Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Ciechocin
[ 679 ]Ciechocin, 1.) wieś nad rz. Drwęcą, pow. lipnowski, gm. Nowogród, par. Ciechocin. Leży na samej granicy od Prus. Posiada kościół parafialny, szkołę elementarną, przytułek dla ubogich i kalek. Gruntów włośc. 723 m., w tej liczbie 690 m. ziemi ornej; do wsi tej należą miejscowości: Kujawy małe i duże, Jasionka, Dulnik, Sęk i Lądy. W obrębie C. znajdują się jeziora: Ciechocin, Kotlewo, Srednie i Ostatnie. We wsi 65 dm., 490 mk. Probostwo liczy 7 m. (6 ornych) i 5 mk. C. wś rządowa liczy 1505 m., w tej liczbie 1011 m. ziemi ornej, 9 budynków mieszk., 127 mk., Jasionka stanowi część wsi skarbowej i liczy 20 mk., posiada w swym obrębie młyn wodny. W Jasionce stacya straży granicznej. Dworskie grunta wynoszą 180 m., w tej liczbie 102 morg. ziemi ornej. W C. stacya straży graninicznej. Niegdyś własność biskupów kujawskich, którzy wystawili tu w XVI wieku zamek i w nim niekiedy, mianowicie w porze letniej, przemieszkiwali; budowa jego obszerna, żadną się nie odznacza sztuką, ściany proste bez ozdób, w przednią tylko ścianę wmurowane są dwa kamienie, z herbami biskupów, górny kamień mniejszy z herbem Doliwa, zaś na dolnym herb Jelita. Tuż obok niego stoi kościół murowany, pod wezwaniem św. Małgorzaty, z dosyć wysoką wieżą; ma on należyć do bardzo dawnych fundacyj, ale prócz ostrołukowych odrzwi, nic w nim takiego nie ma, coby go do XV nawet stulecia odnieść pozwoliło, gmach ten bez żadnego stylu, ma ściany częścią z cegły, częścią z kamieni stawiane, dach pokryty dachówką, a ołtarze nowszej i w ogólności miernej roboty; otynkowanie murów późniejsze. Z powodu małej ludności parafii, cmentarz grzebalny dotąd się przy tym kościele mieści; kościół i zamek stoją na górze, prawie nad samym brzegiem Drwęcy, w nader malowniczem położeniu; grunta w okolicy dobre. Pod zawiadywaniem proboszcza ciechocińskiego zostawała kaplica a raczej kościołek drewniany w Młyńcu, pod wezwaniem św. Ignacego, w r. 1750 przez jezuitów zbudowany i w piękne zaopatrzony sprzęty. Dobra rządowe C. składały się niegdyś z folw.: Wójtostwo Łążynek, Wójtostwo i Sołectwo Małszyce, Wójtostwo Węgiersk; wsi: Ciechocin, Łążynek, Małszyce, Rumunek Brywka, Brzozówka, Rum. Dembowo, Rum. Głogowo, Rum. Grudzia, Rum. Kamienny Smug, Rum. Kolankowo, Krobia, Rum. Lelitowo, Rum. Lipowiec, Lubicz z przewozem na Drwęcy, Mileszewo, Nowa wieś, Nowogród, Obory, Rum. Opalenica, Rum. Ostorno, Rum. Poliwodzizna, Rum. Pomorzany, Rum. Praczka, Rum. Pustynia, [ 680 ]Rudów, Ruziec, Rum. Strachowo, Szembekowo, Węgiersk, Rum. Wrotynia, Wygoda, Zielona Puszcza, Laskowiec, Sitno, Dobrzejowice, Macikowo, z młynów Birzgiel, Dolnik, Gappa, młyn w Ciechocinie, w Sitnie, wiatrak w Dobrzejowicach, młyn Sosionka. Z dóbr powyzszych z tytułu spłacenia czynszu odłączone zostały nomenklatury: folw. Dobrzejowice, młyn Lubicz, młyn Biergiel, folw. Małszyce, Miliszewy, Rudawy i Krobia. Straż C. rządowego leśnictwa Lipno obejmuje 5807 m. lasu. Par. C. dek. lipnowskiego 1484 dusz liczy.
2.) C., wieś i folw., pow. janowski, gm. i par. Modliborzyce. A. Pal. i F. O.
Ciechocin, 1.) niem. Czechozin lub Friedrichsau, wieś włościańska w pow. wejherowskim, nad rzeczką Redą. R. 1370 komtur gdański Konrad Czolner von Rotenstein zamienił tu prawo polskie na chełmińskie, a przywilej ten 1657 Jan Kazimierz potwierdził; było włók 37, z których sołtys Barnisław posiadał 3 wolne i musiał za to pełnić służbę wojenną z koniem. Od reszty włók dawali po 1 pruskiej marce i po dwie kury; zamiast dziesięcin biskupowi 1 wiardunek pieniędzy, a proboszczowi korzec żyta i korzec owsa; nadto byli zobowiązani kosić siana 20 mórg do gdańskiego zamku. Obszaru ziemi zawiera C. dziś jeszcze jak dawniej 37 włók z cegielnią; katol. jest 261, ewang. 37, domów mieszk. 27; par. Reda, odległość od Wejherowa wynosi 1 milę.
2.) C., niem. Czechocin, królewskie dobra stołowe, w pow wejherowskim, na trakcie bitym gdańsko-krokowskim, nad rzeczką Redą (ob.), małe pół mili od dworca kolei żelaznej gdańsko-szczecińskiej w Redzie. Obejmuje obszaru włók 59, mieszkańców katol. 111, ewang. 22, domów 9, odległość od Wejherowa 1 mila.
3.) C. niemiecki, niem. Deutsch Cekzin, wieś włośc. położona nad jeziorem w pow. chojnickim, pół mili od bitego traktu chojnicko-tucholskiego. Istniała już za pomorskich książąt, włościanie rządzili się prawem polskiem; r. 1342 komtur tucholski Dytryk von Lichtenheim nadał im nowe prawo niemieckie, sołtys posiadał 5 włók. Za krzyżaków kościoła w C. nie było, tylko istniał w pobliskiej wiosce Koźminie, która później zaginęła; dopiero w roku 1485 życzyli sobie mieszkańcy Ciechocina, żeby bylo im wolno przenieść tu kościół z Koźmina, co też niebawem nastąpiło za zezwoleniem duchownej władzy. Kościołek ten jest filią do Ostrowitego (Osterwick), patronem jest gmina, co w Prusiech rzadkie. Obszaru ziemi ma C. 4793 m., domów mieszk. 64, mieszkańców samych katolików 480, szkoła jest w miejscu. Stacya pocztowa Frankenhagen.
4.) C., ob. Ciechocinek. Kś. F.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|