Qesê verê locıne - sahan aga

SAAN AĞA

Saan Ağa, Bextera ra lace Usıv Ağay bi. Dewanê Xozat de Bêspuxar vanê, bonê xo uca de bi. Vişt u di serra de bi. Zaf zerrevêsai bi, derdê herkesi de berbenê. Hama Piyê xo Usıv Ağa zaf zerrepêt bi. Hukmati ke Dêrsim de qeraqoli day vırastene, ez vişt serre biya. Ostorê de Saan Ağay eşt bi, xeğ bi, mı o waxt ostorê Saan Ağay rê seişêni kerdenê. Qereqolê ki Khela de dabi vırastene. Usên Ağayê Khela, Saan Ağay rê xebere rusnê, vat ke:

-Cendermanê qeraqoli çênekê ma pê guretê, qesto cı kerdo. Ma şime basquniye, cendermey kişti. Ma kotime çheke sıma ki phêşti ma dê.

Sey Rıza, hire roc de rê Saan Ağay rê mektube rusneno, vano:

-Kefenê xo serê xoro pıresne, Zeynel be Rayberê Qopi meverde lewê xo, tey mefeteliye.

Cepê ma Koê Sıncıke bi, cepê Sey Rızay ki Koê Bokıre bi. Rocê, ko de zoniyê vore vora. Sodır lêlê ra Saan Ağay mi rê vat ke:

-Ostori bonce teber, doç de pêbıcê bırame, ez serba lacê dedê xo biya xeğ, ya kistê ya weşê, nêzana.

Ma gınayme raê, jüo de Bexterıc ma de ro, hona cênco, kitabê têyo, dewreşine keno, vano:

-No kitap terefê Heqi ra mi rê ğeyip ra amo.

Ma ke veciayme cepê Sıncıke, ko de rêcê qoliga amê, verdê ra, vore pısqıta beliyê. Exro ke Zeynelê Ali qol gureto şiyo, des u haut qoligê mekera eskeri kelepur kerdê, ardê berdê Qenda.

Saan Ağa ma ra bırıya ra, hetê Kemerê Aliqadıri ro şi terefê Mendıke. Hama, qêwğa jubin gureto, zê gêrmi girina. Wertê vore de ostor mı dest de ro, jüo de Nenıkıc be jü Khuresıcia lewê mı de rê. Xafıl de ağır makina vat ke: "gır, gırr, gırr." O Nenıkıc wertê ma ra til bi, gına waro. Khurâsıci pasqulâ herd de dê pıro vat ke:

-Lacê çınay, kami to rê vat ke: 'raurze xo ser'.

Exro ke qersune gına baji, herme de çel kerdo.

Ma hata verasan uca mendime, veng ama, vanê:

-Saan Ağa vano: 'Ostori bicêrê, hetê Gerreka Sovgi ro bêrê Sovge.'

Ma kotime raê, şime Sovge, sıliye vorena, çelpe-sugia. Ma şime Sovge ke Saan Ağa hao çê Sılê Kupi de mêymano. Cırê di teni bızêki sere bırnê, kerdê kabab. Mılet dorme de ronistaiyo, mobet kenê. Saan Ağa vacia Silê Kupi de, vat:

-Lace çınay, to sona lewê Cevdet Sunay yena, hurênda ma cırê vana, esker ma tareme keno.

Silo Kup vano:

-Saan Ağa, heq bo pir bo, ez çiyê heneni nêkena. Ez sona, eskeri ver fetelina ke dêmisê mı mebê, xo rê dewa xo de ret vınderi.

Saan Ağay vat:

-Ma, ewro to rê meymanime, verê adırê to de, to rê qesa de kotiye nêna vatene. No camat saad bo, mesto birro yine ke teseliya xo ma ra gurete, sıre yeno to. To vana, ez demis mebi, mı ret verdanê, nê?

Saan Ağay be havalana kotê vırniya eskeri, dı hirê taxım çheki, pusuley, dı qati cıli ardê. Cıli; etle Kırmancanê, eskeri berdê, yi kotê vırniyê, têpia cıra guretê.

Ma, a sodır vêştime ra sime Koê Wertey. Zêynel be havalana goligê ke ebe bara mekera ra kelepur kerdê ardê, tê werte de bare kerdê, her keşi hêsa xo gureta. Weli Ağa ki tey şiyo, ostorê yirê veto, jü qatırê ki Saan Ağay rê vete, hama Saani nêgurete, vat ke:

-Ez rajiya, hêsa mı bıdê rê Zeynel Ağay, ma kotim herb, ez golige se bıkeri?

