Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Ciężkowice
| ←Ciężków | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom I Ciężkowice |
Ciężkowiczki→ |
[ 701 ]Cięźkowice, Cięszkowice, wieś i folw., nad rz. Wiercicą, pow. noworadomski, gm. Żytno, par. Gidle. Leży na drodze z Gidel do św. Anny. W 1827 r. było tu 57 dm i 349 mk., obecnie 61 dm., 47 osad, 510 mk. i 515 m. ziemi włośc. Jest tu mogiła z wzniesioną na niej kaplicą, wystawioną w miejscu pochowanych zwłok żołnierzy z 1813 r. Dobra C., własność Buczyńskiego, mają 1937 m. obszaru, w tem ornej ziemi 523 m. Do dóbr C. należą wsie: Graby, Zabrodzie, Spalastra, Michałopol i Młynek. Wieś Graby osad 23, gruntu m. 172; wś Zabrodzie osad 16, gruntu m. 277; wś Spalastra osad 4, gruntu m. 50; wś Michałopol osad 26, gruntu m. 308; wś Młynek osad 5, gruntu m. 53. Br. Ch. i A. Pal.
Ciężkowice, 1.) (z Dobrą), wieś, powiat chrzanowski, par. Jaworzno, 7264 m. rozl., wtem 2237 m. roli ornej a 3261 m. lasu (3516 pos. większej, 3748 mniejszej), 207 dm., 1389 mk., szkoła ludowa jednoklasowa, kopalnia węgla, położenie równe, w piaskach. W C. jest st. dr. żel. z Trzebini do Granicy i Mysłowic, między Trzebinią a Szczakową, o 11 kil. od Trzebini, o 7 kil. od Granicy (Maczek) a 17 od Mysłowic. Czyt. „Galman z okolic Ciężkowic w obwodzie krakowskim“ Jahrb. d. geol. Reichsanst., IX Jahrg. 1858 str. 296.
2.) C., mko, pow. grybowski, o 20 kil od Grybowa, o 16 kil. od Tuchowa, przy drodze pow. i kol. żel. leluchowsko-tarnowskiej, na wzgórzu nad rz. Białą położone, będące siedzibą sądu pow.; ma posterunek żandarmeryi, st. poczt., szkołę lud. etatową, aptekę, kasyno, czytelnię, stacyą kolei żelaznej tuż pod miasteczkiem, kościól [ 702 ]par. pod wezw. św. Andrzeja, był początkowo drewniany, poczem z rozkazu króla Kazimierza W. postawiono r. 1336 murowany, który 1830 r. zgorzał wraz z całem miasteczkiem, a po kilku latach na nowo został odrestaurowany; mieści w sobie obraz Zbawiciela słynący cudami i ściągający pielgrzymów nabożnych, darowany podług podania przez papieża Urbana VIII roku 1632. Kolatorką kościoła jest właścicielka dóbr Bogoniowice z przyl. Turskiem, Bugajem, Kipszną i Ostróżą, z których składało się dawne niegrodowe starostwo cięzkowickie. Właścicielem obsz. dworsk. bogoniowickiego jest zarazem właśc. niegdyś starościńskiego gruntu w Ciężkowicach, na którym niedaleko kościoła stał dwór star., i pobiera dochody z części propinacyi w miasteczku. Rozl. 1595 m., w równinie dobry nadrzeczny namuł, w pagórkach dosyć urodzajnych glinka, dm. 325 przeważnie z drzewa, mieszk. 1838; w całej par. (dek. bobowskiego) 3324 kat. i 80 izr.; kwitnął tu dawniej przemysł tkacki, z upadkiem którego zubożała ludność trudni się głównie rolnictwem, mając jednak w pamięci dawną zamożność; odznacza się religijnością i przywiązaniem do ziemi rodzinnej. W miejskiem archiwum są zachowane przywileje królów polskich nadane dla C., mocą których odbywa się tu 13 jarmarków rocznie na bydło, wyroby tkackie, włókna i t. p.; oprócz tego co tydzień targ w poniedziałek. Od króla Władysława Łokietka miało to miasteczko przywilej na prawo magdeburskie, będąc już wówczas posadą starożytną. Około r. 1240 było C. dziedzictwem Wydżgi, kasztelana sądeckiego (czyt. Morawskiego „Sadecczyzna“ t. 1 str. 119). Na pagórku za miasteczkiem wznoszą się śród pól grupy skał fantastycznych kształtów, obejmujące znaczną przestrzeń, które według starego podania „są miastem skamieniałem.“ Gmina miejska posiada 21,370 złr. majątku, dochód w r. 1877 wyniósł 4850 złr. Jest w C. fundusz ubogich, składający się z domu, 28 m. gruntu i 895 złr. w obligacyach. Są też 2 kopalnie węgla. Por. Bogoniowice. M. Ż. S.
Ciężkowice, niem. Czienskowitz, wieś i dobra, pow. kozielski, o 17 kil. na płd. od Koźla, przy trakcie kozielsko - raciborskim. Dobra tworzą całość z Witosławicami i Łańcem. Nowe folwarki: Langenfeld i Elfriedenhof. Rozległość ogólna 3103 m., w tem 2022 roli ornej. Gorzelnia. Wieś wraz z kolonią Lipie ma 552 m. rozl. i młyn dominialny. Par. kat. Cerkiew polska. F. S.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|