Page:Vulpius Historia Raetica.pdf/20

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

la lungeza da duacent miglias in circa, e la ladetza taunter la città da Schvatz, e Veruna cent e vaing miglias italianas in circa.

L's Rhætiers da pertuot intuorn via et naun inua els gnivan, in vals, sün spelms et autas muottas, dallas varts dals munts, haun eir per lur dalet et sgüreza, cun grondissem cuost edifichià et fat chiasteus, fortezas, e tuors, tuot ferm, beilg et fich custaivel, sco à mo s'po vair e comprender, gio da quels veilgs mürs et tuors; sco üna part sun sün tal auteza, sün autas muottas, spelms e grips, chi paran desser quasi in l'aier, cun buonder e miravailga co saja stat possibel da zambriar, e d'habitar in quels lous. Nun sara in l'Europa üngiün pajas alla grondetza dal nos, chi haja tant veilgs chiasteus e tuors, pustüt sün tals trids lous sco ha nossa Rhætie. Solum la Tumlaschia, d'una miglia lunga, e la quarta part düna miglia lada, comprenda plü da deschsett chiasteus, judichia ilg cuost chia quai ais miss.

L' medem spo eir vair in nos Engadina, mürailgias velgias ca chiasteus stats sün autas muotas e spelms in blers lous; in ilg quals habitavan, sco metta l'historia, ò chi ha udi quintond, crudels tirans, s'prevalond da gronda authorità, cun tirannia inaudita d'ogni sort; l's quals s'achiatta, gnivan per causa da lur tirannia dals paurs amazads; uschea sun eir fermas tuors in nos cummüns avant maun bleras.

Mo sco l'invilgia ais saimper üna cumpagna da la fortuna; uschea sun eir ils Rhätiers stats da lur vaschins pro l'imperi roman, dals quals els ngivan achüsads da gronds tirans, crudels, et fich populads.[1]

L'imperadur Augusto dimana saimper intent d'ingrandir seis imperi; haviond tut aint la città da Com, e s'patruni dal lai, piglia l'occasiun e trametta üna gronda armada, contra quels da val Chiamuongia e Valtellina, chi udivan pro allas Alps, suot Pub. Silio, aunt la Natività da Christo 16 ons in circa. L's

  1. Die Stelle ist zweifelsohne corrumpirt. Eines der vorliegenden Exemplare deutet solches auch durch »populads ....« an.