Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Chwaszczyn
[ 664 ]Chwaszczyn albo Kwasin, niem. Quaschin, wieś w pow. wejherowskim, nad jeziorem, przy nowym trakcie bitym z Oliwy; jest bardzo stara; r. 1283 książę pomorski Mestwin II zapisał ją klasztorowi cysterskiemu w Oliwie, razem z 14 innemi wioskami, jako wynagrodzenie za ziemię gniewską, którą zabrali krzyżacy. Roku 1301 ustąpili cystersi Ch. biskupom kujawsko-pomorskim, którzy go posiadali aż do [ 665 ]zaboru Prus przez pierwszy rozbiór Polski. Obecnie dzieli się na dwie części:
1) Ch., wś włościańska z kościołem parafialnym, który wzniósł swoim kosztem biskup Szembek r. 1726, obszaru ziemi liczy 95 włók, katol. 379, ew. 41, domów mieszk. 46, we wsi mieszka 18 włośc. i 10 zagrodników; szkoła. Do parafii chwaszczyńskiej należą wioski: Chwaszczyn, Osowa góra (Espenkrug), Karczemki, Tuchomie, Tuchomko i nowo r. 1801 założone Dohnasberg (pierwsi osadnicy przyszli tu z Wirtembergii). Oprócz tego obsługuje prob. chwaszczyński dwie filie we W. Kącu i Kolebkach.
2.) Ch., folwark leżący przy wsi, ma włók 97, kat. 281, ew. 15; domów mieszk. 33. Odległość od Wejherowa wynosi 3¾ mili. Za pośrednictwem pana G. Ossowskiego, członka komisyi archeol. akademii umiejętności w Krakowie, odkryto przy Ch. w ostatnich latach znakomite cmentarzysko pogańskie, które jeszcze bardziej potwierdza starożytność tej wioski; liczne groby poustawiane były z kamienia w formie skrzynek i mogą pochodzić z 10 ostatnich wieków przed Chrystusem; z pomiędzy licznych urn wydobyto jednę mianowicie, nadzwyczaj ciekawą, tak zw. runiczną, mającą napis runiczny na dnie: jest to jedyna urna tego rodzaju w naszych okolicach; przechowuje się w muzeum archeol. towarzystwa naukowego w Toruniu Sek. IV a Nr. 337; patrz „I-szy Rocznik towarz. nauk. w Toruniu“ str. 30.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|