Ma, rocê Derê Arêy de mendime, esker ama Birıke. Bırazayê Sey Rızay Duzgın ki ucao. Qêwğa biye têra, ma barkerd ke şime Tılage. Esker ke bi zêde, yine ma rê vat ke: 'Niya serra, sêrê Mığara Zağgey.'

Sey Rıza, raa Saan Ağay Pino

Ma ke sime Tılage, Saan Ağay vat ke: -Urce, Sey Rıza cor Koê Bokıre de ro, şime uca.

Sey Rızay Koê Bokıre de xo dardo we, golımê Şıxheseni de fıtıq esto, qora de ki suji esto, biyo kud, nêşikino bıfeteliyo. Dedê Saan Ağay Alisan Ağa ki ucao, Alisan Ağa Saan ağay ra xırt bi. Se ke ma veciayme diar, tiyarey hawa ra veciay. Bumbey nay Tılagê ra, dewe wertê mız u dumani de verdê. Saan Ağay vat ke:

-Şime dewe, belka mılet qırkerd, ala se keme.

Ma şime Tılage, Xıdê Phırke kokımo, herdisa xo, verda sênê xo ser. Xıdır cêra ra Saan Ağay, cırê vat:

-Saan Ağa, Saan Ağa..! Çê to sên bo, to qe Heqi ra nêtersa, to qe Heq nêard ra xo viri. To nêşkiya cırê vacê no feqıro, nine ni bonê mı bumbe kerdi, cor de rıznay mı ser.

Saan Ağay vat ke:

-Xıdır, qusur de sêr meke, famê mı ra veciya, mı fam nêkerd ke cırê vaci!

A roce ma Tılage de mendime, bi sodır ma çê xo barkerdi, berdi Derê Zımayıge. Uca warey estê, bi peroc, mı zengiyê ostorê Saan Ağay serra kerd. Ostorê Saan Ağay be xo awe kerdene xoro, ma ke ostor kerd awe, yi xo werte awe de lebetna, awe este xo, cor veng ama, veng danê, vat ke:

-Bokıre ra veng danê, vanê: 'Eskerê Muhafız Elaiya Oereğlani, nao ama Birike, Saan Ağa ke koti de ro mevınde ro, bêro'.

Saan Ağa nişt ostori, Lace Phırcoy ki çheki gırêday, mı be yi pêya, Saan Ağay dıma şime. Saan Ağay mı rê vat ke:

- Mı dıma bê, ez ke siya Mıxeşige, pe şüya bona de ostori uca verdana. Çantê fisega be dürbüna uca nana ro, ostor ki Merge de gırê dana, to ke ama uca, lewe de vınde.

Ez vecia ser şiya, mı sêr kerd ke Saan hao zıng têyna veciyo Kertê Birike. Hama, exro ke Elaiya Cevdeti na het ro ama, xebera ma çina. Bokıre ra Alisan Ağay veng da, vat ke:

-Saan Ağa meso, vırniya to de bırr esto.

Ez ki durbine de sêr kena. Saan Ağay famkerd ke Alisan Ağa aravki qeseykeno, dêma esker dorme de ro. Fes u puşiya xo este bırri ser, xo sana kınar, uca pit. Uca pino ke esker ke fes u puşiye diye, heni zano ke Saan Ağao. Tufong nano uca ra, Saan Ağa ki hurendiya eskeri doz kero, o ki tufong berco eskeri. Veng gına tufong ro, qewğa ke jubin guret, di hire eskeri na hetê mı ser gındır bi.

Ostor, cor Merge de gıre daiyo, eskeri dorme ostori guret ke pêbıcê rê. Ostori ebe pasqulana dı neferi kişti, eşti herd. Cor de esker veng dano jubin, ez heşina pê, vanê: '3. bölük qumandani vano': "demişê ostori mebê, hata ke ez ama". Se ke qumandan ama, ostor pêguret. Uca lewê eskera de, dı kokımê Kirmanca estê, jü herdisıno namê xo Poro, jü rê ki vanê Topê Albegi. Yüzbaşı yina ra pers keno, vano:

- No ostore kamiyo?

Yi, Tırk ki nêzanenê, jüanê ma ra cüab danê, vanê:

-Ostorê Saan Ağayo.

Eskera yi di kokımê ma uca de sungi kerdi.

