ಭಾಷೆದ ಆಧುನಿಕ ಪುನರುಜೀವನ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಶಿನಲಿಲೆಡ್ ಆಂಡ್ ಇನ್ಸಿನೆನ್ ನಮ ಕೃತಜ್ಞಪೂರ್ವಕವಾದ್ ನೆನೆಪು ಮತ್ತೊಡೊಡು. ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರದ ನೆಲೆಸ್ಟಾಂಡಲಾ ತುಳುಭಾಷೆದ ಅಧ್ಯಯನೊಗು ಅಕುಲು ಪೀಠಿಕೆ ಪಾಣಿನಿ ಶ್ಲಾಘನೀಯ ವಿಚಾರ. ಬ್ರಿಜೆರೆನ ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ, ಮ್ಯಾನರ್ ಅರೆನ ತುಳು ನಿಘಂಟು ೧೮೮೮ ಶತಮಾನದ ಆವಿಡ್ ಮುದ್ರಣವಾಂಡ್. ಅವೇ ಸಮಯೊಡು ಕಿಟ್ಟಲೆರೆನ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು ಮಂಗಳೂರುಡು ಪ್ರಕಟವಾಯಿನಿ ಗಮನಾರ್ಹ. ತುಳುವ ಕೇಂದ್ರವಾನ ಮಂಗಳೂರುಡು ಅದಗಲಾ ಕನ್ನಡಭಾಷೆಗ್ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕವಾದ್, ರಾಜಕೀಯವಾದ್ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯವಿತ್ತಿನ ಕಾರಣ, ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟು ಸಂಪಾದನೆಗ್ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭ ಬತ್ತಿನವು ಅನಿರ್ವಾಯ. ಅಂಚನೆ ಸ್ವತಃ ಅಪಿ ಬಳಕೆಡ್ ದಾಂತಿನ ತುಳುಕು ಸಿದ್ಧವಿತ್ತಿನ ಕನ್ನಡ ಅಪಿ ಬಳಕೆಗ್ ಕಣತ್ತೆರ್. ಇಂಚ ತುಳುಭಾಷೆನ್ ಕನ್ನಡಲಿಪಿಟ್ ಬರೆಪಿನ, ಪ್ರಕಟಮಲ್ಪುನ ರೂಢಿ ಚಾಲನೆಗ್ ಬಿತ್ತ್ಂಡ್ ನೂದು ವರ್ಷ ಕಂಡ್. ಎಂ.ಆರ್.ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಿಲೆನ "ತುಳುಕನ್ನೋಪದೇಶ" ೧೯೧೯ ಡ್ ರಚನೆಯಾಂಡ್. ೧೯೨೯ಡ್ ಸತ್ಯಮಿತ್ರ ಬಂಗೇರೆನ “ಅಳಿಯ ಸಂತಾನದ ಗುಟ್ಟು ಪಿದಾಯಿ ಬತ್‌ಂಡ್. ೧೯೩೩ಡ್ ಮಾಧವ ತಿಂಗಳಾಯರನ ಪ್ರಥಮ ತುಳುನಾಟಕ "ಜನಮರ್ಲ್" ಬತ್ತ್ಂಡ್, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಯು. ಪಟೆಯಾಡಿ ಭಾಷಾವಾರು ಚಳುವಆಲು ಆವೊಂದಿತ್ತಿನ ಸಂದರ್ಭೋಡು, ೧೯೩೩೬ಡೆ ಪ್ರಥಮ ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ ಸಂಗ್ರಹ ಪ್ರಕಟಣೆ ಮಲ್ತ, ತುಳು ಭಾಲ ಬರವಣಿಗೆದ ಚಳುವಳಿ ನಾಂದಿಪಾಡಿಯೆ. ಅವೇ ೧೯೩೭ಡ್ ಪಣಿಯಡಿಯರೆನ ಪ್ರಥಮ ತುಳು ಕಾದಂಬರಿ "ಸತಿ ಕಮಲೆ" ಪ್ರಕಟವಾಂಡ್. ಅಯಿಡ್ಸ್ ಬೊಕ ತುಳುನಾಟಕೊಲು ಬರವಣಿಗೆಲು ಅಸಂಖ್ಯ ಇನ್ನಿ ಲೆಕ್ಕ ಪ್ರಕಟವಾತಾ, ಆಧುನಿಕ ತುಳುನಾಟಕ ಪಿತಾಮಹ ದೊಡ್ಡಣ್ಣ ಶೆಟ್ಟರೆಡ್ ದೇವದಾಸ್ ಕಾಪಿಕಾಡ್ ಅರೆನ ಸಮಕಾಲೀನರ ಮುಟ್ಟ ತುಳುನಾಟಕೊಲೆನ, ಮುಖ್ಯವಾದ ಹಾಸ್ಯರೂಪದ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಾಟಕೊಲೆನ ಪರಂಪರೆ ಆಧುನಿಕ ತುಳುಸಾಹಿತ್ಯೋಡು ಉಂಡು. ಅನೇಕ ತುಳುಪತ್ರಿಕೆಲು ಬೈದಾ. ಪಿ.ಎಸ್.ರಾವ್ ಅರೆನ ತುಳು "ಬೊಳ್ಳಿ ಪತ್ರಿಕೆ" ಪತ್ತೊಂಜನೆ ಪುಟ್ಟು ಪರ್ಬೊನು ಅಚಲಿಸಾಂಡ್. ಅನೇಕ ತುಳು ಸಿನೆಮೊಲು ಬೈದಾ, ತುಳುನಾಡು-ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಅಧ್ಯಯನೊಲು ಆತ್‌ಂಡಲಾ, ಹೆಚ್ಚಿನವು ಕನ್ನಡ ಇಜಿಂಡ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಡ್ ಪ್ರಕಟವಾತಿನೆನ್ ಗಮನಿಸಾವೊಡು, ಇಂಚೊಗು ಉಡುಪಿದ ಗೋವಿಂದ ಪೈ ಸ್ಮಾರಕ ಕೇಂದ್ರದಕುಲು ಆಜಿ ಸಂಪುಟೊಲೆಡ್ "ತುಳು ನಿಘಂಟು"ನು ಪ್ರಕಟ ಮಲ್ಸ್‌ವಿನಿ, ತುಳು ಬಳೆವಣಿಗೆಗ್ ಒಂಜಿ ವಿಶೇಷವಾಯಿನ ಕಾರ್ಯ. ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡಮಿ ತನ್ನ ಇತಿಮಿತಿ, ನಡುಟು ಎಡ್ಡೆ ಬೇಲೆ ಮತ್ತೊಂದುಂಡು ಅಕಾಡಮಿದ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಪತ್ರಿಕೆ "ಮದಿಪು ಪೊಯ್ದುಡು ಬರೊಂದುಂಡು: ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಚರಿತ್ರೆದ ಸಂಪಾದನೆ ಕೆಲಸ ನಡತ್ತೊಂದುಂಡು 9.1 ತುಳು ವಿಶಿಷ್ಟತೆ ಬೊಕ ಲಿಪಿ ಸುಧಾರಣೆ ತುಳು-ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಲು ಹೆಚ್ಚಿ ಕಡಮೆ ಒಂಜೇ ಮೂಲೊಡ್ ವಿಕಾಸವಾದ್, ಬೊಕ ಪರಸ್ಪರ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ್, ಆಂಡಲಾ ರಾಜಕೀಯವಾದ್ ಒಟ್ಟುಗು ಬಳೆದ್ ಬೈವಿನ ಕಾರಣ ತುಳುಭಾಷೆ ಬರೆವರೆಗ್ ಕನ್ನಡಲಿಪಿನ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ವುನಿ ಸಹಜದ ಹುಳು ಸಾಹರೂ 360
