Page:Progreso - 3a yaro.pdf/704

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
674
PROGRESO

zeffiro ; S. céfiro. — Westal vento (che l’antiqui) ; per extenso, dolca, febla vento.

Zoofito [DEFIRS] D.R. Zoophyt ; E.F. zoophyte ; I.S. zoofito. N.‑B. — La diskuto pri la supera vorti klozesos en No 39.

Quanta vorti esas necesa ?

Me deziras tre serioze e tre emfazoze insistar ye grava punto, ante ke to esas tro tarda : ni ne kreez tro multa specala vorti por distingar nuanci ne absolute necesa. Me vidas danjeroza e kreskanta tendenco ye ta direciono. En multa kazi on komprenas facile ke nuanci povas esar necesa o dezirinda, mem ube multa lingui ne expresas oli ; ma tre ofte propozita nuanci povas nur igar (efikar) la linguo tro nefacila sen reala avantajo. Me prenas nur un exemplo : III, 629 on dicas ke ni bezonas tri vorti : on domtas leoni ; on amansas uceli ; on domestikigas elefanti. On probable povus trovar anke plura nuanci ; me ne vidas qua vorto esas aplikenda a la Taming of the Shrew, da Shakespeare. Ma se on havas un adjektivo tama, e un verbo tamigar, nulu povas dubar, ke tama (tamigita) leono ne esas tama precize ye la sama maniero kam tama ucelo o tama elefanto. Ma granda elefanto, granda armeo, granda entuziasmo : ka ni bezonas specala vorti por ta nuanci qui esas adminime tam granda ?

Se on duros irar per ta voyo e kreskigos la lexiko ye ta maniero, me humile pregas ke on cesez imprimigar itere ed itere frazo pri « maxim facila por la maxim granda nombro », quan me skribis ne-suspekteme ante du o tri yari.

Otto Jespersen.

Respondo. — Ja kelka samideani astonesis e nequietijis, vidante propozar tanta nuva vorti (ni ne degnas respondar a la nesincera adversi, qui asertas, ke nia linguo chanjas omnamonate, ke konseque ol esos nultempe pronta e kompleta : ja de sa nasko ol esis multe plu pronta e kompleta kam la linguo « netuchebla », quan li defensas aperte o sekrete ; cetere, qua linguo povas ultempe dicesar « pronta e kompleta » ?) A nia amiki ni devas explikar ta sencesa propozi. Quik kande nia unesma vortolibri aparis, ti qui volis uzar oli por traduki od irg altra verki plendis, ke « li ne esas kompleta », pro ke li ne trovis en oli omna vorti di lia naturala lingui ! E preske semblis ad uli, ke la linguo valorus nulo, tam longe kam li ne havus, tote pronta, la traduko di omna vorti ed expresuri di lia linguo. Ni komencis do quik kompletigar nia vortolibri, quo esis ya sempre nia intenco : nam on ne povas kompozar per un foyo la tota vortaro di la linguo ; on deyas procedar gradoze, komencante per la maxim utila e frequa vorti, e adjuntante a li pokope le min utila e plu rara.

Samtempe, la samideani qui entraprezis irgaspeca traduki ofte