Eskeri ke hurenda Saan Ağayi doz kerde, yi a fes u puşiya xo gurete, pê Mıxeşige ro, Çala Xoriyê ro, wertê bırri ro ama pê bonanê çê Turabi. Uca ra venga mı da, vat ke:

-Verva mı bê.

Ez siya resta cı ke çimê Saan be, e Lace Phırçoy biyê pırrê goni. Mı dest kerd çıma ra, tenê ke mend, Saani mı rê vat ke:

-Tufongê mı bıcê.

Mı tufong guret xo dest ke ze kıla adıri vêseno. Ses destey fisega ra jü deste mendo. Saan Ağay cığara xo pistê, sımıte, Mı vat:

- Saan Ağa, ostor hao rema.

Saan Ağay vat ke:

-Ez nana yüzbaşı ra.

Nisanê wertê mendosa de gurete, tey onte, yüzbaşi gındır bi. Ostor şi kot werte goliga, eskera goligi têde sanay xo ver, sanay ko. Mı vat ke:

-Saan Ağa ostar berd, balê pane geber ke.

Saan Ağay vat:

-Se pani, çê vêsaê, ostor ê pıranaişiyo?

O, ostor zê mordema bi. Rocê, tenga de to ke bıbiyene, o pê to de merrediyenê ra, nıngê xo estene to ser, hên vınetene, qersune ke amê, yi pê to de, xo dardenê we.

Ma roca bine barkerd, hurenda xo vurnê. Phonc çê ma estê, her çê de çarigê non esto, des u di qati cıli estê. Hama a derê ro goligi nêgurinê. Sarê ucay ra jü Cemşi eşt bi, jü ki Comerd eşt bi, Comerdi ma bonanê xo nêverdayme, tersenê, vatene: "Esker bonanê mı vêsneno".

Koê Sultan Babay de non qedia, Saan Ağa ama uca. Binê Tılage de pirdê eşti bi, demdai bi, ma pıro vışiayme bover. En mığara girse dê ma, şime kotime Mığara Sırpati. Awe berda pê mığara ro çerexna, verê çeber de zê çırtıke erzena. Vırniye de ki des u phonc basamağê xo estê. İmame Laçi, jü ki Şıxhesen amay lewê ma. Ma, Çhemi sero dara ra pırd gırê da.

Rocê tufong erciya, Saan Ağay vat ke:

-Sıma ita vınderê, Ez, Weli Ağa, jü ki Memê Hure sonime Gogane. Ewro hata san esker de damê pêro.

Gogane ra cêr mığarê qıçkeki estê, Abasa amê, kotê uca, mal u dowarê xo ki lewê de ro. Na hetê Koê Bokıra ra eskeri top erzenê, nanê yi mal u dowari ra.

Saan şi, a roce qewğa kerde, roca bine vengê tufongi bıriya. Mı be Lacê Phırçoy ra mığara de vınetime. İmame Laçi veciya ama, vat ke:

-Qalmekerê, pırd binê ma de şikia, Lıl be cêniya xo, jü ki Bıraê Aliyê İşi gınay Çhemê Muzuri ro, awe berdi, kerdi binê kemera girse, endi nêveciay.

Lıl ke koti ro şiyene, çiyê xuyo qimetın xo de berdene, a roce ki altunê xo vıle de biyê. Dêma Altuni gırani biyê, nêveciyo awe ser. İmame Laçi vat ke:

-Xatunanê çê Abas Ağay rê qesey mekerê, Saan Ağa yi kistê.

Endi jibayıs u kharraisa berbayme, dame xo ro, xo ruçıkneme. A roce ma oncia pırd gırê da, sewe şikiye, Saan uca veciya. Se ke ama herslemiş bi, vat ke:

-Mı de Khakıta piyê sıma nênê. Ez ama kota wertê aşiranê sıma, dêma biya koti? Sıma be pheştia mı ra fetelinê? Sıma cêniyanê ma tersnenê, vanê: "Saan kisto, zerrê xo kenê sa"?

Ma rê vat ke:

-Urzerê..! İta, ê vınetene niyo.

Ma, uştime ra, kotime nınga pırdi, hama endi sewa. Hire reseni kerdi pêser, eşti vıle manga ke bover vışnime. Ma, hata sodır mal u dowar têde kerd bover. Gınayme bınê Gogane, tufongê Şıxheseni ki Saan Ağay esto vılê xo. Nonê ma ki hetê Tılage de mend, vêsanime. Raê Gogane tırr u terrisê, golige nêgurina. Hên ke sêr kena vana nêjdiyo, hama sonime nêsonime, raê nêqedina. Ma rêştime Gogane lêl kot de, taqatê ra ki kotime, Sasmailê Khırri vat ke:

-Biya miyê sere bıbırne, ma rê roni de sur ke, xo rê burime.

