağay serra kerd. Ostorê Saan Ağay be xo awe kerdene xoro, ma ke ostor kerd awe, yi xo werte awe de lebetna, awe este xo, cor veng ama, veng danê, vat ke:

-Bokıre ra veng danê, vanê: 'Eskerê Muhafız Elaiya Oereğlani, nao ama Birike, Saan Ağa ke koti de ro mevınde ro, bêro'.

Saan Ağa nişt ostori, Lace Phırcoy ki çheki gırêday, mı be yi pêya, Saan Ağay dıma şime. Saan Ağay mı rê vat ke:

- Mı dıma bê, ez ke siya Mıxeşige, pe şüya bona de ostori uca verdana. Çantê fisega be dürbüna uca nana ro, ostor ki Merge de gırê dana, to ke ama uca, lewe de vınde.

Ez vecia ser şiya, mı sêr kerd ke Saan hao zıng têyna veciyo Kertê Birike. Hama, exro ke Elaiya Cevdeti na het ro ama, xebera ma çina. Bokıre ra Alisan Ağay veng da, vat ke:

-Saan Ağa meso, vırniya to de bırr esto.

Ez ki durbine de sêr kena. Saan Ağay famkerd ke Alisan Ağa aravki qeseykeno, dêma esker dorme de ro. Fes u puşiya xo este bırri ser, xo sana kınar, uca pit. Uca pino ke esker ke fes u puşiye diye, heni zano ke Saan Ağao. Tufong nano uca ra, Saan Ağa ki hurendiya eskeri doz kero, o ki tufong berco eskeri. Veng gına tufong ro, qewğa ke jubin guret, di hire eskeri na hetê mı ser gındır bi.

Ostor, cor Merge de gıre daiyo, eskeri dorme ostori guret ke pêbıcê rê. Ostori ebe pasqulana dı neferi kişti, eşti herd. Cor de esker veng dano jubin, ez heşina pê, vanê: '3. bölük qumandani vano': "demişê ostori mebê, hata ke ez ama". Se ke qumandan ama, ostor pêguret. Uca lewê eskera de, dı kokımê Kirmanca estê, jü herdisıno namê xo Poro, jü rê ki vanê Topê Albegi. Yüzbaşı yina ra pers keno, vano:

- No ostore kamiyo?

Yi, Tırk ki nêzanenê, jüanê ma ra cüab danê, vanê:

-Ostorê Saan Ağayo.

Eskera yi di kokımê ma uca de sungi kerdi.

Eskeri ke hurenda Saan Ağayi doz kerde, yi a fes u puşiya xo gurete, pê Mıxeşige ro, Çala Xoriyê ro, wertê bırri ro ama pê bonanê çê Turabi. Uca ra venga mı da, vat ke:

-Verva mı bê.

Ez siya resta cı ke çimê Saan be, e Lace Phırçoy biyê pırrê goni. Mı dest kerd çıma ra, tenê ke mend, Saani mı rê vat ke:

-Tufongê mı bıcê.

Mı tufong guret xo dest ke ze kıla adıri vêseno. Ses destey fisega ra jü deste mendo. Saan Ağay cığara xo pistê, sımıte, Mı vat:

- Saan Ağa, ostor hao rema.

Saan Ağay vat ke:

-Ez nana yüzbaşı ra.