Sablun e stgima

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Sablun e stgima  (1926) 
Kahlil Gibran


D’in cuntin viandesch jau per lung da questas rivas, tranter sablun e stgima.

La mar auta vegn a disfar mias passidas ed il vent a suflar davent la stgima.

Ma la mar e la riva vegnan a restar.

Per adina.


Ina giada hai jau emplenì mes maun cun tschajera.

Alura al hai jau puspè avert, e guarda qua, il nivel era daventà in verm.

Ed jau hai jau danovamain serrà ed avert mes maun, e guarda qua, uss eri in utschè.

E puspè hai jau serrà ed avert mes maun, ed en sia foppa steva in uman cun fatscha trista, drizzada ensi.

Ed anc ina giada hai jau serrà il maun, e cur che jau al hai avert, n’era lien nagut auter che tschajera.

Ma jau hai udì in chant ordvart plaschaivel.


Ier anc veseva jau mamez sco in fragment che trembla senza ritmus en la sfera da la vita.

Oz sai jau che jau sun la sfera e che l’entira vita sa mova en fragments ritmics en mai.


Els ma din cur ch’els sa sveglian: «Ti e la vita, en la quala ti vivas, essas be in graunin da sablun a la riva infinita d’ina mar infinita.»

Ed en mes siemi als respund jau: «Jau sun la mar infinita, e tut las creatiras èn be graunins da sablun a mia riva.»


Be ina giada m’han ins rendì perplex. Igl è stà cur ch’insatgi m’ha dumandà: «Tgi es ti?»


L’emprim patratg da Dieu è stà in anghel.

L’emprim pled da Dieu è stà l’uman.


Nus eran creatiras inquietas, instablas, plain desideri, milliuns onns avant che la mar ed il vent en il guaud ans han dà pleds.

Ed uss, co pudain nus exprimer la vegliadetgna dals dis, be cun il tun da temps passads?


La sfinx ha discurrì be ina giada, ed ella ha ditg: «In graunin da sablun è in desert, ed in desert è in graunin da sablun; ed uss ans lascha puspè taschair.»

Jau hai udì la sfinx, ma jau na l’hai betg chapì.


Ina giada hai jau vis la fatscha d’ina dunna, ed jau hai scuvert tut ses uffants che n’eran betg anc naschids. Ed ina dunna ha guardà en mia fatscha, ed ella ha enconuschì tut mes perdavants ch’eran morts avant ch’els naschian.


Uss vi jau realisar mamez. Ma co duess jau far quai, nun che jau daventia in planet, sin il qual exista vita?

N’è quai betg la finamira da mintga uman?


Ina perla è in tempel erigì cun dolur enturn in graunin da sablun.

Tge desideri furman noss corps, ed enturn tge graunins?


Sche Dieu bittass mai, in crappel, en lez lai miraculus, disturbass jau sia surfatscha faschond rudels senza fin.

Ma cur che jau cuntanschess las profunditads, daventass jau fitg quiet.


Ma dà silenziusadad, ed jau vi far frunt a la notg.


Jau sun naschì ina segunda giada, cur che mi’olma e mes corp han charezzà in l’auter ed han fatg nozzas.


Jau hai enconuschì ina giada in um, dal qual las ureglias eran ordvart gizzas, ma el era mit. El aveva pers sia lieunga en ina battaglia.

Jau sai uss, tge sort battaglias che quest um ha battì, avant ch’arrivia il grond taschair. Jau sun cuntent ch’el è mort.

Il mund n’è betg grond avunda per dus da nus.


Ditg hai jau giaschì en la pulvra da l’Egipta, taschend e senza enconuschientscha da las stagiuns.

Alura m’ha parturì il sulegl, ed jau sun stà si e sun viandà a las rivas dal Nil, chantond cun ils dis e siemiond cun las notgs.

Ed uss zappitscha il sulegl cun milli pes sin mai, per ma metter enavos en il sablun da l’Egipta.

Ma guarda, tge miracul e misteri.

Il medem sulegl che m’ha mess ensemen, na ma po betg prender dapart.

Anc adina stun jau sidretg e cun pe franc viandesch jau a las rivas dal Nil.


Regurdientscha è ina furma da scuntrada.


Emblidusadad è ina furma da libertad.


Nus mesirain il temp vi dal moviment da nundumbraivels sulegls; e lezs mesiran il temp cun pitschnas maschinas en lur pitschnas tastgas.

Uss di a mai, co mai pudain nus ans entupar al medem lieu ed a medem temp?


I na dat nagin spazi tranter la terra ed il sulegl per quel che guarda giuadora or da las fanestras da la Via da latg.


L’umanitad è in flum da la glisch che curra dal finit en l’immensitad.


N’èn ils spierts che vivan en l’eter betg scuidus sin l’uman e sia dolur?


Sin via en la citad sontga hai jau entupà in auter pelegrin ed al hai dumandà: «È quai propi la via en la citad sontga?»

Ed el ha ditg: «Ma suonda e ti vegns a cuntanscher la citad sontga en in di ed ina notg.»

Ed jau al sun suandà. Nus essan viandads blers dis e notgs senza cuntanscher la citad sontga. E tge che m’ha fatg surstar: el è vegnì grit sin mai, perquai ch’el m’aveva manà en èr.


Dieu, fa da mai la preda dal liun, avant che ti fas daventar il cunigl mia preda.


Be sin la senda da la notg cuntansch’ins l’aurora.


Mia chasa m’ha ditg: «Na ma banduna betg, pertge che qua viva tes passà.»

E la via ha ditg a mai: «Ve e suonda mai, pertge che jau sun tes avegnir.»

Ed jau di ad omadus, a mia chasa ed a la via: «Jau n’hai ni passà ni futur. Sche jau stun qua, è in ir en mes star; e sche jau vom, è in ruassar en mes pass. Be amur e mort midan las chaussas.»


Co poss jau perder la cretta ch’i dettia giustia en la vita, sch’ils siemis da quels che dorman sin plimas n’èn betg pli bels ch’ils siemis da quels che dorman sin la terra?


