Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/52

From Wikisource
This page has been validated.


V


“NOTSEBUENA” TI MAYSA A KOTSERO

Ni Basilio dimteng sadi San Diego idi madama ti libot ti Notsebuena. Nataktak iti dalan iti ado nga uras, ta daydi kotsero, a nalipatanna nga inkuyog ti sedula na, tiniliw dagiti sibil, nadugdugsol iti putan ti paltog, sa naipan iti kuartel, iti sango ti komandante.

Ita, ti karromata agsardeng manen, ta palabasenna ti libot, ket daydi kotsero a napangpang-or, ikkatenna a siraraem ti kallugong na ket aglualo iti maysa nga Amami iti saklang ti umuna a ladawan a nayandas a dumteng, a kas la maysa a naindaklan a santo. Maysa a lakay nga atiddog unay ti iming na, nakatugaw iti ngarab ti tanem, iti sirok ti maysa a kayo a napango, napunno iti amin a kita dagiti tumaytayab. Maysa a dalikan, nga adda naisaang a banga, maysa nga almires ken maysa a kalikot a pagbaywan iti mama, isuda laeng dagiti adda nga al-alikamen na, a kasla itay kayatna a sawen a daydi a lakay agyanen iti ngarab ti tanem ket sadiay payen ti pagapuyan na. Iso daydi ni Matusalem a kunada sadi Pilipinas; ti kadua, ket nalabit pay a katawtawenna sadi Europa, naganenda iti Noel, ket nais-isem ken naragragsak.

Idi aldaw dagiti sasanto,—nakuna daydi kotsero iti nakem na,—awan la ket sibil, ta kadagiti kulkulata nga idugdugsulda ka datao, saan a mabalin ti agbiag iti ado a tawen.

Iti likod ti naindaklan a lakay, umay dagiti tallo nga Arari Mago a nagkabayo iti agsinsinta, nangruna ti kabayo ti ari a pugot, a iso ni Melchor, a kasna itay kayat a dalapusen dagiti kabkabayo dagiti kakadua na.

—Awan, awan la ket sibil idi—intuloy daydi kotsero, nga ap-apalanna iti uneg na dagidi nainggasatan nga al-aldaw: —ta no saan, dayta pugot nga aglang-ay lang-ay iti abay dagita dua a kakastila (Gaspar ken Baltasar), adda kuma iti pagbaludanen.

Ket gapo ta makitana a daydi pugot adda met balangat na ket ari met a kas dagidi dua a kakastila, naipapilit a nalagipna ti ari dagiti indio, ket nagasog.

— 38 —