Page:Progreso - 3a yaro.pdf/86

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
56
PROGRESO

refutar du letri publikigita en Science (10 decembro), quankam en tala questiono, ne la personi importas, sed la esencala traiti di la linguo. « La taktiko di l’Espe­ran­tisti esis, ne examenar la linguo ipsa, sed sen­kredi­tigar ol rakontante, ke ca o ta membro di la Delegitaral Komitato demisis kun despito ». Ton on dicis pri Si Ostwald e Jespersen ; nun on asertas to pri Prof. Ad. Schmidt… qua nultempe esis membro di la Komitato ! On dicas, ke l’Idisti nule konkordas pri la strukturo di sua linguo ; ke ol chanjas singla monato, e c. So Jespersen refutas humuroze ta malveraji, e citas kelka linei ek Progreso (No 22, p. 582), por definar nia metodo e samtempe donar specimeno di nia linguo. « En omna punti ni substitucas ciencala metodi e procedi a hazardal ed arbitriala vortifuri ed a blinda juro ye la vorti di la “ majstro ” Zamenhof ». — Esperanto havas du ortografii, la du malbela e malkomoda (hhemio, monahh-hhoro !) Nul altra moderna LI. havas supersigni. So Jespersen refutas kun sa specal autoritato kelka kritiki di ula « fidelo », nome : ke Ido donas a j « malmola Anglo-Saxona pronunco » (« ol esas nek malmola nek Anglo-Saxona ! » ; cetere, nia joyo Esp. ghojo). Esperanto esas plu logikal e plu vere inter­naciona kam Ido (!). Il havas quale patroni 17 eminenta ciencisti : « sed ta patroneso esas pure platonala », ta ciencisti nultempe uzis Esp., « e donis sa aprobo ante la nasko di Ido, tale ke ol signifikas nur aprobo di la general ideo di LI. » La sola linguisto, B. de Courtenay, di qua l’Espe­ran­tisti explotas la nomo (e falsigis l’opinioni), deklaris ke Esp. bezonas multa plubonigi, e ke Ido esas plu bona kam Esp. en multa relati. L’autoro kredas, ke l’Espe­ran­tisti balde cesigos sua nuna taktiko, e admisos « loyala diskutado ». « Nula granda inventuro o ciencala malkovro aparis ultempe tute plumizita[1] en la mondo ; omni postulis la pacienta kunlaborado di multa spiriti ». E dum ke on konsideras quale sakrilejo dicar, ke la verko di Zamenhof bezonas ula plubonigi, nia linguo, ja multe plu bona e plu inter­naciona, ne pretendas esar « perfekta, sed sempre per­fekti­gebla ». — Ni analizis detaloze ca artiklo, pro ke ol esas modelo di pledo por Ido, quan nia amiki certe volos difuzar ed imitar maxime posible.

Berliner Tagblatt (23 dec.) insertis la sequanta deklaro da Prof. W. Ostwald : « Pos preciza konocesko di la movado relativa (a la L I) me advenis a la konkluzo, ke a la ciencala-teknikala postuli di tala generala komunikilo maxime respondas la linguo nomizita Ido, plubonigita e devlopita formo di Esperanto. Ultre la obyektala avantaji di ca linguo relate la malnuva Esperanto, la nuna duktado di l’ortodoxa Esperantal movado tante kontredicas

  1. Anglo qua ne sequus la logikal reguli di la derivado tradukus fledged per plumita, e Franco komprenus… senplumigita ! Yen la sistemo di derivado di Esperanto !