Curius, il desideri suenter tscherts daletgs furma ina part da mias dolurs.


Set giadas hai jau spretschà mi’olma:

L’emprima giada cur che jau l’hai vis miaivla, sinaquai ch’ella cuntanschia grondezza.

La segunda giada, cur che jau l’hai vis a zoppegiar davant ils struptgads.

La terza giada, cur ch’ella ha pudì eleger tranter grev e lev ed è sa decidida per il lev.

La quarta giada, cur ch’ella ha fatg entiert ad insatgi ed è sa consolada cun il patratg che auters fetschian medemamain entiert.

La tschintgavla giada, cur ch’ella ha tralaschà insatge or da flaivlezza ed ha attribuì a sia perseveranza fermezza.

La sisavla giada, cur ch’ella ha detestà la tridezza d’ina fatscha senza savair ch’i sa tractia d’ina da sias atgnas mascras.

E la settavla giada, cur ch’ella ha intunà in chant da laud ed ha tegnì quel per in art.


Jau n’enconusch betg la vardad absoluta. Ma jau entaup mia nunsavida cun umilitanza, ed en quai sa zuppa mi’onur e mia remuneraziun.


Tranter l’imaginaziun creativa d’in uman e quai ch’in uman cuntanscha, sa chatta in spazi ch’el po be traversar cun sia brama.


Il parvis sa chatta là, davos quest isch en la proxima stanza; ma jau hai pers la clav.

Forsa l’hai jau be mess a perder.


Ti es tschorv ed jau sun surdmit; ans lascha perquai dar il maun e chapir in l’auter.


La muntada d’in uman na giascha betg en quai ch’el cuntanscha, mabain en quai ch’el desiderescha da cuntanscher.


Intgins da nus èn sco tinta da stampa ed intgins sco palpiri. Sch’i na fiss betg pervi da la nauschezza d’intgins da nus, fissan intgins tranter nus mits.

Sch’i na fiss betg pervi da l’innocenza d’intgins da nus, fissan intgins tranter nus tschorvs.


Ma dà udida ed jau ta dun vusch.


Noss intelletg è ina spungia, noss cor in current. N’èsi betg curius che la gronda part da nus elegia pli gugent il tschitschar, enstagl da sa svidar?


Sche ti desidereschas ina benedicziun che ti na sas betg numnar, e sche ti ta fas quitads senza enconuscher il motiv, alura creschas ti per propi cun tut las chaussas che creschan e ta mettas en viadi vers tes jau pli grond.


Sch’insatgi è enivrà tras in siemi, tegna el la flaivl’expressiun da l’apparientscha per il dretg vin.


Ti baivas vin per t’enivrar; ed jau baiv per vegnir or da l’aivrezza da lez auter vin.


Sche mes bitger è vid, ma cuntent jau cun sia videzza; è el però mez plain, ma vilent jau ch’el è be emplenì a mesas.


La realitad d’in auter uman na sa chatta betg en quai ch’el ta revelescha, mabain en quai ch’el na ta po betg revelar.

Sche ti al vuls pia chapir, na taidla betg sin quai ch’el di, mabain sin quai ch’el taschenta.


La mesadad da quai che jau di è senza muntada; ma jau di quai uschia che l’autra mesadad ta po cuntanscher.


Senn per umor è senn per ina mesira.


Mia solitariadad è naschida cur ch’in uman ha ludà mes sbagls baterlus ed ha crititgà mias valurs silenziusas.


Sche la vita na chatta nagin chantadur ch’al chanta or dal cor, schendra ella in filosof che discurra dal spiert da la vita.


Ina vardad sto adina esser preschenta, per vegnir exprimida mintgatant.


L’oriund en nus è taciturnitad; l’acquistà tschantschusadad.


La vusch da la vita en mai na po betg cuntanscher l’ureglia da la vita en tai; ans lascha però discurrer, sinaquai che nus n’ans sentian betg uschè persuls.


Raunas pon bain sbragir pli dad aut che taurs, ma ellas n’èn betg bunas da trair suenter sai l’arader sin il funs, er betg da far girar la roda dal torchel, e da lur pel na pon ins far nagins chalzers.


Be ils mits èn scuidus sin ils tschantschus.


Sche l’enviern schess: «La primavaira è en mes cor», tgi vuless crair quai ad el?


En mintga sem è zuppada ina brama.


Avrissas ti propi tes egls e guardassas, alura vesessas ti tia sumeglia en tut ils maletgs.

Ed avrissas ti tias ureglias e tadlassas, udissas ti ti’atgna vusch en tut las vuschs.


I dovra dus per scuvrir la vardad; in che la pronunzia, ed in che la chapescha.


Schebain nus avain da purtar per adina il burdi d’ina sburflada da pleds, resta noss profund tuttina en perpeten silenzius.


Bleras ductrinas èn sco ina fanestra. Tras ella vesain nus la vardad, ma ella ans separa da la realitad.


Lain uss far da sa zuppar. Duessas ti ta zuppar en mes cor, na fissi betg grev da ta chattar. Duessas ti però ta zuppar davos ti’atgna mascarada, na faschessi nagin senn da ta tschertgar.


Quant nobel è il cor trist che vul chantar ina chanzun allegra cun cor allegher.


Lain esser ni agens ni dapersai. Il spiert dal poet e la cua dal scorpiun s’auzan cun la medema pumpa da la medema terra.


A quel che ta serva es ti culpaivel dapli che aur. Al regala tes cor u serva ad el.


Na, nus n’avain betg vivì adumbatten. N’han ins betg erigì turs or da noss’ossa?


Jau viandass cun tut quels che viandeschan. Jau na stess betg airi e guardass tiers, co che la processiun passa sperasvi.


Mintga drag schendra in s. Gieri ch’al sturnescha.


Plantas èn poesias che la terra scriva en tschiel. Nus las terrain e transfurmain en palpiri per exprimer sisur nossa videzza.


Duessas ti avair gust da scriver (e be ils dieus san, pertge che ti duessas far quai), dovras ti savida, art e magia – la savida davart la musica dals pleds, l’art d’esser natiral e la magia d’amar tes lecturs.