Awe çina, vore esta hama kermi kotê cı. Vas hênyo ke erzeno miane. Şixhesen ki ma ra cor Derê Khela Gogane de ro. Miyê sere bırnê, ma xo rê gost werd. Saan Ağay, Şıxheseni rê elçiye rusna vat ke:

-Cırê vace, ma koti de hurendi bicerime?

Elçi ama, vat:

Şixhesen vano: 'Berê, ravêrê qarşiyê Sultan Babay de merxa de girse esta, binê aye de ronê, merxe gırsa, eke sıliye bıvoro, binê xo de ro nêdana'.

Ma goça xo gurete, şime binê a merxe de naro. Bi sodır, Saan Ağa hayıgê xo bi. Venga mı da vat ke:

-Usênê (Sey Xıdırê, nb) mı, ala bê lewê mı.

Ez şiya, vat ke:

-Mı ewro hewnê xo de Sa İsmailo Khuresıc di. O, zato de zê Pexamberi bi, yi waxtê de vat bi: "Rayberi bıkise." Mıleti vat bi ke: "No, budelao." Saan Ağay hewnê xo qedena, pusula onte vat ke:

-Jüo de sıpela nao Warê Kurna ro yeno, ez vana pirê ma Sa İsmailo.

Ma veştime ra xeyle ca vera cı şime, dot ra ama ke raşti owo. Ma şime desta, kelê xo bırna, yi dest da pheştiya ma ro, ma rê düway kerdi. Amayme bınê merxe de niştime ro, cırê non ard, yi xo kerd mırd. Pulur ra koto ra raê, amo Mırcan, hen Khela ro Thuzuk Baba teqib kerdo, amo. Xuya de yi eşt biye, cara pera ra mejdia nêguretenê, des qurşi, phonc qurşi guretenê. Saan Ağay rê vat ke:

-Saan, çıralığa mı biya..!

Saan Ağay vat:

-Piro, to cedê xo kena, no halê ma se beno?

Sa İsmaili ebe beçıkanê xo Lacê Lıli be Lacê Phırçoya salıx dayi vat ke:

-Saanê mı, hukmat pê to nêşikino, hama ni toa (to rê) xaynêni u bêbextine kenê. To ki hadarê xo vınde. Khures to de haval bo, bıko. Mı berê çê Şıxheseni.

Ez kota vırniye, mı Sa İsmail berd çê Şıxheseni. Ma ke şime nejdiye bona, Anıke, veng da Şixheseni, vat ke:

-Şixhesen bê, pixamberê ma Sa İsmail nao ama..!

Ma şime zerrê çêyi, Sa İsmail uca saatê nêmend, vat ke:

-Mı rê pırd salıx dê, ez ewro sona lewê Kokımi, uca ra sona Torım.

Ma inam nêkerd, çıke, raa rocê ra zêdewa. O, a roce sono Koê Sosına de Sey Rızay vineno, uca ro sono Şine, uca ra vereno ra sono Torım, sande Memed Ağayê Ağayê Qıci rê beno meyman.

Ez peyser ama bınê merxe, elçiyê Zeyneli ama vat ke:

-Zeynel vano: 'Saan Ağa ça uca teber ra mendo, va bar kero bêro lewê ma'.

Esker veciya Thuzık Baba, çıke ma ke sonime koti, ma dıme ra yeno. Ma ki wazenme ke zuqar de caê xo ra vurnime. Rocê, Demena ra Cıvrail Ağa, (Cıvê Kheji), Lace Sile Suri be mordemanê xo ra amay lewê ma. Vat ke:

-Saan Ağa, ma amayme ke to berime. Bê wertê ma, qedao ke to rê yeno, va ma rê bêro.

Nêtê Saan Ağay eşti bi ke sêro hama, Bextera nêverda. Ma qan kerdime, berdime çê Sey Rızay. Rocê vêrdê ra xebere amê, vat ke:

- Esker amo binê bonanê Derê Arey, Tornoba de Çhemê Muzıri sero pırd vırazeno.

Zeynelê Ali ama, vat ke:

-Saan Ağa ha de şime.

Saan Ağay vat:

-Şime se bıkime?

