Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Bursztynowo
[ 476 ]Bursztynowo, po niem. zwane Brüstenowo, Burstinowo, a urzędownie Fürstenau od r. 1875, wś włośc., pow. grudziąski, par. katol. Rywałd, ewang Radzyn; wójtostwo i urząd st. cyw. w miejscu. Wzięła swoją prastarą nazwę od bursztynu, który i teraz wynajdują i sprzedają kawałki po 40, 50, do 80 talarów; w aktach kościelnych stoi, że to miejsce nazywało się także Korale (wizyta bisk. Olszewskiego). B. ma obszaru ziemi 2570 morg., 44 dm., ludności 354, pomiędzy którymi tylko 40 kat.; szkoła jest w miejscu luterska. Od r. 1878 przechodzi kolej żelazna z Jabłonowa przez B. do Grudziądza i ztąd dalej przez Wisłę do Laskowic, która w B. ma swoją stacyą. Z historyi tyle tylko wiadomo, że B. częstym ulegało zniszczeniom. I tak zburzone zostało najprzód w wojnie krzyżaków z Władysławem Jagiełłą (między r. 1410–1414), następnie także za Kazimierza Jagielończyka (między r. 1454–1466); a wreszcie ok. r. 1667 ogień się tak bardzo srożył, że ani jedna chata nie pozostała. Ztąd to zapewne krąży pomiędzy ludem opowieść, że przez długi czas nie było po tej wiosce żadnego znaku, tylko dzikie krzaki i zarośla się tam krzewiły. Razu pewnego zginęło gzieś bydło, a pasterz nie mógł go znaleść. Aż dopiero przedarł się przez owe zarośla gdzie wieś stała i spostrzegł ku wielkiemu zdziwieniu starą, zapadłą kaplicę między krzewami, w której bydełko leżąc odpoczywało. Potem znowu zaczęli wieś budować i kościół na starem miejscu wznieśli. Ostatni szczegół o tyle zgadza się z prawdą, że w B. rzeczywiście istniał dawniej kościół katolicki i parafialny. Za polskich czasów, o ile wiemy, proboszcz zawsze mieszkał przy tym kościele, który dopiero po 1772 zaczął podupadać, tak, że go ostatecznie w r. 1817 rozebrano (Kś. Fankidejski, „Utracone kościoły i kaplice w dyecezyi chełmińskiej“). Kś. F.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|