Els bognan lur plimas da scriver en noss cors e crain da vegnir inspirads.


Scrivess ina planta si’istorgia da la vita, na fiss quella betg diversa da l’istorgia da sia schlatta.


Sche jau avess d’eleger tranter la forza da scriver ina poesia e l’extasa d’ina poesia betg scritta, elegess jau l’extasa. Quella è la meglra poesia. Ma ti e tut mes vischins essas perina che jau elegel adina mal.


Poesia n’è nagin’opiniun ch’ins exprima. Ella è in chant che s’auza or d’ina plaja sangananta u or d’ina bucca rienta.


Pleds èn atemporals. Ti als duessas pronunziar u nudar conscient da lur atemporalitad.


In poet è in retg detronisà che sesa tranter la tschendra da ses palaz ed emprova da furmar or da quella in maletg da sasez.


Poesia sa cumpona da cumparts da plaschair e dolur e miracul, cun intginas ingredienzas or dal pledari.


Adumbatten vegn in poet a tschertgar la mamma da las chanzuns da ses cor.


Jau hai ditg ina giada ad in poet: «Nus na vegnin betg a savair stimar tes pleds, avant che ti moras.»

Ed el ha respundì e ditg: «Gea, la mort è adina ina revelaziun. E sche ti vul propi enconuscher mia valur, sch’èsi quella che jau hai dapli en mes cor che sin mia lieunga e dapli en mes desideri che en mes maun.»


Sche ti chantas da bellezza, cumbain che ti ta chattas persul amez il desert, vegns ti a vegnir udì.


Poesia è sabientscha ch’intganta il cor. Sabientscha è poesia che chanta en l’olma.

Sche nus pudessan intgantar il cor d’in uman e chantar a medem temp en si’olma, alura vivessan nus per propi en la sumbriva da Dieu.


Inspiraziun suprema vul adina be chantar e mai declerar.


Nus chantain savens chanzuns da ninanana per noss uffants per che nus possian sezs durmir.


Tut noss pleds èn be mieulas che crodan dal past festiv da noss spiert.


Il pensar è adina in crap da stgarpitsch per la poesia.


Quel è in grond chantadur, il qual chanta da noss taschair.


Co pos ti chantar, sche tia bucca è emplenida cun spaisas?

Co duess tes maun esser auzà a la benedicziun, sch’el è emplenì cun aur?


Ins di che la luschaina perforia ses pèz cun ina spina, cur ch’ella chanta chanzuns d’amur.

Nus tuts faschain quai. Co pudessan nus uschiglio chantar?


Genialitad è be la chanzun d’in puppencotschen a l’entschatta d’ina primavaira che nascha plaunsieu.


Schizunt in spiert munì cun alas d’inspiraziun na po betg guntgir la necessitad fisica.


In nar n’è betg pli pauc musicist che ti ed jau; be l’instrument sin il qual el suna è in pau dischaccordà.


La chanzun che ruaussa en il cor da la mamma chanta sin ils lefs da ses uffant.


Nagina brama na resta nunaccumplida.


Mai na sun jau stà dal tuttafatg perina cun mes auter jau. La vaira raschun persuenter para da giaschair tranter nus.


Tes auter jau sa dat adina gronda fadia per tai. Ti’autra mesadad però crescha sin il quità; uschia è tut bun.


I na dat nagina tensiun da l’olma e dal corp danor en il spiert da quels, las olmas dals quals dorman ed ils corps dals quals èn dischaccordads.


Cur che ti cuntanschas la mesavita, vegns ti a chattar bellezza en tut las chaussas, schizunt en ils egls ch’èn tschorvs per la bellezza.


Nus vivain be per scuvrir la bellezza. Tut l’auter è ina furma dal spetgar.


Semna in graunin en la terra, e quella ta vegn a far nascher ina flur. Siemia tes siemi vers tschiel, e quel ta vegn a purtar ti’amanta.


Il diavel è mort precis il di che ti es naschì.

Uss na dovras ti betg pli ir tras l’enfiern per entupar in anghel.


Sche ti vul posseder, na dastgas ti betg pretender.

Cur ch’il maun d’in um tutga il maun d’ina dunna, tutgan omadus il cor da la perpetnadad.


L’amur è il vel tranter ils amants.


Amur che na sa renovescha betg mintga di, daventa ina disa ed alura sclavaria.


Amants embratschan plitost quai che sa chatta tranter els che sasezs.


Amur e dubi n’han mai enconuschì in l’auter be a moda superfiziala.


Amur è in pled da la glisch, scrit d’in maun da la glisch sin ina vart da la glisch.


Amicizia è adina ina responsabladad empernaivla, mai ina chaschun favuraivla.


Sche ti na chapeschas tes ami betg senza resalva, n’al vegns ti mai a chapir.


Tes vestgì il pli traglischant deriva da la tessaria d’in auter uman;

tia spaisa la pli gustusa è quella che ti mangias a maisa d’in auter uman;

tes letg il pli cumadaivel stat en la chasa d’in auter uman.

Uss ma di, co pos ti ta separar dals auters umans?


Tes intelletg e mes cor na vegnan mai a vegnir perina, fin che tes intelletg na chala betg da viver en cifras e mes cor en il stgir.


Nus n’ans vegnin mai a chapir, fin che nus reducin la lingua sin set pleds.


Co duaja mes cor vegnir dissigillà senza esser vegnì rut?


Be gronda suffrientscha u grond plaschair pon revelar tia vardad.

Vegnissas ti revelà, stuessas ti ubain sautar niv al sulegl u purtar tes mal.


Stuess la natira far attenziun da quai che nus schain davart la cuntentientscha, na curriss nagin flum vers la mar e nagin enviern na sa transfurmass en ina primavaira.

Stuess ella resguardar tut quai che nus schain davart la spargnusadad, quants da nus vegnissan a respirar quest’aria?


Ti vesas be tia sumbriva sche ti volvas tes dies cunter il sulegl.


Ti es liber davant il sulegl dal di e davant las stailas da la notg;

e ti es liber, cur ch’èn qua ni sulegl ni glina ni stailas.