Mektuba Sey Rızay ra tepia, Saani zana ke fetelnenê ke yi be Alişer Efendi ra bıkise. Ma Bextera şime fekê Çhemi, eskeri min kute ke, pırd vırazê. Ma, tufongi nay eskeri ra, yine pırd ca verda voz da, a roce hata san eskeri de da pêro, san de cêrayme ra amayme. Zeyneli vat ke:

-Saan Ağa, sıma ewro meymanê mınê, hadê, şime çê ma.

Ma ke şime, raê ra Saan Ağay albozê xo temey kerdi. Vat:

-Lao, Zeynel çêfê xo ra ma nêbeno, san de cılê sıma ke teber ra fiti ra, pesewe, hurenda cılanê xo ra vurnê.

Di teni tornê Mıste Sure este, jü Mıstafao, jü ki Efendi bi, yi ki a roce ma de amay. Sande ma rê kabab sana cı, ma nonê xo werd. Cılê ma teber ra fit ra. Tornê Mıstê Saate İbrahim be Lacê Phırçoy, Saani pinê. Tornê Mıste Sure peseve veşti ra, şi zerre, ez usta ra mı cılê Saani vurnay ra. Xeyle sewe ke şiye, Zeynel ama teber, tepia şi zerre. Tornê Mıstê Sure Efendi be dire tenena amay teber, nêard hasab ke Saan ra nê. A roca bine Saani vat ke:

-Sey Xıdır to, apê mı Alisan, Usenê Mamıki jü ki Xıdê Phırçoy ita Direğe de mali bıçıraynê. Ez domana bena balıka.

Saan qotmış bi şi, ma Direge de mal çırayneme, cêniya Lacê Phırçoy, cema sani veciye, amê. Berbena dana xo ro, vana:

"-Wİy, wiy ...! Qırkerdi,... Kisti..!"

Ma vat:

-Çıko, se bi?

Aye vat ke:

-Alişer Efendi be havalana mığara de kistê, Zeynel amo, vano: 'Saan Ağay ki (d)amê kistene.'

Zekina des u di goligi ardi, çê ma bar kerdi. Ma ke goligi berdi verê çeberê çê Zekina, Zeynel yi cêro veciay, pia qeseykenê. Efendi vano:

-Mı sıma rê vat ke, raver cêniya Alişêri Zerifa bıkesê. Sıma ke vatena mı bıkerdenê, cênike ma ra ne dı mordemi kistenê, ne ki kerdenê dırbetin.

Qersune kınarê pısa de kota Mıstê Sure, kaleke de çırtmış kerda, dırbetıno, cıra goni yena. Zeyneli mı ra pers kerd vat ke:

-Khuresıcê mı, Saan Ağa kuyo?

Mı vat:

-Saan Ağa ita ra şi.

Zeyneli vat ke:

-Ça nêvınet? Ma, o kerd nisangê Sultanbabay. Biyo dısmenê Heqi, xaynêni keno.

Mı ser kerd ke heqbe esto ostori ser, cıra goni recena herd. Mı vat:

-Heq kenê a sene goniya heqbe ra rêcena herd?

Zekina vat ke:

-Serê Alişer Efendio cıra kerdo ardo, benê teslimê Elaiye kenê, Khuresıcê mı. Ala vınde, soğıniya ma sebena.

Ma uca ra bar kerd amayme Koê Balka de restime Saani. Ma çhırria Alişeri cırê berde. Se ke heşiya pê, hurenda xo de nist ro, vat ke:

-Mızê ma rê ame, Alişer Beg kisto, yi dıme ra sıra yena ma. Tırki teliyê destê xo, ebe xayınanê ma vecenê, no mi rê biyo derd.

Mılet vêsano, thaba çino, qıtlığiya. Hetê ra esker vecino koa, her keşi derdê xo gureto. Mordemê ma ki mi rê vanê: "Wertê ma de mevınde, to Saan Ağay de fetelina, esker ke ama seveta to ra ma rê xebera vano." Saan Ağay ki xo kerdo hazır ke, sêro hetê Kema- xi ra kelepur biyaro. Ostor ki çino ke ez seri, ostor eskeri berd. Bextera ez dewê ra kerda teber, jüo de Bexterıc ama vat ke:

-Bê piya sime Türktaner (Tanera Tırku, nb).

Ma ke sime Xozat, subaya ez diya, vat ke:

-Na isliga Saan Begiya, to gureta pıra.

