Progreso/Triesma Yaro/Numero 29/La pluralo di l’adjektivi

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
TRIESMA YARO
PROGRESO No29
Julio 1910

La pluralo di l’adjektivi
da L. de BeaufrontLinguala questioni
[ 277 ]
La pluralo di l’adjektivi.

Kande adjektivo koncernas sub­stan­tivo neexpresita, nia gramatiko dicas ke — se to esas necesa — on markizas olsa pluralo per i adjuntita. Ex. : Yen fragi, sed omni ne esas bela ; prenez nur belai.

Ta regulo esas malofta sed vera ecepto en nia linguo, nam ni ne povas dicar : sempre la pluralo esas markizata per i, quan on substitucas a la litero markizanta la singularo.

Pos multa provi me venis a la konvinkeso, ke mem l’adjektivo povas sequar la jus dicita principo, pro ke sempre la kuntexto indikas tre klare, kad on parolas pri personi o pri kozi. Konseque on ne povas erorar o mem dubar.

Exemple omni (en « yen fragi, sed ne omni esas bela ») riprezentas tre certe fragi. Same, se me dicus pri li, « prenez nur beli » vice belai, nulu hezitus mem un sekundo. Lu komprenus tre certe, ke me parolas ne pri bela personi, sed pri bela fragi. Ni do povus sen ula timo dicar : yen fragi, prenez nur beli.

Ni do agez tale en omna kazi, e ni supresez de nia linguo ecepto facita pro timo a malklareso o dubi, qui fakte ne esas timinda.

Lor ni pozos ta principo senecepte : Omna vorto povanta logike ricevar la pluralo, markizas lu per substituco di la vokalo i ad olsa finalo. Ex. : homo, homi ; bela, beli ; ulu, uli ; mea, mei ; ita, iti ; qua, qui ; e c.

Altra exempli : On rekompensos la infanti polita, sed on punisos la malpoliti. — On transportis de l’ kombatagro la vundita soldati, sed on lasis sur olu la mortinti. — Il prenis la bona frukti e lasis ad me omna malboni.

L. de Beaufront.