Ti es schizunt liber, cur che ti serras tes egls davant tut esser.

Ma ti es in sclav da quel che ti amas.

Ed in sclav da quel che t’ama, perquai ch’el t’ama.


Nus essan tuts murdieus davant la porta dal tempel, e mintgin da nus retschaiva sia part da la generusadad dal retg cur ch’el entra en il tempel e cur ch’el banduna quel.

Ma nus essan tuts scuidus envers in l’auter, quai ch’è in’autra furma da sbassar il retg.


Ti na sas betg mangiar sur tes appetit or.

L’autra mesadad dal paun tutga ad in auter uman, ed i duess restar insatge per in giast casual.


Tut las chasas fissan fossas, sch’ellas na fissan betg per giasts.


In luf buntadaivel ha ditg ad ina simpla nursa: «Na vuls ti betg onurar nossa chasa cun ina visita?» E la nursa ha respundì: «Nus vegnissan ad avair onurà tia chasa cun ina visita, sche quella na sa chattass betg en tes magun.»


Jau hai tegnì airi mes giast a la sava ed hai ditg: «Na, na sfruscha betg giu tes pes cur che ti entras, mabain cur che ti sortas.»


Generusadad na consista betg en quai che ti ma das quai che jau basegn dapli che ti. Ella consista plitost en quai che ti ma das quai che ti basegnas dapli che jau.


Ti es vairamain benefizient, cur che ti das. E cur che ti das, volva davent tia fatscha, sinaquai che ti na vesias betg la schenadadad dal retschavider.


La differenza tranter l’um il pli ritg ed il pli pauper è be in di fom ed in’ura said.


Nus emprestain savens da noss avegnir per pajar ils debits da noss passà.


Er jau sun vegnì visità dals anghels e diavels, ma jau sun vegnì liber dad els.

Sch’igl è in anghel, ur jau ina veglia uraziun, ed el vegn unfis.

Èsi in diavel, al confid jau in vegl putgà, ed el va sperasvi.


Da princip n’è questa praschun betg uschè mal, ma jau n’hai betg gugent questa paraid tranter mia cella e la cella dal proxim praschunier.

Tuttina ta sinceresch jau che jau vuless ni blasmar il guardian ni il construider da la praschun.


Quels che ta dattan ina serp, cur che ti als dumondas per in pesch, han forsa be serps da dar. Da lur vart è quai alura generusadad.


Engion reussescha mintgatant; ma el commetta adina suicidi.


Ti es propi indulgent sche ti perdunas ad assassins che na spondan mai sang, a laders che n’engolan mai ed a manzasers che na din nagina manzegna.


Quel ch’è bun da metter ses det sin quai che separa bun e nausch, è a medem temp quel che po schizunt tutgar l’ur dal vestgì da Dieu.


Co duais ti spetgar che flurs flureschian en tes mauns, sche tes cor è in vulcan.


Ina curiusa furma da l’indulgenza envers sasez. I dat temps che jau giavischass ch’ins ma faschess entiert e m’engianass, sinaquai che jau pudess rir a donn e cust da quels che pensan che jau na sappia betg ch’ins ma fa entiert e m’engiona.


Tge duai jau dir davart quel ch’è il persequitader e gioga la rolla dal persequità.


Lascha prender tes vestgì quel che schubregia ses mauns tschufs vi da quel. El al po puspè duvrar; ti segiramain betg.


Igl è donn che stgamiaders da daners na pon betg esser buns ortulans.


Na schubregia per plaschair betg tes sbagls innats cun tias virtids acquistadas. Jau vi avair ils sbagls; els èn sco mes agens.


Quant savens m’hai jau attribuì crims che jau n’hai mai commess, sinaquai che auters umans possian sa sentir bain en mia preschientscha.


Schizunt las mascras da la vita èn mascras da misteris pli profunds.


Ti pos be giuditgar auters tenor tes savair davart tatez.

Sche ma di pia, tgi da nus è culpant e tgi nunculpant?


Be in idiot ed in scheni rumpan las leschas stgaffidas da Dieu; els èn il pli datiers dal cor da Dieu.


Gist per propi è quel che sa senta mez culpant per tes malfatgs.


Be sch’ins ta persequitescha, daventas ti spert.


Jau n’hai nagins inimis, Dieu, ma sche jau duess avair insacura in, lascha esser sia fermezza eguala a la mia.

Sulettamain la vardad duaja esser la victura.


Ti vegns ad esser fitg amiaivel envers tes inimi, cur che vus essan sin pugn da mort.


Forsa po in uman prender a sasez la vita or da defensiun da sasez.


Avant lung temp è mort in um ch’è vegnì crucifitgà, perquai ch’el era plain affecziun ed ultra da quai buntadaivel.

Igl è curius da dir, ma ier al hai jau entupà trais giadas.

L’emprima giada ha el supplitgà in policist, da betg metter ina pitauna en praschun; la segunda giada ha el bavì vin cun in stgatschà; e la terza giada ha el gì a l’intern d’ina baselgia ina lutga da boxar cun in fundatur.


Sche tut il bun ed il mal, dal qual els discurran, fiss vair, alura è mia vita in lung delict.


Cumpassiun è be mesa giustia.


Il sulet ch’è stà malgist envers mai è quel, envers il frar dal qual jau sun stà malgist.


Sche ti vesas in um ch’ins maina en praschun, di en tes cor: «Forsa è el sortì d’ina praschun pli stretga.»

E sche ti vesas in um aiver, di en tes cor: «Forsa ha el empruvà da mitschar d’insatge anc pli trid.»


Savens odiesch jau per defender mamez; ma sche jau fiss pli ferm, n’avess jau betg duvrà ina tal’arma.


Quant tgutg è quel che vul metter en urden la gritta en ses egls cun il rir sin ses lefs.


Mo quel ch’è sut mai, ma po envilgiar u odiar.

Jau na sun mai vegnì envilgià u odià; jau na stun sur nagin.

Be quel ch’è sur mai, ma po ludar u sbassar.