Ez esta hepıs. Çıke; ez Xozat de Saan de feteliyenê, qaymeqami, yüzbaşi be albayi mı nas kenê. A roce biyê san, İbrahimo Bexterıc ki ard est zerre. Mı va:

-Lao İbrahim to ça arda?

Yi vat:

-Ez serba to arda, pirê ma Sey Divaney ki vato: 'Sey Xıdır rê wayir meveciyê, o Saani de feteliyo, ma rê bela pêda keno, esker ma qır keno'.

Phonc roc ke bi tamam, mı sêr kerd ke tawla de jibais yeno. Taylım yüzbaşi dano mormekê ro, ebe cızmana veciyo ser, dawesneno, o mordemek ki bine de jibeno. Derê Hemırxani ra, Khuresa ra Saan Ağay xete nusta, da yi mormeki rusno elaiya (alaiya, nb) Xozati, vato:

-Mordemê de mı sıma pê gureto, yi verdenê ra ra verdê, nêverdane ra ez ewro pesewe sona basquniya qereqolê Qereğlani, neferê de sıma wes nêverdana.

A xeta ke Saan Ağay rusna, kota yüzbaşi dest, venga mı da ez berda qatê seri. A xete muskıte mı, mı ra pers kerd, vat ke:

-No yajiyê kamiyo? Mı vat: -No yajiyê Saan Ağayo. -Saan Ağay çend serri wendo? -New serri wendo. -Çend serriyo? -Vişt u dı serra de ro. -Resmê Saan Ağay estê? -Resımxananê Xozati de estê.

Şi resmi ardi, pıro sêr kerd. Se ke pıro sêr kerd, albay tarmele bi şi, qê fek nêlewna, ez verda ra.

Ez hepıs ra veciya, heşiya pê ke Saan Thanjiye de ro. Mı be piyê xo şime çê. Piyê Taxşici Sukuri ama vırniya ma, piyê mı rê vat ke:

-Seyd Hemed...! Saan Ağa itao.

Mılatê ma, Hopa Balıka de ware de ro, ma şime uca. Piyê mı a sande vesnê kerd qırban. Xeyle sewe ke şiye, ez kota ra, pesewe jüyê, lewê na ni çimê mı ra, lewê ki na ni çımê mı ra. Ez usta ra ke Saan Ağao. Mı rê vat:

-To xeyle tersa?

Mı vat ke:

-Tabi tersena, qocê hukmatêo.

Saani vat ke:

-To endi serbest bıfeteliye, ma rê ke çiyê lazım bi, ma xebere dayme to.

'Ga ke gına waro, kardi sere benê deyra'

Ez endi Saan Ağay de nêfeteliya. Serra 1937 ine de Aptullah Alpdoğani sıfte kerdo; Xozat de qısla vırazenê. Mıletê ma ğare cı kerdo, tey gurinê. Ma de Pir Hesenê eşti bi, dustê Saan ra bi. Cırê Ağaê Kheji vatene, hire burca xo estê. Bêro Ağaine ağao, bêro seydine seydo, bêro hukmatine mamura pilo. Pir Heseni mı rê vat ke:

-Sona koa de fetelina se kena, mıleto ke sono qısle de gurino, yine de so Xozat, ma rê çi biya.

Ez ki şiya Xozat, qısle de dı roci guriya, roca hireine çhırria Saani amê.

Mı be jü Khuresıci, qısle ca verda, fotoğrafê de Saani guret, Xozat ra gınayme raê, peyiser sonime Bêspuxar. Ma ke amayme pê qıslê Xozati ra verdime ra, ma ser kerd ke Xıdırê Lıli, Xıdırê Phırçoy, jü ki Tornê İbe Mıstê Sate İbrahim haê dot ra yenê. Kıncê gonini pırayê, Elemana Saani herme de ro, düzme fisega be durda Saani vıle de darde kerdaiya. Ma vêrdime ra şime, restime Dewa Dewrâşi, Efendiyê Hesê Dedi uca mali verde ro, dot ra venga ma da vat ke:

-Xeğenê, xeğenê, sıma sonê koti? Eskeri dorme Bêspuxari gureto, zê bızêka sıma sere bırneno, Qeroğlan ro sêrê. Say ke Saan weso, sıma dest u baji semernê we, sonê.

Ma ke sime Qeroğlan, qereqol uca raê serowo, eskerê ucay mı nas kenê. Ma sime ke cenderma ra Boluli Memed, hao awe sero riyê xo tereno. Mı rê vat ke:

-Xıdır hoş geldin. Gel sana bir bir silah vereyim, git Saan'ı bekle.

