Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Cielaków
| ←Cieksyn | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom I Cielaków |
Cielądz→ |
[ 684 ]Cielaków, dobra i wieś w południowej części powiatu ihumeńskiego, w gminie pereszewskiej, w 3 okręgu sądowym, w 2 policyjnym stanie, w parafii katolickiej uździeńskiej, o wiorst 48 od Mińska, o 70 wiorst od Ihumenia. W pobliżu przechodzi trakt wojenno-komunikacyjny z Ihumenia do miasteczka Uzdy i dalej, będący główną arteryą stosunków. Tędy w 1812 roku przeszły główne siły korpusu Davoust'a, waląc drzewa w wązkich przeprawach lesistych, sypiąc groble, które dotychczas noszą nazwę „francuskich,“ jak naprzykład pod Ciepleniem, Dudziczami i w dalszym kierunku tego traktu. Cielaków, przechodząc przez ręce różnych właścicieli, od roku 1857 jest własnością zamożnej rodziny Hartingów. Dobra to dziś posiadają około 4,328 m. ziemi, ale lasy, przemagając, stanowią prawdziwe bogactwo majątku; jakoż Cielaków słynie z wyrobu produktów smołowych; tą fabrykacyą trudnią się żydzi. Ziemia tu jest szara, lekka, kamienista, jednak dość urodzajna, gdyż znaczne sianożęci nad rzeką Jałówką dostarczają siły nawozowej. Gospodarstwo w Cielakowie w ogóle zasobne i porządne, lasy dobrze strzeżone; dobra te należą do wyjątkowych pod względem ekonomicznym; kieruje niemi zdolna i pracowita ręka. Na territorium C., tuż przy wielkim trakcie, leży starożytna osada „Mikołką“ zwana, z cerkiewką pod wezwaniem św. Mikołaja, do którego to miejsca lud okoliczny, w obrębie nawet mil kilkunastu, licznie się zgromadza dwa razy do roku w dni tego patrona, t. j. 9 maja i 6 grudnia, przywiązując doń wielkie znaczenie religijne, i odprawia huczne biesiady, dochodzące nieraz aż do wyuzdania. W wigilią tych festynów massy ludu zbierają się o wiorstę przed Mikołką w lesie, na gościńcu, w uroczysku zwanem „Biercy;“ tam przez noc całą palą ognie, śpiewają pieśni odwieczne i bajramują aż do białego dnia, poczem tłum przenosi się do osady, składa dary w kapliczce i dalej przedłuża obrzędy zapamiętałej hulanki. Niema wątpliwości, iż w tem wszystkiem kryją się powody przedwiekowe z czasów pogańskich, gdyż obok cerkiewki wznosi się wspaniale dąb kolosalny, zapewne dobrze pamiętający epokę Krewe-Krewejtów litewskich. Tak olbrzymiego drzewa trudno znaleść teraz w kraju; ma ono w obwodzie 16 arszynów. Chociaż niszczono te pomniki przy zaprowadzaniu chrześciaństwa, atoli w miejscach odległych, lesistych, pozostały one, i później stawiano tam chrześciańskiego kultu kapliczki, albo też były to dęby punktami granicznemi, jak świadczy Narbutt, więc i szanowane przez prawo. Że dąb w Mikołce ocalały, rówieśnik bodaj Baublisa, jest „świętym“ dębem, świadczy nietylko tradycyjne zbiorowisko ludu do tego miejsca lecz nadto i figura Chrystusa, którą aż do dziś dnia śród konarów widzieć można było. Wyobrażenie dawnego bóstwa zastąpiono późniejszem, a symbol świętości przechował w ludzie cześć dla tego starego olbrzyma flory litewskiej. Dąb w Mikołce i sama miejscowość zasługują na pilną uwagę archeologów. Ścisle poszukiwania możeby tu odkryły jakie pamiątki, objaśniające lepiej przeszłość tego miejsca. Zaznaczamy, że według legendy ludowej ma tu być zakopany przez Francuzów wielki skarb w złocie, lecz nikt się nie ważył kopać przez bojaźń zapowiedzianej śmierci. Al. Jel.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|