Progreso/Triesma Yaro/Numero 26/Pri mal-

← Kontenajo ← Pri la sufixo ‑eri

TRIESMA YARO PROGRESO No26 Aprilo 1910 Pri mal- da Otto Jespersen—Linguala questioni

Pri la sufixo ‑an →

Temi : Afixi, Vortaro

[ 92 ]

Pri mal‑.

Me nultempe trovis ke mal‑ esas bone selektita, malgre la vorti franca quin on povas alegar por ol (malheureux, e c.), nam unesme la vorto esas nur franca, e duesme ol ne signifikas reale kontrasto aplikenda ad omno. On sentas to en la rimarko ofte facita, ke ta prefixo povas nur uzesar naturale por expresar « mal-bona » kozi, do devas pozesar nur avan vorti signifikanta ulo bona o granda o laudinda : qua audacus formacar maldomajo, malfola, malkoruptar, malkrimino, malshancelar, malstupida, maltedo, e c., quankam ta vorti povas havar logikala senco ? Esus granda avantajo povar uzar mala vice malbona, specale pro la bona kompozaji, quin on povas formacar : mal-odorar (F. puer, E. stink), malhumoro, malpensema, malvolo (E. malevolence), quankam en multa kazi mal‑ e mis‑ expresus preske la sama ideo. Ma me ne povas aprobar des‑ vice Esp. mal‑, pro ke ol tro [ 93 ]similesas dis‑ e trovesas ja en grava vorti (deserto, deskriptar, destruktar, destinar), quin on povus kelkafoye tentesar analizar quale se li kontenus ta prefixo. Ni bezonus prefixo por expresar la sama modifiko di l’ideo kam Esp. mal‑, e pro ke rigretinde la naturala lingui europana ne posedas prefixo kun exakte ta signifiko, ni devas prenar ulo qua havas preske la sama signifiko. Nu semblas a me ke non esas la max bona quan on povas trovar ; ol esas sat konocata da omna instruktita, ed ol sentesas facile quale ulo plu forta kam ne ; komparez anke non-senco kun senco, E. non-conformity, non-compliance, e c. — Ni ne devas abolisar omna formaci per la metodo di Esp. mal‑ ; esas reale tre komoda havar sempre la posibleso formacar tala kontrastala vorti e povar per to liberesar havar tro multa nuva radiki ; ma kelka tre ofte uzata vorti povas kun avantajo havar aparta radiki ; ex. mala $=$ Esp. malbona ; vice Esp. malgranda me propozus litla (E. Skand.) ; smala ne esas bona pro la kauzo indikita p. 224 (N^o 16) ; e minya (propozita p. 225) ne esas bona, pro ke ol ne trovesas en ula linguo (miniatur originale havas nula relato a « malgrandeso »), e pro ke la adopto di minya produktus la absurda konsequo, ke min (mine) esus komparativo di minye ! Pri la altra adjektivi mencionata p. 224, me dicas nur ke se on volas adoptar olda, to devus esar en la senco di malyuna e ne di malnuva ; e se on volas prenar povra, me preferus uzar ol $=$ kompatinda, e konservar malricha (o plu bone nonricha)^[1].

Otto Jespersen.

1. Extraktita ek privata letro de 16 julio 1909.