Jau na sun mai vegnì ludà u sbassà; jau na stun sut nagin.


Sche ti dis a mai: «Jau na ta chapesch betg», exagereschas ti mia valur ed exprimas in’offaisa, cun la quala ti na ta fas betg meritaivel.


Quant infam sun jau, sche la vita ma dat aur ed jau ta dun argient ed hai l’impressiun d’esser generus.


Cur che ti cuntanschas la mesavita, na vegns ti betg a chattar tatez pli grond ch’il malfatschent e betg pli pitschen ch’il profet.


Curius che ti duessas avair cumpassiun cun quels che van plaun e betg cun quels ch’èn plaun pronts, e cun quels ch’èn tschorvs d’egl plitgunsch che cun quels ch’èn tschorvs da cor.


Igl è pli sabi per il schirà, da betg rumper sias crutschas sur il chau da ses inimi.


Quant tschorv è quel che ta dat or da sia tastga quai ch’el po prender or da tes cor.


La vita è ina processiun. Quel che po ir be plaun, la chatta memia svelta e sorta.

E quel che vul ir svelt, la chatta memia plauna e sorta medemamain.


Sch’i dat insatge sco putgà, alura al commettan intgins da nus enavos, suandond las passidas da noss perdavants, ed intgins enavant, dominond noss uffants.


Davaira bun è quel che tegna cun tut quels che vegnan tegnids per nauschs.


Nus essan tuts praschuniers, ma intgins da nus vivan en cellas cun fanestras ed intgins en cellas senza fanestras.


Curius che nus defendain tut noss’ingiustia cun dapli insistenza che nossa giustia.


Sche nus confessassan in l’auter noss putgads, riessan nus tuts ensemen da nossa mancanza d’originalitad.

Revelassan nus nossas virtids, riessan nus per il medem motiv.


In individi stat uschè ditg sur leschas umanas, fin ch’el commetta in delict cunter las reglas fatgas da l’uman.

Silsuenter stat el ni sur ni sut insatgi.


Regenza è ina cunvegna tranter tai e mai. Nus avain omadus savens entiert.


Far dal mal è ubain in auter num per miseria ubain da considerar sco malsogna.


Datti in pli grond sbagl che d’esser conscient dals sbagls d’auters umans?


Sche l’auter uman ri da tai, al pos ti cumplanscher; ma sche ti ris dad el, na duessas ti mai perdunar a tatez.

Sche l’auter uman t’offenda, pos ti emblidar l’entiert; ma sche ti al offendas, vegns ti adina a ta regurdar.

En vardad è l’auter uman tes jau pli sensibel en in auter corp.


Quant inattentiv es ti, sche ti vul laschar sgular ils umans cun tias alas, e ti n’als pos gnanc dar ina plima.


Ina giada è in um sesì a mia maisa ed ha mangià mes paun, ha bavì mes vin, è ì davent ed ha ris da mai.

Alura è el puspè vegnì per paun e vin, ed jau al hai refusà cun spretsch.

Ed ils anghels han ris da mai.


Gritta è ina chaussa morta. Tgi da vus vul esser in monument da fossa?


Igl è l’onur da l’assassinà ch’el n’è betg l’assassin.


La tribuna da l’umanitad sa chatta en ses cor taschend, mai en ses intelletg tschantschus.


Els crain che jau saja nar, perquai che jau na vi betg vender mes dis per aur.

Ed jau crai ch’els sajan nars, perquai ch’els manegian che mes dis hajan in pretsch.


Els han rasà or davant nus lur ritgezzas d’aur ed argient, ivur e lain d’eben, e nus avain rasà or davant els noss cors e noss spierts.

E tuttina han els considerà sasezs sco ils ospitants e nus sco ils giasts.


Pli gugent vuless jau tutgar tar ils pli pitschens uffants, cun siemis ed il desideri d’als realisar, che d’esser il pli grond, senza siemis e senza desideri.


Il pli deplorabel tranter ils umans è quel che transfurma ses siemis en aur ed argient.


Nus raivain tuts sin las muntognas da noss gronds giavischs. Engulass l’auter raivider tes proviant e tia bursa e vegniss grass da l’in e grev da l’auter, al duessas ti deplorar.

Il raiver vegn ad esser pli grev per ses corp ed il pais a prolungar ses viadi. E duessas ti en tia magrezza vesair co che ses corp buffa, al gida in pass; qua vegn ad engrondir tia sveltezza.


Ti na sas betg giuditgar insatgi sur tia savida dad el or; quant pitschna è tia savida.


Jau na tadlass nagin conquistader che predegia al victorisà.


L’uman propi liber è quel che porta cun pazienza il burdi dals sclavs.


Avant milli onns m’ha mes vischin ditg: «Jau odiesch la vita, perquai che quella na munta nagut auter che dolur.»

Ed ier sun jau vegnì sper in santeri vi ed hai vis a sautar sin ses santeri la vita.


Dispita en la natira è be dischurden che desiderescha urden.


Solitariadad è in stemprà ruassaivel che fa ir en tocca tut nossas parts mortas.

E che chatscha nossa ragisch viventa pli profund en il cor vivent da la terra viventa.


Ina giada hai jau raquintà ad in dutg da la mar, ma il dutg m’ha tegnì per in exagerader fantast.

Ed ina giada hai jau raquintà a la mar dal dutg, ma la mar m’ha tegnì per in calumniader spretschant.


Quant stretga è in’enconuschientscha che tschenta la lavurusadad da la furmicla sur il chant dal salip.


Las pli grondas valurs en quest mund pon esser las pli pitschnas en in auter.


Il bass e l’aut van en lingia guliva vers il bass u vers l’aut; be il cumplessiv po sa mover en rudels.


Nus stessan davant il bau-glisch cun tuttina bler respect sco davant il sulegl, sche nus na fissan betg liads vi da nossas ideas areguard pais e mesira.


In instruì senz’imaginaziun è sco in mazler cun cuntels muts e mola isada.

Ma tge vuls, essend che nus n’essan betg tuts vegetaris?


Sche ti chantas, t’auda il fomentà cun ses magun.


