Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Choceń
[ 594 ]Choceń, wś, pow. włocławski, gm. Smiłowice, par. Choceń. Wieś Ch. graniczy z wsiami na północ Smiłowice, na wschód Ząbin i Bodzanów, na południe Janów, na zachód Bożymów i Jarantowice. Od Włocławka odległa 2 i pół mili, od m. Kowala 10 wiorst. Dawniej przy kościele choceńskim stała wieś Chocenkiem zwana, lecz przez właścicieli Ch. włościańskie grunta zostały wykupione, a mieszkania ich zupełnie rozebrane, tak, iż wieś ta znikła zupełnie. Ch. należał do Blizińskich a obecnie posiada go Fryderyk Lange. Obok kościoła, w odległości od niego na 120 prętów, widać ruiny starego zamku. Poza wsią, otoczony błotami stoi na wzgórku, jakoby na wyspie kościół nad jeziorem bożymowickiem zwanem; dla tego przystęp do niego niegdyś był trudny. Dawniejszy kościół był budowany w XIV wieku, drewniany, także pod tytułem św. Idziego i Marcina. Ale z przyczyny niedbalstwa, zbutwiała podłoga, zniszczał i dach tak, iż kościół ruiną groził i kapłan nie mógł w nim Mszy Św. odprawiać. Dopiero 1628 roku niejaki Ząbiński, w młodym wieku wstępujący do klasztoru reformatów, kościołowi choceńskiemu, w którym chrzest św. przyjął, zapisał na dobrach swoich Ząbino 200 złp., który to fundusz ksiądz Jan Gołębowski, miejscowy administrator a proboszcz parafii Środa, obrócił na restauracyą kościoła. Rozebrawszy kościół stary i już zbutwiały, częścią z pozostałego materyału, częścią z ofiarowanego sobie drzewa przez niejaklego Arnolfa Kryskiego, wybudował 1630 roku nowy kościół, ale i ten 1700 roku tak już był uległ zniszczeniu, iż ówczesny dziedzic Ch. Ludwik Kretkowski zmuszony był w zupełności go wyrestaurować. W tym stanie kościół ów dotrwał aż do dnia dzisiejszego. Ch. posiada fabr. sera, otwartą w 1876 r., wyrabiającą za 7000 rs. rocznie. W 1827 r. było tu 22 dm., 212 mk. Dobra Choceń, składające się z folw. Choceń i Janowo, z należącemi wsiami: Choceń, Janowo i Zakrzewek, są odległe od Warszawy w. 154, od Włocławka w. 20, od Kowala w. 4, od drogi bitej z Kowala do Włocławka w. 8, od rzeki Wisły w. 20. Nabyte w r. 1856 za rs. 49575. Rozległość ogólna m. 1197, a mianowicie: folw. Choceń grunta orne i ogrody m. 520, łąk m. 71, pastwisk m. 3, wody 56, lasu m. 58, nieużytków i placów m. 27: razem m. 735; folw. Janowo grunta orne i ogrody m. 396, łąk m. 48, nieużytki i place m. 18: razem m. 462. Budowli dworskich w folw. Choceń murowanych 7, z drzewa 2; na folw. Janowo budowli murow. 3, z drzewa. 5. Płodozmian zaprowadzony 13-polowy; w terytoryum dóbr znajduje się jezioro chocińskie lub bożymowickie, mające m. 56; wieś Choceń osad 54, gruntu m. 199; wś Janowo osad 12, gruntu m. 12; wś Zakrzewek osad 14, gruntu m. 96. Par. Ch. dek. włocławskiego, dawniej kowalskiego, liczy dusz 1670. Br. Ch., A. Pal.
Choceń, Chocień, wieś, pow. sanocki, par. rz. kat. Krzywe, a gr. kat. Serednie Wielkie, o 17 kil. od Liska.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|