Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/314

From Wikisource
This page has been validated.


300

TI PILIBUSTERISMO

—Wen, —intuluyna; —ti gulo saan a nagtuloy ket adudan dagiti immadayo kaniak, ta indak nakita a nagngata iti kangitingitan ti kanito: adda sangkabassit a nabati pay la idi iti pusok, saan ko a kukua amin idi dagiti rikriknak ket agayatak pay la ngamin idi!. . . Ita, nalpas aminen a natay kaniak, ket awanen napateg a bangkay a ti turog na innak pagraeman! Awanto ti ngata-ngatan; sika pay ubing a ingget laing, kalapati nga awanan apro, maawatam a masapol, umayka kaniak, ket inak iduron nga aggaraw! Nagabay bassit ti panangimulagat mo kadagiti matmatam! Data a dua ado kuma ti inta napanunot ken naitungpal a nakaskasdaaw nga aramid: siak, sadi ngato, kadagiti nangato a yuyyuyeng, a mangiwarwaras iti patay iti yuyeng dagiti bangbangio ken balbalitok, pinagbalinko kuma a nuang ti dakes ket pinagdakes wenno pinagsardengko kuma dagiti sumagmamano a naimbag; ket sika, iti baba, iti yan ti Hi, iti yan dagiti agtutubo, a mangaw-awag iti biag iti let-ang ti dara ken lua! Ti aramid ta, saan kuma a namatedted iti dara ket saan kuma met a naranggas, naasi kuma, nasayaat, nataraki, ket awan duadua a ni balligi inna kuma binalangatan dagiti gangganetget ta! Ngem awan ulo a nayat a nanguyog kaniak; buteng wenno kinabinabai ti innak nasarakan kadagiti addaan sursuro, kinamanagbubukod kadagiti babaknang, kinalaka a maallilaw kadagiti ag­ tutubo, ket isuna laeng kadagiti banbantay, kadagiti disdisso a yan dagiti naibelbelleng, iti yan dagiti nakakaasi, ti innak nakasarakan iti kaduak! Ngem awan ti ania man! No saan tay a mabalin ti makaala iti maysa a nasayaat a bagi, a nalinis iti amin a di mangan-ano, ti nagubsang a bato a rugyantayo a tagaan, into pasayaaten dagiti sumarsaruno!

Ket inniggamanna ti takiag ni Basilio, iso a sidedengngeg, a dina ket maawatan amin ti sasawen na, ket inpanna iti laboratorio na a nangidulinanna kadagiti patpataod ti am­ mo na iti kimika.

Iti rabaw ti maysa a lamisaan, adda maysa a dakkel a lakasa a lalat a nakudrep, umad-adas kadagiti pagik-ikkan ka­ dagiti maar-aruat iti panganan, a pirak, a pagsisinnagot dagiti babaknang ken dagiti agturturay. Ni Simoun linukatanna ket inpakitana ti maysa a pagsaingan a naidumduma unay ti kita na, a naiparabaw iti raso a nalabbasit. Ti pagyaman ti segden na sinanbunga ti granada, dakkel a kasla ulo ti tao, adda bassit a girri na, iso a pakasiripan kadagiti adda iti unegna a dadakkel a kornalina (batbato a nalabaga), nga isuda ti kasna bukbukel. Ti ukis na, balitok a oksidado ket nasayaat unay ti pannakatulad dagiti kurkuribetbet daydiay a bunga.