La mort n’è betg pli datiers da l’attempà che dal novnaschì; la vita er betg.


Sche ti stos esser sincer, sajas quai en bellezza; uschiglio tascha, perquai ch’i sa chatta en tia vischinanza in um che mora gist.


Forsa è ina sepultura tranter umans ina nozza tranter anghels.


Ina realitad emblidada po murir e relaschar en ses testament setmilli realitads e fatgs che vegnan duvrads tar sia sepultura e per eriger ina fossa.


En vardad discurrin nus be tar nus sezs, ma mintgatant discurrin nus dad aut avunda per che auters ans possian udir.


Cler è quai che n’è mai vegnì vis fin ch’igl è simplamain vegnì ditg d’insatgi.


Sche la Via da latg na fiss betg en mai, co la duess jau avair vis u avair enconuschì?


Sche jau na sun betg in medi tranter medis, na crajessan els betg che jau sun astronom.


Forsa è la pedra per la mar la descripziun d’ina conchiglia.

Forsa è il diamant per il temp la descripziun da charvun.


Gloria è la sumbriva d’ina passiun che stat en la glisch.


Ina ragisch è ina flur che detestescha gloria.


Bellezza surpassa religiun e scienza.


Mintga grond uman che jau hai enconuschì, aveva insatge pitschen en sia cumparsa; ed igl era questa pitschna chaussa ch’impediva inactivitad, narradad u suicidi.


L’uman propi grond è quel che na dominescha nagin e na vegn dominà da nagin.


Jau na crai betg che l’uman saja simplamain mediocher, mazza el gea malfatschents e profets.


Toleranza è amur engrevgiada cun la malsogna da la superbia.


Ils verms vegnan a sa volver; ma n’èsi betg remartgabel che schizunt elefants vegnan a sa suttametter?


Jau sun la flomma ed jau sun la chaglia setga; ina part da mai consumescha l’autra.


Nus tuts tschertgain il piz da la sontga muntogna, ma na fiss nossa via betg pli curta, sche nus prendessan il passà sco charta e betg sco guid?


Sabientscha chala d’esser sabientscha, cur ch’ella daventa memia loscha per bragir, memia seriusa per rir e memia persvada da sasezza per vesair insatge auter che sasezza.


Avess jau emplenì cumplettamain mamez cun tut quai che ti sas, tge spazi avess jau lura per tut quai che ti na sas betg?


Jau hai emprendì da taschair dals tschantschus, toleranza dals intolerants ed amiaivladad dals nunamicabels; ma curius, jau na sun betg engraziaivel a quests magisters.


In sontget è in oratur surd sco in crap.


Il taschair dal scuidus fa memia bler canera.


Cur che ti has cuntanschì la fin da quai che ti duessas savair, stas ti a l’entschatta da quai che ti duessas sentir.


In’exageraziun è ina vardad ch’ha pers ses ruaus.


Sche ti vesas be quai che la glisch revelescha ed audas be quai ch’il tun annunzia, alura na vesas ti en vardad nagut e n’audas nagut.


Ina realitad è ina vardad ch’è vegnida privada da la schlatta.


Ti na pos betg rir ed esser nunamicabel a medem temp.


Il pli datiers da mes cor èn in retg senza reginavel ed in pover che na sa betg co ch’ins batlegia.


In disdir modest è pli nobel ch’in success prepotent.


Chava insanua en la terra, e ti vegns a chattar in stgazi; mo che ti stos chavar cun la fidanza d’in pur.


Ina vulp che vegniva persequitada da ventg chavaltgaders e d’in triep da ventg chauns ha ditg: «Sa chapescha ch’i ma vegnan a mazzar. Ma quant povers e tgutgs ch’els ston esser. Franc n’avessi nagina valur per ventg lufs che chavaltgeschan sin ventg asens e che vegnan sustegnids da ventg lufs, da chatschar e mazzar in sulet um.»


Igl è l’intelletg en nus che sa suttametta a las leschas che nus avain fatg, ma mai il spiert en nus.


Jau sun in viandant e navigatur, e mintga di scuvr jau ina nova regiun en mi’olma.


Ina dunna ha ditg faschond protesta: «Sa chapescha ch’igl è stà ina guerra gista. Mes figl è crudà en quella.»


Jau hai ditg a la vita: «Jau vuless udir a discurrer la mort.» E la vita ha discurrì in pau pli dad aut ed ha ditg: «Uss audas ella.»


Cur che ti has schlià tut ils misteris da la vita, bramas ti la mort, pertge che quella è be in auter misteri da la vita.

Naschientscha e mort èn las duas pli noblas expressiuns da valurusadad.


Mes ami, ti ed jau vegnin a restar esters durant la vita,

in per l’auter e mintgin per sasez,

fin il di che ti vegns a discurrer ed jau ad udir,

tegnend tia vusch per la mia;

e cur che jau vegn a star davant tai

manegiond che jau stettia mez davant in spievel.


L’uman consista da duas parts: ina veglia en la stgirezza, l’autra dorma en la glisch.


Ins m’ha ditg: «Duessas ti enconuscher tatez, enconuschessas ti tut ils umans.»

Ed jau hai ditg: «Be sche jau tschertg tut ils umans, vegn jau ad enconuscher mamez.»


In eremit è insatgi che desista dal mund dals fragments per sa legrar senza interrupziun da l’entir mund.


Tranter il scienzià ed il poet sa chatta ina prada verda; duess il scienzià percurrer quella, daventass el in um sabi; duess il poet la percurrer, daventass el in profet.


Ier saira hai jau vis filosofs a purtar enturn sin la plazza da martgà lur chaus en chanasters sbragind dad aut: «Sabientscha! Sabientscha da vender!»

Povers filosofs! Els ston per forza vender lur chaus per nutrir lur cors.


In filosof ha ditg ad in scuavias: «Jau ta deploresch. Tia lavur da mintgadi è dira e tschuffa.»

Ed il scuavias ha ditg: «Grazia fitg, signur. Ma di a mai, tge lavuras ti?»

