Progreso/Triesma Yaro/Numero 29/La Langue auxiliaire

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
TRIESMA YARO
PROGRESO No29
Julio 1910

La Langue auxiliaire
Jurnali

[ 308 ]La Langue auxiliaire (marto). — Kroniko generala : Germanio. — Movado en Francio : recenso di multa franca artikli pri e por Ido ; fondo di l’Uniono sacerdotal idista. — La linguala sentimento (en F.) da L. de Beaufront : refuto di ti qui alegas sua linguala sentimento (generale aquirita ed artificala) por mallaudar la finali ‑a e ‑o en Ido. La proceso esas judikita depos la bonega latina exempli di So Dutens (In illa vasta domo; Sub ombrosa fago… V. No 21, p. 532) e la citaji de Mistral (De la patrio amo piouso…) De nun on povas nur quiete mokar ta linguala sentimento, qua tante varyas de un naciono ad altra, de un homo ad altra, e qua esas la lasta argumento di ti… qui havas nula. On refutas anke ti qui postulas la pluralo per ‑s, e judikas arbitriala la finali di la verbo : ‑as, ‑is, ‑os,… — Esperanto e Ido (plano di diskurso) da L. Couturat ; kompozita segun la demando di plura samideani, por furnisar a li la materyo ed argumenti necesa a la propagado. Ica unesma parto traktas rezume la questioni : alfabeto, fonetiko, gramatiko, e radikaro.

La Langue auxiliaire (aprilo). — Elekto di du akademiani e di sis ripre­zentanti. — Esperanto e Ido (plano di diskurso), da L. Couturat (sequo e fino) : kritiko di la vortaro, di la derivado e di la kompozado ; la Fundamento. « Omna ta difekti frapas l’okuli di omna kompetenta e senpartia homi ; li impedas e sempre impedos la ciencisti adherar ad Esp. On komprenas, ke la komitato di la Delegitaro ne povis adoptar bloke linguo tante difektoza, malgre la sumno preske insolenta di l’Espe­rantista chefi, e ke ici, pos provir fanfaronar, esis obligata, por salvar Esp., konsentar pri « plubonigi » , sen qui ol esus rifuzita tute e simple. On fanfaronas nun, ke on impozos Esp. en la lerneyi per la « forteso ». On bone savas, ke to esas neposibla… Esas tre certa, ke nultempe Esp. esos adoptata sub la nuna formo, sed nur per reformi, qui igos ol simila o mem identa ad Ido. Konseque Ido sola havas chanco adoptesar da irga inter­naciona e kompetenta autoritato ». Ica « plano di diskurso » esas reimprimita aparte sub formo di broshuro, por nia propaganti. — Mallonga pensi pri vivo e morto, da O. Jespersen, trad. en franca. — Kroniko generala : Austrio, Danio, Finlando, Hispanio, Belgio. — Diversa dokumenti. — Biblio­grafio. [ 309 ]

La Langue auxiliaire (mayo). — Mondala Kongreso di l’inter­naciona Asocii. So de Beaufront rimarkigas, ke ti qui pretendis « riprezentar » Esperanto en ta kongreso havis nula yuro, nam esas agnoskita da la chefi Espe­rantista ipsa, ke Esperanto havas nula legitima autoritato. Fakte, la duktado di la tota « afero » (santa o ne !) esas akaparita da grupeto de Parisani celata sub l’anonima « firmo » Centra Oficejo. — Letro da Couturat e Leau refutanta la Protesto di kelka ex-membri di la Delegitaro, duktata e trompata da la Centra Oficejo, qua igas li subskribar bonfide sua mentii e kalumnii. — Atencinda parolo : tosto di So Gautherot en la katolika Esp. kongreso, asertanta, ke Esperanto nule nocas la patrii e la patriotismi. Quale on koncilias ico kun la stulta pretendo, ke l’Espe­rantisti konstitucas aparta populo e super­naciono ? — Deklaro, da J. F. Khun. — De quo Esperanto mortos, da L. de Beaufront : pro ke sa facileso esas nur semblanta, pro ke sa gramatiko, qua semblas unesme simpla, celas multa senregulaji e komplikaji, pro ke sa vortifado havas nula regulo, e procedas kapricoze, hazarde e blinde ; fine, pro ke la malsaja fanfaronado di la propaganti preparas a l’adepti necesa decepto. Ol povas konquestar nek la populo, pro sa malfacileso, nek la ciencisti, pro ke ol alteras la ciencala linguo. — Kroniko generala : Italio, Holando, Suedo, Suiso, Britanio. — Biblio­grafio. — On rimarkos, ke ca jurnalo reganis nun la tardijo, qua nequietigis sa amiki e furnisis a nia adversi pretexto a tendencoza aserti. Quale sempre, ici esis tote malvera, la fakto pruvas to ; nia samideani joyos pri la vivemeso di lia max malyuna jurnalo, e sustenos ol kun sempre kreskanta kurajo e fido.