Kaê xo be ma keno, hama (thawa, nb) destebera ma nêna, perr u payê ma şikiyê. Ma verdime ra şime paga Çê Sımıki ke her ca goni u golasur (gonaşir, nb) de vind biyaiyo. Ebe sımsêrê de khania, serê Saani lesê ra bırrno, sımsêr thuz nêbiyo, têde xısır kerdo. Ma şime vere qereqoli ke Su- le Begê muxtar be lacê xo Sukri, jü ki mordemê ardo uca, cenderrney sanê dorme. Mı vat:

-Sule Beg...! Kami to arda?

Yi vat ke:

-Lacê kerckıni ez arda.

Mı vat:

-O mormeko ke lewê sıma deo, kamo?

Vat ke:

-Lacê Helê Abaşo ke des u phonc teni na Qereglan ra kistê, o mordomo.

Hama mormeki na sapqa xo yan na qafa xo ser, qebedayi fetelino, qe xo de nêveceno, nêvano ke mı kisenê.

Sırrı onbaşi veciya teber vat:

-Hıdır hoş gelmişsin.

-Hoş bulduk

-Nereden geliyorsun?

-Hozat'tan geliyorum.

-Nereye gidiyorsun?

-Ben köyüme gidiyordum, Erlerden Bolulu Mehmet bana dedi ki: 'Gel, sana silah vereyim git Saan'ı bekle.'

Se ke mı hêni vat, cenderrney têde day arê, tê şirta iştima kerdi. Sıra wa, da têdine ro, hên gırmıka sano ra ke, çhiki çımanê yine ra perrenê, vat ke:

-Eşek o... eşekler...! Dêma Saan gewexno, kaê xo be cı kenê? Saan ke amenê ita, ça sıma miji verdenê xo? Sıma roca Heqi non u pendirê Saani werdenê, ebe kababanê Saani çêf kerdenê, ewro ça ebe cendegê Saani ra , kaê xo kenê?

A roce ez şiya çê, san de yi hiremena mordemanê ma, ma ra tepia uca qereqol de sanê qersuna ver, kisenê.

Ostorê Saani bêşuware mend

Rocê, Qerexlan ra Muduro Bexterıc ama, vat ke:

-Xıdır ez ama ke to beri Qerexlan. Ostori Saani, des roc esto ke ardo uca, kes nêthawreno alef cı do, waxto ke vêsaniye ra geber bo. Mı albay ra teminat gureto, kes damisê to nêbeno.

Çıke o zano ke ez Saan de feteliya. Zerrê mı damışt nêda, ez usta ra tey şiya. Ma sime ke lewê bonanê Xıdır de gore gırê da, dorme dara ra çit kerdo, ostori kerdê cı.

Ostorê Saani biyo tulegın, kalaki niştê jubin ra. Se ke ez nat ra şiya, mı eskil kerd, dot ra kırkıriya ama, serê xo kerd vırandya (vırana, nb) mı, cor de çıma ra gurr, gurr, gurr kerdi war. Zerrê mı kerkele da, çimê mı bi pırre iştira, ez ki berba. Saan ke kişino, o di roci iştira keno war berbeno. Yarbay İsmail Hakkı Tunay ama lewê ma. Vat ke:

-Alef cıde.

Mı alef da ostori, tımar kerd. Albay vat:

-Reyê cınise.

Mı şiliyê dê qafê ro, ez nista cı, sere u qına xo kerde jü finciki eşti, eskeri hêni remenê, hêni remenê. Albay vat ke:

-Çaê şiliyê dana pıro?

Mı vat:

-Xuya xo nia wa, hem cınistene de, hem war amaine de şiliyê ke pıro medê, nêverdano.

Mı ke surrê, dı surri ard berd, Yarbay yaxê mı guret, vat ke:

Toa ke ni ostori hata Xozat ma de biyarê.

Mı vat:

-Ez ke seri Xozat, esker nano mı ra, mı kiseno.

Yi ebe zora ez rusna. Ez hata Sırtıka tey şiya. Mı çausê na pıro, musna cı. Yine berd Xozat, uca ra berdo Anqara. Bado mıletê ma ra taine eskerina xo Çanakkale de kerde, yine o ostor uca di bi. Nınge ra ki dırbetın biyo, biyo leng, tedine o nas kerdenê.