Ed il filosof ha respundì e ditg: «Jau studegel il spiert, las ovras ed ils desideris da l’uman.»

Qua ha il scuavias cuntinuà da scuar ed ha ditg surriend: «Jau ta deploresch medemamain.»


Quel che taidla la vardad, n’è betg pli pitschen che quel che pronunzia la vardad.


Nagin uman na po trair il cunfin tranter necessitad e luxus. Be ils anghels pon far quai, ed anghels èn sabis e prudents. Forsa èn ils anghels noss megliers patratgs en il spazi.


Quel è il vair prinzi che chatta ses tron en il cor dal dervisch.


Generusadad dat dapli che quai che ti es bun da dar, e luschezza prenda pli pauc che quai che ti basegnas.


En vardad na debiteschas ti a nagin uman insatge. Ti debiteschas tut a tuts umans.


Tut quels ch’han vivì en il passà, vivan uss cun nus. Franc na fiss nagin tranter nus in ospitant malcurtaschaivel.


Tgi che desiderescha il pli fitg, viva il pli ditg.


Ins m’ha ditg: «In utschè enta maun vala tant sco diesch en las chaglias.»

Jau però di: «In utschè ed ina plima en las chaglias valan dapli che diesch utschels enta maun.»

Tia tschertga da questa plima è la vita sin pass levs; nà, ella è la vita sezza.


I dat qua be dus elements, bellezza e vardad. Bellezza en ils cors dals amants e vardad en ils mauns dals agriculturs.


Gronda bellezza intganta mai; ma anc pli gronda bellezza ma liberescha d’ella sezza.


Bellezza sclerescha pli cler en il cor da quel che la desiderescha che en ils egls da quel che la vesa.


Jau admir l’uman che m’avra si’olma; jau onuresch quel che ma revelescha ses siemis. Ma pertge sun jau schenà e ma turpegel schizunt in pau davant quel che ma serva?


Ils talentads eran ina giada loschs da servir a prinzis.

Uss dumondan els, servind als povers, onur.


Ils anghels san che memia blers umans pratics mangian lur paun cun il suaditsch sin il frunt dals siemiaders.


Il spass è savens ina mascra. Sche ti la pudessas stgarpar, chattassas ti ubain in spiert grittentà ubain scortezza che maina per il nas.


Quel ch’ha intelletg m’attribuescha intelligenza ed il tup tuppadad. Jau crai ch’els hajan omadus raschun.


Be quels ch’han misteris en lur cors èn buns da sminar ils misteris en noss cors.


Tgi che vul participar vi da tes plaschairs, ma betg vi da tia dolur, duai perder la clav tar ina da las set portas dal parvis.


Gea, igl exista in nirvana; ti al sentas cur che ti mainas tia nursa sin la prada verda, mettas a letg tes uffant e scrivas l’ultima lingia da tia poesia.


Nus tschernin noss plaschairs e nossas suffrientschas ditg avant che nus als empruvain.


Tristezza è be in mir tranter dus curtins.


Daventa tes plaschair u tes quità grond, vegn il mund pitschen.


Desideri è la mesa vita; indifferenza la mesa mort.


La chaussa la pli amara vi da noss quitads dad oz è la regurdientscha vi da noss plaschairs dad ier.


Ins ma di: «Ti stos eleger per forza tranter ils plaschairs da quest mund e la pasch dal proxim mund.»

Ed jau als di: «Jau hai elegì omadus, ils plaschairs da quest mund e la pasch dal proxim. Pertge che jau sai en mes cor ch’il pli grond poet ha be scrit ina poesia e quella tuna perfetg e fa er perfetgamain rima.»


Fidanza è in’oasa en il cor che na vegn mai cuntanschida da la caravana dal pensar.


Cur che ti cuntanschas tia culminaziun, duais ti exprimer giavischs, ma be per giavischar; e ti duais endirar fom per la fom; e ti duais avair said per la pli gronda said.


Sche ti reveleschas tes misteris al vent, na duessas ti betg prender en mal, sche quel als revelescha a las plantas.


Las flurs da la primavaira èn ils siemis da l’enviern, raquintads a la maisa d’ensolver dals anghels.


In scunc ha ditg ad ina bulba: «Guarda, quant svelt che jau cur, entant che ti na sas ni ir ni ruschnar.»

Qua ha ditg la bulba al scunc: «O ti nobel currider, curra per plaschair svelt!»


Las tartarugas pon raquintar dapli da las vias che las lieurs.


Curius che creatiras senza spina dorsala han la pli dira crosa.


Tgi che baterla il pli bler, è il pli pauc perdert, ed i na dat strusch ina differenza tranter in baterlunz ed in ingiantader.


Sajas engraziaivel che ti na stos ni viver sut la gloria d’in bab ni sut la ritgezza d’in aug.

Ma surtut sajas engraziaivel che nagin na vegn a stuair viver sut in dals dus, tia gloria u tia ritgezza.


Be sch’in schonglader manchenta da tschiffar sia balla, fa el effect sin mai.


Il schiglius ma lauda nuninstruì.


Ditg es ti stà in siemi en il sien da tia mamma, ed alura è ella sa svegliada per ta parturir.


Il scherm da la schlatta giascha en il desiderar da tia mamma.


Mes bab e mia mamma han giavischà in uffant, ed els han schendrà mai.

Ed jau hai giavischà ina mamma ed in bab, ed jau hai schendrà la notg e la mar.


D’intgins da noss uffants ans servin nus per giustifitgar, d’intgins be per deplorar.


Sche la notg arriva e ti es er stgir, alura ta metta giu, sajas intenziunadamain stgir.

E sche la damaun arriva e ti es anc stgir, stà si e di cun intenziun al di: «Jau sun anc stgir.»

Igl è tgutg da vulair giugar ina rolla cun il di e cun la notg.

Omadus riessan sur da tai.


La muntogna, zugliada en tschajera, n’è nagina collina; in ruver en la plievgia n’è nagin salesch pendus.


Guarda, qua è ina cuntradicziun: Il bass e l’aut èn pli datiers in a l’auter ch’il center ad omadus.


