Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Ekfir
[ 324 ]Ekfir, niem. Eickfier, wś włośc., pow. człuchowski, na bitym trakcie człuchowsko-białoborskim (Baldenburg) położona, około 3 i pół mili od Człuchowa, 1 milę od Białoboru. Obszaru ziemi obejmuje mórg 10832, budynk. 307, dom. mieszk. 132, katol. 942, ewang. 219. Szkoła dwuklasowa katol. w miejscu; poczta Białobór. Oddawna istniał tu kościół katol. parafialny tytułu św. Wawrzyńca, około r. 1590 nowo w pruski mur budowany. W skutek reformacyi bardzo ucierpiał przez zlutrzałych tutejszych mieszkańców. Jedynie prawo patronatu rządowe, które królowie polscy wykonywali, od ostatecznej ruiny go uratowało. R. 1617 arcybiskup gnieźńieński Gębicki (do którego dyecezyi E. należał wtedy) przyłączył kościół do nowoutworzonego dekanatu czarnieńskiego (Hamersztyn). W XVII i w XVIII w. dla. braku duchowieństwa niemieckim językiem władającego nabożeństwo bardzo rzadko się odprawiało; zwykle ludowi zgromadzonemu czytał nauczyciel ustęp z poleconej jakiej postyli. W nowszym czasie kościół w E. bliski był upadku. Dopiero za staraniem teraźniejszego biskupa chełmińskiego, (do którego dyecezyi po okupacyi pruskiej go przyłączono) Jana Nep. Marwicza został przez rząd pruski r. 1863 na nowo udotowany i do godności kościoła osobnego parafialnego wyniesiony. R. 1867 dusz było 1530 w parafii, do której należą 2 filie: Białobór i Pieniężnica al. Pękuła (Pennkuhl). Oprócz 2-klasowej szkoły w E. istniała jeszcze szkółka parafialna katolicka w Pieniężnicy. Inne dzieci uczęszczały do szkół luterskich, jako to 3 do Grabowa, 4 do Wittfelde, 4 do Stremlewa, 11 do Białoboru. Dawniej istniały jeszcze w parafii ekfirskiej 3 kościoły, które zaginęły, jako w Grabowie kościół katolicki podupadły został obalony r. 1827, we Wittfelde r. 1844, w Szonowie zaś wcześnie zabrali kościół luteranie. Kś. F.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|