Mısawre Saan be Alisan Ağaya kene

Saan be tayê isanê Bextera sonê Thanjiye. Uca de Memê Hure vano.

-Saan Ağa ez heşiya pê, Lace Phırçoy be taina mısewre kerdo ke to bıkise.

Saan inam nêkeno. Hama Saan Ağa, dı roci ra raver, Lacê Lıli be Lacê Phırçoya rusneno Pakıra. Yi sonê, taxaletê Avdıla Pasay benê. Dedê Saan Ağay, Sılemanê Weli Begi Pakıra de vınetenê. O hetê hukmati de bi. A roce Lacê Lıli be Lacê Phırçoy rê vano:

-Sıma ke besekenê Saani bıkisê, bêrê taxaletê hukmati bê.

Saan sono Thanjiye. Bilges de Hemırxan esto, Elqajiye de Lacê Phırçoy vano:

-Saan Ağa; ez, to, Welekê ma be Memê Hure bêrê, şime Koê Balıka. Dedê to Alisan Ağa, Canikê Pêre bırayê to wo qıc, İbrahime Tornê İbi, ni ki serê Dewa Dewreşi. Roca bine yeme reseme pê.

Alisan sono Dewa Devvreşi, Saan sono Balıka. Eke sonê, yi wertê xo de qeseykenê, Memê Hure heşino pê, vano:

-Saan Ağa, ez sıma de nêna, tobe kara, ez terefê hukumati de ra.

Saan Ağa, hurdmena lacê Phırçoy, jü ki Khuresıc pia sonê. Khuresa uca wara de benê, vanê:

-Saan Ağa, sıma ita vındenê, hama esker serba sıma yeno, ita ma ki qır keno.

Saan, vano:

-Eke heniyo ma rê dı qati cıla biyarê, dewe ra cêr bınê qowaxa de rafiyê, ma uca ra meredime.

Cıre cıla anê, bıne qowaxa de finê ra. Lace Phırçoy yi Khuresıci rê vano:

-Sodır rê dı saati mendê, to ça xo sano ita, urce so.

Saan Ağa saata xo ro sêr keno, vano:

-İbrahim, so ma rê bızêke sere bıbırne, sorba qerteke merê (sorbeki ke ma rê, nb) biya.

İbrahim ke sono, Saan Ağa kuno ra. Saan Ağa hewn de nırrenê. Tenê waxt ke vêreno ra, Lace Phırçoy, elemanê Saan Ağay bınê bercinê Saani ra onceno, Saan hona hayıg beno, vano:

-Lao, çıko heni kena?

Lace Phırçoy vano:

-Saan Ağa, mı dest kerd bıne cıla to ra ke ala qutiya tutuna to kotiya, mı xo rê cığara bıpistene.

Saan Ağa qutiya xo veceno, cı ra cığarê dano cı, vano:

-Bıcê, to be na cığara wa tê rü de.

Saan onca sono hewın ra, eke nırrais yeno, Lacê Phırçoy zano ke hewnê şirin de ro. Tufong bınê cılê ra onceno, sano çare, o bin ki tufongê xo sano sêne, hurdmena nınga tufonga oncenê.

Saan til beno, vano:

-Weiy..! weiy, nay mı ra!

Lacê Lılê Xıdıri maê ra bıraê Saani yo.

Alisan Ağa ke Dewa Dewreşi ra yeno, veng danê, vanê:

-Saan Ağa kisto..!

Alisan Ağa heşino pê, vano:

-Xıdır...! Çıko qalê Saani kenê?

Xıd vano:

-Nê, nê Alisan Ağa, vanê: 'Dilê Ağay kisto'.

Se ke konê dere, çheka Alisan Ağay cıra cênê, Alisan Ağa, vano:

-Dêma ke yine n. ma. Saani, sıma ki n.. ma. mı, ne?

Uca çar mordemi nanê pıra, Alisan Ağay ki uca kisene.

Serê Saani ke şi mezat, hêf ama guretene

Serê Saani cênê, benê hukumat taxalat benê. Heştê kote mabên, Hesen Ağayê Weli Ağay, Mezra Sure de kot vırniye, yi hurdmena Xıdi uca kişti. Memê Hure ki tey beno, o nano pıra. A zımıstan ki İbrahim kist.

Welê Lacê Phırçoyo ke na Saani ra, o ki Sıleman onbaşiyê qereqolê Qereğlani kist, Sılemani vato:

-Eşşek oğ.. eşşek..! Saan'ı sen vurursun öyle mi ?