- 81
“Igunamgunamko kadakayo, a dikay patpatuluyen ti dalan yo, tano matnagkay iti ima mi, gapo ta saan kayto metten a sangailik, indakayto dawatan iti nawadwad a subbot.
- TELESFORO JUAN DE DIOS."
—Nagangayan na, napan tay taon! —indayamudom ni Simoun a immanges; —adda bassit kasta-kasta ti nakem na. . . ngem naim-imbag; ammonanto a tungpalen dagiti karkari na!
Ket inbilinna iti ubing na nga agbarangay iti danaw a mapan sadi Los Banyos, ikuyugna daydi maleta a dakkel, ket idiay ti pangurayan na kenkuana, ta iso’t manal-ay ket iku yugna met daydi maleta a yan dagiti agdindinamag a batbatona.
Ti idadateng ti uppat a guardia sibil iso ti namagbukel iti nasayaat a rikna na. Mapanda tiliwen ni Kabesang Tales, ket gapo ta dida nasarakan, ni lakay Selo iso ti innala da.
Tallo dagiti napapatay iti daydi a rabii. Daydi praile nga agaywan iti asyenda ken daydi baro nga agikot kadagiti taitalon ni Kabesang Tales, nasarakanda ida a bangkayen, natumtumek dagiti ul-ulo da ket napunno dagiti ngiwngiwatda iti daga, iti kitegan dagiti taitalon ni Kabesang Tales: iti ili, ti asawa daydi natay nga agtaltalon, nabigatan met a pinatayda, ti ngiwat na napunno met iti daga, ket ti tengngedna maputed iti arpadna, adda papel a nakabasaan iti nagan a “Tales,” a naisurat iti data a kas la ramay ti akinggapuan...
!Agtalnakayo, dakay natalingenngen nga agindeg sadi Kalamba! Awan ka dakayo ti agnagan iti Tales, awan kadakayo ti nangaramid iti daydiay a biddot! Dakayo agnagankay iti Luis Habana, Matias Belarmino, Nicasio Eigasani, Cayetano de Jesus, Mateo Elejorde, Leandro Lopez, Antonino Lopez, Silvestre Ubaldo, Manuel Hidalgo, Paciano Mer cado, agnagankay iti amin ti ili a Kalamba!. . . Ginaikanyo dagiti dagdaga yo, inpakatyo kadakuada ti bannog ti amin ti panagbiag yo, ur-urnong, puypuyat, rigrigat, ken ado a panagitured, ket inikkatda kadakayo dagita a dagdaga, pinagtalawdakayo kadagiti balbalay yo ket inparitda kadagiti dadduma a pasang-bayendakayo! Dida pay la napnek iti pananglabsingda iti linteg, inbaddebaddek da pay dagiti nasantuan a kadkadawyan iti ili tayo. . . Dakayo inpaayyo ti bagiyo iti Espania ken iti ari, ket idi, ta, iti nagan da, dinawatyo ti linteg, inbellengdakay ket di, a saan a naukom, sinibbarutdakay kadagiti taktakiag dagiti assawa yo, kadagiti ag-agek