Cur che jau steva davant tai sco spievel cler, m’has ti fixà e vis tia fatscha.

Alura has ti ditg: «Jau t’am.»

Ma en vardad has ti amà tatez en mai.


Sche ti has plaschair da charezzar tes proxim, n’èsi nagina virtid pli.


Amur che na nascha betg adina da nov, mora d’in cuntin.


Ti na pos betg posseder a medem temp la giuventetgna e la savida davart quella; pertge che la giuventetgna è memia occupada per enconuscher la vita, e la savida è memia occupada per tschertgar sasezza en la vita.


Ti pos seser a la fanestra ed observar passants. E durant che ti als observas, poi esser che ti vesas ina mungia che va da tia vart dretga ed ina prostituida da tia vart sanestra.

Ed i po esser che ti dis en tia naivitad: «Quant nobla è l’ina e quant nunnobla l’autra.»

E serrassas ti tes egls e tadlassas in mument, udissas ti ina vusch che scutinass en l’eter: «L’ina ma tschertga en l’uraziun, l’autra en la dolur. Ed en il spiert dad omaduas sa chatta in spazi per mes spiert.»


Ina giada mintga tschient onns entaupa Jesus da Nazaret il Jesus dals cristians en in curtin tranter las collinas dal Libanon. Ed els discurran ditg in cun l’auter; e mintga giada va Jesus da Nazaret davent, schend al Jesus dals cristians: «Mes ami, jau tem che nus na vegnian mai, mai a correspunder in a l’auter.»


Veglia Dieu nutrir ils fitg ritgs!


In grond um ha dus cors; l’in benedescha e l’auter ha pazienza.


Duess insatgi raquintar ina manzegna che na fa mal ni a ti ni ad auters, pertge na dis ti alura betg en tes cor che la chasa da sia realitad saja memia pitschna per si’imaginaziun e ch’el stoppia bandunar quella per avair dapli spazi?


Davos mintga isch serrà sa chatta in misteri, sigillà cun set sigils.


Co fiss quai, sch’il quità fiss ina nova fanestra en la paraid orientala da tia chasa?


Po esser che ti emblidas quel, cun il qual ti has ris, ma mai quel, cun il qual ti has bragì.


Il sal sto pelvaira esser insatge sontg. El cumpara en nossas larmas ed en l’ocean.


Noss Dieu cun sia said buntadaivla ans vegn a baiver tuts, il dagut da ruschè e la larma.


Ti es be in fragment da tes immens jau, ina bucca en tschertga da paun, ed in maun tschorv che tegna in magiel vi d’ina bucca ch’ha said.


Sche ti be creschissas in bratsch sur tia schlatta, tes pajais e tes jau, daventassas ti divin.


Sche jau fiss tai, na chattass jau da mar bassa nagin sbagl vi da la mar.

Igl è ina buna nav e noss chapitani è capavel; igl è be noss magun ch’è en dischurden.


Quai che nus desiderain e na pudain betg cuntanscher, ans è pli custaivel che quai che nus avain gia cuntanschì.


Sesessas ti sin in nivel, na vesessas ti nagina lingia da cunfin tranter in pajais e l’auter, er betg il crap da cunfin tranter ina farma e l’autra.

Donn ch’ins na po betg seser sin in nivel.


Avant set tschientaners èn set columbas alvas sguladas or d’ina val profunda siadora tar la tschima naventada da la muntogna. In dals set umens ch’han observà il sgol, ha ditg: «Jau ves in flatg nair sin l’ala da la settavla columba.»

Oz raquintan ils umans en la val da set columbas nairas ch’èn sguladas tar la tschima da la muntogna cuverta cun naiv.


L’atun hai jau rimnà tut mes quitads ed als hai sutterrà en mes curtin.

E cur che l’avrigl è returnà e la primavaira è vegnida a maridar la terra, èn creschidas en mes curtin bellas flurs, betg da cumparegliar cun tut las autras flurs.

E mes vischins èn arrivads a las guardar e m’han ditg: «Na vuls ti, cur che l’atun returna, dal temp da semnar, betg er dar a nus da questas flurs, sinaquai che nus las hajan en noss curtins?»


Igl è pelvaira deplorabel, sche jau stend cunter ils umans in maun vid e na retschaiv nagut; ma igl è senza speranza, sche jau stend encunter in maun plain e na chat nagin che prenda.


Jau hai desideri suenter l’eternitad, pertge che là vegn jau a scuntrar mias poesias betg scrittas e mes maletgs betg malegiads.


L’art è in pass da la natira vers l’infinit.


In’ovra d’art è ina tschajera, entagliada en in maletg.


Schizunt ils mauns che fan curunas or da spinas èn megliers che mauns inactivs.


Nossas larmas las pli zuppadas na tschertgan mai noss egls.


Mintg’uman è il descendent da mintga retg e da mintga sclav ch’ha vivì insacura.


Sch’il basat da Jesus avess savì tge che saja zuppà en el, na fiss el betg stà plain veneraziun envers sasez?


È l’amur da la mamma da Giudas per ses figl stada pli pitschna che l’amur da Maria per Jesus?


I dat trais chaussas miraculusas en connex cun noss frar Jesus che na stattan betg anc en la Bibla, l’emprima è ch’el era in uman sco ti ed jau; la segunda ch’el aveva in senn per umor; e la terza ch’el saveva ch’el era in victur tras victorisads.


Crucifitgà, ti es crucifitgà sin mes cor; e las guttas che perforan tes mauns, perforan las paraids da mes cor.

E damaun, cur ch’in ester passa sperasvi quest Golgatha, na vegn el betg a savair, che dus perdan qua sang.

El vegn a pensar che quai saja il sang d’in sulet uman.


Ti pos avair udì da la muntogna benedida. Igl è quai la pli auta muntogna dal mund.

Duessas ti cuntanscher la tschima, avessas ti be in desideri, numnadamain da descender e da viver cun quels che vivan en la pli profunda val. Perquai la numn’ins muntogna benedida.


Mintga patratg che jau hai empraschunà en la lingua, stoss jau liberar tras mias ovras.