Progreso/Triesma Yaro/Numero 27/Menajo ?

← Kontenajo ← Pri ripar

TRIESMA YARO PROGRESO No27 Mayo 1910 Menajo ? Linguala questioni

Major, minor →

[ 163 ]

Menajo ?

On questionas, kad on ne bezonas specala radiko por F. ménage, E. household, e la derivata expresuri : F. se mettre en ménage ; F. ménagère $=$ E. house-wife ; F. femme de ménage $=$ E. day-servant (F. femme de journée $=$ E. charwoman) ; F. emménager, déménager. La radiko menaj trovesas anke en E. to manage, manager, por qua ni bezonas nuva radiko (F. gérer, gérant).

Ni devas dicar, ke ni adoptis por la senco F. ménage la vorto ekonomio, segun sa etimo­logiala senco (F. économie domestique), qua nule esas sparemeso ^[1]. Se ta vorto ne semblas konvenanta, on povos adoptar menajo. Sed ol ne povos ricevar omna senci di F. ménage, nek furnisar omna derivaji, nam ica vorto esas multa­senca. Ex. : F. ménage signifikas anke gespozi, spozoparo (un jeune ménage) ; se mettre en ménage signifikas ofte mariajar su. Ol signifikas ankore moblaro (un ménage de poupée $=$ moblaro di pupo) e konseque se mettre en ménage $=$ se mettre dans ses meubles (lojeskar kun propra mobli). Emménager, déménager venas de ca senco : t. e. adportar, forportar sua mobli, e, per extenso, translojar (chanjar lojeyo). Pri la angla senco, semblas ke on povas uzar la radiko administro (F. gérant esas fakte admi­nis­tranto). Se on bezonas altra radiko, ol ne povos esar menaj. Restas do la senco : F. faire le ménage, e femme de ménage ; to esas : domal servado, purigo ed aranjo di la domo (specale : exter la koqueyo e la koquado) ^[2]. Por ta senco, e por ol sola, specala vorto semblas necesa, se la jus dicita perifrazi ne suficas. Sed forsan femme de ménage povus dicesar, quale en E : jornal servistino. Ultre, F. ménagère esus dommastrino, o forsan : hem-estrino ; ed en ica senco ménage ipsa esus : hem‑ o dom-estreso, dom-administro (se on ne aceptas nia vorto ekonomio, qua havas exakte ta senco.)

[ 164 ]

1. Quankam ménage ipsa sufris la sama altero di senco : on uzas en F. la verbo ménager (sparar), e la substantivo ménager (sparemo).
2. Admirez la plursenceso di nia vorti : ménage signifikas unlatere gespozi, o l’ekonomio di gespozi ; ed altra­latere on parolas pri ménage de garçon (ekonomio di celibo) !